جهت روشن شدن زوایای ناگفته موضوع “خدمت بانوان پزشک ” مطلب ذیل ارسال می شود و امید است این رسانه دلایل معترضان به این تعهد را بیطرفانه به اطلاع عموم برساند.
موارد قانونی :
1- درمواد هفت و هشت قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب سال 1359 فارغ التحصیلان دانشگاهها پس از تحصیل رایگان ” برابر مدت تحصیل ” باید در کشور خدمت کنند . ( متن کامل مصوبه: شوراي انقلاب جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 12/3/59 لايحه قانوني اصلاح موارد هفت و هشت قانون تامين وسايل و امكانات تحصيل اطفال و جوانان ايراني مصوب 26/7/59 را به شرح زير تصويب نمودند:
ماده 1- دانشجويان دانشگاهها و موسسات آموزش عالي و هنرجويان موسسات آموزش عالي هنري كه از تحصيلات رايگان موضوع قانون اصلاح ماده هفت قانون تامين وسائل و امكانات تحصيلي اطفال و جوانان ايراني استفاده مي‌كنند، مكلفند برابر مدت تحصيل رايگاني خود در ايران خدمت نمايند. )
2- طبق ماده ۱۴ در قانون خدمت پزشکان طول دوره خدمت پزشکان در مناطق محروم نیم تا یک برابر طول دوره تحصیل در نظر گرفته شده است. در صورتی که پزشکان قبل از تخصص در دوره پزشکی عمومی دو سال طرح عمومی را بگذرانند و پروانه پزشکی عمومی را دریافت نمایند سنوات پس از تخصص نیم برابر در نظر گرفته شده و در غیر اینصورت یک برابر. (متن قانون: ماده14ـ به منظور تربيت پزشك متخصص مورد نياز مناطق محروم ونيازمند كشور ، وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشكي موظف است به هنگام پذيرش دستيار تخصصي ، سهميه هاي جداگانه اي را براي مناطق محروم ونيازمندكشور اختصاص دهد0 دستياران تخصصي استفاده كننده از سهميه مذكور موظفند پس از انجام دوره تخصص ، برابر طول دوره تخصص به عنوان خدمات قانوني موضوع اين قانون در نقاط مربوط انجام دهند0 و پس از انجام خدمات مذكور پروانه دائم دريافت خواهند نمود0
تبصره1ـ دستياران استفاده كننده از سهميه موضوع اين ماده كه داراي پروانه دائم پزشكي هستند، نصف مدت دوره تخصصي با احتساب ضرايب مربوط در نقاط مذكور خدمت خواهند نمود0)

در متن تعهد نامه کلیه پزشکان از جمله مشمولین سهمیه خانمها به همین دو قانون استناد شده یعنی ذکر شده بر اساس مواد 7و 8 یا 14 نامبرده موظف به گذران تعهد حداکثر سه برابر میباشد! که با توجه به نص صریح قانون احتمال عمل بر خلاف قانون و اجبار به گذران 12 سال طرح تخصصی را ناممکن جلوه می داد ، لذا اعتراض پزشکان خانم نسبت به تخطی وزارت بهداشت از قانون است که طول خدمت را بیش از حد در نظر گرفته است (یعنی از 2 و 4 سال بدون توجه به قانون به 8 تا ۱۲ سال افزایش یافت ؟)

برای پوشش مناطق محروم سهمیه های جداگانه در نظر گرفته شد که طبق آن پزشکان ساکن مناطق محروم که ۸۰ درصد حدنصاب را در آزمون دستیاری کسب نمایند با استفاده از سهمیه مناطق محروم وارد دوره تخصص شوند اما متعهد می شدند که ۱۲ سال در مناطق محروم خدمت کنند .اکثر این پزشکان که وارد سهمیه مناطق محروم شدند آقایان پزشکی بودند که ساکن یا دارای سوابق خدمت در مناطق محروم بودند.

همچنین سهمیه ای جداگانه برای بانوان جهت راه اندازی طرح انطباق و تفکیک جنسیتی در مراکز درمانی کشور طبق موازین شرعی در نظر گرفته شد که طبق آن پزشکان خانم که 90 درصد حدنصاب را در آزمون دستیاری کسب نمایند وارد دوره تخصص شوند اما متعهد شوند که ۱۲ سال در مناطق محروم خدمت کنند .

آقایان قبول شده از طریق سهمیه مناطق محروم پس از قبولی با استناد به موارد قانونی فوق الذکر میزان تعهد خود را از ۱۲ سال به دو سال !(مطابق قانون )کاهش دادند .

اما با اعتراض بانوان ، وزارت بهداشت فشار را متوجه خانمهایی کرد که اصولا سهمیه آنها جهت راه اندازی طرح انطباق بود و تعهد ۱۲ ساله ای را تنها برای خانمها (و نه آقایان قبول شده از طریق سهمیه مناطق محروم) اجباری اعلام نمود.

