به اسم زیبایی به کام سودجویان اینفلوئنسرها

به گزارش شهدای ایران به نقل از رویداد 24، رشد قارچ‌گونه کلینیک‌های زیبایی غیرمجاز، تبلیغات فریبنده در فضای مجازی و حضور اینفلوئنسرها، باعث شده جوانان به خدمات زیبایی غیرایمن روی بیاورند. نبود نظارت کافی، مسئول فنی غایب و مواد مصرفی بی‌کیفیت عوارض جدی پزشکی و روانی ایجاد می‌کند، در حالی که سود میلیاردی این صنعت، جلوی اقدامات بازدارنده را می‌گیرد.

چندی پیش خبر فوت یک زن جوان در یک کلینیک زیبایی بر اثر تزریق ژل غیراستاندارد و در پی آن سوزاندن جسد او در رسانه‌های ایران بازتاب گسترده‌ای یافت که به دنبال آن دادستان تهران از صدور دو فقره کیفرخواست برای پزشک متخلف و همدستانش در این پرونده خبر داد.

این در حالی است که به گفته عضو هیئت‌مدیره انجمن متخصصان پوست ایران، «بیشتر کلینیک‌های زیبایی مجوز فعالیت ندارند و برخی از کلینیک‌های دارای مجوز نیز بدون رعایت استاندارد‌های لازم به فعالیت مشغول‌اند که از نمونه‌های آن می‌توان به کلینیکی اشاره کرد که با تزریق ژل غیراستاندارد باعث مرگ آن زن جوان شد».

مراکز زیبایی بدون مجوز که تعدادشان رو به گسترش است، به خدماتی از قبیل تزریق ژل، بوتاکس و چربی، کاشت مو، ابرو و مژه می‌پردازند و خدمات خود را از طریق تبلیغات فریبنده در فضای مجازی به‌ویژه اینستاگرام منتشر می‌کنند. عمق فاجعه وقتی بیشتر می‌شود که شاهد تبلیغات ارائه خدمات زیبایی در آرایشگاه‌ها نیز هستیم.

از تزریق ژل و بوتاکس تا لیزر، تتو و فروش لنز‌های رنگی چشم؛ خدماتی که از طرف افراد غیرمتخصص و در محیط‌هایی غیراستاندارد انجام می‌شود، اما چرا مردم به کلینیک‌های زیبایی غیرمجاز مراجعه می‌کنند؟ عوارض مراجعه به این کلینیک‌ها و مراکز غیرمجاز چیست؟ و چرا این کلینیک‌ها به‌سرعت در شهر‌های کشور به‌ویژه پایتخت رشد قارچ‌گونه پیدا کرده‌اند و راه‌های مقابله با آنها چیست؟

تبلیغات گسترده در فضای واقعی و مجازی
علیرضا محبی‌پور، نایب‌رئیس و سخنگوی انجمن متخصصان پوست ایران، دراین‌باره می‌گوید: «از نظر وزارت بهداشت، واژه‌ای به نام کلینیک زیبایی تعریف نشده است. آنچه وجود دارد، درمانگاه تخصصی پوست و مو است که پروانه آن از طرف وزارت بهداشت صادر می‌شود؛ بنابراین هزاران مرکزی که شما در فضای مجازی به‌ویژه اینستاگرام و فضای حقیقی با نام کلینیک زیبایی می‌بینید، بیشتر مطب‌های پزشکی، سالن‌های آرایش، مراکز کاشت زیرزمینی و… هستند که به صورت غیرقانونی از عنوان «کلینیک زیبایی» برای فریب مردم استفاده می‌کنند».

