در متن جمع بندی مذاکرات دو موضوع قابل تأمل و نگران کننده وجود دارد که به سبب دردسرآفرین بودن باید این آمادگی را فراهم کرد که چنان چه قدرت های استکباری، خواستند مشکل تراشی کنند بتوان با آن مقابله کرد.این دو موضوع عبارتند از...
به گزارششهدای ایران به نقل از تسنیم، سرانجام پس از حدود 23 ماه مذاکرات سخت و نفس گیر، 23 تیرماه 94 با اعلام تفاهم هسته ای بین ایران و اعضای گروه 1+5 گویا مناقشه هسته ای 12 ساله ایران با این گروه به مراحل پایانی خود نزدیک شد.
با وجود اظهارات گوناگون درباره این تفاهم و مسیر نه چندان معلومی که پیش رو دارد، در هر صورت جمع بندی مذاکرات در مقایسه با تحولات مذاکرات هسته ای در مناقشه طولانی 12 ساله، یک نقطه عطف محسوب می شود که درصورت پایبندی طرف مقابل به تعهداتش و اجتناب از شیطنت در مراحل اجرای آن و صیقل خوردن برخی از بندها و مغایر نبودن قطعنامه شورای امنیت با منافع خط قرمزی ایران، می تواند به واقع برای همیشه به این مناقشه پایان دهد؛ هرچند چنین انتظاری از طرف مقابل و شورای امنیت سازمان ملل با اما و اگرهای گوناگونی روبه روست که هریک به نوبه خود هوشیاری ویژه ای را می طلبد.
فارغ از جزئیات محتوای جمع بندی مذاکرات و نقاط ضعف و قوت آن و امتیازاتی که طرفین به یکدیگر داده اند و نیز فرض های مختلف درباره فرجام اجرایی آن و... و هم چنین برخی واکنش هایی که طی هفته های اخیر به آن نشان داده شده است، نوشتار حاضر به «برخی از برجسته ترین نکات مربوط به فرایند مذاکرات منجر به جمع بندی مذاکرات و توصیه های ضروری می پردازد:
1. بر اساس آنچه که در «برجام» آمده است، نظام فرصت 90 روزه برای بررسی مفاد جمع بندی مذاکرات وین دارد. بنابراین هیچ گونه تعجیلی برای رد یا قبول تفاهم وین وجود ندارد.
2. از آنجا که هنوز هیچ توافقی نشده، بنابراین هرگونه ذوق زدگی یا نگرانی از این مذاکرات بی معنا می باشد.
3. بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری در خطبه های نماز عید فطر، «بررسی های کارشناسی» درباره برجام و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل باید در دستور کار کارشناسان و مجلس و شورای عالی امنیت ملی و دیگر مراکز مربوطه باشد.
4. از دیگر توصیه های رهبری در عید فطر این بود که نقدها باید همراه با «متانت» باشد. بنابراین هرگونه نقدی که متضمن اهانت و یا با اتهام هایی همچون خیانت به تیم مذاکره کننده باشد، ممنوع می باشد.
5. بر اساس توصیه های رهبری، نقدها به تفاهم وین نباید باعث ایجاد انشقاق و دودستگی در میان جامعه شود. هرگونه دو قطبی کردن جامعه به موافقان و مخالفان مذاکره ممنوع است. در یک خانواده بزرگ به نام ملت ایران نباید تقسیم بندی ای به نام موافقان و مخالفان مذاکره و توافق شکل گیرد. پس از بررسی های کارشناسی، نظام تصمیم می گیرد که این تفاهم را بپذیرد یا خیر و همه مردم یکپارچه از این تصمیم ملی حمایت خواهند کرد.
6. هیچ فرد و حزب و جناحی حق ندارد از این مذاکرات و تفاهم به نفع خود بهره برداری سیاسی نماید. تصمیم درباره رد یا قبول مذاکرات وین یک تصمیم ملی است نه حزبی و جناحی.
7. این مذاکرات صرفا هسته ای چه به نتیجه برسد و چه نرسد، هیچ گونه خللی در اصول و آرمان های انقلاب اسلامی به وجود نخواهد آمد. آرمان خواهی ملت ایران، استکبارستیزی و عدالت طلبی و نفی سلطه گری و... از اصول لایتغیر جمهوری اسلامی ایران است.
8. هرگونه دامن زدن به فضای یأس، بدبینی، ناامیدی و سیاه نمایی نسبت به مذاکرات ممنوع می باشد. جمهوری اسلامی ایران با اقتدار و انسجام پای میز مذاکره حاضر شده و با شش کشور بزرگ دنیا داده و ستانده هایی را تفاهم کرده که هنوز نهایی نشده است. قضاوت مردم ما و هم چنین افکار عمومی دنیا آن است که از جایگاه عزت و اقتدار در این مذاکرات حاضر شده ایم و از منافع ملت ایران دفاع کرده ایم.
9. همانگونه که رهبر انقلاب متذکر شده اند، هرگونه مذاکره در زیر شبح تهدید ممنوع است. تیم مذاکره کننده باید پاسخ رجزخوانی ها و ادعاهای بی اساس مقامات غربی به ویژه آمریکایی را با قوت هرچه تمام بدهند و تبیین نمایند که نیاز آمریکا به مذاکره و توافق بیش از ایران است.
10. همانگونه که رئیس جمهور بارها متذکر شده اند، این مذاکرات چه به نتیجه برسد و چه نرسد، پیگیری تحقق اقتصاد مقاومتی به هیچ وجه از دستور کار مسؤولان نظام خارج نخواهد شد.
** مانور هنرمندانه برای دستیابی به مقصود
دوران حساس و تعیین کننده ای را سپری می کنیم، نه از این جهت که فتح الفتوح کرده ایم و توافقی بی عیب و نقص را به دست آورده ایم یا از این جهت که توافقی مطلقا بد و جام زهری دیگر به ما تحمیل شده است بلکه از این حیث که به واسطه آنچه رخ داده است، سوءاستفاده های متعددی متصور است.
واقعیت این است که توافق یا بهتر بگویم جمع بندی که در این مقطع صورت گرفته است، به رغم ضعف ها و برخی قوت هایش، محصول تمام توان این دولت و تیم شجاع و غیور و متدین و امین مذاکره کننده است و به دلایل مختلف که اینجا مجال مناسبی برای باز کردن آن ها نیست، باید از این مرحله عبور کرد و منتظر اظهار نظر نهادهای قانونی در باره متن موجود باشیم که عجالتاً می توان «قابل تحمل» ارزیابی اش کرد و با تمام توان برای دوران فراتوافق آماده شد.
