طرح برگزیده نماد حجمی میدان انقلاب که چندی پیش از سوی سازمان زیباسازی رسانه‌ای شد با واکنش‌هایی از سوی هنرمندان، هیات انتخاب و شورای شهر همراه بود و حال باید دید این اثر به مرحله اجرا می‌رسد یا خیر.
شهدای ایران: ماجرای انتخاب نماد حجمی تازه ای برای میدان انقلاب اسلامی به سال ۱۳۸۶ و سردرآوردن ایستگاه مترو از این میدان بازمی‌گردد که نماد حجمی اولیه این میدان را که طراح آن ایرج اسکندری بود به کناری نهاد.
این اتفاق با واکنش‌های بسیاری روبه رو شد و شرکت مترو وعده داد که تا پایان کار ساخت مترو، این اثر به جایگاه اولیه خود بازگردد، اما این اتفاق عملی نشد و نماد حجمی دیگری که حالا به گفته طراحش، کپی برداری بسیار زشتی از طرح اولیه اوست و به شکل نامناسبی نیز اجرا شده، اکنون در گوشه ای از این میدان قرار داده شده است.
پس از آن مسئولان به این فکر افتادند که اثر حجمی تازه ای را برای میدان انقلاب اسلامی بسازند که درخور شأن این میدان باشد. سرانجام بعد از بحث و بررسی های بسیار این نتیجه حاصل شد که این اثر منتخب از طریق اعلام فراخوان عمومی و با نظر هیات داوران و کارشناسان امور انتخاب شود. پس از چند دوره برگزاری مسابقه، سرانجام طراحی این نماد به سعید روانبخش سپرده شد و گنبدی از وسط این میدان سربرآورد که سازه شش ضلعی گنبدی شکل نقش برجسته است که بخشی از این گنبد آجرکاری و بخش دیگر کاشی‌کاری شده بود. روی این سازه شش ضلعی گل‌های نقش برجسته به نشانه «شکوفه های انقلاب» دیده می‌شد اما این سازه نیز با واکنش های رسانه ای بسیاری مواجه شد چرا که شکل این سازه و اشکال آن را برگرفته از نمادهای جریان های ماسونی دانستند که نتیجه آن تخریب بخشی از این سازه بود.
در ادامه سازمان زیباسازی رایزنی هایی را با مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برای طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی داشت و حوزه هنری نیز طرح خود را در این زمینه تهیه کرد. به گفته گودرزی مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، جلسات بسیاری برای بررسی طرح پیشنهادی حوزه هنری با مسئولان سازمان زیباسازی صورت گرفت و این طرح سال ۹۲ به تأیید مسئولان سازمان زیباسازی رسید. اما در شرایطی که حوزه هنری در انتظار زمان اجرایی شدن طرح مصوب خود بود، خبر انتشار فراخوان عمومی برای انتخاب طرح نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی منتشر شد!
در فراخوان اول از سوی مسئولان سازمان زیباسازی اعلام شد که هیچ اثری شایستگی اجرا در میدان انقلاب را نداشته است، در فراخوان دوم که سال ۹۳ منتشر شد، معیارهایی چون اثر هویت گرا و منطبق با متن وقایع تاریخی میدان، اثری شاخص و ملهم از رویدادهای اجتماعی و حماسی میدان، قابلیت نماد شدن اثر به عنوان تصویری از میدان انقلاب اسلامی تهران درمجامع رسانه ای بین المللی، بستر شکل گیری اثر طبعیت محور بر اساس مفاهیم زیبا شناختی وحدت شکلی اثر با زمینه کالبدی و بهره گیری از نگاه تکنولوژیک در انتخاب مصالح و سازمان دهی نحوه ساخت، در نظر گرفته شد و آثار ارسالی از سوی هیأت داورانی متشکل از محمد بهشتی، مهدی چمران، حبیب الله صادقی، مهدی حجت، طاهر شیخ الحکمایی و محمدحسین حلیمی داوری شد. نتیجه این فراخوان چندی پیش از سوی سازمان زیباسازی و به نقل از ریاست این سازمان جمال کامیاب اعلام شد.
اثری که به عنوان منتخب برای اجرا در میدان انقلاب اعلام و تصویر آن رونمایی شد، با واکنش‌های هنرمندان، مسئولان و حتی هیأت داوران این مسابقه روبرو شد چرا که این طرح منتخب بعد از سالها کش و قوس، انتظارات جامعه هنری و مردمی را که مشتاقانه در انتظار رونمایی طرح نماد حجمی این میدان بودند، برآورده نکرد.
خبرگزاری مهر با تعدادی از هنرمندان و مسئولانی که با موضوع طرح نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی مرتبط بودند، گفتگوهایی را انجام داده است که خلاصه آن را در این گزارش، پیش رو دارید:
گودرزی: تفاوت شعارها با رفتارها در انتخاب اثر حجمی میدان انقلاب
مرتضی گودرزی مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری اولین هنرمندی بود که نسبت به انتخاب این طرح واکنش نشان داد.
او در گفتگو با مهر بر نبود ویژگی‌های تأثیرگذار در انقلاب ایران از جمله حضور امام (ره) و توده‌های مردم در این اثر انتقاد و اعلام کرد: ما برای انتخاب نماد حجمی میدان انقلاب شعارهای دیگری را شنیدیم و حالا شاهد رفتار متفاوتی از این شعارها هستیم و این قابل تأمل است.
گودرزی تصریح کرد: رهبری روحانیت جلیل القدر، پیوستن نیروهای نظامی به مردم و مشارکت همه قومیت های مردم ایران در انقلاب از جمله مسائل مهمی است که در انتخاب طرح برگزیده این میدان نادیده گرفته شده است.
او تأکید کرد: اگر به بهانه اینکه از طراحی و ساخت اثری مثلاً دو دهه گذشته است و چون زمان بر آن گذشته است پس کهنه است و زبان امروزی ندارد، باید همه آثار هنری جهان را محو و نابود کرد چون تاریخی بر آنها گذشته است! ما باید برای رد یک اثر ادله ها و براهین عقلی، مفهومی و هنری داشته باشیم.
اسکندری: اثر برگزیده برای میدان انقلاب در شأن مردم و این انقلاب نیست
ایرج اسکندری طراح اولین نماد حجمی میدان انقلاب نیز در گفتگو با مهر با بیان این که طرح جدیدی که برای این میدان انتخاب شده در شأن مردم و این میدان مهم شهر نیست، تأکید کرد: اثر منتخب این مسابقه با برداشتی سطحی از انقلاب طراحی شده و هیچ مطابقتی با ویژگی هایی که در فراخوان سازمان زیباسازی برای طراحی این اثر اعلام شده بود، ندارد.
