گفت‌وگو با تهیه کننده و مجری زندگی پس از زندگی
اقبال عمومی از برنامه ما را غافلگیر کرد و این در حالی بود که وزن پروژه ما از حیث دکور، سابقه اجرای تلویزیونی مجری، هزینه‌ها و بودجه‌های صرف شده و دیگر موارد با دیگر برنامه‌های زنده ماه رمضانی قابل مقایسه نبود و از سوی دیگر شبکه چهار هم به علت هدف‌گذاری خاص روی قشر فرهیختگان و خواص جامعه ملاحظات و مختصات خود را داشت و لذا به صورت سنتی انتظار می‌رفت که مخاطب عام را در اختیار نداشته باشد و تمرکزش صرفاً بر مخاطب خاص باشد
شهدای ایران: شبکه چهار سیما امسال و از ابتدای ماه مبارک رمضان در حرکتی بدیع هر روز قبل از افطار تجربه‌های مرگ موقت را در برنامه‌ای با عنوان «زندگی پس از زندگی» روایت می‌کرد که با اقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد. عباس موزون تهیه‌کننده و مجری برنامه «زندگی پس از زندگی» است. از مشهورترین آثار وی که در کشورهای عراق، هند و ایران تصویربرداری شده و به عنوان یکی از آثار برتر تلویزیون و شبکه افق در سال ۹۸ به جشنواره سیما راه یافته بود مجموعه تلویزیونی سه قسمتی «هند دوستان» است که درباره علاقه‌مندان به امام حسین (ع) در کشور هند و در سه حوزه جمعیتی شیعه، سنی و هندو بود و بار‌ها از تلویزیون بازپخش شده است. او دست به قلم است و چند کتاب و مقاله را نویسندگی و ترجمه کرده که از جمله، ترجمه کتاب Masseges From Water تألیف پروفسور ژاپنی ایموتو است که در سال ۱۳۸۵ با عنوان «ندای آب» منتشر شد و همان سال‌ها علاقه‌مندان زیادی در سطح جامعه پیدا کرد. با توجه به پخش برنامه «زندگی پس از زندگی» و بازتاب‌های فراوان آن در داخل و خارج کشور فرصتی فراهم شد تا با وی گفتگو کنیم.
«زندگی پس از زندگی» با چه ایده و تفکری به سمت پیش تولید رفت؟
همیشه به این موضوع گرایش و علاقه داشتم و معتقد بودم می‌توان در عالم ماده و تجربه هم ردپا‌ها و شواهدی هر چند ظریف و اندک از عالم غیب یافت. شواهدی که در سطح فهم همگان قابل عرضه و طرح باشد و اگرچه ما پیادگانی در کویر عظیم عالم ماده هستیم که هیچگاه به گرد پای اسب تیزتک عالم غیب نمی‌رسیم، اما می‌توانیم اندک ردپا‌هایی بر خاک عالم شهود بیابیم که خبر از حضور و گذر این اسب دهد. در دورانی که افسر وظیفه بودم با مستندی آشنا شدم که ساخته محقق امریکایی دکتر ریموند مودی بود. این روانپزشک با مشاهده تعاریف مشترک برخی مراجعانش از تجربه مرگ موقت‌شان، متوجه شده بود که گزاره‌های این تجارب مربوط به بیرون از بدن و روانشناسی از توجیه این تجارب عاجز است. با توجه به اینکه از دوران جوانی در حوزه تئاتر، عکاسی، فیلمسازی و نویسندگی فعالیت داشتم انگیزه جدی برای ساختن برنامه‌ای با این موضوع داشتم و همیشه در نظر داشتم برنامه‌ای با همین موضوع، اما با تجربه گرانی ایرانی و با منظری پژوهشی که کارکرد‌ها و رنگ و بوی فرهنگ خودی داشته و پاسخگوی نیاز‌های جامعه ایرانی باشد فراهم کنم. بنابر این از همان سال‌ها با علاقه شروع به مطالعه و تحقیق کردم و مدت‌ها در کتابخانه آستان قدس در این‌باره مطالعه می‌کردم و البته بعد‌ها که اینترنت رواج یافت دسترسی بنده به منابع و تجارب مختلف نیز سهل‌تر شد.