برخی نکاتی که توجه به آن ها و مراقبت مستمر در باره آن ها ضروری به نظر می رسند عبارتند از:
1. جریانی تلاش می کند آنچه اتفاق افتاده است را آنچنان بزرگنمایی کند که گویا انقلابی رخ داده است و فتحی بزرگتر از خرمشهر را که «خدا آزاد کرده» بود، برای ملت به ارمغان آورده است. آنچه اهمیت دارد صرف این بزرگنمایی نیست بلکه بهره برداری هایی است که ممکن است از قبل این بزرگنمایی بشود. ازجمله چماق کردن این دستاورد و کوبیدن بر سر منتقدین به هر مناسبت و یا علم کردن این موفقیت به منزله معیار درستی همه مواضع و نظرات این جریان در دیگر عرصه ها. دولت و رییس محترم آن خوب می دانند فضای حمایتی کنونی از آنچه انجام گرفته و به حداقل رسیدن نقدها نتیجه کدام مدیریت و چه توصیه هایی است! لذا اگر این جریان مدیریت شده به واسطه اغراق ها و بهره برداری های ناروا تحریک شود، هر لحظه ممکن است فنرش رها گردد و انسجام کنونی از دست برود. بنابراین لازم است دولتمردان، خود و هواداران و جریان های سیاسی همسو را توجیه کنند تا به چنین مرحله ای نرسیم.
2. جریان منتقد نیز که عموما در این مقطع به درستی و با درک صحیح شرایط، خویشتنداری در پیش گرفته است، ضمن کمک به تبیین درست و منصفانه متن تهیه شده و پی آمدهای آن و با پرهیز از جنجال و هیاهو، باید کمک کند این مرحله با آرامش و خردمندانه سپری شود و برخی اظهارنظرهای نسنجیده، افراطی و مأیوس کننده به بدنه نیروهای ارزشی انقلاب تزریق نگردد. اظهارنظرهایی مانند لگدکوب شدن خط قرمزها که هرچند ان شاءالله از سر دغدغه و شور انقلابی مطرح می شود اما منطوق و مفهوم آن ها پرهزینه و متضمن نکاتی است در تناقض با آنچه این گروه از منتقدین بیش از بقیه ادعای آن را دارند!
3. آنچه طی دو سال اخیر و در جریان مذاکرات هسته ای رخ داده است، با توجه به همه واقعیت های موجود از سویی و آرمان های بلند انقلاب اسلامی از سوی دیگر، ذیل تدبیر رهبر حکیم انقلاب اسلامی تحت عنوان «نرمش قهرمانانه» شکل گرفته است، تدبیری که به فرموده معظمٌ له: «یک عدّه ای آن را به معنی دست برداشتن از آرمانها و هدفهای نظام اسلامی معنا کردند؛ بعضی از دشمنان هم همین را مستمسکی قرار دادند برای این که نظام اسلامی را به عقب نشینی از اصول خودش متّهم کنند.»
ایشان به صراحت در این باره می فرمایند: «این ها خلاف بود، این ها بدفهمی است. نرمش قهرمانانه به معنای مانور هنرمندانه برای دست یافتن به مقصود است؛ به معنای این است که سالک راه خدا - در هر نوع سلوکی - به سمت آرمانهای گوناگون و متنوّع اسلامی که حرکت می کند، به هر شکلی و به هر نحوی هست، باید از شیوه های متنوّع استفاده کند برای رسیدن به مقصود. وِ مَن یُوَلِّهِم یَومَئِذٍ دُبُرَهُ اِلّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ اَو مُتَحَیِّزاً اِلی فِئَةٍ فَقَد بآءَ بِغَضَبٍ مِنَ الله؛ هرگونه حرکتی - چه حرکت به جلو، چه حرکت به عقب - مثل میدان رزم نظامی، باید به دنبال رسیدن به اهدافِ از پیش تعیین شده باشد. اهدافی وجود دارد؛ نظام اسلامی در هر مرحله ای یکی از این اهداف را دنبال می کند، برای پیشرفت، برای رسیدن به نقطه ی تعالی و اوج، برای ایجاد تمدّن عظیم اسلامی؛ باید سعی کند به این هدف در این مرحله برسد. البتّه مرحله گذاری است، قطعه قطعه است. راهنمایان و هادیان و متفکّران و مسؤولان مربوط، این قطعات را معیّن می کنند، هدفگذاری می کنند، حرکت جمعی آغاز می شود. همه باید تلاش کنند که هر حرکتی در هر مرحله ای به اهداف خودش برسد. این آن نظامِ صحیحِ حرکتِ منطقی است. این را همه ی فعّالان عرصه ی سیاست و مدیریّت کلان کشور باید همواره به یاد داشته باشند؛ آحاد مردم، شما عزیزانِ بسیجی - فعّالان عرصه ی بسیج - هم باید این را همواره به یاد داشته باشید.»
بنابراین رهبر انقلاب اسلامی به همه و خصوصا بسیجیان که اصولا آرمانی تر فکر می کنند و توقعاتشان هم آرمانی است، متذکر می شوند که این نرمش قهرمانانه که ممکن است ظاهرش عقب نشینی باشد اما هدف عالی آن ایجاد تمدن عظیم اسلامی است و این هدف یکباره محقق نمی شود و باید مرحله به مرحله و قطعه قطعه به آن نزدیک شد. نکته مهم این است که هنوز وقت جمع بندی رویکرد نرمش قهرمانانه فرا نرسیده است و باید صبر داشت و ماجرا را بلند مدت دید.
4. دشمن که کارش دشمنی است و در این امر لحظه ای درنگ نمی کند، همان طور که پیش بینی می شد هنوز جوهر توافق، بخوانید جمع بندی، خشک نشده، دو حرکت را به طور موازی آغاز کرده است. نخست فریب کاری برای سوءاستفاده از متن برجام یا قطعنامه و اختیارات 1+5 که نمونه آن را در طرح افزایش زمان انقضای دخالت شورای امنیت از ده سال به پانزده سال مشاهده کردیم و دوم فضاسازی در خصوص نقش ایران در تحولات منطقه.
تیم مذاکره کننده و رییس جمهور محترم یکی از دستاوردهای مهم این مذاکرات و خصوصا رسیدن به متن برجام را شکست ایران هراسی عنوان کرده اند اما این روزها شاهد اوج گیری جوسازی علیه ایران اسلامی در خصوص تحولات منطقه و به تبع آن زمینه سازی برای گفت و گو با جمهوری اسلامی ایران در این باره هستیم!
