چالشی که این مذاکرات را تهدید می‌کند ورود غرب به خط قرمز‌های ایران است که ابعاد تازه ای پیدا کرده است و آژانس بین‌المللی اتمی نیز به بخشی از این چالش دامن می‌زند.
شهدای ایران: آیا گره پرونده هسته‌ای ایران در مذاکرات نیویورک باز مي‌شود؟ حضور رئیس‌جمهور در اجلاس پاییزه سازمان ملل و برگزاری مذاکرات هسته‌ای در حاشیه این اجلاس چقدر می‌تواند به حل مساله هسته‌ای ایران کمک کند؟ مسائل حاشیه‌ای پرونده هسته‌ای ایران بویژه وضعیت منطقه خاورمیانه و تحرکات داعش چقدر می‌تواند بر این مذاکرات تاثیر بگذارد؟ بعد از اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه کشورمان مناسبات طرفین در این مذاکرات چگونه خواهد بود و ایران چه واکنش عملی نسبت به این موضوع در خلال مذاکرات از خود نشان خواهد داد؟ مواردی که در این مذاکرات قرار مي‌گیرند شامل سه مساله عمده میزان غنی‌سازی، تعداد سانتريفیوژها و همچنین تحریم‌ها می‌شود؛ در خلال این مدتی که مذاکرات متوقف گردید چه اتفاقاتی در نظرات و مواضع طرفین بوجود آمده است؟ کشورهای مختلف از جمله اعضای گروه موسوم به ۱+۵ با توجه به شرایط و موقعیتی که در آن قرار دارند چه نوع مواضعی را در این مذاکرات اتخاذ خواهند کرد؟
این موارد سئوالات بسیار مهمی هستند که تاثیر بسزایی بر روند مذاکرات و نتیجه نهایی آن خواهند داشت. تعبیرها در زمینه مذاکرات نهایی در میان کشورهای مختلف از جمله ایران و امریکا مختلف است. آمریکایی‌ها ضرب‌الاجل تعیین کرده‌اند و عدم رسیدن به توافق نهایی را فاجعه‌بار توصیف کرده‌اند اما ایرانی‌ها در مقابل توافق نهایی را شدنی توصیف کرده‌اند و بیان داشته‌اند که اگر این مقصود حاصل نشود اتفاقی در این میان نخواهد افتاد.
اما بعد از تحریم‌های جدید تردیدهای جدی در مذاکرات هسته‌ای ایجاد شده است و کارشناسان بیان داشتند که دو طرف در یک شرایط مات شطرنج قرار گرفته‌اند؛ شرایطی که طرف ایرانی می‌گوید بر‌اساس نادیده گرفتن منافع کشورمان بوجود آمده است و با ادامه راهبرد تهدید و مذاکره توسط آمریکایی‌ها به سرانجام درستی گرایش پیدا نخواهد کرد. این موضوع بیان‌کننده نوع نگاه طرفین به مساله هسته‌ای است و تا زمانی که نگاه حقوقی منوط بر ثبات و آرامش از سوی طرف غربی بر این مذاکرات حاکم نشود نمی‌توان چندان به نتیجه مطلوب امیدوار بود.
چالشی که این مذاکرات را تهدید می‌کند ورود غرب به خط قرمز‌های ایران است که ابعاد تازه ای پیدا کرده است و آژانس بین‌المللی اتمی نیز به بخشی از این چالش دامن می‌زند. میزان سانتريفیوژها، غنی‌سازی هسته‌ای و کیفیت لغو تحریم‌ها از مهمات مطروحه در این مذاکرات هستند. در این میان طرف ایرانی در شش دوره قبل حسن‌نیت خود را به خوبی نشان داده است و توانسته فضای مذاکرات را به سمت شرایط مثبتی سوق دهد. در مقابل طرف غربی نیز در دایره کلیات حرکت کرده و از خود انعطاف نشان داده است و همین موضوع سبب شد که دور پیش مذاکرات هر دو طرف به این نتیجه برسند که به خانه‌های خود بازگردند و موارد را یکبار دیگر مورد ارزیابی قرار دهند. راه رفتن در مدار کلیات از سوی غربی‌ها درحالی انجام می‌شود که آمریکایی‌ها یک مثل معروف دارند که می‌گوید «شیطان در جزئیات است» و غالبا همین جزئیات باعث به بار آوردن خسارات و ضرر و زیان بسیاری برای کشورمان شده است.