پژوهش تجربه‌های مرگ موقت در دنیا به چه صورت است؟
در امریکا و کشورهای اروپایی (به ویژه هلند و آلمان) پژوهش‌های زیادی در زمینه تجربه‌های نزدیک به مرگ صورت می‌گیرد و سازمان‌های تحقیقاتی و انجمن‌های دانشگاهی مختلفی در زمینه تجارب نزدیک به مرگ فعالیت دارند که در پدیدارشناسی NDE (تجربه نزدیک به مرگ) مطالعه می‌کنند. بزرگ‌ترین این سازمان‌ها IANDS است که یک سازمان بین‌المللی است و در دورام و کارولینای شمالی مستقر است. این سازمان تحقیقات و آموزش‌های علمی را در مورد ماهیت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی و نتایج تجربیات نزدیک به مرگ توسعه می‌دهد و نشریاتی پژوهشی همچون مجله مطالعات نزدیک به مرگ و مجله سه ماهه نشانه‌های حیات را منتشر می‌کند. این سازمان همچنین آرشیو خوبی از تاریخچه پرونده‌های نزدیک به مرگ را برای تحقیق و مطالعه نگهداری می‌کند.
انتخاب تجربه‌گرایان به چه صورت بوده که به صحت کلام آنها مطمئن باشید؟
طی بیش از چهارسال با کمتر از ۱۱۰ تجربه‌گرا مصاحبه داشتیم و پس از تحقیق و راستی آزمایی اولیه از بین آنها ۷۴ تن تأیید و بقیه کنار گذاشته شدند چراکه برای مثال برخی خواب دیده بودند یا برون فکنی داشتند و تجربه‌شان مرگ کلینیکی (تجربه نزدیک به مرگ) نبوده و بعضاً هم فرد یک شخصیت خودنما یا متوهم بوده که برای جلب توجه و دیده شدن خود را تجربه‌گر اعلام کرده بود. نهایتاً از بین این افراد ۳۰ تن تأیید و برای حضور در برنامه برگزیده شدند که با ملاحظات رسانه‌ای تلویزیون (اعم از فنی و محتوایی) همخوانی بیشتری داشتند و تجربه‌شان نیز برای مخاطب قابل درک‌تر و مؤثرتر بود. البته در برخی جا‌ها محتوا هم نیازمند مونتاژ و کوتاه‌سازی بود و لازم بود با توجه به محدودیت کنداکتور و مدت زمان برنامه هم منطبق شود.
چطور با اولین تجربه‌گرا آشنا و مرتبط شدید؟
اولین تجربه‌گر ایرانی که حضوراً به وی مراجعه کردم و با ایشان آشنا شدم آقای زمانی قلعه بود که در سال ۹۵ با ایشان آشنا شدم و متعاقباً به شهرشان سفر کردم و البته در ابتدا علاقه به رسانه‌ای شدن تجربه و رسانه‌ای کردن امر نداشتند ولی در ادامه بعد از ۴۰ سال رازداری حاضر شدند مطلب را برای همگان بازگو کنند.
برنامه تلویزیونی «زندگی پس از زندگی» زمانی پخش می‌شود که بیماری کرونا در دنیا سایه انداخته و ترس از مرگ ناشی از بیماری زیاد است. به نظر شما خواست خدا بود وارد این کار بشوید یا تصادفی همزمان شده‌اند؟
شکی نیست همچون هر امر خیر دیگری همه چیز از جای دیگری و با قلم پروردگار رقم خورده و در اینگونه امور ما همه وسیله‌ایم و بنده و همسرم (که مدیر تولید مجموعه هستند) خود را صاحب کمترین اثر و نقشی در به ثمر نشستن این پروژه نمی‌دانیم و هرچه هست از اوست و ما رمیت اذ رمیت... ما هر دو در طول این مدت به یقین رسیدیم که این کار نه تنها یک تکلیف بلکه رحمت و توفیق اجباری از جانب حق بوده که ما مکلف به انجامش شدیم و این باور قلبی ماست. می‌دانیم که باید انجامش می‌دادیم هر چند برخی حسادت‌ها و دشمنی‌هایی هم بر سر راه داشته و داریم، اما به لطف نور و کرم پروردگار اقدامات مذبوحانه ابلیس هیچگاه مانع از به ثمر نشستن کار‌های خیر نشده و نخواهد شد.