به نظر می رسد تحت هیچ شرایطی چراغ سبز و حتی نارنجی ایران به آمریکا در این باره نباید نشان داده شود؛ نخست به دلیل این که هنوز تکلیف برجام و قطعنامه روشن نیست و میزان پایبندی آمریکا و متحدانش به تعهدات این دو سند آزمون نشده و ورود به هر عرصه دیگری برای گفت و گو با آمریکا باید منوط به حسن رفتار آمریکا در این ماجرا شود که حدود ده سال طول خواهد کشید تا این آزمون به سر آید. ما فعلا از آمریکا جز حرف و کلماتی بر کاغذ که درباره آن ها هم سخن بسیار است چه دیده ایم که بخواهیم وارد گفت و گوهای جدید بشویم؟ و دلیل دوم امکان سوءاستفاده گسترده آمریکا از چنین رویدادی است و نقش مخرب آن در ذهنیت دوستان منطقه ای جمهوری اسلامی ایران. همان هدفی که آمریکا در اصرار خود به مذاکره با ایران همواره دنبال کرده است و به محض ورود احتمالی به میدان چنین گفت و گوهایی این بهره برداری ها به اوج خواهد رسید و یکی از مهم ترین مزیت های راهبردی ایران را یا از دستش خارج خواهد کرد و یا آن را کم خاصیت خواهد نمود.
اینجاست که نقش خطبه های مقتدرانه رهبری در عید فطر را بهتر می توان فهمید که این متن تصویب بشود یا نشود، اجازه هیچ گونه سوءاستفاده ای از این متن داده نخواهد شد، جمهوری اسلامی ایران دست از حمایت دوستانش در منطقه نخواهد کشید و سیاست جمهوری اسلامی ایران در مقابل دولت مستکبر آمریکا هیچ تغییری نخواهد کرد.
5. چنان چه اشاره شد، آمریکا و متحدانش باید در جریان اجرای برجام امتحان پس بدهند و چون ما سخت به آن ها بی اعتمادیم، لازم است پایبندی این دست اعضای 1+5 به طور مستمر رصد شود و درباره آن اطلاع رسانی صورت گیرد. شایان ذکر این که در جریان مذاکرات سالهای 82 تا 84 به دفعات شاهد نقض تعهدات از سوی سه کشور اروپایی بودیم که الآن نیز جزو طرفهای ما در 1+5 هستند.
6. برداشت ساده لوحانه یا القاء مغرضانه برخی افراد و جریان ها مبنی بر پایان دوران «مرگ بر آمریکا» است. این جماعت که به اشتباه بوی کباب به مشامشان خورده است! در پی امیال و آرزوهای دور خود پایکوبی راه انداخته اند که چه و چه، غافل از این که تقابل جمهوری اسلامی ایران و آمریکا مادامی که اینجا جمهوری اسلامی و آنجا آمریکاست، تمام ناشدنی است مگر این که در این میان استحاله ای رخ دهد و یکی از این دو ماهیتش دگرگون شود که البته در مورد خودمان باید سخت مراقبت کنیم چراکه این از آفات همه انقلاب هاست.
در پایان این بخش لازم است یکبار دیگر اندیشه های بنیانگذار انقلاب اسلامی را در مورد دولت آمریکا که از محکمات اندیشه های معظم له است، مرور کنیم:
- رابطه بین یک ملت به پاخاسته برای رهایی از چنگال چپاولگران بین المللی با یک چپاولگر عالم خوار، همیشه به ضرر ملت مظلوم و به نفع چپاولگر است.
- آمریکا دشمن شماره یک مردم محروم و مستضعف جهان است. آمریکا برای سیطره سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و نظامی خویش بر جهان زیر سلطه، از هیچ جنایتی خودداری نمی نماید.
- اگر آمریکا بخواهد، همان طور که حال با ملت ایران معامله می کند با ما رفتار کند، نقش ما با او خصمانه است و اگر چنان چه آمریکا به دولت ایران احترام بگذارد ما هم با همان احترام متقابل عمل می کنیم.
- ما آمریکا را زیر پا می گذاریم، ما آن قدر صدمه که از آمریکا دیدیم از هیچ کس ندیدیم، آمریکا دشمن شماره یک مردم محروم و مستضعف جهان است، سلطه آمریکا تمام بدبختی های ملل مستضعف را به دنبال دارد، همه گرفتاری که ما داریم از دست آمریکا داریم، همه مصیبت ما زیر سر آمریکا است و آمریکا شیطان بزرگ است.
- با آمریکا روابط ایجاد نخواهیم کرد، مگر این که آدم بشود و از ظلم کردن دست بردارد.
** دستاوردهای کلی آمریکا
با درنظر گرفتن این که ایران از آغاز فعالیت های هسته ای قصد نداشته سلاح هسته ای تولید کند و این موضوع را نیز بارها اعلام کرد و تاکنون هم هیچ مرکز معتبر جهانی حتی آن هایی که مخالف و دشمن ایران هستند، چنین ادعایی را تأیید نکردند؛ باید گفت: درکل آنچه برای آمریکا رقم خورده «تحصیل حاصل» است؛ یعنی آمریکایی ها پس از سال ها تلاش و هزینه کردن از حساب مردم آمریکا و سایر کشورها، در نقطه صفر هستند؛ زیرا اراده ای برای ساخت سلاح هسته ای وجود نداشت که پس از هزینه کردهای آمریکا از میان رفته باشد. اگرچه ممکن است بسیاری از مردم دنیا که اسیر تهاجم رسانه ای آمریکا هستند به این مسأله واقف نشوند؛ اما نخبگان جهانی و بسیاری از حامیان ایران و مردم جمهوری اسلامی به خوبی از این مهم آگاهند؛ با این وجود، آمریکا با بهانه قرار دادن دروغ شیطانی «ایران در پی ساخت سلاح هسته ای است» و استفاده از آن برای دمیدن در کوره ایران هراسی مشکلاتی را برای مردم ایران و مسیرهای آرمانی انقلاب ایجاد کرد و خسارات مادی و معنوی را به ایران زد که رگه های آن همچنان در جمع بندی مذاکراتهسته ای جامع دیده می شود؛ پس با این نگاه کلی می توان گفت تا این مرحله آمریکایی ها در نهایت با همه تلاشی که به کمک هم پیمانان شان صرف این قضیه کردند، تنها توانستند در برخی حوزه ها حرکت رو به جلوی ایران را کند کنند.