او همچنین از استقبال مسئولان سازمان زیباسازی از پیشنهادش مبنی بر حجاری کردن طرح اولیه خود روی سنگ به شیوه نقش برجسته های ساسانی و هخامنشی در این میدان سخن گفت و این که علیرغم این استقبال، اکنون با اثر منتخب دیگری روبرو هستیم که قرار است اجرا شود.
تندگویان: طرح حجمی میدان انقلاب اسلامی اجرایی نمی شود
محمد مهدی تندگویان سخنگوی کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران نیز در گفتگو با مهر درباره انتخاب این طرح واکنش نشان داد و اعلام کرد که طرح میدان انقلاب اجرایی نخواهد شد چرا که در حال تدوین طرح جامع میادین شهر تهران هستیم و طی آن نامه ای به معاونت شهرسازی و سازمان زیباسازی در خصوص ساماندهی میادین پایتخت ارسال کردیم که در آن تاکید شده تغییری در ۳۰ میدان و معبر اصلی شهر داده نشود.
وی از تدوین طرح جامع میادین شهر تهران خبر داد و گفت: بر اساس این طرح جامع، طراحی میادین بزرگی مانند انقلاب، آزادی، جمهوری و... باید از قوانین و ضوابط همسان و خاصی پیروی کند.
این عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: میدان انقلاب یکی از میادینی است که هر طراحی که برای تهیه شده باشد، نباید قبل از این طرح جامع در آن تغییری ایجاد شود نه خود میدان و نه اطراف آن. همچنین برخی از میادین به دلیل قدیمی بودن باید هویت گذشته خود را حفظ کنند مانند میدان فردوسی.
به گفته تندگویان، تا زمان تایید شدن طرح جدید میدان انقلاب و سایر میادین در شورای شهر هیچ تغییری در این میدان ایجاد نخواهد شد.
و اما نظر هیات داوران مسابقه طراحی نماد حجمی میدان انقلاب نیز شنیدنی است.
سیدمحمد بهشتی: طرحی که رسانه ای شده، انتخاب هیات داوران نیست
سیدمحمد بهشتی یکی از داوران مسابقه «طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره انتخاب اثر برگزیده این مسابقه توضیح داد: من در جریان جزئیات این ماجرا نیستم اما به نظر می رسد که طرح منتخب اعلام شده، نتیجه داوری هیات داوران نیست اما از این که چه اتفاقی منجر به اعلام این طرح به عنوان برگزیده شده است، بی اطلاعم.
وی درباره آثار ارسالی به این مسابقه نیز گفت: تا آن جا که به خاطر دارم، طرح های خوبی به این مسابقه رسیده بود.
حلیمی: رای نهایی را برای انتخاب اثر برگزیده میدان انقلاب باید هنرمندان و کارشناسان صادر کنند
محمدحسین حلیمی یکی دیگر از داوران مسابقه «طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی» در گفتگو با مهر درباره نظر هیات داوران درباره آثار این مسابقه بیان کرد: در این مسابقه بر اساس نظر هیات داوران ۱۰ اثر انتخاب شد و به مرحله نهایی راه یافتند که قرار بود با فرصت دو، سه ماهه ای که در اختیار صاحبان این آثار قرار داده شده است، روی این طرح ها کار کنند و طرح های تکمیلی و نهایی خود را ارائه کنند تا از میان این آثار بتوان یک اثر را به عنوان اثر برگزیده برای اجرا در میدان انقلاب اسلامی انتخاب کنیم.
این هنرمند مجسمه ساز تصریح کرد: این ۱۰ نمونه هیچ کدام واجد شرایط لازم برای اجرا در میدان انقلاب اسلامی نبودند و به همین دلیل بر اساس نظر هیات داوران قرار بر این بود که این طرح ها پروسه تکمیلی خود را طی کنند و بعد از آن بار دیگر داوری صورت گیرد.
حلیمی با تأکید بر اهمیت و اعتبار میدان انقلاب اسلامی از آن به عنوان نقطه عطف تهران و ایران یاد کرد و افزود: میدان انقلاب اسلامی به دلیل اهمیتی که در خاطره انقلابی مردم ایران دارد و مجاورتش با دانشگاه تهران به عنوان پایگاه آغاز حرکت های انقلابی مردم، میدان بسیار مهم و متفاوتی است و بنابراین برای انتخاب طرح حجمی این میدان باید با توجه به مسائل علمی و هنری، اثری را شاهد باشیم که در سطح ملی و بین‌المللی قابل دفاع باشد.
این هنرمند نقاش با اشاره به شأن و منزلت بالای میدان انقلاب اسلامی برای مردم ایران یادآور شد: انتخاب طرح حجمی میدان انقلاب اسلامی را باید مسئولان به هنرمندان و کارشناسانی که اطلاعات کامل و جامع درباره موضوعات هنری، علمی و تاریخی این میدان دارند، واگذار کنند و از انتخاب های شخصی و اداری از سوی کسانی که اطلاعات محدودی در این زمینه دارند، بپرهیزند.
حلیمی اظهار کرد: اهمیت این میدان باعث شد که انتخاب طرح حجمی متناسب با آن از طریق شورایی متشکل از کارشناسان مختلف هنری و علمی صورت گیرد و انتخاب این شورا نیز قرار بود بعد از ارائه شدن طرح های نهایی ۱۰ اثر منتخب، صورت بگیرد.
او تأکید کرد: با همه احترام و ارزشی که برای اثر منتخب اعلام شده قائل هستم، اما معتقدم که برای انتخاب طرح حجمی میدان انقلاب اسلامی باید هنرمندان رأی نهایی را صادر کنند که اشراف علمی و تخصصی به این موضوع دارند چرا که اثر منتخب باید دارای ویژگی هایی باشد که در شأن این میدان باشد و نمونه آن تاکنون در هیچ جای دنیا دیده نشده باشد و همچنین در سطح ملی و بین المللی افتخارآمیز و قابل دفاع باشد.
شیخ الحکمایی: در جریان چگونگی انتخاب اثر برگزیده اعلام شده نیستم
طاهر شیخ الحکمایی داور دیگر این مسابقه نیز به مهر گفت: نظر هیات داوران این مسابقه بر این بود که ۱۰ نمونه اثر منتخب در مهلتی که در اختیار آنها قرار داده می شود، روی آثارشان کار کنند و بعد از ارائه طرح های نهایی، بار دیگر این آثار مورد داوری قرار بگیرد تا اثر نهایی انتخاب شود اما اکنون من در جریان انتخاب اثر اعلام شده نیستم.
