پیامدهای تغییر موازنه قدرت از مدیترانه تا آمریکای لاتین

شهدای ایران:سعید شهرابی فراهانی، تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاسی، امنیتی و بین الملل در یادداشتی نوشت: در ماه‌های اخیر، روند جابه‌جایی قدرت در نظام بین‌الملل از یک وضعیت احتمال به یک واقعیت عینی تبدیل شده است. هژمونی ایالات متحده و شبکه امنیتی–نظامی متصل به آن (NATO) با مجموعه‌ای از چالش‌های چندلایه مواجه شده‌اند که نه‌تنها موجب تضعیف قدرت بازدارندگی غرب شده، بلکه توان عملیات ترکیبی آن را نیز فرسوده کرده است. 



داده‌های اطلاعاتی، رصد میدانی، و تحلیل محیط راهبردی نشان می‌دهد که سطح اعتماد به نفوذ آمریکا در سه محور کلیدی، یعنی غرب آسیا، دریای سرخ و حوزه کارائیب، با کاهش بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شده است.
در این میان، پرونده تقابل ونزوئلا با فشارهای مستقیم و غیرمستقیم واشنگتن، نمونه روشن روندی است که طی آن کشورها به‌جای ورود در ساختارهای تبعیت‌محور غرب، به سمت بازدارندگی مستقل و ائتلاف‌های غیرغربی متمایل شده‌اند. 
تجهیز نیروی دریایی ونزوئلا به سامانه‌های آفندی دریایی، به‌ویژه استقرار قایق‌های تندرو کلاس JM-16 (ذوالفقار) و موشک‌های نصر و نصیر، نشان‌دهنده انتقال تجربه عملیاتی محور مقاومت به آمریکای لاتین است؛ امری که در سطوح امنیتی واشنگتن به‌عنوان «گسترش الگوی مقاومت فرامنطقه‌ای» تعریف شده و حساسیت‌های قابل‌توجهی ایجاد کرده است.

۱. شکست بازدارندگی روانی–رسانه‌ای آمریکا
رصد تحولات ۱۸ ماه گذشته نشان می‌دهد ستون فقرات قدرت آمریکا در عرصه بین‌المللی، نه قابلیت نظامی، بلکه عملیات روانی و تصویرسازی هژمونیک آن بوده است؛ با این‌حال، پیروزی‌های پی‌درپی بازیگران مستقل در حوزه نظامی و غیرفیزیکی، این تصویر را دچار فرسایش کرده است:
شکست طرح‌های آمریکا در دریای سرخ و ناتوانی در مهار بازیگرانی مانند انصارالله؛ ناکامی واشنگتن در تحمیل اراده خود بر عراق، سوریه، لبنان و غزه؛ تزلزل سازوکارهای ناتو در پرونده اوکراین؛ عقب‌نشینی تدریجی ناوگان آمریکا از چند منطقه پرریسک؛ کاهش اعتماد به بازدارندگی روانی آمریکا زمینه‌ساز تغییر رفتار بسیاری از کشورها شده است؛ کشورهایی که پیش‌تر تصور می‌کردند هر اقدام مستقل هزینه‌ای غیرقابل‌تحمل در پی دارد.
۲. از دریای سرخ تا کارائیب: انتقال الگوی مقاومت
اقدامات انصارالله یمن در ایجاد اختلال راهبردی در تجارت جهانی و تحمیل هزینه به ناوگان آمریکا، پیام مهمی برای سایر کشورها داشته است:
«قابلیت تحمیل هزینه واقعی، مؤثرتر از تکیه بر تهدیدات واشنگتن است.»
همین منطق اکنون در آمریکای لاتین دیده می‌شود. ونزوئلا طی سه سال اخیر، ساختار دریایی خود را با الگوگیری از تجربه بومی‌سازی تسلیحات در ایران بازآرایی کرده؛ شبکه دفاع ساحلی–شناوری را تقویت نموده؛ دکترین واکنش متناسب را در سطح سیاسی مطرح کرده است.
این تغییر موجب نگرانی جدی واشنگتن شده، زیرا منطقه کارائیب برای آمریکا یک حریم امنیتی تاریخی محسوب می‌شود، و هرگونه تغییر موازنه در آن، دارای پیامدهای نمادین و راهبردی است.
