شهدای ایران: محسن مهرعلیزاده، فعال اصلاحطلب و از حامیان رئیسجمهور روحانی طی یادداشتی در شماره سهشنبه گذشته روزنامه دولتی ایران پیرامون گرانیهای اخیر نوشته است:
«نکته دیگری هم در مورد افزایش قیمت ارز باید مورد اشاره قرار داد و آن این است که برخی از تولیدکنندگان به محض افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش ریال، نسبت به افزایش قیمت کالای خود اقدام میکنند، البته در برخی از مواقع این امر از مرحله واسطهها و توزیعکنندگان کالا اتفاق میافتد. لذا توصیه ما برای کنترل قیمتها این است که سیستم دقیقی اعمال شود تا بواسطه آن بتوان آثار مخرب افزایش قیمت ارز را در بازار کم و تعادل قیمتی را در مورد همه کالاها اعمال کرد. تأکید میکنم رشد قیمت در تمام واحدهای صنعتی اتفاق نمیافتد. اگر صحبت از کنترل قیمتها میشود منظور، کنترل فیزیکی و بازرسی قیمتی نیست چرا که این امر در هیچ دورهای جواب نداده است و حتی دولت نمیتواند بهصورت روزانه وضعیت قیمت کالاها در بازار را رصد کند.»
او میافزاید: کالاهایی که بهصورت مستقیم در سبد کالای مصرفی مردم قرار میگیرند به هیچ عنوان تحت تأثیر قیمت ارز نیستند چرا که مواد اولیه آن در داخل تأمین میشود و در کالاهایی که نیاز به واردات است دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص میدهد. بهعنوان مثال در حال حاضر دولت برای واردات نهادههای دام و طیور، روغن خام و... ارز میدهد، لذا کالاهای نهایی این بخشها مانند تخم مرغ، گوشت و مرغ نباید تحت تأثیر قیمت ارز، افزایش پیدا کند. بدین جهت دولت باید تمام هم و غم خود را بگذارد تا کالاهای اساسی و مصرفی روزانه مردم گران به دست شان نرسد.
*آنچه که مهرعلیزاده میگوید، حقیقتی است که از چند سال قبل مورد تأکید تحلیلگران بود تا گرانیهای امروز رخ ندهد.
اگرچه کثیری از مقامات دولتی و اقتصاددانان با انگیزههای مختلفی با این راهکار مخالفت میکردند و آنرا دخالت در بازار میدانستند اما واقعیت و تجربه نشان دهد که این کار کاملا معقول است و ایضا از بدیهیات اقتصاد و حکومت به شمار میرود (که برخی آنرا نفهمیدند!)
اما به هر دلیلی با آن مخالفت میشد یا به آن اشاره نمیشد تا به امروز رسیدیم.
مسئله اما اینجاست که اکنون که از مراجع تقلید گرفته تا رجالی مثل مهرعلیزاده جملگی بر مقوله "نظارت بر قیمتها" تأکید دارند و حتی کسانی در داخل دولت هم به اهمیت و عقلانیت این مسئله پی بردهاند اما چرا همچنان شاهد اجرای آن نیستیم!؟
در واقع عدم اجرایی شدن نظارت بر قیمتها بسیار تعجببرانگیزتر از عدم فهم ستاد دولت از این مقوله است.
رئیسجمهور روحانی طی نزدیک به یکماه گذشته دو مرتبه بر نظارت بر قیمتها تأکید جدی کرده است اما هیچ اثری از این دستور دیده نمیشود.
این در حالی است که حتی تجربیات مبنی بر کنترل یک روزه قیمت برخی اقلام در بازار نیز وجود دارد.
درباره عدم اجرایی شدن نظارت کارای دولت بر بازار، البته شکّیات بدبینانهای هم وجود دارد.