شیخ الحمکایی تأکید کرد: اثر قبلی میدان انقلاب اسلامی در شرایط خاص و فوری و با کیفیت بسیار پایین ساخته شد و قرار بود که این میدان قبل از نصب اثر حجمی، بهینه سازی شود و فضای اطراف میدان نیز مورد بازسازی قرار بگیرد، چرا که مجسمه سازی وقتی قرار است اثری را طراحی کند، باید به فضای اطراف اثر خود نیز توجه کند.
او با اشاره به حضورش در ترکیب هیات داوران انتخاب اثر حجمی میدان انقلاب اسلامی بیان کرد: من تنها در مرحله اول انتخاب این آثار حضور داشتم و در جریان انتخاب اثر نهایی نیستم و به نظر می رسد که اعمال سلیقه صورت گرفته است.
حجت: طرح برگزیده انتخاب هیات داوران نبوده است
مهدی حجت عضو دیگر هیات انتخاب نماد جدید میدان انقلاب به مهر گفت: طرح نهایی ارائه شده برای این میدان انتخاب هیات داوران نبوده و این نماد ترکیبی از برخی از آثار برگزیده است.
مهدی حجت با اشاره به طرح نهایی میدان انقلاب که از سوی سازمان زیباسازی رونمایی شده است، افزود: ما از میان آثار ارسال شده، سه کار را برگزیدیم که کارفرما (شهرداری تهران)، درخواست کرد ۹ کار را انتخاب کنیم و ما نیز بر اساس اولویت‌ها، ۹ اثر ارسالی را برگزیدیم.
وی ادامه داد: کارفرما از ما درخواست کرد می‌تواند در آثار برگزیده اعمال نظر کند که ما به عنوان پیمانکار این حق را به آنها دادیم، اما طرح ارائه شده با طرح‌های منتخب ما بسیار متفاوت است. طرح اول مورد انتخاب هیات داوران کنار گذاشته شده و طرح نهایی شده ترکیبی از چند طرح است.
عضو هیات انتخاب نماد جدید میدان انقلاب با بیان اینکه چند تن از هیات داوران از طرح نهایی ابراز نگرانی کردند، گفت: احتمال اعتراض به این طرح وجود دارد و قرار نیست که از ما برای انتخاب آثار دعوت کنند اما بر اساس سلیقه خودشان، کاری را نهایی کنند. ما موافق طرحی هستیم که به آن رای داده‌ایم.
حجت با بیان اینکه پیمانکار از هیات داوران درخواست کرده بود اگر در میان طرح‌های دوم و سوم، طرحی انتخاب و کامل و جامع شود، احتمال موافقت با آن طرح وجود دارد که ما نیز با این پیشنهاد موافقت کرده بودیم اما اینکه چهار کبوتر را در کنار هم بگذاریم و یک نماد مردم پسند را برای میدان مهمی چون انقلاب انتخاب کنیم، قابل قبول نیست.
شناور: اثر منتخب ما از دل مردم و ریشه های فرهنگی انقلاب برآمده است
حسین شناور یکی از دو طراح نماد جدید میدان انقلاب نیز در گفتگو با مهر به برخی انتقادها پاسخ داد و تاکید کرد المان‌های ایرانی اسلامی در این طرح درنظر گرفته شده است.
او در این باره توضیح داد: من و آقای شمسی زاده در ابتدا دو طرح مجزا داشتیم که طرح برگزیده حاصل تلفیق دو طرح ما با یکدیگر است، البته اثر نهایی در حال طی کردن پروسه تکمیل شدن است و طی هفته های آینده ماکت نهایی این طرح را ارائه خواهیم کرد.
او با اشاره به نقدهایی که نسبت به این طرح برگزیده وجود دارد، بیان کرد: ما خودمان را برای نقدها و نظرات مختلف آماده کرده بودیم، به هر حال نصب یک اثر هنری در میدان شهر با نظرات موافق و مخالف بسیاری روبرو خواهد شد.
شناور با اشاره به طرح قبلی میدان انقلاب اسلامی اثر ایرج اسکندری یادآور شد: اثر قبلی میدان انقلاب را آقای اسکندری و همکارانشان کار کرده بودند که بعد از گذشت ۳۰ سال از انقلاب به نظر من لازم بود که اثر مدرن تر، نوتر و جالب توجه تری برای مردم در این میدان جایگزین شود، چرا که اثر قبلی دیگر حرف و جذابیتی برای مخاطب نداشت.
این هنرمند مجسمه ساز با بیان این که طرح برگزیده قابلیت ارتباط برقرار کردن با همه طیف های مخاطبانش را دارد، بیان کرد: اثر برگزیده هم ساده است و هم قابلیت ارتباط برقرار کردن با مخاطب خاص و عام را دارد؛ چراکه نشانه ها و المان های بکار رفته در آن بسیار گویا و رسا است و از دل همین مردم و ریشه های فرهنگی آنها برآمده است.
او در توضیح این المان ها گفت: گنبد فیروزه ای آن که یادآور معماری ایرانی اسلامی ماست و کبوتران موجود در این اثر نیز به نوعی جزئی از معماری ایرانی و اسلامی محسوب می شود که در نظر مخاطبان بسیار آشناست.
شناور تصریح کرد: در این اثر دروازه ای از خون دیده می شود که المانی شناخته شده برای مردم کشور ماست و دروازه ای است که تاریخ این ملت و کشور را نشان می دهد، جمعیتی از کبوتران سفید را می بینیم که از روی گنبد فیروزه ای رنگ به سمت آسمان در پروازند و یادآور جمعیتی از مردم ماست که انقلاب کرده و به سوی آسمان حرکت کرده اند. این المان ها برخاسته از ریشه های فرهنگی و انقلابی ما ایرانی هاست.
این هنرمند همچنین تأکید کرد که این طرح هنوز در مرحله تکمیل تر شدن است و ماکت نهایی آن طی هفته های آینده ارائه خواهد شد.
او در بخش پایانی سخنانش با اشاره به هماهنگی این نماد جدید با فضای اطرافش اظهار کرد: قرار است روی مدیریت و فضاسازی اطراف میدان انقلاب اسلامی اقداماتی صورت بگیرد و همه ساختمان های این میدان به صورت متحد یکسان سازی شده و ۵ طبقه ای باشند. این نماد جدید نیز در هماهنگی با فضای اطراف میدان با ارتفاع ۱۷ متر از سطح خیابان طراحی شده است که اگر این هماهنگی ها صورت بگیرد، اثر نهایی همخوانی خوبی را با محیط اطرافش خواهد داشت.
