![](/files/fa/news/1403/11/23/386077_709.jpg)
شهدای ایران: محمدجواد ظریف، معاون غیرقانونی دولت چهاردهم و مسئول تیم مذاکرهکننده دولت روحانی در سخنانی خلاف واقع اعلام کرده که او در مذاکرات خود درباره موشک گفتگو نکرده است. گذشته از آن که ظریف و روحانی بارها با گره زدن مذاکرات و مسائل نظامی، مدعی بودند که دلیل شکست برجام آزمایشهای موشکی سپاه بوده، بررسی اتفاقات دوران مذاکرات دولت روحانی به سرعت این ادعای ظریف را رد میکند.
آذر ماه سال ۹۶ بود که فدریکا موگرینی در اظهاراتی گفت: «امروز رازی را درباره درخواست ایران در برجام افشا میکنم. در بخش مقدمه (PREAMBLE) برجام، نیمجملهای با این مضمون وجود دارد که خواستار قرار دادن برجام به عنوان زیربنایی برای گفتوگو درباره «مسائل دیگر» است.»
به گفته مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا، این جمله «به درخواست ایران» در بخش مقدمه برجام گنجانده شده است و هدف از آن را استفاده دولت ایران از این بند برای مناقشات داخلی میخواند! بدین معنا که دولت سابق برای پیشبرد اهداف خود در برجامهای تکمیلی «در حوزه موشکی و منطقهای» نیازمند استناداتی از درون برجام بود تا بتواند حاکمیت را برای همراهی با چنین ایدهای مجاب کند.
البته پیش از آن نیز در پیام نوروزی حسن روحانی در سال ۹۵ به وضوح از لزوم طراحی و اجرای برجام۲ سخن گفته شده بود. او همچنین در مناظرههای انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۶ صراحتا اعلام کرد که در صورت پیروزی برای برداشتن «تحریمهای موشکی» نیز اقدام خواهد کرد.
آش مذاکرات موشکی آنقدر شور شد که سردار سلیمانی با آن که به ندرت در رسانهها حضور مییافت و در خصوص مسائل خارجی اظهار نظر میکرد، در کنگره شهدای استان کرمان به صراحت به چنین روندی اینگونه واکنش نشان داد: «این که اصرار میکنند بر برجام۲، برای این است که میخواهند این تحرکی را که از ایران اسلامی به جهان اسلام روح و جان داده، بخشکانند. اگر العیاذبالله ما رفتیم و در برجام۲ شرکت کردیم، تمام میشود؟ نه، برجام اصلی در داخل ایران است. آنها برجام۳ هم خواهند داشت، چون معتقدند چشمه باید در ایران خشکانده شود.»
سال ۹۸ در زمان ممنوعیت مذاکره با دولت ترامپ، خبر دیدار جواد ظریف با سناتور «رند پال» افشا شد. با وجود آن که ظریف سعی داشت اینطور القا کند که تنها با «نماینده مردم آمریکا» دیدار کرده، ترامپ و رند پال اعلام کردند که او «نماینده کاخ سفید» بوده و برای «پیشبرد طرح مذاکراتی ترامپ» با ظریف دیدار کرده است.
پس از افشای این خبر، رند پال تحت فشار رسانهها اعلام کرد که محتوای این دیدار «فوق محرمانه» بوده و مسأله موشکی را محور این گفتگوها اعلام کرد و گفت: «موضوع سختتر، توافق بر سر موشک بالستیک است. این موضوع بخشی از توافق هستهای ایران نبود و رئیسجمهور و بسیاری دیگر از افراد گفته بودند که این یک نقص بزرگ در برجام بود. ترامپ و اطرافیان او خواهان یک معاهده درباره موشک بالستیک هستند.»
اما نه هشدارهای سردار سلیمانی، که حتی ترور و شهادت او هم این روند را از سوی ظریف متوقف نکرد. گفتگوهای موشکی در مرحله حرف باقی نماند و در مذاکرات فروردین ۱۴۰۰ عملاً به تعهد ایران تبدیل شد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، مشخص شد که دولت روحانی در مذاکرات احیای برجام، به طرف آمریکایی تعهد داده تا در صورت بازگشت به توافق، راه «گفتگوهای آتی» درباره مسائل موشکی و منطقهای را باز کند. این، بخشی از مذاکرات بود که در دور اول گفتگوهای تیم های باقری با طرف اروپایی در وین از دستور کار دو طرف خارج شد.
شواهدی که تا کنون در دسترس است نشان میدهد ظریف نه تنها درباره مسائل موشکی با دشمن ملت ایران گفتگو کرده، بلکه موضوع از این هم فراتر رفته و به تعهد هم تبدیل شده بود. انتظار میرود در آینده شواهد بیشتری از این ماجرا در اختیار افکار عمومی قرار گیرد.