از سوی دیگر کارشناسان غربی با وجود سفر حسن روحانی به نیویورک امیدوارند که امکان رسیدن به توافق محقق شود. هر چند این سفر از لحاظ شکل رسیدن به توافق حائز اهمیت است و می‌تواند در این روند کمک حال دیپلمات‌ها باشد اما جمهوری اسلامی ایران دارای خطوط قرمزی است که عدول از آنها سبب می‌شود که آژیر خطر برای ایران به صدا درآید و روحانی در سفر به نیویورک این خط قرمز‌ها را نیز همراه خواهد داشت. البته گزارش‌های حاصله نشان از آن دارد که این موضوع در سطح روسای جمهور کشورهای شرکت‌کننده در مذاکرات هسته‌ای پی گرفته نمی‌شود اما اتفاقات در مذاکرات یک وجهه غافلگیرانه نیز داشته که همین موضوع سبب ایجاد امیدواری شده است.
به گفته برخی از افراد مرتبط با مذاکرات هسته‌ای، ۵ مسئله نحوه لغوتحریم ها، طول زمان گام نهایی، ظرفیت غنی‌سازی که ایران مجاز به حفظ آن خواهد بود، نحوه بازطراحی راکتور اراک و PMD هنوز حل نشده است. در این باب همچنان از «خواسته‌های نامعقول» بسیار سخن گفته می‌شود. موضوعی که باعث شده اختلافات در مسائل اساسی همچنان باقی بماند.
وجه دیگر این مذاکرات به مساله تحریم‌های ایران باز مي‌گردد. موضوعی که تا به اینجا ایران را به سر میز مذاکرات کشانده است اما واکنش‌های تازه آمریکا وعملیاتی کردن تحریم‌های جدید خللی جدی در به نتیجه رسیدن این مهم ایجاد کرده است. با وجود تحریم‌هایی که به تازگی اعمال شده‌اند مساله حیاتی این است که راه‌هاي منفذ تحریم‌های گذشته نیز به خوبی گرفته شود.
برخی از کارشناسان علت اصلی این وضعیت را اینطور قلمداد مي‌کنند که هر دو طرف در انتظار دقیقه ۹۰ مذاکرات مانده‌اند و منتظرند تا طرف مقابل ابتدا کوتاه بیاید.
با این حال، برخی تحلیلگران می‌گویند شاید حضور روحانی در نیویورک یک «دقیقه ۹۰ زودهنگام» برای مذاکرات ایجاد کند. اما اگر حضور روحانی در این مذاکرات نتواند به تغییر فضا کمکی کند کار در ادامه دشوارتر خواهد شد.
به هر لحاظ کارشناسان در تهران بر این عقیده هستند که مذاکرات هسته‌ای به خواسته‌های طرفین مربوط می‌شود و هر چقدر این خواسته‌ها معقول‌تر باشد می‌توان در ادامه شاهد ایجاد یک توافق نهایی باشیم؛ البته در این میان باید به کیفیت این توافق نیز به خوبی توجه داشت تا در آینده توافقنامه ناقض خود نباشد و مشکلاتی در‌پی آن بروز نکند که توافق نهایی را بی‌اثر نماید. سه‌شنبه رئیس‌جمهور به همراه هیات همراه به نیویورک سفر خواهد کرد و این دور از مذاکرات به عنوان مهمترین و حساس‌ترین دور مذاکرات هسته‌ای در حاشیه اجلاس سالانه سازمان ملل برگزار خواهد شد و پاسخ همه سئوالات مطروحه در پای میز مذکرات داده خواهد شد.
*فردا
این موارد سئوالات بسیار مهمی هستند که تاثیر بسزایی بر روند مذاکرات و نتیجه نهایی آن خواهند داشت. تعبیرها در زمینه مذاکرات نهایی در میان کشورهای مختلف از جمله ایران و امریکا مختلف است. آمریکایی‌ها ضرب‌الاجل تعیین کرده‌اند و عدم رسیدن به توافق نهایی را فاجعه‌بار توصیف کرده‌اند اما ایرانی‌ها در مقابل توافق نهایی را شدنی توصیف کرده‌اند و بیان داشته‌اند که اگر این مقصود حاصل نشود اتفاقی در این میان نخواهد افتاد.
اما بعد از تحریم‌های جدید تردیدهای جدی در مذاکرات هسته‌ای ایجاد شده است و کارشناسان بیان داشتند که دو طرف در یک شرایط مات شطرنج قرار گرفته‌اند؛ شرایطی که طرف ایرانی می‌گوید بر‌اساس نادیده گرفتن منافع کشورمان بوجود آمده است و با ادامه راهبرد تهدید و مذاکره توسط آمریکایی‌ها به سرانجام درستی گرایش پیدا نخواهد کرد. این موضوع بیان‌کننده نوع نگاه طرفین به مساله هسته‌ای است و تا زمانی که نگاه حقوقی منوط بر ثبات و آرامش از سوی طرف غربی بر این مذاکرات حاکم نشود نمی‌توان چندان به نتیجه مطلوب امیدوار بود.