شمسی زاده: وجاهت انتخاب نماد حجمی میدان انقلاب به هیات داوران آن است
روح الله شمسی زاده یکی دیگر از طراحان طرح برگزیده میدان انقلاب نیز با تأکید بر این که وجاهت انتخاب نماد حجمی میدان انقلاب به حضور افراد کارشناس در ترکیب هیات داوران است، از طی شدن مسیر ۷ ماهه در طراحی این اثر خبر داد.
روح الله شمسی‌زاده یکی از دو طراح برگزیده برای ساخت نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی است که در گفتگو با خبرنگار درباره این طرح توضیح داد: طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی ماحصل مطالعه هفت ماهه است که از طریق فراخوان عمومی در این مسابقه شرکت داده و به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد. وجاهت این انتخاب نیز به اشخاص حاضر در هیات داوران آن است که شناخت کاملی نسبت به کلیت فضاها والمان های شهری دارند.
او با اشاره به جلسات مشترک با مجموعه های مختلفی که در ساماندهی میدان انقلاب اسلامی نقش دارند، یادآور شد: برای رسیدن به طرح نهایی جلسات مشترکی را با مجموعه های مختلف که در زمینه ساماندهی و امور مطالعاتی میدان انقلاب اسلامی فعالیت دارند، برگزار کردیم که آنها به طور مثال از نظر اتمسفر رنگی میدان، اصلاحاتی را روی اتودهای اولیه ما داشتند و بنابراین این طرح نهایی ماحصل کار مطالعاتی و جلسات مشترک با بخش های مختلف بوده است.
او از روند تکمیل تر شدن این طرح سخن گفت و افزود: با مشاوره هایی که با تیم های متخصص در زمینه معماری، مجسمه، منظر و ...داریم، این طرح به سمت تکمیل تر شدن حرکت می کند.
شمسی زاده درباره نقدهای وارده بر انتخاب این طرح بیان کرد: این انتقادها کاملاً طبیعی است به هر حال هر اثر هنری که در فضای شهری قرار گیرد، نقدهایی به آن وارد می شود که بخشی از این نقدها بر اساس استانداردهایی است که تعریف شده و در زمینه تکمیل تر شدن طرح اشتراک مساعی به همراه دارد و برخی نیز سلیقه ای است که اگر این تنوع سلیقه ای نباشد، تنوعی را در هنر نیز مشاهده نخواهیم نکرد.
این هنرمند درباره استفاده از المان های بسیار ساده و تکراری در این نماد اظهار کرد: آن قدر از این المان ها که دارای ارزش های معنوی و انقلابی است در کشور ما به شکل بدی استفاده شده است که اکنون هر اثری با استفاده از این المان ها محکوم به نقد می شود.
وی افزود: استفاده نادرست از المان های دینی و انقلابی توسط کسانی که به لحاظ علمی و پژوهشی آشنایی خوبی با این مسائل نداشته اند، باعث شده است که به این المان ها ضربه وارد شود. چون پیش زمینه ای نزد مخاطب است که هر المانی با نشانه پرواز و پرنده یک المان تکراری به نظر برسد اما اگر این طور باشد، شما تصور کنید که مجسمه فیگوراتیو نیز باید تکراری باشد چون در زمان های مختلف موضوع کارهای هنرمندان بوده است اما نمی توان گفت فیگور انسان تکراری است و امروز هم در اشکال مختلف هنری از این سوژه استفاده می شود، بنابراین به نظر می رسد که این یک نقد و قضاوت ژورنالیستی است چرا که هنوز اصل اثر را از نزدیک ندیده اید و نمی توان بر اساس تصویر قضاوت کرد. این اثر تنها بخشی کوچک از آن در قالب تصویر به شکل ژورنالیستی رونمایی شده است و برای قضاوت صحیح باید پروسه علمی و پژوهشی آن را نیز دید تا به یک نقد کارشناسانه برسیم.
او در پاسخ به این موضوع که تا پیش از نصب این اثر می توان اظهار نظر کرد و بعد از رونمایی از آن برای عموم مردم، جایی برای تغییر باقی نخواهد ماند، گفت: ما هم به این موضوع باور داریم اما برای قضاوت کارشناسانه نیز باید ابتدا به رأی تیم داوری احترام گذاشت و سپس بر اساس متدهای علمی، پژوهشی طراحی شهری اظهار نظر کرد.
شمسی زاده در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تکمیل تر شدن این طرح یادآور شد: این اثر با مشاوره های مختلف کارشناسی در ۱۰ مرحله اصلاح شده و مباحث مختلف از قبیل فرم اثر، مفهوم آن و مناسباتش با میدان، نمادشناسی، رنگ فضا و ...از طریق مشاوره هایی که با تیم های مختلف کارشناسی داشته ایم، بررسی شده است، بنابراین نگاه ما تک جانبه نبوده است، حتی تا زمان نصب اثر، فضا برای ارائه نظرات کارشناسانه باز است و اهل نظر می توانند به شکل گیری یک اثر فاخر ملی و حتی بین المللی که جایگاه لازم را برای میدان انقلاب داشته باشد، مشارکت کنند.
او در پاسخ به اینکه آیا این طرح در مقایسه با نماد حجمی میدان آزادی، از قابلیت و شایستگی لازم برخوردار خواهد بود، پاسخ داد: این دو فضا قابل مقایسه نیستند. میدان آزادی وسعت مکانی دارد و با احتساب مقیاس خود میدان و مختصات آن به این ماحصل که نماد میدان آزادی است رسیده است. اما آن چه امروز در میدان انقلاب می بینیم، یک میدان معمولی نیست و علاوه بر خاطره خود میدان، محدودیت هایی را نیز به لحاظ گنبد تحمیلی مترو پیش رو داریم و توجه به این محدودیت ها، کالبد و مختصات کار ایده پردازان نماد حجمی میدان انقلاب را شکل داده است و بهترین طرح با توجه به این مسائل انتخاب شده است. به هر حال میدان آزادی و انقلاب قابل مقایسه با هم نیستند و باید فضای کار، مفهوم و زمینه اثر نیز در هر میدان مورد توجه قرار گیرد.
تلاش خبرگزاری مهر برای تماس با مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران برای گرفتن پاسخ آنها در این زمینه تاکنون به جایی نرسیده است اما در خبر اعلام اثر برگزیده دومین مسابقه طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی به نقل از او آمده است: «جمال کامیاب (مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران) با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی از ابتدای امسال آغاز شد، گفت: از میان آثار راه یافته به نمایشگاه اثر مشترک روح‌الله شمسی‌زاده و حسین شناور به‌عنوان اثر برگزیده انتخاب شد.
وی با اشاره به اینکه سازمان با انتشار فراخوان از هنرمندان برای طراحی نماد حجمی میدان انقلاب دعوت کرد، افزود: علاوه بر این فراخوان بطور خاص از اساتید برجسته مجسمه‌ساز برای طراحی نماد موردنظر دعوت شد و در مجموع ۱۰۵ اثر به دبیرخانه ارسال شد.