از برخی از خیابان‌های تهران مانند صادقیه که می‌گذری، عده‌ای تراکت‌هایی به دستت می‌دهند که روی آن انواع خدمات زیبایی درج شده؛ از تزریق ژل و بوتاکس و کاشت مژه و ابرو تا وعده عقد قرارداد برای ضمانت ۲۰ساله برای ارائه خدماتی مانند لمینیت و کامپوزیت دندان. فضای مجازی به‌ویژه اینستاگرام نیز مملو از این تبلیغات است؛ از برپایی جشنواره‌های تخفیفی یا عبارت‌های فریبنده مانند پرداخت اقساطی خدمات زیبایی تا تخفیف به مناسبت «بلک‌فرایدی».

بهره‌گیری از اینفلوئنسر‌ها در این زمینه سبب جذب بسیاری از افراد به‌ویژه دختران جوان به این قبیل اقدامات زیبایی شده است. هنوز هیچ آماری از تعداد کلینیک‌ها و مراکز غیرمجازی که در حوزه زیبایی به فعالیت مشغول‌اند، در دسترس نیست.

از سوی دیگر نبود یک سامانه یکپارچه برای ثبت و ردیابی مراکز مجاز و غیرمجاز، تشخیص را برای مردم دشوار کرده است. علیرضا عبدالمطلبی، رئیس انجمن صنفی کلینیک‌های تخصصی پوست و موی تهران، به «شرق» می‌گوید: «اینکه صرفا روی مجوز کلینیک‌های زیبایی تمرکز کنیم، درست نیست، چون برخی از این مراکز اگرچه مجوز دارند، اما به فعالیت‌های غیرمجاز یا فعالیت‌های پزشکی می‌پردازند که ازجمله اینها می‌توان به تزریق ژل و بوتاکس در آرایشگاه‌ها اشاره کرد.

آرایشگاه مجوز دارد، ولی نه برای انجام اموری مانند تزریق ژل و بوتاکس». او ادامه می‌دهد: «طی یک تحقیق میدانی که هشت سال پیش انجام دادیم، تنها در خیابان میرداماد تهران ۴۰۰ مرکز غیرمجاز که به فعالیت زیبایی می‌پرداختند، شناسایی شدند».

پرونده‌های سنگین عوارض اقدامات غیرتخصصی
شاید کمتر کسی از مراجعه‌کنندگان به کلینیک‌های زیبایی غیرمجاز، از آسیب‌های پزشکی جدی ناشی از اقدامات زیبایی در این مراکز و هزینه‌های درمانی بلندمدت آن آگاهی داشته باشد. عوارض ناشی از تزریق ژل‌های فله‌ای و بی‌کیفیت یا تزریق این مواد به دست افراد فاقد صلاحیت پزشکی و بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی، عوارض متعددی را همراه دارد؛ از نارضایتی‌های شدید مراجعان به این مراکز تا آسیب‌های جدی مانند عفونت‌های مزمن، نکروز پوستی (نوعی عفونت که باعث تخریب بافت پوست می‌شود)، آمبولی (لخته‌شدن خون و انسداد رگ) و….

نایب‌رئیس انجمن متخصصان پوست ایران توضیح می‌دهد: «امروزه حجم بالایی از مراجعه به متخصصان پوست و جراحان پلاستیک ناشی از عوارض ناشی از انجام اقدامات زیبایی در مراکز غیرتخصصی است. از تزریق مواد نامرغوب تا جراحی‌هایی که به دست افراد بدون صلاحیت انجام می‌شود.

همچنین بسیاری از سالن‌های زیبایی در تهران، کاشت مو و لیزر تتو انجام می‌دهند که این کار کاملا تخصصی است». او ادامه می‌دهد: «نتیجه اقدامات زیبایی غیراستاندارد، ایجاد عوارض دائمی، چهره‌های آسیب‌دیده، مشکلات روانی پس از عمل و تحمیل هزینه‌های درمانی بسیار سنگین به خود فرد و جامعه است. ما این روز‌ها با پرونده‌های بسیار سنگینی روبه‌رو هستیم که قربانیان آن سال‌هاست که با عوارض اقدامات غیرتخصصی که روی آنها انجام شده، دست‌وپنجه نرم می‌کنند».