برخی ارواح را با اجنه اشتباه می‌گیرند مانند ماجرای شخصی که می‌گفت وقتی روح از تنم جدا شد مرا کتک می‌زدند و گلویم را می‌فشردند این به چه صورت است؟
بله درست است. همانطور که کارشناس برنامه هم گفتند آن شخص با اجنه مهاجم و در واقع با شیاطین مواجه شده بود البته می‌دانیم که برخی اجنه کافر هستند و تا زمانی که انسان در قالب ماده است نمی‌توانند بر انسان مستولی شوند، اما وقتی روح انسان از بدن جدا می‌شود سراغش می‌آیند و، چون از فرزندان انسان کینه و خشم دارند به آنها حمله می‌کنند مگر اینکه ایمان و عمل آن انسان از او محافظت کند و برای آن شخص هم به همین علت و صورت بود که تعرض داشتند و البته کارشناس برنامه هم با استناد به احادیث گفتند که یکی از رویداد‌های ممکن الوقوع در عالم برزخ همین است که به محض خروج روح مؤمن از بدنش، شیاطینی به او حمله و عقده گشایی می‌کنند، اما طبق حدیث در این وضعیت، اعمال اوست که حاضر شده و از او حفاظت می‌کنند که البته در تجربه مهمان برنامه - که مدافع حرم بود- نیکی به والدین و قرائت قرآن از او حفاظت کردند و همانگونه که ملاحظه شد تجربه‌گر حاضر در برنامه گفتند که وقتی به قرآن و قرائت قرآن‌هایم احتجاج می‌کردم آنها دور می‌شدند و این دو نکته از نکاتی هستند که تاکنون کمتر در جامعه دینی ما تبلیغ و اطلاع‌رسانی شده که اولاً در عالم برزخ اجنه و شیاطین هم امکان استیلا و دسترسی به انسان دارند و ثانیاً آنچه انسان را محافظت می‌کند در برابر این‌ها اعمال صالح است که آنها را دور می‌کند.
آیا با تجربه‌گرایان منفی هم برخورد داشتید؟
بله. اما از یک‌سو در فرهنگ دینی ما اظهار گناه حرام است و معتقدیم اظهار گناه موجب کاهش قبح گناه می‌شود که البته در فرهنگ اجتماعی و مردمی ما نیز افراد تجارب منفی‌شان را برای دیگران بیان نمی‌کنند و از سوی دیگر محتمل است بیان تجربه‌گرایان منفی بعد از برنامه باعث طرد اجتماعی ایشان حتی تحقیر و تمسخر ایشان شود و ایشان نگرانند که بیان تجربه موجب خدشه و بروز اشکالاتی در رابطه‌شان با دیگران شود، اما در فرهنگ مسیحیت برعکس است و آنها حتی اعتراف به گناهان را ثواب و وسیله‌ای برای پاک شدن و جزو مراحل توبه می‌دانند؛ بنابراین ما در روند برنامه تصمیم گرفتیم تلفیقی از تجربه گران مثبت و منفی داشته باشیم و در این میان به ناچار از تجربه‌های منفی غربی بیشتر استفاده کنیم به همین علت هم هرچند برنامه درمیان یک تجربه منفی نمایش دادیم که عمدتاً غربی و دو مورد نیز ایرانی بودند.
نگران نبودید مخاطب با این حرف‌های تجربه‌گرایان به سمت مرگ گرایش پیدا کند؟
در پیش‌بینی‌های خود این مورد را هم به عنوان یکی از آسیب‌های محتمل این برنامه در نظر داشتیم و برای آن تمهیداتی اندیشیدیم که خوشبختانه نتیجه برنامه به گونه‌ای شد که حتی سه نفر از مخاطبانی که به علت مشکلات زندگی قصد خودکشی داشتند تماس گرفتند و پیام دادند که ما با دیدن این برنامه از قصد خود برای خودکشی منصرف شدیم و دست از این اقدام ناپسند کشیده بودند و این بازخورد یکی از شادی بخش‌ترین پیامد‌ها و نتایجی بود که دریافت کردیم.