** دستاوردهای کلی ایران
ایران با دست خالی، بدون هرگونه پشتوانه معتبر جهانی و در برابر دژخیم ترین دشمنانش، شجاعانه پا در مسیری گذاشت که رابطه تنگاتنگ و مستقیمی با ادامه و پیشرفت انقلاب و اهداف و آرمان های آن داشت. برخلاف نگاه متجاهلانه و یا واقعاً جاهلانه کسانی که بنده رفاه و آرامش امروز و در زیر سایه تأیید استکبار هستند و صنعت هسته ای را در کنار نفت و گاز ایران قرار می دادند و با بودن آن دو، صنعت هسته ای را به بهانه دشمن زا بودن نفی می کردند، ایران اسلامی با درایت تمام و درک چشم انداز آینده جهان و موقعیتی که کشورها در آن خواهند داشت و شناخت عواملی که در آن آینده، جایگاه کشورها را مشخص می کند با پیش بینی همه سختی ها و مشقت ها و مرارت ها و دشمنی های فراروی فناوری هسته ای، آگاهانه و هوشمندانه این مسیر را برگزید و پا به میدان آن گذاشت تا با اطمینان کامل، امروزش را به فردایش پیوند بزند. حاصل این تلاش تحسین برانگیز که به آثار تکاپوهای فکری، عملی و عرق جبین و خون پاک دانشمندان جوان و شهدای هسته ای مزین شده است، تا پیش از آغاز مذاکرات 23 ماه گذشته برخورداری از بخش های متعدد صنعت هسته ای مانند زیرساخت ها، استخراج اورانیوم، ساخت هزاران سانتریفیوژ در درجات کیفی گوناگون، تشکیل آبشارهای چرخه غنی سازی، تولید کیک زرد، غنی سازی تا میزان 20 درصد، ساخت میله های سوخت، رسیدن به مراحل نهایی تولید آب سنگین، راه اندازی مجتمع عظیم هسته ای فردو و... بود؛ اما با آغاز این مذاکرات به یکباره داشته های ایران بیش از پیش فزونی گرفت که مهم ترین آن ها عبارت است از:
1. بسیج شدن شش قدرت جهانی برای مذاکره با کشوری که بیشترین تبلیغات را برای منفور و مطرود نشان دادنش، در کارنامه خود داشتند.
2. افزایش اعتبار ایران در نزد جهانیان؛ زیرا آن را آنقدر بزرگ و مهم یافتند که شش قدرت جهانی خود را ناچار دیدند 23 ماه یکسره با آن مذاکره کنند.
3. سرخورده شدن کشورهایی که با سرسپردگی به شیطان بزرگ گمان می کردند در حد رویارویی با ایران هستند و از هر فرصتی برای تشدید دشمنی با ایران و مانع تراشی بر سر راه سیاست های منطقه ای آن استفاده می کردند.
4. دلگرم و خوشحال شدن مستضعفان جهان و دولت هایی که از روی ناچاری تابع بی چون وچرای سیاست های شیطان بزرگ بودند و ایمان آوردن به این که هنوز راه های نورانی و امیدبخشی برای نجات از زیر یوغ زورگویان وجود دارد.
5. مخدوش شدن هیبت استکباری کشورهای مستکبر در انظار جهانیان به سبب آن که ادعاهای اولیه شان برای درهم کوبیدن صنعت هسته ای ایران با آنچه که مجبور شدند به آن اذعان و اعتراف و امضا کنند، بسیار متفاوت شد.
6. به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی ایران با فعالیت های گوناگون جانبی که در ابتدا قرار نبود هیچ یک از آن ها باقی بماند.
7. گام های بلند برداشتن در عرصه های ویژه و ممنوعه نمایی که دشمن اجازه آن را به کشورهای بزرگ هم نمی دهد، به ویژه در عرصه نظامی، دفاعی، علمی و...
جمهوری اسلامی که درصدد دسترسی مشروع به صنعت هسته ای و نه بمب هسته ای بود، امروز به بسیاری از خواسته هایش هرچند محدود، به شکل موقت و فراتر از آن خواسته ها رسیده است؛ اما چون به دشمن اعتماد ندارد و می داند دشمن از این موضوع در رنج و خشم شدید به سر می برد و مترصد فرصت برای کاستن از دستاوردهای نظام و یا محدودتر کردن هرچه بیشتر آن است، لازم می داند به شدت مراقب کار باشد و اجازه ندهد دشمن در مراحل بعدی ، وضعیت متزلزل و شکننده موجود را با ترفندهایی به نفع خود تغییر دهد.
** امتیازهای ایرانی فراتر از متن
برای درک دستاوردهای مذاکرات هسته ای نباید در متن جمع بندی مذاکرات ماند، چه بسا این متن به مرحله اجرا برسد یا نرسد؛ اگرچه حتی اجرا نشدن آن هم برای ایران می تواند دستاوردهایی داشته باشد؛ اما بخشی از دستاوردهای بسیار مهم آن برون متنی و فراتر از متن است که به برخی از آن ها اشاره می شود:
1. تداوم استکبارستیزی؛ حدود پانزده سال پیش، یکی از مقامات بلندپایه سازمان سیا در پاسخ به پرسش خبرنگاری که از وی پرسیده بود اگر شما در برابر ایران دو گزینه داشته باشید که مجاز به انتخاب و نابودی یکی از آن ها باشید، کدام گزینه را انتخاب می کنید. وی پاسخ داد، گزینه دوم را انتخاب می کنم.
این دو گزینه عبارت بودند از: الف - ایران دارای بمب اتم باشد. ب - ایران به شعار مرگ بر آمریکا ادامه دهد.
شاید افراد عادی از این انتخاب تعجب کنند؛ اما کسانی که با ژرفای سیاست و آنچه که موضع ضداستکباری ایران بر سر شیطان بزرگ آورده، آشنا باشند، نه این که از این انتخاب تعجب نمی کنند که وی را به سبب انتخابش تحسین هم می کنند. زیرا ارزش بی بدیل این شعار دشمن کوب را خوب می دانند. از قضا تلاش دوازده ساله شیطان بزرگ در چالش هسته ای براساس دروغ «کوشش ایران برای ساخت سلاح اتمی» در ظاهر به دنبال جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای بوده، حال آن که در باطن هر میزان توانسته کوشیده تا جوهر بی بدیل «استکبارستیزی» را از انقلاب اسلامی بزداید؛ اما اولین پاسخ این حرکت رندانه را زمانی دریافت کرد که امام خامنه ای (مدظله العالی) در دیدار دانشجویان در ماه مبارک رمضان در پاسخ به پرسش یکی از آن ها درباره وضعیت مبارزه با استکبار پس از مذاکرات هسته ای فرمودند: «مبارزه با استکبار و نظام سلطه، براساس مبانی قرآنی، هیچ گاه تعطیل پذیر نیست و امروز آمریکا کامل ترین مصداق استکبار است.»