کامیاب با بیان اینکه داوری اولیه آثار از مردادماه انجام شد، ادامه داد: هیات داوران متشکل از محمد بهشتی، مهدی چمران، حبیب الله صادقی، مهدی حجت، طاهر شیخ الحکمایی و محمدحسین حلیمی در چند مرحله کارهای ارسال شده به دبیرخانه را بررسی کردند.
به گفته مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، از مجموعه کارهای رسیده هیات داوران ۵ اثر را به‌عنوان آثار نهایی انتخاب کردند.
او درمورد دلایل تاخیر در معرفی آثار منتخب از سوی سازمان زیباسازی، گفت: دلیل تاخیر به وجود آمده در معرفی آثار منتخب بررسی وضعیت و محاسبات فنی سازه و نیاز به هماهنگی بیشتر با شرکت مترو بوده است که به همین منظور عملیات طراحی نقشه‌های اجرایی این اثر توسط مهندسین ناظر و هنرمندان منتخب اجرای اثر صورت گرفت.
کامیاب با بیان اینکه طراحی نماد حجمی برای میدانی مانند میدان انقلاب از حساسیت بسیار زیادی برخوردار است، افزود: از نتایج دیگر این پروژه انتخاب ۳۵ اثر از بین آثار ۳۲ هنرمند برای برگزاری نمایشگاه بود که این نمایشگاه در نگارخانه برگ برگزار می‌شود.»
اکنون باید منتظر ماند و دید که آیا این طرح منتخب با توجه به اهمیت میدان انقلاب اسلامی، فرصتی برای اجرا و نصب همیشگی در این مکان را خواهد یافت یا خیر.
*مهر
در ادامه سازمان زیباسازی رایزنی هایی را با مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برای طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی داشت و حوزه هنری نیز طرح خود را در این زمینه تهیه کرد. به گفته گودرزی مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، جلسات بسیاری برای بررسی طرح پیشنهادی حوزه هنری با مسئولان سازمان زیباسازی صورت گرفت و این طرح سال ۹۲ به تأیید مسئولان سازمان زیباسازی رسید. اما در شرایطی که حوزه هنری در انتظار زمان اجرایی شدن طرح مصوب خود بود، خبر انتشار فراخوان عمومی برای انتخاب طرح نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی منتشر شد!
اثری که به عنوان منتخب برای اجرا در میدان انقلاب اعلام و تصویر آن رونمایی شد، با واکنش‌های هنرمندان، مسئولان و حتی هیأت داوران این مسابقه روبرو شد چرا که این طرح منتخب بعد از سالها کش و قوس، انتظارات جامعه هنری و مردمی را که مشتاقانه در انتظار رونمایی طرح نماد حجمی این میدان بودند، برآورده نکرد.
خبرگزاری مهر با تعدادی از هنرمندان و مسئولانی که با موضوع طرح نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی مرتبط بودند، گفتگوهایی را انجام داده است که خلاصه آن را در این گزارش، پیش رو دارید:
گودرزی: تفاوت شعارها با رفتارها در انتخاب اثر حجمی میدان انقلاب
مرتضی گودرزی مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری اولین هنرمندی بود که نسبت به انتخاب این طرح واکنش نشان داد.
او در گفتگو با مهر بر نبود ویژگی‌های تأثیرگذار در انقلاب ایران از جمله حضور امام (ره) و توده‌های مردم در این اثر انتقاد و اعلام کرد: ما برای انتخاب نماد حجمی میدان انقلاب شعارهای دیگری را شنیدیم و حالا شاهد رفتار متفاوتی از این شعارها هستیم و این قابل تأمل است.
گودرزی تصریح کرد: رهبری روحانیت جلیل القدر، پیوستن نیروهای نظامی به مردم و مشارکت همه قومیت های مردم ایران در انقلاب از جمله مسائل مهمی است که در انتخاب طرح برگزیده این میدان نادیده گرفته شده است.
او تأکید کرد: اگر به بهانه اینکه از طراحی و ساخت اثری مثلاً دو دهه گذشته است و چون زمان بر آن گذشته است پس کهنه است و زبان امروزی ندارد، باید همه آثار هنری جهان را محو و نابود کرد چون تاریخی بر آنها گذشته است! ما باید برای رد یک اثر ادله ها و براهین عقلی، مفهومی و هنری داشته باشیم.
اسکندری: اثر برگزیده برای میدان انقلاب در شأن مردم و این انقلاب نیست
ایرج اسکندری طراح اولین نماد حجمی میدان انقلاب نیز در گفتگو با مهر با بیان این که طرح جدیدی که برای این میدان انتخاب شده در شأن مردم و این میدان مهم شهر نیست، تأکید کرد: اثر منتخب این مسابقه با برداشتی سطحی از انقلاب طراحی شده و هیچ مطابقتی با ویژگی هایی که در فراخوان سازمان زیباسازی برای طراحی این اثر اعلام شده بود، ندارد.
او همچنین از استقبال مسئولان سازمان زیباسازی از پیشنهادش مبنی بر حجاری کردن طرح اولیه خود روی سنگ به شیوه نقش برجسته های ساسانی و هخامنشی در این میدان سخن گفت و این که علیرغم این استقبال، اکنون با اثر منتخب دیگری روبرو هستیم که قرار است اجرا شود.
تندگویان: طرح حجمی میدان انقلاب اسلامی اجرایی نمی شود
محمد مهدی تندگویان سخنگوی کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران نیز در گفتگو با مهر درباره انتخاب این طرح واکنش نشان داد و اعلام کرد که طرح میدان انقلاب اجرایی نخواهد شد چرا که در حال تدوین طرح جامع میادین شهر تهران هستیم و طی آن نامه ای به معاونت شهرسازی و سازمان زیباسازی در خصوص ساماندهی میادین پایتخت ارسال کردیم که در آن تاکید شده تغییری در ۳۰ میدان و معبر اصلی شهر داده نشود.
وی از تدوین طرح جامع میادین شهر تهران خبر داد و گفت: بر اساس این طرح جامع، طراحی میادین بزرگی مانند انقلاب، آزادی، جمهوری و... باید از قوانین و ضوابط همسان و خاصی پیروی کند.
این عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: میدان انقلاب یکی از میادینی است که هر طراحی که برای تهیه شده باشد، نباید قبل از این طرح جامع در آن تغییری ایجاد شود نه خود میدان و نه اطراف آن. همچنین برخی از میادین به دلیل قدیمی بودن باید هویت گذشته خود را حفظ کنند مانند میدان فردوسی.