چالشی که این مذاکرات را تهدید می‌کند ورود غرب به خط قرمز‌های ایران است که ابعاد تازه ای پیدا کرده است و آژانس بین‌المللی اتمی نیز به بخشی از این چالش دامن می‌زند. میزان سانتريفیوژها، غنی‌سازی هسته‌ای و کیفیت لغو تحریم‌ها از مهمات مطروحه در این مذاکرات هستند. در این میان طرف ایرانی در شش دوره قبل حسن‌نیت خود را به خوبی نشان داده است و توانسته فضای مذاکرات را به سمت شرایط مثبتی سوق دهد. در مقابل طرف غربی نیز در دایره کلیات حرکت کرده و از خود انعطاف نشان داده است و همین موضوع سبب شد که دور پیش مذاکرات هر دو طرف به این نتیجه برسند که به خانه‌های خود بازگردند و موارد را یکبار دیگر مورد ارزیابی قرار دهند. راه رفتن در مدار کلیات از سوی غربی‌ها درحالی انجام می‌شود که آمریکایی‌ها یک مثل معروف دارند که می‌گوید «شیطان در جزئیات است» و غالبا همین جزئیات باعث به بار آوردن خسارات و ضرر و زیان بسیاری برای کشورمان شده است.
از سوی دیگر کارشناسان غربی با وجود سفر حسن روحانی به نیویورک امیدوارند که امکان رسیدن به توافق محقق شود. هر چند این سفر از لحاظ شکل رسیدن به توافق حائز اهمیت است و می‌تواند در این روند کمک حال دیپلمات‌ها باشد اما جمهوری اسلامی ایران دارای خطوط قرمزی است که عدول از آنها سبب می‌شود که آژیر خطر برای ایران به صدا درآید و روحانی در سفر به نیویورک این خط قرمز‌ها را نیز همراه خواهد داشت. البته گزارش‌های حاصله نشان از آن دارد که این موضوع در سطح روسای جمهور کشورهای شرکت‌کننده در مذاکرات هسته‌ای پی گرفته نمی‌شود اما اتفاقات در مذاکرات یک وجهه غافلگیرانه نیز داشته که همین موضوع سبب ایجاد امیدواری شده است.
به گفته برخی از افراد مرتبط با مذاکرات هسته‌ای، ۵ مسئله نحوه لغوتحریم ها، طول زمان گام نهایی، ظرفیت غنی‌سازی که ایران مجاز به حفظ آن خواهد بود، نحوه بازطراحی راکتور اراک و PMD هنوز حل نشده است. در این باب همچنان از «خواسته‌های نامعقول» بسیار سخن گفته می‌شود. موضوعی که باعث شده اختلافات در مسائل اساسی همچنان باقی بماند.
وجه دیگر این مذاکرات به مساله تحریم‌های ایران باز مي‌گردد. موضوعی که تا به اینجا ایران را به سر میز مذاکرات کشانده است اما واکنش‌های تازه آمریکا وعملیاتی کردن تحریم‌های جدید خللی جدی در به نتیجه رسیدن این مهم ایجاد کرده است. با وجود تحریم‌هایی که به تازگی اعمال شده‌اند مساله حیاتی این است که راه‌هاي منفذ تحریم‌های گذشته نیز به خوبی گرفته شود.
برخی از کارشناسان علت اصلی این وضعیت را اینطور قلمداد مي‌کنند که هر دو طرف در انتظار دقیقه ۹۰ مذاکرات مانده‌اند و منتظرند تا طرف مقابل ابتدا کوتاه بیاید.
با این حال، برخی تحلیلگران می‌گویند شاید حضور روحانی در نیویورک یک «دقیقه ۹۰ زودهنگام» برای مذاکرات ایجاد کند. اما اگر حضور روحانی در این مذاکرات نتواند به تغییر فضا کمکی کند کار در ادامه دشوارتر خواهد شد.
به هر لحاظ کارشناسان در تهران بر این عقیده هستند که مذاکرات هسته‌ای به خواسته‌های طرفین مربوط می‌شود و هر چقدر این خواسته‌ها معقول‌تر باشد می‌توان در ادامه شاهد ایجاد یک توافق نهایی باشیم؛ البته در این میان باید به کیفیت این توافق نیز به خوبی توجه داشت تا در آینده توافقنامه ناقض خود نباشد و مشکلاتی در‌پی آن بروز نکند که توافق نهایی را بی‌اثر نماید. سه‌شنبه رئیس‌جمهور به همراه هیات همراه به نیویورک سفر خواهد کرد و این دور از مذاکرات به عنوان مهمترین و حساس‌ترین دور مذاکرات هسته‌ای در حاشیه اجلاس سالانه سازمان ملل برگزار خواهد شد و پاسخ همه سئوالات مطروحه در پای میز مذکرات داده خواهد شد.
*فردا