هم چنین معظم له در خطبه های نماز عید سعید فطر با توجه به توافق هسته ای تأکید کردند، در هر صورت سیاست ملت و نظام جمهوری اسلامی در مقابل آمریکا هیچ تغییری نخواهد کرد.
شعارهای مرگ بر آمریکای مردم در روز قدس و در مراسم عبادی سیاسی عید سعید فطر، صاعقه آسمانی بود که بر کاخ رؤیاهای آمریکایی استکبارزدایی مردم ایران در زیر سایه توافق هسته ای فرود آمد و توفان شعارهای مرگ بر آمریکا در نماز جمعه پیش رو خاکستر آن را هم به باد خواهد داد. به این وسیله بیت الغزل قصیده بلند آمریکا در توافقنامه به هجویات گروید و اگر تاکنون دست آمریکا زیر سنگ سنگین استکبارستیزی ملت ایران بود، با این حرکت سرش هم زیر این سنگ رفت. در این میان، اهمیت موضوع به درک تفاوت «استکبارستیزی» پیش از توافق جامع «استکبارستیزی» با پس از توافق جامع است.
2. بازتر شدن ترک پیکره تحریم؛ بیانیه مطبوعاتی لوزان آن اندازه بر پیکر تحریم ها ترک وارد کرد که به نظر می رسید شرکت های خارجی اسب زین کرده و مشتاق برای رسیدن به میدان مسابقه اقتصادی ایران، در حال از کف دادن اختیار هستند و به نظر می رسد سرنوشت توافق جامع هرچه باشد، بیشتر از این نمی تواند توسن سرکش خیز برداشته به سمت عرصه های اقتصادی ایران را مهار کند و آن ها تصمیم خود را برای پرش از مانع بلند تحریم گرفته اند و به زودی با عبور از آن ترک واردشده بر پیکره تحریم را تا مرز فروپاشی باز می کنند و از شیطان بزرگ هم کاری ساخته نیست و این حقیقتی است که اوباما و کری در همین روزها به نوعی به آن اشارت داشته اند.
3. دفاع راسخ از مظلومان و ستمدیدگان؛ تنظیم کنندگان طرف مقابل کوشیدند بخشی از توافق را به شکلی تنظیم کنند که دست ایران در دفاع از مظلومان و ستمدیدگان که از آرمان های بلند انقلاب است، بسته بماند؛ اما موضع صریح و قاطع امام خامنه ای (مدظله العالی) در روز عید فطر، ریشه این ترفند شیطانی را در متن توافق سوزاند، آنجا که با صدای بلند و رعدآسا در منظر جهانیان این ندای دشمن شکن را سر داد: «چه متن تهیه شده پس از طی روند قانونی داخل کشور، تصویب شود چه نشود، ملت ایران از حمایت ملت مظلوم فلسطین، یمن، بحرین و ملت و دولت های سوریه و عراق و مجاهدان صادق لبنان دست برنمی دارد.»
4. حفظ توانمندی های نظامی؛ دشمن جامانده و بهت زده از پیشرفت های نظامی و دفاعی ایران که زمانی به خودش آمد که ایران از مرز تولید بسیاری از سلاح های راهبردی عبور کرده بود، به زعم خود در روند مذاکرات هسته ای دام بزرگی را برای صید توان نظامی و پیشرفته و بازدارنده و نیز همچنان ناشناخته ایران پهن کرده بود که با هوشیاری فرمانده معظم کل قوا بلافاصله در زمره خطوط قرمز قرار گرفت و مذاکره کنندگان ایران با تأکید قاطع فرمانده کل قوا در سخت ترین لحظات مذاکرات هم به خواسته دشمن برای سرک کشیدن به پشت این خط قرمز، تن ندادند؛ با این حال، دشمن هنوز از این خواسته حیاتی دست برنداشته است. از این رو، فرمانده معظم کل قوا در برابر این تلاش دشمن، این پیام کوبنده و رعدآسا را که برای مسؤولان نظامی و سیاسی داخل نیز حکم قطعی است، دادند: «به فضل الهی قابلیت های دفاعی و حریم امنیت کشور حفظ خواهد شد و جمهوری اسلامی هرگز تسلیم زیاده خواهی دشمنان نخواهد شد.»
فرمان تحکیم و گسترش قابلیت های دفاعی نظامی عامل و ضامن قدرتمندی برای هدایت جمع بندی مذاکراتبه مسیر معمول و مصون از شیطنت ها است که باید بی وقفه بر شتاب آن افزود.
** تهدیدهای آمریکایی موجود درجمع بندی مذاکرات
در متن جمع بندی مذاکرات دو موضوع قابل تأمل و نگران کننده وجود دارد که به سبب دردسرآفرین بودن باید این آمادگی را فراهم کرد که چنان چه قدرت های استکباری با توسل با آن خواستند مشکل تراشی کنند بتوان با آن مقابله کرد. این دو موضوع عبارتند از: برگشت پذیر بودن خودکار تحریم ها که قطعاً دشمنان با استفاده از آن چالش آفرینی می کنند و دیگری مانع تراشی های گوناگون در سر راه توسعه برنامه موشکی ایران است که از عناصر قدرت بازدارندگی ایران و پشتوانه توان نظامی محسوب می شود. به سبب اهمیت مسائل نهفته در این دو موضوع در صورت کوتاه نیامدن طرف مقابل درباره آن دو، زیر سؤال بردن اصل جمع بندی مذاکرات مذموم به نظر نمی رسد؛ اما درنهایت آنچه که سرنوشت جمع بندی مذاکرات را تعیین می کند، به آن اعتبار می بخشد و حیات و ممات جمع بندی مذاکرات در دست آن است، ملت بزرگ ایران است که با حفظ وحدت و یکپارچگی می تواند اراده الهی خود را بر آن تحمیل و جاری کند، همان طور که تاکنون کرده و همه دستاوردها مرهون حضور و وحدت آن بوده است. ان شاءالله.
با وجود اظهارات گوناگون درباره این تفاهم و مسیر نه چندان معلومی که پیش رو دارد، در هر صورت جمع بندی مذاکرات در مقایسه با تحولات مذاکرات هسته ای در مناقشه طولانی 12 ساله، یک نقطه عطف محسوب می شود که درصورت پایبندی طرف مقابل به تعهداتش و اجتناب از شیطنت در مراحل اجرای آن و صیقل خوردن برخی از بندها و مغایر نبودن قطعنامه شورای امنیت با منافع خط قرمزی ایران، می تواند به واقع برای همیشه به این مناقشه پایان دهد؛ هرچند چنین انتظاری از طرف مقابل و شورای امنیت سازمان ملل با اما و اگرهای گوناگونی روبه روست که هریک به نوبه خود هوشیاری ویژه ای را می طلبد.