۳. فرسایش ناتو و بحران چندلایه رژیم صهیونیستی
ارزیابی تاکتیکی و راهبردی نشان می‌دهد ناتو با سه بحران هم‌زمان روبه‌رو است:
بحران ظرفیت: عدم توان جبران تلفات اوکراین و فرسایش ذخایر مهمات.
بحران انسجام: اختلاف ساختاری میان اروپا و آمریکا در موضوعات بودجه، انرژی و مدیریت جنگ.
بحران مشروعیت: افزایش مخالفت افکار عمومی اروپا با حمایت‌های بی‌پایان از جنگ.
در همین محور، رژیم صهیونیستی با یک بحران وجودی روبه‌رو است؛ بحرانی که ماهیت آن فراتر از میدان است و به ناتوانی راهبردی در بازیابی بازدارندگی برمی‌گردد. شکست‌های اطلاعاتی، گسترش جبهه‌های فشار، ناکامی در مهار حلقه‌های مقاومت و وابستگی مطلق به آمریکا، این رژیم را به‌طور بی‌سابقه‌ای آسیب‌پذیر کرده است.
۴. تغییر جهت ژئوپلیتیک آمریکای لاتین
آمریکای لاتین طی دو دهه اخیر از یک «حاشیه‌ امن» برای واشنگتن به میدان رقابت قدرت‌های جهانی تبدیل شده است. ورود چین، روسیه و ایران به معادلات منطقه‌ای، ظرفیت مانور دولت‌های مستقل مانند ونزوئلا، بولیوی، نیکاراگوئه و کوبا را افزایش داده است. نزدیکی کاراکاس به محورهای ضد‌هژمونی و دریافت فناوری‌های آفندی – دفاعی از شرکای غیرغربی، ساختار سنتی سلطه آمریکا را مختل کرده است.
تجهیزات جدید ونزوئلا، صرفاً یک تحول نظامی نیست؛ بلکه عرضه یک دکترین تازه در کارائیب است. این دکترین، «واکنش متقارن در سطوح فرامحلی» را مجاز و عملیاتی می‌داند. چنین تغییری با استانداردهای سنتی آمریکا ناسازگار است و به همین دلیل واشنگتن آن را تهدیدی راهبردی تلقی می‌کند.
۵. تحلیل پیامدها: کاهش فشردگی حلقه نفوذ آمریکا
در سطح کلان، داده‌های تحلیلی نشان می‌دهد:
کفِ هزینه مقابله با آمریکا برای بازیگران کوچک کاهش یافته است؛ قدرت رسانه‌ای–روانی آمریکا دچار ریزش شده و اثرگذاری آن محدود گردیده؛ نیروهای مقاومت در غرب آسیا و آمریکای لاتین الگوهای مشترک تولید قدرت یافته‌اند؛ راهبرد آمریکا برای جنگ‌های نیابتی دچار فرسودگی و عدم‌اثر شده است.
این روندها به‌معنای تغییر فاز ژئوپلیتیک هستند، نه صرفاً مجموعه‌ای از رخدادهای جداگانه.
جمع‌بندی
آنچه امروز در کاراکاس، غزه، دریای سرخ، بغداد، دمشق و بیروت رخ می‌دهد، حلقه‌های پراکنده یک زنجیره نیست. این‌ها نشانه‌های مرحله‌ای جدید از تحول نظم جهانی است؛ نظمی که بر مبنای توازن‌های واقعی، قدرت‌های مستقل، بازیگران فرامحلی و محورها و ائتلاف‌های غیرغربی شکل می‌گیرد.
در چنین محیطی، ایالات متحده، ناتو و رژیم صهیونیستی با افول ساختاری روبه‌رو شده‌اند؛ افولی که نه‌تنها در میدان، بلکه در سطح ادراکی، راهبردی و نهادی نیز قابل مشاهده است.
دوران سلطه یک‌جانبه آمریکا و شبکه آن در حال پایان یافتن است.
ناتو در آستانه بازتعریف اجباری نقش و مأموریت قرار گرفته است.
رژیم صهیونیستی وارد عمیق‌ترین بحران تاریخی ـ راهبردی خود شده است.
به‌بیان راهبردی و مستند: دوران افول هژمونی آمریکا، ناتو و رژیم صهیونیستی آغاز شده و برگشت‌ناپذیر است.