غیبت مسئول فنی در کلینیک‌های زیبایی
مهدی صانعی، بازپرس دادسرای جرائم پزشکی است. او هم می‌گوید: «امروزه یکی از معضلات بخش سلامت، موضوع مراکز و مؤسسات غیرمجاز است. یک کلینیک یا یک مؤسسه پزشکی اگر بخواهد پروانه فعالیت بگیرد، باید فرایندی طولانی طی کند تا از نظر وزارت بهداشت صاحب صلاحیت تشخیص داده شود که یکی از این موارد، داشتن مسئول فنی است».

براساس اعلام او، مسئول فنی حتما باید پزشک متخصص مرتبط با فعالیت آن کلینیک باشد. مثلا برای کلینیک‌های زیبایی، مسئول فنی باید حتما پزشک متخصص پوست بوده و در کلینیک حضور داشته باشد؛ یعنی کلینیک‌های فعال در دو نوبت صبح و بعدازظهر باید دو مسئول فنی جداگانه داشته باشند و درصورتی‌که یک مسئول فنی خواستار فعالیت در دو شیفت صبح و عصر در آن کلینیک باشد، اجازه فعالیت در کلینیک دیگری را ندارد».

سخنگوی انجمن متخصصان پوست ایران هم می‌گوید: «اگرچه از نظر قانونی حضور مسئول فنی در کلینیک‌های زیبایی الزامی است، اما این مسئله عملا رعایت نمی‌شود و مسئول فنی عموما در محل حضور ندارد. دلیلش شاید این باشد که قانون با هدف تشویق کارآفرینی به هر شخصی که سرمایه دارد، به شرط معرفی دو متخصص پوست به وزارت بهداشت به‌عنوان مسئول فنی، اجازه تأسیس کلینیک زیبایی داده است. حال این فرد می‌تواند یک پزشک عمومی باشد یا یک هنرپیشه، فوتبالیست، طلا فروش، مهندس یا بازاری و…. درحال‌حاضر در تهران مالکیت برخی از کلینیک‌های پوست مربوط به هنرپیشه‌ها یا فوتبالیست‌هاست».

خدمات ارزان‌قیمت
شاید بتوان یکی از دلایل مراجعه افراد به کلینیک‌های غیرمجاز را در ارزان‌بودن قیمت ارائه خدمات آنها دانست که مهم‌ترین دلیل این ارزانی استفاده از مواد مصرفی بی‌کیفیت و نامرغوب مانند ژل‌های فله‌ای و تقلبی و نیز تجهیزات و دستگاه‌های غیراستاندارد مانند دستگاه‌های لیزر مو‌های زائد است.

نایب‌رئیس انجمن متخصصان پوست ایران دراین‌باره توضیح می‌دهد: «قیمت ارزان‌ترین فیلر دارای مجوز برای هر سی‌سی دومیلیون‌و ۲۰۰ هزار تومان و گران‌ترین آن برای هر سی‌سی ۱۱ میلیون تومان است. به این عدد‌ها باید هزینه مواد مصرفی و دستمزد پزشک را که براساس تخصص، سابقه و شهرت متفاوت است، اضافه کرد و اینکه برای هر فرد معمولا بیش از یک سی‌سی فیلر (ژل) استفاده می‌شود، بنابراین وقتی مردم در تبلیغات، قیمت‌های بسیار ارزان را می‌بینند، باید متوجه شوند که آن کلینیک از فیلر‌های چینی غیراستاندارد استفاده می‌کند».

در سال‌های اخیر به واسطه رشد شبکه‌های اجتماعی، افزایش تقاضا برای دریافت خدمات زیبایی در دنیا رو به افزایش است. به دنبال این افزایش تقاضا، صنعت زیبایی نیز رو به گسترش و توسعه است. اما این روند در کشور ما با شتاب بیشتری در حال حرکت است. نایب‌رئیس انجمن متخصصان پوست ایران می‌گوید: «در سال‌های اخیر صنعت زیبایی کشور ما با سرعت عجیبی در حال رشد است، اما این رشد در نبود نظارت کافی، استاندارد‌های مشخص و آگاهی عمومی بیشتر شبیه انفجار است تا توسعه.