برنامه بعد از ماه رمضان هم ادامه دارد؟
اقبال عمومی از برنامه ما را غافلگیر کرد و این در حالی بود که وزن پروژه ما از حیث دکور، سابقه اجرای تلویزیونی مجری، هزینه‌ها و بودجه‌های صرف شده و دیگر موارد با دیگر برنامه‌های زنده ماه رمضانی قابل مقایسه نبود و از سوی دیگر شبکه چهار هم به علت هدف‌گذاری خاص روی قشر فرهیختگان و خواص جامعه ملاحظات و مختصات خود را داشت و لذا به صورت سنتی انتظار می‌رفت که مخاطب عام را در اختیار نداشته باشد و تمرکزش صرفاً بر مخاطب خاص باشد و به‌تبع این رویکرد‌های همیشگی هزینه تبلیغات و قصد رقابت با دیگر شبکه‌ها هم در فضای مجازی نداشتیم چراکه سیاست قدیمی شبکه چهار پرهیز از تبلیغات و گیشه‌گرایی و دوری کردن از رقابت در جذب کمیت بوده است. با این همه برنامه به گونه‌ای دیده شد که طبق بسیاری آمار‌ها (مثلاً آمار تلویزیون) با اختلاف نجومی در رده اول بازدید قرار گرفت و حجم پیامک‌های ارسالی به حدی زیاد بود که هنوز فرصت نکرده‌ایم همه را بررسی کنیم و رسیدگی به آنها سخت شده است. به علت بازخورد بالای برنامه، مدیر شبکه چهار و معاون محترم سیما پخش طی سال و پخش فصل دوم این برنامه برای ماه رمضان سال آینده را در دستورکار قرار داده‌اند.
«زندگی پس از زندگی» با چه ایده و تفکری به سمت پیش تولید رفت؟
همیشه به این موضوع گرایش و علاقه داشتم و معتقد بودم می‌توان در عالم ماده و تجربه هم ردپا‌ها و شواهدی هر چند ظریف و اندک از عالم غیب یافت. شواهدی که در سطح فهم همگان قابل عرضه و طرح باشد و اگرچه ما پیادگانی در کویر عظیم عالم ماده هستیم که هیچگاه به گرد پای اسب تیزتک عالم غیب نمی‌رسیم، اما می‌توانیم اندک ردپا‌هایی بر خاک عالم شهود بیابیم که خبر از حضور و گذر این اسب دهد. در دورانی که افسر وظیفه بودم با مستندی آشنا شدم که ساخته محقق امریکایی دکتر ریموند مودی بود. این روانپزشک با مشاهده تعاریف مشترک برخی مراجعانش از تجربه مرگ موقت‌شان، متوجه شده بود که گزاره‌های این تجارب مربوط به بیرون از بدن و روانشناسی از توجیه این تجارب عاجز است. با توجه به اینکه از دوران جوانی در حوزه تئاتر، عکاسی، فیلمسازی و نویسندگی فعالیت داشتم انگیزه جدی برای ساختن برنامه‌ای با این موضوع داشتم و همیشه در نظر داشتم برنامه‌ای با همین موضوع، اما با تجربه گرانی ایرانی و با منظری پژوهشی که کارکرد‌ها و رنگ و بوی فرهنگ خودی داشته و پاسخگوی نیاز‌های جامعه ایرانی باشد فراهم کنم. بنابر این از همان سال‌ها با علاقه شروع به مطالعه و تحقیق کردم و مدت‌ها در کتابخانه آستان قدس در این‌باره مطالعه می‌کردم و البته بعد‌ها که اینترنت رواج یافت دسترسی بنده به منابع و تجارب مختلف نیز سهل‌تر شد.
پژوهش تجربه‌های مرگ موقت در دنیا به چه صورت است؟
در امریکا و کشورهای اروپایی (به ویژه هلند و آلمان) پژوهش‌های زیادی در زمینه تجربه‌های نزدیک به مرگ صورت می‌گیرد و سازمان‌های تحقیقاتی و انجمن‌های دانشگاهی مختلفی در زمینه تجارب نزدیک به مرگ فعالیت دارند که در پدیدارشناسی NDE (تجربه نزدیک به مرگ) مطالعه می‌کنند. بزرگ‌ترین این سازمان‌ها IANDS است که یک سازمان بین‌المللی است و در دورام و کارولینای شمالی مستقر است. این سازمان تحقیقات و آموزش‌های علمی را در مورد ماهیت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی و نتایج تجربیات نزدیک به مرگ توسعه می‌دهد و نشریاتی پژوهشی همچون مجله مطالعات نزدیک به مرگ و مجله سه ماهه نشانه‌های حیات را منتشر می‌کند. این سازمان همچنین آرشیو خوبی از تاریخچه پرونده‌های نزدیک به مرگ را برای تحقیق و مطالعه نگهداری می‌کند.