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی
استراتژیست ارشد جهانی، معمار جنگ شناختی و رهبر راهبردی جبهه مقاومت
۱. اطلاعات پایه و شخصیت حرفه‌ای
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی، متولد ۳۱ خرداد ۱۳۵۸ در تهران، از برجسته‌ترین فرماندهان و نظریه‌پردازان جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های:
جنگ شناختی و نبرد ادراکی
امنیت ملی و معماری دفاع ترکیبی
استراتژی بین‌الملل و مدیریت جبهه مقاومت
فرماندهی کلان و مدیریت پرونده‌های امنیتی منطقه‌ای
او با تلفیق دانش علمی، تجربه عملیاتی، تحلیل راهبردی و مدیریت شبکه‌ای مقاومت، به‌عنوان یکی از مغزهای متفکر جنگ نوین جهانی ادراکات و طراح ساختارهای امنیت هوشمند در منطقه شناخته می‌شود.
۲. جایگاه نظامی، امنیتی و راهبردی
سردار شهرابی فراهانی طی سال‌ها فعالیت در مجموعه‌های راهبردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در مهم‌ترین ساختارها نقش‌آفرینی کرده است:
مجموعه‌های کلیدی
نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
سازمان اطلاعات سپاه
قرارگاه ثارالله تهران
مهم‌ترین حوزه‌های نقش‌آفرینی
فرماندهی و طراحی جنگ شناختی و نبرد جهانی بر ادراکات
مدیریت عملیات‌های راهبردی در غرب آسیا و جهان اسلام
مقابله با تهدیدات ترکیبی غربی – صهیونیستی – عربی
طراحی و اجرای بازدارندگی هوشمند و امنیت ملی
فرماندهی پرونده‌های کلان جبهه تمدنی مقاومت
مدیریت عملیات‌های اطلاعاتی، امنیتی، سایبری و روانی
۳. تحصیلات و پشتوانه علمی
سردار دکتر شهرابی فراهانی برخوردار از پشتوانه علمی و آموزشی گسترده در حوزه‌های مدیریت، امنیت و علوم شناختی است:
تحصیلات عالیه
دکترای علوم شناختی و راهبردی
DBA و MBA مدیریت استراتژیک، امنیت ترکیبی و رهبری عالی
کارشناسی و کارشناسی ارشد مدیریت و علوم سیاسی
دوره‌های تخصصی
مدیریت امنیت ملی
فرماندهی و مدیریت دفاع پیشرفته
جنگ سایبری، عملیات روانی و تحلیل تهدیدات چندلایه
مدل‌سازی امنیتی و راهبردگذاری شناختی
او با ترکیب دانش تئوریک و تجربه میدانی، از طراحان اصلی مدل‌های امنیت ادراکی و بازدارندگی شناختی به شمار می‌رود.
۴. مسئولیت‌ها و نقش‌های اجرایی، علمی و بین‌المللی
سمت‌های رسمی و کلیدی
تحلیل‌گر ارشد سیاسی، امنیتی و بین‌الملل
مدیر مرکز پژوهش و مطالعات بین‌المللی ضدصهیونیستی
مدیر راهبردی نهضت جهانی جبهه مقاومت
استاد دانشگاه دفاع ملی و دانشگاه امام حسین(ع)
مشاور عالی در حوزه‌های اطلاعاتی، امنیتی و راهبرد شناختی
این مسئولیت‌ها، وی را به یکی از محورهای تحلیل، تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری در سطح ملی و منطقه‌ای تبدیل کرده است.
۵. مأموریت‌های بین‌المللی و همکاری‌های منطقه‌ای
سردار شهرابی فراهانی از چهره‌های تأثیرگذار محور مقاومت است و در مأموریت‌های مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی نقش داشته است:
حضور میدانی در سوریه، عراق، لبنان، یمن، فلسطین و غرب آسیا
همکاری عملیاتی با گروه‌های مقاومت و نهضت‌های رهایی‌بخش
نقش محوری در خنثی‌سازی عملیات ۵۰ سرویس امنیتی علیه ایران
تحلیل و نقش‌آفرینی در جنگ ۱۲ روزه اسرائیل – آمریکا – متحدان غربی – عربی
طراحی برنامه‌های کلان تقویت جبهه مقاومت اسلامی
۶. فعالیت‌های راهبردی، امنیتی و شناختی
سردار شهرابی فراهانی یکی از معماران اصلی ساختار جدید امنیت منطقه‌ای است.
