معاون اندیشکده شورای سیاست خارجی آمریکا معتقد است سند همکاری ایران و چین، چالشی علنی برای منافع و اعتبار واشنگتن است.
شهدای ایران: روزنامه «کیهان» در ویژههای خود نوشت:
ایلان برمن ضمن یادداشتی در پایگاه « مرکز سیاست جهانی» نوشت: ایران و چین در مراحل نهایی مذاکره برای پیمان راهبردی ۲۵ ساله قرار دارند این توافقنامه در صورت اجرایی شدن، روابط نظامی، اقتصادی و سیاسی دو کشور را به طور چشمگیری گسترش خواهد داد.این توافق جای تعجب ندارد؛ تهران و پکن در گذشته در هر زمینهای از فروش اسلحه گرفته تا انرژی همکاری داشتهاند. با این حال، توافق جدید روابط دو جانبه بین دو شریک استراتژیک را به مرحله جدید ارتقاء میدهد و پیامدهای عمده برای ژئوپلیتیک منطقه دارد و تهدیدی آشکار برای تلاشهای ایالات متحده در راستای منزوی ساختن و مهار ایران خواهد بود.
فعلا کسب اطلاع از جزئیات توافق تقریبا غیرممکن است، اما دست کم دو نتیجه استراتژیک را میتوان در نظر گرفت: اولی به موقعیت منطقهای ایران مربوط میشود و دومی با تثبیت قدرت در فضای داخلی ارتباط دارد. تشدید تحریمهای ایالات متحده در دو سال گذشته تاثیر چشمگیری بر موضوع استراتژیک جمهوری اسلامی و همچنین توانایی آن در شکل دادن به حوادث منطقهای داشته است. تزریق سرمایه ناشی از افزایش فعالیتهای تجاری چین در ایران تاثیری گستردهتر از ثبات در اقتصاد ملی خواهد داشت و این امکان را برای ایران فراهم میآورد تا متحدان خود در سراسر منطقه را تامین کند. این همکاریها همچنین میتواند موجب ثبات اقتصادی بیشتر ایران شود.
توافق جدید چین و ایران در میانه تشدید فزاینده تنشها بین آمریکا و چین مطرح شده است. اگر چه ترامپ تقریبا از زمان روی کار آمدن از نیاز به «رقابت بر سر قدرت برتر» با چین سخن میگفت، اما از اوایل سال ۲۰۲۰ تمرکز خود را در مواجهه با چین در زمینههای اقتصادی، استراتژیک و ژئوپلیتیک به شدت بیشتر کرده است.
به نظر میرسد چین نیز به سمت مواجهه مستقیم پیش میرود. پکن در دو سال گذشته در واکنش به تشدید فشار از سوی واشنگتن، خرید نفت از تهران را (حدود ۵۳ درصد) کاهش داده بود که این مساله از تمایل اندک آن به مواجهه مستقیم با دولت ترامپ حکایت داشت.
اما اکنون چین در مسیری قرار گرفته که بیشک برای سیاست آمریکا در خاورمیانه اهمیت زیادی دارد: پکن آشکارا سیاست اعمال فشار حداکثری واشنگتن علیه تهران را به چالش کشیده که نشان دهنده تمایل آن به خنثی کردن سیاستها و تضعیف اهداف مهم استراتژیک واشنگتن در خاورمیانه و ورای آن است.
توافقنامه جدید چین و ایران چالشی آشکار برای منافع و اعتبار ایالات متحده است. تقویت پیوندهای اقتصادی و استراتژیک پکن و تهران به تضعیف تلاشهای دولت ترامپ برای منزوی کردن تهران میانجامد و به همین دلیل میتوان پیمان جدید را آزمونی مهم نه تنها برای سیاست آمریکا در قبال چین، که برای رویکرد « اعمال فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه ایران دانست.