انتخاب تجربه‌گرایان به چه صورت بوده که به صحت کلام آنها مطمئن باشید؟
طی بیش از چهارسال با کمتر از ۱۱۰ تجربه‌گرا مصاحبه داشتیم و پس از تحقیق و راستی آزمایی اولیه از بین آنها ۷۴ تن تأیید و بقیه کنار گذاشته شدند چراکه برای مثال برخی خواب دیده بودند یا برون فکنی داشتند و تجربه‌شان مرگ کلینیکی (تجربه نزدیک به مرگ) نبوده و بعضاً هم فرد یک شخصیت خودنما یا متوهم بوده که برای جلب توجه و دیده شدن خود را تجربه‌گر اعلام کرده بود. نهایتاً از بین این افراد ۳۰ تن تأیید و برای حضور در برنامه برگزیده شدند که با ملاحظات رسانه‌ای تلویزیون (اعم از فنی و محتوایی) همخوانی بیشتری داشتند و تجربه‌شان نیز برای مخاطب قابل درک‌تر و مؤثرتر بود. البته در برخی جا‌ها محتوا هم نیازمند مونتاژ و کوتاه‌سازی بود و لازم بود با توجه به محدودیت کنداکتور و مدت زمان برنامه هم منطبق شود.
چطور با اولین تجربه‌گرا آشنا و مرتبط شدید؟
اولین تجربه‌گر ایرانی که حضوراً به وی مراجعه کردم و با ایشان آشنا شدم آقای زمانی قلعه بود که در سال ۹۵ با ایشان آشنا شدم و متعاقباً به شهرشان سفر کردم و البته در ابتدا علاقه به رسانه‌ای شدن تجربه و رسانه‌ای کردن امر نداشتند ولی در ادامه بعد از ۴۰ سال رازداری حاضر شدند مطلب را برای همگان بازگو کنند.
برنامه تلویزیونی «زندگی پس از زندگی» زمانی پخش می‌شود که بیماری کرونا در دنیا سایه انداخته و ترس از مرگ ناشی از بیماری زیاد است. به نظر شما خواست خدا بود وارد این کار بشوید یا تصادفی همزمان شده‌اند؟
شکی نیست همچون هر امر خیر دیگری همه چیز از جای دیگری و با قلم پروردگار رقم خورده و در اینگونه امور ما همه وسیله‌ایم و بنده و همسرم (که مدیر تولید مجموعه هستند) خود را صاحب کمترین اثر و نقشی در به ثمر نشستن این پروژه نمی‌دانیم و هرچه هست از اوست و ما رمیت اذ رمیت... ما هر دو در طول این مدت به یقین رسیدیم که این کار نه تنها یک تکلیف بلکه رحمت و توفیق اجباری از جانب حق بوده که ما مکلف به انجامش شدیم و این باور قلبی ماست. می‌دانیم که باید انجامش می‌دادیم هر چند برخی حسادت‌ها و دشمنی‌هایی هم بر سر راه داشته و داریم، اما به لطف نور و کرم پروردگار اقدامات مذبوحانه ابلیس هیچگاه مانع از به ثمر نشستن کار‌های خیر نشده و نخواهد شد.
برخی ارواح را با اجنه اشتباه می‌گیرند مانند ماجرای شخصی که می‌گفت وقتی روح از تنم جدا شد مرا کتک می‌زدند و گلویم را می‌فشردند این به چه صورت است؟
بله درست است. همانطور که کارشناس برنامه هم گفتند آن شخص با اجنه مهاجم و در واقع با شیاطین مواجه شده بود البته می‌دانیم که برخی اجنه کافر هستند و تا زمانی که انسان در قالب ماده است نمی‌توانند بر انسان مستولی شوند، اما وقتی روح انسان از بدن جدا می‌شود سراغش می‌آیند و، چون از فرزندان انسان کینه و خشم دارند به آنها حمله می‌کنند مگر اینکه ایمان و عمل آن انسان از او محافظت کند و برای آن شخص هم به همین علت و صورت بود که تعرض داشتند و البته کارشناس برنامه هم با استناد به احادیث گفتند که یکی از رویداد‌های ممکن الوقوع در عالم برزخ همین است که به محض خروج روح مؤمن از بدنش، شیاطینی به او حمله و عقده گشایی می‌کنند، اما طبق حدیث در این وضعیت، اعمال اوست که حاضر شده و از او حفاظت می‌کنند که البته در تجربه مهمان برنامه - که مدافع حرم بود- نیکی به والدین و قرائت قرآن از او حفاظت کردند و همانگونه که ملاحظه شد تجربه‌گر حاضر در برنامه گفتند که وقتی به قرآن و قرائت قرآن‌هایم احتجاج می‌کردم آنها دور می‌شدند و این دو نکته از نکاتی هستند که تاکنون کمتر در جامعه دینی ما تبلیغ و اطلاع‌رسانی شده که اولاً در عالم برزخ اجنه و شیاطین هم امکان استیلا و دسترسی به انسان دارند و ثانیاً آنچه انسان را محافظت می‌کند در برابر این‌ها اعمال صالح است که آنها را دور می‌کند.