و اما نظر هیات داوران مسابقه طراحی نماد حجمی میدان انقلاب نیز شنیدنی است.
سیدمحمد بهشتی: طرحی که رسانه ای شده، انتخاب هیات داوران نیست
سیدمحمد بهشتی یکی از داوران مسابقه «طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره انتخاب اثر برگزیده این مسابقه توضیح داد: من در جریان جزئیات این ماجرا نیستم اما به نظر می رسد که طرح منتخب اعلام شده، نتیجه داوری هیات داوران نیست اما از این که چه اتفاقی منجر به اعلام این طرح به عنوان برگزیده شده است، بی اطلاعم.
وی درباره آثار ارسالی به این مسابقه نیز گفت: تا آن جا که به خاطر دارم، طرح های خوبی به این مسابقه رسیده بود.
حلیمی: رای نهایی را برای انتخاب اثر برگزیده میدان انقلاب باید هنرمندان و کارشناسان صادر کنند
محمدحسین حلیمی یکی دیگر از داوران مسابقه «طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی» در گفتگو با مهر درباره نظر هیات داوران درباره آثار این مسابقه بیان کرد: در این مسابقه بر اساس نظر هیات داوران ۱۰ اثر انتخاب شد و به مرحله نهایی راه یافتند که قرار بود با فرصت دو، سه ماهه ای که در اختیار صاحبان این آثار قرار داده شده است، روی این طرح ها کار کنند و طرح های تکمیلی و نهایی خود را ارائه کنند تا از میان این آثار بتوان یک اثر را به عنوان اثر برگزیده برای اجرا در میدان انقلاب اسلامی انتخاب کنیم.
این هنرمند مجسمه ساز تصریح کرد: این ۱۰ نمونه هیچ کدام واجد شرایط لازم برای اجرا در میدان انقلاب اسلامی نبودند و به همین دلیل بر اساس نظر هیات داوران قرار بر این بود که این طرح ها پروسه تکمیلی خود را طی کنند و بعد از آن بار دیگر داوری صورت گیرد.
حلیمی با تأکید بر اهمیت و اعتبار میدان انقلاب اسلامی از آن به عنوان نقطه عطف تهران و ایران یاد کرد و افزود: میدان انقلاب اسلامی به دلیل اهمیتی که در خاطره انقلابی مردم ایران دارد و مجاورتش با دانشگاه تهران به عنوان پایگاه آغاز حرکت های انقلابی مردم، میدان بسیار مهم و متفاوتی است و بنابراین برای انتخاب طرح حجمی این میدان باید با توجه به مسائل علمی و هنری، اثری را شاهد باشیم که در سطح ملی و بین‌المللی قابل دفاع باشد.
این هنرمند نقاش با اشاره به شأن و منزلت بالای میدان انقلاب اسلامی برای مردم ایران یادآور شد: انتخاب طرح حجمی میدان انقلاب اسلامی را باید مسئولان به هنرمندان و کارشناسانی که اطلاعات کامل و جامع درباره موضوعات هنری، علمی و تاریخی این میدان دارند، واگذار کنند و از انتخاب های شخصی و اداری از سوی کسانی که اطلاعات محدودی در این زمینه دارند، بپرهیزند.
حلیمی اظهار کرد: اهمیت این میدان باعث شد که انتخاب طرح حجمی متناسب با آن از طریق شورایی متشکل از کارشناسان مختلف هنری و علمی صورت گیرد و انتخاب این شورا نیز قرار بود بعد از ارائه شدن طرح های نهایی ۱۰ اثر منتخب، صورت بگیرد.
او تأکید کرد: با همه احترام و ارزشی که برای اثر منتخب اعلام شده قائل هستم، اما معتقدم که برای انتخاب طرح حجمی میدان انقلاب اسلامی باید هنرمندان رأی نهایی را صادر کنند که اشراف علمی و تخصصی به این موضوع دارند چرا که اثر منتخب باید دارای ویژگی هایی باشد که در شأن این میدان باشد و نمونه آن تاکنون در هیچ جای دنیا دیده نشده باشد و همچنین در سطح ملی و بین المللی افتخارآمیز و قابل دفاع باشد.
شیخ الحکمایی: در جریان چگونگی انتخاب اثر برگزیده اعلام شده نیستم
طاهر شیخ الحکمایی داور دیگر این مسابقه نیز به مهر گفت: نظر هیات داوران این مسابقه بر این بود که ۱۰ نمونه اثر منتخب در مهلتی که در اختیار آنها قرار داده می شود، روی آثارشان کار کنند و بعد از ارائه طرح های نهایی، بار دیگر این آثار مورد داوری قرار بگیرد تا اثر نهایی انتخاب شود اما اکنون من در جریان انتخاب اثر اعلام شده نیستم.
شیخ الحمکایی تأکید کرد: اثر قبلی میدان انقلاب اسلامی در شرایط خاص و فوری و با کیفیت بسیار پایین ساخته شد و قرار بود که این میدان قبل از نصب اثر حجمی، بهینه سازی شود و فضای اطراف میدان نیز مورد بازسازی قرار بگیرد، چرا که مجسمه سازی وقتی قرار است اثری را طراحی کند، باید به فضای اطراف اثر خود نیز توجه کند.
او با اشاره به حضورش در ترکیب هیات داوران انتخاب اثر حجمی میدان انقلاب اسلامی بیان کرد: من تنها در مرحله اول انتخاب این آثار حضور داشتم و در جریان انتخاب اثر نهایی نیستم و به نظر می رسد که اعمال سلیقه صورت گرفته است.
حجت: طرح برگزیده انتخاب هیات داوران نبوده است
مهدی حجت عضو دیگر هیات انتخاب نماد جدید میدان انقلاب به مهر گفت: طرح نهایی ارائه شده برای این میدان انتخاب هیات داوران نبوده و این نماد ترکیبی از برخی از آثار برگزیده است.
مهدی حجت با اشاره به طرح نهایی میدان انقلاب که از سوی سازمان زیباسازی رونمایی شده است، افزود: ما از میان آثار ارسال شده، سه کار را برگزیدیم که کارفرما (شهرداری تهران)، درخواست کرد ۹ کار را انتخاب کنیم و ما نیز بر اساس اولویت‌ها، ۹ اثر ارسالی را برگزیدیم.
وی ادامه داد: کارفرما از ما درخواست کرد می‌تواند در آثار برگزیده اعمال نظر کند که ما به عنوان پیمانکار این حق را به آنها دادیم، اما طرح ارائه شده با طرح‌های منتخب ما بسیار متفاوت است. طرح اول مورد انتخاب هیات داوران کنار گذاشته شده و طرح نهایی شده ترکیبی از چند طرح است.