وزارت بهداشت در سهمیه منطقه محروم این حق رابرای داوطلبان قایل شد که در صورت کسب نمره حد نصاب آزاد مشمول قوانین سهمیه آزاد شناخته شوند ولی برای خانمها در شرایط مشابه چنین حقی قایل نیست .
این در حالیست که بسیاری از این خانمها نمرات برتر در شهر- رشته قبولی داشته و اساسا نیازی به سهمیه نداشتند وحتی گاها جزو رتبه های عالی بوده اند .
هر چند در سالهای پیشین احراز حد نصاب پذیرش ازاد سبب رفع تعهد میگردید ولی وزارت بهداشت نه تنها نمرات بالای بانوان را در آزمون دستیاری لحاظ نکرده است بلکه سوابق خدمت خانمها در دوره عمومی را نیز نادیده گرفته است.( عدم اجرای تبصره یک ماده 14)
همچنین انتخاب سهمیه زنان توسط این پزشکان در شرایطی بود که همه ساله امتحان ورودی تخصص با حواشی زیادی در زمینه تقلب در آن همراه بود و داوطلبان همواره احتمال وقوع تقلب را در ذهن داشته اند که نمونه واضح ان در سال 1384 و سه نوبت تاخیر در زمان برگزاری ازمون توسط مقام وزارت وقت به علت تقلب گسترده و فروش سوالات امتحانی قبل از انجام ازمون و موارد متعدد دستگیریهای متخلفان میباشد که در نهایت برگزاری آزمون این دوره از اواخرسال 1383به اوایل سال 1384 به تعویق افتاد.
در این شرایط مبهم وزارت بهداشت :
1- قبل از شرکت در آزمون و قبل از دریافت کارنامه تعهد را اخذ نموده و حتی این امکان فراهم نشد که انتخاب سهمیه زنان پس از دریافت کارنامه و مشخص شدن رتبه داوطلب باشد.
2- با نظری ساده به دفترچه راهنمای آزمون دستیاری و نحوه تخصیص سهمیه ها این مسئله آشکار بود که احتمال قبولی خانمها در سهمیه آزاد در بعضی رشته ها وجود نداشته و یا بسیار ناچیز بوده است و شورای تخصصی با این مصوبه هیچ راهی پیش پای خانمهای متقاضی سهمیه خانمها نگذاشته است . و تخصیص این سهمیه ها سبب افزایش احتمال قبولی آقایان در سهمیه آزاد به نسبت خانمها ی مشابه شده که این مسئله خصوصا در رشته های با متقاضی بالا واضح تر میباشد .

زنان بجز طبابت وظایف خانوادگی مادر و همسر بودن را دارند که طبق شرع مقدس و رهنمودهای مقام معظم رهبری از اهم مسایل است . گماشتن زنان متاهل و مجرد مشمول سهمیه زنان به دور از خانواده بمدت ۱۲ سال نتیجه ای جز کاهش در کیفیت زندگی شخصی و کاری این بانوان نخواهد داشت ، واین در حالی است که آقایان مشمول سهمیه مناطق محروم (که شرط استفاده از این سهمیه سکونت در این مناطق است و حد نصاب نمره پذیرش در آزمون کمتر) تنها موظف به گذران حداکثر 4 سال خدمت در محل سکونت خویش میباشند .

سوال اینست که :
1- چرا وزارت بهداشت خدمت متخصصین سهمیه مناطق محروم را هر چند حد نصاب نمره قبولی کمتری از بانوان داشتند ،بر اساس قانون از ۱۲ سال به دو تا ۴ سال کاهش داد اما در برابر خواسته مشابه بانوان با نمره قبولی بالاتر هیچ حقی برای معترضان قایل نیست ؟
2- حداکثر سنوات تعهد برای خانمها 12 سال و برای آقایان 4 سال میباشد ایا این تفاوت ، تبعیض جنسیتی را در ذهن متبادر نمیکند؟
3-چرا خدمات طرح عمومی بر خلاف اصل 14برای بانوان به عنوان سنوات کاری در نظر گرفنه نمی شود؟
4-چرا احراز نمره حد نصاب قبولی ازاد بر خلاف آقایان سبب رفع تعهد از ایشان نمی گردد؟
5-چرا بانوان طی گذران این سالها از حتی حقوق اولیه از جمله مرخصی زایمان برخوردار نیستند؟ آیا این با رهنمودهای اخیر مقام معظم رهبری همخوانی دارد؟
6-چرا برخورد وزارتخانه حتی با مشمولین سهمیه زنان بسیار متفاوت بوده به طوری که در شهرهای مختلف و در سالهای مختلف میزان تعهد از حداقل 4 سال تا حداکثر 12 سال متفاوت است؟
7-چرا وزارتخانه در مراجعات مکرر این بانوان در برخورد سلیقه ای معاونت درمان شهرستانها که حتی مرخصی استحقاقی یا استعلاجی پزشکان را دریغ می کنند پاسخگو نمی باشند؟

جمع معترضان خواستار رفع تضییع حقوق بانوان ، رفع ابهامات ، جلوگیری از تزلزل بنیاد خانواده ها به علت نبود بانوان در شهر محل سکونت همسر میباشند.
شایان ذکر طی سنواتی که از اجرای این طرح میگذرد بانوان با بردباری مصایب عدیده ای را متحمل شده اند که شامل بالا رفتن سن ازدواج ، عدم امکان ازدواج ، ناباروری به علت تاخیر در ازدواج ، مشکلات روحی مادر و کودک به علت نبود مادر در شهر محل سکونت،افزایش چشمگیر نرخ طلاق در بانوان مشمول میباشد.
امید است مجریان قانون با استناد به مستندات قانونی احقاق حق نموده تا بانوان متخصص بدون دغدغه خاطر با افتخار به خدمت رسانی در کشور خود مشغول شوند .

فرازی از دیدگاه امام علی علیه السلام : «ان افضل الناس عند الله من کان العمل بالحق احب الیه و ان نقصه و کرثه من الباطل و ان جر الیه فائدة وزاده; (8) بی گمان برترین مردم نزد خداوند کسی است که عمل به حق برایش دوست داشتنی تر از باطل باشد، اگر چه [این طرفداری از حق و عمل به آن] موجب نقصان و حادثه ای برایش شود و اگر چه باطل برایش سودی به همراه داشته باشد و موجب زیادتی برای او شود .»