آیا با تجربه‌گرایان منفی هم برخورد داشتید؟
بله. اما از یک‌سو در فرهنگ دینی ما اظهار گناه حرام است و معتقدیم اظهار گناه موجب کاهش قبح گناه می‌شود که البته در فرهنگ اجتماعی و مردمی ما نیز افراد تجارب منفی‌شان را برای دیگران بیان نمی‌کنند و از سوی دیگر محتمل است بیان تجربه‌گرایان منفی بعد از برنامه باعث طرد اجتماعی ایشان حتی تحقیر و تمسخر ایشان شود و ایشان نگرانند که بیان تجربه موجب خدشه و بروز اشکالاتی در رابطه‌شان با دیگران شود، اما در فرهنگ مسیحیت برعکس است و آنها حتی اعتراف به گناهان را ثواب و وسیله‌ای برای پاک شدن و جزو مراحل توبه می‌دانند؛ بنابراین ما در روند برنامه تصمیم گرفتیم تلفیقی از تجربه گران مثبت و منفی داشته باشیم و در این میان به ناچار از تجربه‌های منفی غربی بیشتر استفاده کنیم به همین علت هم هرچند برنامه درمیان یک تجربه منفی نمایش دادیم که عمدتاً غربی و دو مورد نیز ایرانی بودند.
نگران نبودید مخاطب با این حرف‌های تجربه‌گرایان به سمت مرگ گرایش پیدا کند؟
در پیش‌بینی‌های خود این مورد را هم به عنوان یکی از آسیب‌های محتمل این برنامه در نظر داشتیم و برای آن تمهیداتی اندیشیدیم که خوشبختانه نتیجه برنامه به گونه‌ای شد که حتی سه نفر از مخاطبانی که به علت مشکلات زندگی قصد خودکشی داشتند تماس گرفتند و پیام دادند که ما با دیدن این برنامه از قصد خود برای خودکشی منصرف شدیم و دست از این اقدام ناپسند کشیده بودند و این بازخورد یکی از شادی بخش‌ترین پیامد‌ها و نتایجی بود که دریافت کردیم.
برنامه بعد از ماه رمضان هم ادامه دارد؟
اقبال عمومی از برنامه ما را غافلگیر کرد و این در حالی بود که وزن پروژه ما از حیث دکور، سابقه اجرای تلویزیونی مجری، هزینه‌ها و بودجه‌های صرف شده و دیگر موارد با دیگر برنامه‌های زنده ماه رمضانی قابل مقایسه نبود و از سوی دیگر شبکه چهار هم به علت هدف‌گذاری خاص روی قشر فرهیختگان و خواص جامعه ملاحظات و مختصات خود را داشت و لذا به صورت سنتی انتظار می‌رفت که مخاطب عام را در اختیار نداشته باشد و تمرکزش صرفاً بر مخاطب خاص باشد و به‌تبع این رویکرد‌های همیشگی هزینه تبلیغات و قصد رقابت با دیگر شبکه‌ها هم در فضای مجازی نداشتیم چراکه سیاست قدیمی شبکه چهار پرهیز از تبلیغات و گیشه‌گرایی و دوری کردن از رقابت در جذب کمیت بوده است. با این همه برنامه به گونه‌ای دیده شد که طبق بسیاری آمار‌ها (مثلاً آمار تلویزیون) با اختلاف نجومی در رده اول بازدید قرار گرفت و حجم پیامک‌های ارسالی به حدی زیاد بود که هنوز فرصت نکرده‌ایم همه را بررسی کنیم و رسیدگی به آنها سخت شده است. به علت بازخورد بالای برنامه، مدیر شبکه چهار و معاون محترم سیما پخش طی سال و پخش فصل دوم این برنامه برای ماه رمضان سال آینده را در دستورکار قرار داده‌اند.