عضو هیات انتخاب نماد جدید میدان انقلاب با بیان اینکه چند تن از هیات داوران از طرح نهایی ابراز نگرانی کردند، گفت: احتمال اعتراض به این طرح وجود دارد و قرار نیست که از ما برای انتخاب آثار دعوت کنند اما بر اساس سلیقه خودشان، کاری را نهایی کنند. ما موافق طرحی هستیم که به آن رای داده‌ایم.
حجت با بیان اینکه پیمانکار از هیات داوران درخواست کرده بود اگر در میان طرح‌های دوم و سوم، طرحی انتخاب و کامل و جامع شود، احتمال موافقت با آن طرح وجود دارد که ما نیز با این پیشنهاد موافقت کرده بودیم اما اینکه چهار کبوتر را در کنار هم بگذاریم و یک نماد مردم پسند را برای میدان مهمی چون انقلاب انتخاب کنیم، قابل قبول نیست.
شناور: اثر منتخب ما از دل مردم و ریشه های فرهنگی انقلاب برآمده است
حسین شناور یکی از دو طراح نماد جدید میدان انقلاب نیز در گفتگو با مهر به برخی انتقادها پاسخ داد و تاکید کرد المان‌های ایرانی اسلامی در این طرح درنظر گرفته شده است.
او در این باره توضیح داد: من و آقای شمسی زاده در ابتدا دو طرح مجزا داشتیم که طرح برگزیده حاصل تلفیق دو طرح ما با یکدیگر است، البته اثر نهایی در حال طی کردن پروسه تکمیل شدن است و طی هفته های آینده ماکت نهایی این طرح را ارائه خواهیم کرد.
او با اشاره به نقدهایی که نسبت به این طرح برگزیده وجود دارد، بیان کرد: ما خودمان را برای نقدها و نظرات مختلف آماده کرده بودیم، به هر حال نصب یک اثر هنری در میدان شهر با نظرات موافق و مخالف بسیاری روبرو خواهد شد.
شناور با اشاره به طرح قبلی میدان انقلاب اسلامی اثر ایرج اسکندری یادآور شد: اثر قبلی میدان انقلاب را آقای اسکندری و همکارانشان کار کرده بودند که بعد از گذشت ۳۰ سال از انقلاب به نظر من لازم بود که اثر مدرن تر، نوتر و جالب توجه تری برای مردم در این میدان جایگزین شود، چرا که اثر قبلی دیگر حرف و جذابیتی برای مخاطب نداشت.
این هنرمند مجسمه ساز با بیان این که طرح برگزیده قابلیت ارتباط برقرار کردن با همه طیف های مخاطبانش را دارد، بیان کرد: اثر برگزیده هم ساده است و هم قابلیت ارتباط برقرار کردن با مخاطب خاص و عام را دارد؛ چراکه نشانه ها و المان های بکار رفته در آن بسیار گویا و رسا است و از دل همین مردم و ریشه های فرهنگی آنها برآمده است.
او در توضیح این المان ها گفت: گنبد فیروزه ای آن که یادآور معماری ایرانی اسلامی ماست و کبوتران موجود در این اثر نیز به نوعی جزئی از معماری ایرانی و اسلامی محسوب می شود که در نظر مخاطبان بسیار آشناست.
شناور تصریح کرد: در این اثر دروازه ای از خون دیده می شود که المانی شناخته شده برای مردم کشور ماست و دروازه ای است که تاریخ این ملت و کشور را نشان می دهد، جمعیتی از کبوتران سفید را می بینیم که از روی گنبد فیروزه ای رنگ به سمت آسمان در پروازند و یادآور جمعیتی از مردم ماست که انقلاب کرده و به سوی آسمان حرکت کرده اند. این المان ها برخاسته از ریشه های فرهنگی و انقلابی ما ایرانی هاست.
این هنرمند همچنین تأکید کرد که این طرح هنوز در مرحله تکمیل تر شدن است و ماکت نهایی آن طی هفته های آینده ارائه خواهد شد.
او در بخش پایانی سخنانش با اشاره به هماهنگی این نماد جدید با فضای اطرافش اظهار کرد: قرار است روی مدیریت و فضاسازی اطراف میدان انقلاب اسلامی اقداماتی صورت بگیرد و همه ساختمان های این میدان به صورت متحد یکسان سازی شده و ۵ طبقه ای باشند. این نماد جدید نیز در هماهنگی با فضای اطراف میدان با ارتفاع ۱۷ متر از سطح خیابان طراحی شده است که اگر این هماهنگی ها صورت بگیرد، اثر نهایی همخوانی خوبی را با محیط اطرافش خواهد داشت.
شمسی زاده: وجاهت انتخاب نماد حجمی میدان انقلاب به هیات داوران آن است
روح الله شمسی زاده یکی دیگر از طراحان طرح برگزیده میدان انقلاب نیز با تأکید بر این که وجاهت انتخاب نماد حجمی میدان انقلاب به حضور افراد کارشناس در ترکیب هیات داوران است، از طی شدن مسیر ۷ ماهه در طراحی این اثر خبر داد.
روح الله شمسی‌زاده یکی از دو طراح برگزیده برای ساخت نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی است که در گفتگو با خبرنگار درباره این طرح توضیح داد: طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی ماحصل مطالعه هفت ماهه است که از طریق فراخوان عمومی در این مسابقه شرکت داده و به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد. وجاهت این انتخاب نیز به اشخاص حاضر در هیات داوران آن است که شناخت کاملی نسبت به کلیت فضاها والمان های شهری دارند.
او با اشاره به جلسات مشترک با مجموعه های مختلفی که در ساماندهی میدان انقلاب اسلامی نقش دارند، یادآور شد: برای رسیدن به طرح نهایی جلسات مشترکی را با مجموعه های مختلف که در زمینه ساماندهی و امور مطالعاتی میدان انقلاب اسلامی فعالیت دارند، برگزار کردیم که آنها به طور مثال از نظر اتمسفر رنگی میدان، اصلاحاتی را روی اتودهای اولیه ما داشتند و بنابراین این طرح نهایی ماحصل کار مطالعاتی و جلسات مشترک با بخش های مختلف بوده است.
او از روند تکمیل تر شدن این طرح سخن گفت و افزود: با مشاوره هایی که با تیم های متخصص در زمینه معماری، مجسمه، منظر و ...داریم، این طرح به سمت تکمیل تر شدن حرکت می کند.