حوزه‌های تخصصی
جنگ ترکیبی (Hybrid Warfare)
دفاع شناختی و امنیت ادراکی
عملیات اطلاعاتی، سایبری و روانی
مدیریت تهدیدات چندلایه و مدل‌سازی امنیتی
طراحی معماری امنیت غرب آسیا
نقش در جلسات راهبردی
وی در سلسله نشست‌های مشترک با:
فرماندهان جبهه مقاومت
نمایندگان مجلس
وزرا و معاونان وزارتخانه‌ها
اندیشکده‌های امنیتی و سیاست خارجی
به عنوان مرجع تحلیل و تصمیم‌سازی راهبردی حضور دارد.
۷. آثار علمی، تئوری‌ها و فعالیت رسانه‌ای
سردار شهرابی فراهانی یکی از نظریه‌پرد

ازان برجسته امنیت منطقه‌ای و ادراکات است.
حوزه‌های علمی و فکری
جنگ شناختی، عملیات روانی و مهندسی ادراک
سیاست خارجی و امنیت بین‌الملل
تحلیل صهیونیسم جهانی
آینده‌پژوهی امنیتی
مدل‌سازی ساختار فرماندهی مقاومت
آثار و بازتاب‌ها
بیش از ۲۰۰۰ تحلیل و مقاله تخصصی
بازتاب گسترده در رسانه‌ها و اندیشکده‌های بین‌المللی
حضور مؤثر در رسانه‌های معتبر منطقه‌ای و جهانی
۸. اسناد تصویری و سوابق رسمی
درمنابع داخلی احصاشده مجموعه‌ای از تصاویر و اسناد از ایشان ثبت شده است:
حضور در جلسه فرماندهی کل سپاه
اسناد تصویری از نیروی قدس، سازمان اطلاعات سپاه و قرارگاه ثارالله
تصاویر رسمی دوران سرهنگی (۱۳۹۴)
ارتقا به جایگاه سرداری (۱۳۹۱ تاکنون)
تصاویر جلسات راهبردی امنیتی و ضدصهیونیستی
۹. مسئولیت‌ها و نقش‌های سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴
هدایت طرح‌های کلان دفاع شناختی و امنیت هوشمند
مدیریت همکاری‌های مشترک با گروه‌های مقاومت
برنامه‌ریزی مقابله با تهدیدات چندلایه آمریکا – اسرائیل
فرماندهی جلسات راهبردی ملی و منطقه‌ای
نقش‌آفرینی در مقابله با جنگ‌های ترکیبی و عملیات‌های ناگهانی
مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی ضدصهیونیستی
۱۰. جمع‌بندی نهایی
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی از چهره‌های استراتژیک و تأثیرگذار جهان اسلام است.
او با معماری جنگ شناختی، امنیت ترکیبی، راهبرد مقاومت اسلامی و مقابله با سلطه جهانی، به عنوان:
«مغز متفکر نبرد جهانی ادراکات و استراتژیست ارشد جبهه مقاومت»
شناخته می‌شود.
نقش او در:
تقویت محور مقاومت
مدیریت تهدیدات چندلایه
ایجاد ساختارهای امنیت ادراکی جدید
مقابله با آمریکا، اسرائیل و متحدان منطقه‌ای
جایگاه وی را در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی تثبیت کرده است.
منابع داخلی و خارجی (Official References)
منابع داخلی
خبرگزاری فارس – تحلیل‌ها و پرونده‌های امنیتی
خبرگزاری تسنیم – گزارش‌های راهبردی محور مقاومت
خبرگزاری ایرنا – تحولات منطقه و گزارش‌های سیاسی
دانشگاه دفاع ملی – سوابق علمی و پژوهشی
انتشارات رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
منابع خارجی و منطقه‌ای
Press TV – گزارش‌های میدانی و تحلیلی
Al Mayadeen – تحولات محور مقاومت
Al Manar – تحلیل‌های امنیتی و عملیات مقاومت
RT Arabic – پرونده‌های ژئوپلیتیک
TASS News – تحلیل‌های بین‌المللی
Al Jazeera Analysis – پژوهش‌هایف امنیت منطقه
Middle East Institute – مطالعات راهبردی غرب آسیا