ابتدای انقلاب شور و شوق و تحرک جامعه موجی در عرصه هنر به راه انداخت، اما این موج به نظر میرسد به مرور دچار نوسانات و آفتهایی شد.
شهدای ایران: «جوان» در این ارتباط با سیدهمعصومه حسینی، عضو شورای مرکزی انجمن هنرهای تجسمی بسیج هنرمندان گفتگو کرده است.
به طور کلی چالشهای انقلاب اسلامی و هنر متعهد را چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظرم هنر و انقلاب هر دو از هم تأثیر گرفتهاند. در هر انقلابی دو تحول عمده در مقوله هنر شکل میگیرد؛ یکی تأثیری است که هنر در روند تفکرات انقلابی جامعه گذاشته و باعث آگاهیبخشی به مردم میشود و دیگری تأثیری است که انقلابها بر هنر جامعه میگذارند و هنر را در جهت پیشبرد آرمانهای خود دچار دگرگونی میکنند.
هنر در ایران پیش از انقلاب تحت تأثیر غرب و با رویکرد کاملاً اومانیستی و در عین حال با رشدی محدود در طبقات خاصی از جامعه جریان داشت و حتی سینما را که هنری عامهپسند است تودههای مردم دوست نداشتند و علاقهای نشان نمیدادند، اما با پدیده بزرگی، چون انقلاب اسلامی هنر تغییر هویت یافت و با محتوای حماسی و دینی رنگ و جلای متفاوتی نسبت به هنر جهانی پیدا کرد، چون این حماسه در دل تکتک افراد جامعه شکل گرفته بود. پیش از انقلاب اکثر مردم به سینما نمیرفتند و سینما را مکان مناسبی نمیدانستند، اما پس از انقلاب نوعی امنیت و سلامت به عرصه هنر تجویز و تزریق شد. هنر انقلابی از محدودیت طبقات خاص به سطح جامعه ورود پیدا کرد و به رشد و بالندگی چشمگیری دست یافت. دفاع مقدس نیز پس از انقلاب ریشههای هنر مقاومت را تقویت کرد و بسیار در رشد هنر ارزشی تأثیر گذاشت. در حال حاضر با وجود تهاجم فرهنگی و تلاش دشمنان، هنرمندان ایران با هر حادثه و رویدادی حماسههای هنری چشمگیری خلق کردهاند و در عرصه رقابت بینالمللی در جایگاه نسبتاً خوبی قرار دارند.
بزرگترین چالشی را که هنر انقلاب داشته و دارد چه چیزی میدانید؟
هنر از دو بخش محتوا و فرم تشکیل شده است که ما در استفاده از یک محتوای خوب و در یک فرم درست دچار چالش هستیم و در بخش فرم و اجرا همواره ضعفهای تکنیکی چشمگیری وجود داشته و دارد.
هنر انقلابی، چون از دل مردم شکل گرفت حتی بدون تشویق و حمایت از هنرمندانش، در جهت رشد و تعالی خود حرکت کرده است، زیرا هنرمند انقلابی به نیاز جامعه و رسالت خود در قبال آن مینگرد، اما تسریع در رشد و بالندگی آن منوط به حمایت معنوی و مادی از سوی نظام و دولت است که در این دوره ۴۰ ساله از فراز و فرودهایی برخوردار بوده است، البته حمایتهای خوبی در زمینه هنر از سوی دولتها صورت گرفته، اما به نظر میرسد بیشتر به رشد هنر غربی و اومانیستی کمک کرده تا هنر انقلابی و ارزشی. هنرمند انقلابی بیشتر با دغدغههای جهادی و ارزشی به مسیر خود ادامه داده است.
هنر انقلابی در برخی رشتهها به یک مکتب فراملی تبدیل شده است و البته در برخی رشتهها دچار آفتهایی بودهایم و این طبیعی است. هنرمندان انقلابی و متعهد در این ۴۰ سال در هر نقطه از جهان که صدای مظلومی برخاسته به حمایت از آن و رساندن ندای مظلومیت به انسانهای آزاده و با هدف روشنگری به خلق آثار ارزشی پرداخته و تأثیرگذار هم بودهاند.
هنر به عنوان ابزار قدرتمند اثرگذاری مطرح است و مانند شمشیر دولبه در جنگ نرم مورد استفاده قرار گرفته است. معتقدم هنرمندان ارزشی و نظام انقلاب اسلامی نباید از تأثیرات مثبت آن در مقابله با جنگ نرم غفلت کنند و اگر میدان برای هنرمند متعهد وسیع گردد و مورد حمایت همه جانبه قرار گیرد، نمیتوان این اثرگذاری مثبت را انکار کرد.