نتیجه آن هم بازاری است پر از تبلیغات اغراق‌شده، مراکز غیرمجاز، افراد سودجو و جوانانی که گاهی سلامت خود را قربانی می‌کنند تا به تصویری برسند که جامعه از زیبایی ساخته است؛ اصطلاحی که به آن «زیبایی القایی» می‌گویند».

به اعتقاد محبی‌پور، نایب‌رئیس و سخنگوی انجمن متخصصین پوست ایران: «مافیای زیبایی در حال فراهم‌کردن بستری است تا از طریق فضا‌های مجازی به‌ویژه اینستاگرام و با کمک اینفلوئنسر‌ها مواردی را با عنوان زیبایی به جامعه القا کند. مواردی همچون مدل خاصی از شکل بینی، زاویه فک، چشم و ابرو و… که از طریق فضا‌های مجازی به‌اصطلاح «ترند» شده است.

در مسیر همین «زیبایی القایی» هم افراد به‌ویژه جوانان به‌شدت دنبال انجام این تغییرات رفته و طبیعتا از همین مسیر هم به تله می‌افتند. القای زیبایی از طریق صفحات اینستاگرام که متأسفانه از طرف نهاد‌های مربوط به حوزه سلامت مانند وزارت بهداشت هیچ‌گونه نظارتی روی آنها وجود ندارد».

مافیای زیبایی و گردش مالی بالای کلینیک‌های زیبایی
به گفته سخنگوی انجمن متخصصین پوست ایران: «سالانه هزاران میلیارد تومان در حوزه زیبایی جابه‌جا می‌شود»؛ این اصلی‌ترین دلیل تأسیس مراکز زیبایی حتی از سوی گروه‌های فاقد صلاحیت است که با طمع کسب درآمد‌های سرشار وارد این حوزه می‌شوند. سودآوری این صنعت در کنار ضعف نظارت‌ها، یکی از دلایل افزایش تعداد مراکز غیرمجاز است، تا جایی که حتی افزایش چندصدبرابری جرایم و اقدامات مقطعی مانند تعطیلی و پلمب این مراکز، عملا باعث کاهش تعداد آنها نشده است.

او درباره نقش مافیا در صنعت زیبایی و تأمین مواد اولیه برای کسانی که اقدامات زیبایی انجام می‌دهند، هم می‌گوید: «جمعیت هدف مافیای حوزه مواد و تجهیزات زیبایی عمدتا گروه‌های غیرتخصصی است و این مافیا با توزیع ژل‌ها و مواد نامرغوب و دستگاه‌های لیزر غیراستاندارد بین پزشکان عمومی و گروه‌های دیگری مثل ماما‌ها و پرستار‌ها و حتی آرایشگران سهم بزرگی در ایجاد آسیب به حوزه زیبایی داشته که از این راه سود‌های فراوانی هم کسب می‌کنند».

به گفته نایب‌رئیس انجمن متخصصین پوست ایران، در حالی که امروزه تجهیزات مهم پزشکی و دستگاه‌های حیاتی مانند آنژویوگرافی،‌ام‌آرآی، رادیوتراپی و… در برخی از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به دلیل نبود قطعه، کمبود دلار و بعضا تحریم‌ها ماه‌هاست خراب و از کار افتاده شده است یا اینکه دارو‌های حیاتی برای بیماران قلبی، پیوند کلیه، پوست و سایر بیماری‌های مهم نایاب و خارج از دسترس بیماران است تا جایی که بیماران در تهیه آنها مستأصل مانده‌اند، چگونه متقاضیان خرید مواد و تجهیزات حوزه زیبایی به‌راحتی به این مواد و تجهیزات دسترسی دارند؟