فارغ از جزئیات محتوای جمع بندی مذاکرات و نقاط ضعف و قوت آن و امتیازاتی که طرفین به یکدیگر داده اند و نیز فرض های مختلف درباره فرجام اجرایی آن و... و هم چنین برخی واکنش هایی که طی هفته های اخیر به آن نشان داده شده است، نوشتار حاضر به «برخی از برجسته ترین نکات مربوط به فرایند مذاکرات منجر به جمع بندی مذاکرات و توصیه های ضروری می پردازد:
1. بر اساس آنچه که در «برجام» آمده است، نظام فرصت 90 روزه برای بررسی مفاد جمع بندی مذاکرات وین دارد. بنابراین هیچ گونه تعجیلی برای رد یا قبول تفاهم وین وجود ندارد.
2. از آنجا که هنوز هیچ توافقی نشده، بنابراین هرگونه ذوق زدگی یا نگرانی از این مذاکرات بی معنا می باشد.
3. بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری در خطبه های نماز عید فطر، «بررسی های کارشناسی» درباره برجام و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل باید در دستور کار کارشناسان و مجلس و شورای عالی امنیت ملی و دیگر مراکز مربوطه باشد.
4. از دیگر توصیه های رهبری در عید فطر این بود که نقدها باید همراه با «متانت» باشد. بنابراین هرگونه نقدی که متضمن اهانت و یا با اتهام هایی همچون خیانت به تیم مذاکره کننده باشد، ممنوع می باشد.
5. بر اساس توصیه های رهبری، نقدها به تفاهم وین نباید باعث ایجاد انشقاق و دودستگی در میان جامعه شود. هرگونه دو قطبی کردن جامعه به موافقان و مخالفان مذاکره ممنوع است. در یک خانواده بزرگ به نام ملت ایران نباید تقسیم بندی ای به نام موافقان و مخالفان مذاکره و توافق شکل گیرد. پس از بررسی های کارشناسی، نظام تصمیم می گیرد که این تفاهم را بپذیرد یا خیر و همه مردم یکپارچه از این تصمیم ملی حمایت خواهند کرد.
6. هیچ فرد و حزب و جناحی حق ندارد از این مذاکرات و تفاهم به نفع خود بهره برداری سیاسی نماید. تصمیم درباره رد یا قبول مذاکرات وین یک تصمیم ملی است نه حزبی و جناحی.
7. این مذاکرات صرفا هسته ای چه به نتیجه برسد و چه نرسد، هیچ گونه خللی در اصول و آرمان های انقلاب اسلامی به وجود نخواهد آمد. آرمان خواهی ملت ایران، استکبارستیزی و عدالت طلبی و نفی سلطه گری و... از اصول لایتغیر جمهوری اسلامی ایران است.
8. هرگونه دامن زدن به فضای یأس، بدبینی، ناامیدی و سیاه نمایی نسبت به مذاکرات ممنوع می باشد. جمهوری اسلامی ایران با اقتدار و انسجام پای میز مذاکره حاضر شده و با شش کشور بزرگ دنیا داده و ستانده هایی را تفاهم کرده که هنوز نهایی نشده است. قضاوت مردم ما و هم چنین افکار عمومی دنیا آن است که از جایگاه عزت و اقتدار در این مذاکرات حاضر شده ایم و از منافع ملت ایران دفاع کرده ایم.
9. همانگونه که رهبر انقلاب متذکر شده اند، هرگونه مذاکره در زیر شبح تهدید ممنوع است. تیم مذاکره کننده باید پاسخ رجزخوانی ها و ادعاهای بی اساس مقامات غربی به ویژه آمریکایی را با قوت هرچه تمام بدهند و تبیین نمایند که نیاز آمریکا به مذاکره و توافق بیش از ایران است.
10. همانگونه که رئیس جمهور بارها متذکر شده اند، این مذاکرات چه به نتیجه برسد و چه نرسد، پیگیری تحقق اقتصاد مقاومتی به هیچ وجه از دستور کار مسؤولان نظام خارج نخواهد شد.
** مانور هنرمندانه برای دستیابی به مقصود
دوران حساس و تعیین کننده ای را سپری می کنیم، نه از این جهت که فتح الفتوح کرده ایم و توافقی بی عیب و نقص را به دست آورده ایم یا از این جهت که توافقی مطلقا بد و جام زهری دیگر به ما تحمیل شده است بلکه از این حیث که به واسطه آنچه رخ داده است، سوءاستفاده های متعددی متصور است.
واقعیت این است که توافق یا بهتر بگویم جمع بندی که در این مقطع صورت گرفته است، به رغم ضعف ها و برخی قوت هایش، محصول تمام توان این دولت و تیم شجاع و غیور و متدین و امین مذاکره کننده است و به دلایل مختلف که اینجا مجال مناسبی برای باز کردن آن ها نیست، باید از این مرحله عبور کرد و منتظر اظهار نظر نهادهای قانونی در باره متن موجود باشیم که عجالتاً می توان «قابل تحمل» ارزیابی اش کرد و با تمام توان برای دوران فراتوافق آماده شد.
برخی نکاتی که توجه به آن ها و مراقبت مستمر در باره آن ها ضروری به نظر می رسند عبارتند از:
1. جریانی تلاش می کند آنچه اتفاق افتاده است را آنچنان بزرگنمایی کند که گویا انقلابی رخ داده است و فتحی بزرگتر از خرمشهر را که «خدا آزاد کرده» بود، برای ملت به ارمغان آورده است. آنچه اهمیت دارد صرف این بزرگنمایی نیست بلکه بهره برداری هایی است که ممکن است از قبل این بزرگنمایی بشود. ازجمله چماق کردن این دستاورد و کوبیدن بر سر منتقدین به هر مناسبت و یا علم کردن این موفقیت به منزله معیار درستی همه مواضع و نظرات این جریان در دیگر عرصه ها. دولت و رییس محترم آن خوب می دانند فضای حمایتی کنونی از آنچه انجام گرفته و به حداقل رسیدن نقدها نتیجه کدام مدیریت و چه توصیه هایی است! لذا اگر این جریان مدیریت شده به واسطه اغراق ها و بهره برداری های ناروا تحریک شود، هر لحظه ممکن است فنرش رها گردد و انسجام کنونی از دست برود. بنابراین لازم است دولتمردان، خود و هواداران و جریان های سیاسی همسو را توجیه کنند تا به چنین مرحله ای نرسیم.