شمسی زاده درباره نقدهای وارده بر انتخاب این طرح بیان کرد: این انتقادها کاملاً طبیعی است به هر حال هر اثر هنری که در فضای شهری قرار گیرد، نقدهایی به آن وارد می شود که بخشی از این نقدها بر اساس استانداردهایی است که تعریف شده و در زمینه تکمیل تر شدن طرح اشتراک مساعی به همراه دارد و برخی نیز سلیقه ای است که اگر این تنوع سلیقه ای نباشد، تنوعی را در هنر نیز مشاهده نخواهیم نکرد.
این هنرمند درباره استفاده از المان های بسیار ساده و تکراری در این نماد اظهار کرد: آن قدر از این المان ها که دارای ارزش های معنوی و انقلابی است در کشور ما به شکل بدی استفاده شده است که اکنون هر اثری با استفاده از این المان ها محکوم به نقد می شود.
وی افزود: استفاده نادرست از المان های دینی و انقلابی توسط کسانی که به لحاظ علمی و پژوهشی آشنایی خوبی با این مسائل نداشته اند، باعث شده است که به این المان ها ضربه وارد شود. چون پیش زمینه ای نزد مخاطب است که هر المانی با نشانه پرواز و پرنده یک المان تکراری به نظر برسد اما اگر این طور باشد، شما تصور کنید که مجسمه فیگوراتیو نیز باید تکراری باشد چون در زمان های مختلف موضوع کارهای هنرمندان بوده است اما نمی توان گفت فیگور انسان تکراری است و امروز هم در اشکال مختلف هنری از این سوژه استفاده می شود، بنابراین به نظر می رسد که این یک نقد و قضاوت ژورنالیستی است چرا که هنوز اصل اثر را از نزدیک ندیده اید و نمی توان بر اساس تصویر قضاوت کرد. این اثر تنها بخشی کوچک از آن در قالب تصویر به شکل ژورنالیستی رونمایی شده است و برای قضاوت صحیح باید پروسه علمی و پژوهشی آن را نیز دید تا به یک نقد کارشناسانه برسیم.
او در پاسخ به این موضوع که تا پیش از نصب این اثر می توان اظهار نظر کرد و بعد از رونمایی از آن برای عموم مردم، جایی برای تغییر باقی نخواهد ماند، گفت: ما هم به این موضوع باور داریم اما برای قضاوت کارشناسانه نیز باید ابتدا به رأی تیم داوری احترام گذاشت و سپس بر اساس متدهای علمی، پژوهشی طراحی شهری اظهار نظر کرد.
شمسی زاده در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تکمیل تر شدن این طرح یادآور شد: این اثر با مشاوره های مختلف کارشناسی در ۱۰ مرحله اصلاح شده و مباحث مختلف از قبیل فرم اثر، مفهوم آن و مناسباتش با میدان، نمادشناسی، رنگ فضا و ...از طریق مشاوره هایی که با تیم های مختلف کارشناسی داشته ایم، بررسی شده است، بنابراین نگاه ما تک جانبه نبوده است، حتی تا زمان نصب اثر، فضا برای ارائه نظرات کارشناسانه باز است و اهل نظر می توانند به شکل گیری یک اثر فاخر ملی و حتی بین المللی که جایگاه لازم را برای میدان انقلاب داشته باشد، مشارکت کنند.
او در پاسخ به اینکه آیا این طرح در مقایسه با نماد حجمی میدان آزادی، از قابلیت و شایستگی لازم برخوردار خواهد بود، پاسخ داد: این دو فضا قابل مقایسه نیستند. میدان آزادی وسعت مکانی دارد و با احتساب مقیاس خود میدان و مختصات آن به این ماحصل که نماد میدان آزادی است رسیده است. اما آن چه امروز در میدان انقلاب می بینیم، یک میدان معمولی نیست و علاوه بر خاطره خود میدان، محدودیت هایی را نیز به لحاظ گنبد تحمیلی مترو پیش رو داریم و توجه به این محدودیت ها، کالبد و مختصات کار ایده پردازان نماد حجمی میدان انقلاب را شکل داده است و بهترین طرح با توجه به این مسائل انتخاب شده است. به هر حال میدان آزادی و انقلاب قابل مقایسه با هم نیستند و باید فضای کار، مفهوم و زمینه اثر نیز در هر میدان مورد توجه قرار گیرد.
تلاش خبرگزاری مهر برای تماس با مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران برای گرفتن پاسخ آنها در این زمینه تاکنون به جایی نرسیده است اما در خبر اعلام اثر برگزیده دومین مسابقه طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی به نقل از او آمده است: «جمال کامیاب (مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران) با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای طراحی نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی از ابتدای امسال آغاز شد، گفت: از میان آثار راه یافته به نمایشگاه اثر مشترک روح‌الله شمسی‌زاده و حسین شناور به‌عنوان اثر برگزیده انتخاب شد.
وی با اشاره به اینکه سازمان با انتشار فراخوان از هنرمندان برای طراحی نماد حجمی میدان انقلاب دعوت کرد، افزود: علاوه بر این فراخوان بطور خاص از اساتید برجسته مجسمه‌ساز برای طراحی نماد موردنظر دعوت شد و در مجموع ۱۰۵ اثر به دبیرخانه ارسال شد.
کامیاب با بیان اینکه داوری اولیه آثار از مردادماه انجام شد، ادامه داد: هیات داوران متشکل از محمد بهشتی، مهدی چمران، حبیب الله صادقی، مهدی حجت، طاهر شیخ الحکمایی و محمدحسین حلیمی در چند مرحله کارهای ارسال شده به دبیرخانه را بررسی کردند.
به گفته مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، از مجموعه کارهای رسیده هیات داوران ۵ اثر را به‌عنوان آثار نهایی انتخاب کردند.
او درمورد دلایل تاخیر در معرفی آثار منتخب از سوی سازمان زیباسازی، گفت: دلیل تاخیر به وجود آمده در معرفی آثار منتخب بررسی وضعیت و محاسبات فنی سازه و نیاز به هماهنگی بیشتر با شرکت مترو بوده است که به همین منظور عملیات طراحی نقشه‌های اجرایی این اثر توسط مهندسین ناظر و هنرمندان منتخب اجرای اثر صورت گرفت.
کامیاب با بیان اینکه طراحی نماد حجمی برای میدانی مانند میدان انقلاب از حساسیت بسیار زیادی برخوردار است، افزود: از نتایج دیگر این پروژه انتخاب ۳۵ اثر از بین آثار ۳۲ هنرمند برای برگزاری نمایشگاه بود که این نمایشگاه در نگارخانه برگ برگزار می‌شود.»
اکنون باید منتظر ماند و دید که آیا این طرح منتخب با توجه به اهمیت میدان انقلاب اسلامی، فرصتی برای اجرا و نصب همیشگی در این مکان را خواهد یافت یا خیر.
*مهر