2. جریان منتقد نیز که عموما در این مقطع به درستی و با درک صحیح شرایط، خویشتنداری در پیش گرفته است، ضمن کمک به تبیین درست و منصفانه متن تهیه شده و پی آمدهای آن و با پرهیز از جنجال و هیاهو، باید کمک کند این مرحله با آرامش و خردمندانه سپری شود و برخی اظهارنظرهای نسنجیده، افراطی و مأیوس کننده به بدنه نیروهای ارزشی انقلاب تزریق نگردد. اظهارنظرهایی مانند لگدکوب شدن خط قرمزها که هرچند ان شاءالله از سر دغدغه و شور انقلابی مطرح می شود اما منطوق و مفهوم آن ها پرهزینه و متضمن نکاتی است در تناقض با آنچه این گروه از منتقدین بیش از بقیه ادعای آن را دارند!
3. آنچه طی دو سال اخیر و در جریان مذاکرات هسته ای رخ داده است، با توجه به همه واقعیت های موجود از سویی و آرمان های بلند انقلاب اسلامی از سوی دیگر، ذیل تدبیر رهبر حکیم انقلاب اسلامی تحت عنوان «نرمش قهرمانانه» شکل گرفته است، تدبیری که به فرموده معظمٌ له: «یک عدّه ای آن را به معنی دست برداشتن از آرمانها و هدفهای نظام اسلامی معنا کردند؛ بعضی از دشمنان هم همین را مستمسکی قرار دادند برای این که نظام اسلامی را به عقب نشینی از اصول خودش متّهم کنند.»
ایشان به صراحت در این باره می فرمایند: «این ها خلاف بود، این ها بدفهمی است. نرمش قهرمانانه به معنای مانور هنرمندانه برای دست یافتن به مقصود است؛ به معنای این است که سالک راه خدا - در هر نوع سلوکی - به سمت آرمانهای گوناگون و متنوّع اسلامی که حرکت می کند، به هر شکلی و به هر نحوی هست، باید از شیوه های متنوّع استفاده کند برای رسیدن به مقصود. وِ مَن یُوَلِّهِم یَومَئِذٍ دُبُرَهُ اِلّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ اَو مُتَحَیِّزاً اِلی فِئَةٍ فَقَد بآءَ بِغَضَبٍ مِنَ الله؛ هرگونه حرکتی - چه حرکت به جلو، چه حرکت به عقب - مثل میدان رزم نظامی، باید به دنبال رسیدن به اهدافِ از پیش تعیین شده باشد. اهدافی وجود دارد؛ نظام اسلامی در هر مرحله ای یکی از این اهداف را دنبال می کند، برای پیشرفت، برای رسیدن به نقطه ی تعالی و اوج، برای ایجاد تمدّن عظیم اسلامی؛ باید سعی کند به این هدف در این مرحله برسد. البتّه مرحله گذاری است، قطعه قطعه است. راهنمایان و هادیان و متفکّران و مسؤولان مربوط، این قطعات را معیّن می کنند، هدفگذاری می کنند، حرکت جمعی آغاز می شود. همه باید تلاش کنند که هر حرکتی در هر مرحله ای به اهداف خودش برسد. این آن نظامِ صحیحِ حرکتِ منطقی است. این را همه ی فعّالان عرصه ی سیاست و مدیریّت کلان کشور باید همواره به یاد داشته باشند؛ آحاد مردم، شما عزیزانِ بسیجی - فعّالان عرصه ی بسیج - هم باید این را همواره به یاد داشته باشید.»
بنابراین رهبر انقلاب اسلامی به همه و خصوصا بسیجیان که اصولا آرمانی تر فکر می کنند و توقعاتشان هم آرمانی است، متذکر می شوند که این نرمش قهرمانانه که ممکن است ظاهرش عقب نشینی باشد اما هدف عالی آن ایجاد تمدن عظیم اسلامی است و این هدف یکباره محقق نمی شود و باید مرحله به مرحله و قطعه قطعه به آن نزدیک شد. نکته مهم این است که هنوز وقت جمع بندی رویکرد نرمش قهرمانانه فرا نرسیده است و باید صبر داشت و ماجرا را بلند مدت دید.
4. دشمن که کارش دشمنی است و در این امر لحظه ای درنگ نمی کند، همان طور که پیش بینی می شد هنوز جوهر توافق، بخوانید جمع بندی، خشک نشده، دو حرکت را به طور موازی آغاز کرده است. نخست فریب کاری برای سوءاستفاده از متن برجام یا قطعنامه و اختیارات 1+5 که نمونه آن را در طرح افزایش زمان انقضای دخالت شورای امنیت از ده سال به پانزده سال مشاهده کردیم و دوم فضاسازی در خصوص نقش ایران در تحولات منطقه.
تیم مذاکره کننده و رییس جمهور محترم یکی از دستاوردهای مهم این مذاکرات و خصوصا رسیدن به متن برجام را شکست ایران هراسی عنوان کرده اند اما این روزها شاهد اوج گیری جوسازی علیه ایران اسلامی در خصوص تحولات منطقه و به تبع آن زمینه سازی برای گفت و گو با جمهوری اسلامی ایران در این باره هستیم!
به نظر می رسد تحت هیچ شرایطی چراغ سبز و حتی نارنجی ایران به آمریکا در این باره نباید نشان داده شود؛ نخست به دلیل این که هنوز تکلیف برجام و قطعنامه روشن نیست و میزان پایبندی آمریکا و متحدانش به تعهدات این دو سند آزمون نشده و ورود به هر عرصه دیگری برای گفت و گو با آمریکا باید منوط به حسن رفتار آمریکا در این ماجرا شود که حدود ده سال طول خواهد کشید تا این آزمون به سر آید. ما فعلا از آمریکا جز حرف و کلماتی بر کاغذ که درباره آن ها هم سخن بسیار است چه دیده ایم که بخواهیم وارد گفت و گوهای جدید بشویم؟ و دلیل دوم امکان سوءاستفاده گسترده آمریکا از چنین رویدادی است و نقش مخرب آن در ذهنیت دوستان منطقه ای جمهوری اسلامی ایران. همان هدفی که آمریکا در اصرار خود به مذاکره با ایران همواره دنبال کرده است و به محض ورود احتمالی به میدان چنین گفت و گوهایی این بهره برداری ها به اوج خواهد رسید و یکی از مهم ترین مزیت های راهبردی ایران را یا از دستش خارج خواهد کرد و یا آن را کم خاصیت خواهد نمود.
اینجاست که نقش خطبه های مقتدرانه رهبری در عید فطر را بهتر می توان فهمید که این متن تصویب بشود یا نشود، اجازه هیچ گونه سوءاستفاده ای از این متن داده نخواهد شد، جمهوری اسلامی ایران دست از حمایت دوستانش در منطقه نخواهد کشید و سیاست جمهوری اسلامی ایران در مقابل دولت مستکبر آمریکا هیچ تغییری نخواهد کرد.
5. چنان چه اشاره شد، آمریکا و متحدانش باید در جریان اجرای برجام امتحان پس بدهند و چون ما سخت به آن ها بی اعتمادیم، لازم است پایبندی این دست اعضای 1+5 به طور مستمر رصد شود و درباره آن اطلاع رسانی صورت گیرد. شایان ذکر این که در جریان مذاکرات سالهای 82 تا 84 به دفعات شاهد نقض تعهدات از سوی سه کشور اروپایی بودیم که الآن نیز جزو طرفهای ما در 1+5 هستند.
6. برداشت ساده لوحانه یا القاء مغرضانه برخی افراد و جریان ها مبنی بر پایان دوران «مرگ بر آمریکا» است. این جماعت که به اشتباه بوی کباب به مشامشان خورده است! در پی امیال و آرزوهای دور خود پایکوبی راه انداخته اند که چه و چه، غافل از این که تقابل جمهوری اسلامی ایران و آمریکا مادامی که اینجا جمهوری اسلامی و آنجا آمریکاست، تمام ناشدنی است مگر این که در این میان استحاله ای رخ دهد و یکی از این دو ماهیتش دگرگون شود که البته در مورد خودمان باید سخت مراقبت کنیم چراکه این از آفات همه انقلاب هاست.
در پایان این بخش لازم است یکبار دیگر اندیشه های بنیانگذار انقلاب اسلامی را در مورد دولت آمریکا که از محکمات اندیشه های معظم له است، مرور کنیم:
- رابطه بین یک ملت به پاخاسته برای رهایی از چنگال چپاولگران بین المللی با یک چپاولگر عالم خوار، همیشه به ضرر ملت مظلوم و به نفع چپاولگر است.
- آمریکا دشمن شماره یک مردم محروم و مستضعف جهان است. آمریکا برای سیطره سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و نظامی خویش بر جهان زیر سلطه، از هیچ جنایتی خودداری نمی نماید.
- اگر آمریکا بخواهد، همان طور که حال با ملت ایران معامله می کند با ما رفتار کند، نقش ما با او خصمانه است و اگر چنان چه آمریکا به دولت ایران احترام بگذارد ما هم با همان احترام متقابل عمل می کنیم.
- ما آمریکا را زیر پا می گذاریم، ما آن قدر صدمه که از آمریکا دیدیم از هیچ کس ندیدیم، آمریکا دشمن شماره یک مردم محروم و مستضعف جهان است، سلطه آمریکا تمام بدبختی های ملل مستضعف را به دنبال دارد، همه گرفتاری که ما داریم از دست آمریکا داریم، همه مصیبت ما زیر سر آمریکا است و آمریکا شیطان بزرگ است.
- با آمریکا روابط ایجاد نخواهیم کرد، مگر این که آدم بشود و از ظلم کردن دست بردارد.
** دستاوردهای کلی آمریکا
با درنظر گرفتن این که ایران از آغاز فعالیت های هسته ای قصد نداشته سلاح هسته ای تولید کند و این موضوع را نیز بارها اعلام کرد و تاکنون هم هیچ مرکز معتبر جهانی حتی آن هایی که مخالف و دشمن ایران هستند، چنین ادعایی را تأیید نکردند؛ باید گفت: درکل آنچه برای آمریکا رقم خورده «تحصیل حاصل» است؛ یعنی آمریکایی ها پس از سال ها تلاش و هزینه کردن از حساب مردم آمریکا و سایر کشورها، در نقطه صفر هستند؛ زیرا اراده ای برای ساخت سلاح هسته ای وجود نداشت که پس از هزینه کردهای آمریکا از میان رفته باشد. اگرچه ممکن است بسیاری از مردم دنیا که اسیر تهاجم رسانه ای آمریکا هستند به این مسأله واقف نشوند؛ اما نخبگان جهانی و بسیاری از حامیان ایران و مردم جمهوری اسلامی به خوبی از این مهم آگاهند؛ با این وجود، آمریکا با بهانه قرار دادن دروغ شیطانی «ایران در پی ساخت سلاح هسته ای است» و استفاده از آن برای دمیدن در کوره ایران هراسی مشکلاتی را برای مردم ایران و مسیرهای آرمانی انقلاب ایجاد کرد و خسارات مادی و معنوی را به ایران زد که رگه های آن همچنان در جمع بندی مذاکراتهسته ای جامع دیده می شود؛ پس با این نگاه کلی می توان گفت تا این مرحله آمریکایی ها در نهایت با همه تلاشی که به کمک هم پیمانان شان صرف این قضیه کردند، تنها توانستند در برخی حوزه ها حرکت رو به جلوی ایران را کند کنند.
** دستاوردهای کلی ایران
ایران با دست خالی، بدون هرگونه پشتوانه معتبر جهانی و در برابر دژخیم ترین دشمنانش، شجاعانه پا در مسیری گذاشت که رابطه تنگاتنگ و مستقیمی با ادامه و پیشرفت انقلاب و اهداف و آرمان های آن داشت. برخلاف نگاه متجاهلانه و یا واقعاً جاهلانه کسانی که بنده رفاه و آرامش امروز و در زیر سایه تأیید استکبار هستند و صنعت هسته ای را در کنار نفت و گاز ایران قرار می دادند و با بودن آن دو، صنعت هسته ای را به بهانه دشمن زا بودن نفی می کردند، ایران اسلامی با درایت تمام و درک چشم انداز آینده جهان و موقعیتی که کشورها در آن خواهند داشت و شناخت عواملی که در آن آینده، جایگاه کشورها را مشخص می کند با پیش بینی همه سختی ها و مشقت ها و مرارت ها و دشمنی های فراروی فناوری هسته ای، آگاهانه و هوشمندانه این مسیر را برگزید و پا به میدان آن گذاشت تا با اطمینان کامل، امروزش را به فردایش پیوند بزند. حاصل این تلاش تحسین برانگیز که به آثار تکاپوهای فکری، عملی و عرق جبین و خون پاک دانشمندان جوان و شهدای هسته ای مزین شده است، تا پیش از آغاز مذاکرات 23 ماه گذشته برخورداری از بخش های متعدد صنعت هسته ای مانند زیرساخت ها، استخراج اورانیوم، ساخت هزاران سانتریفیوژ در درجات کیفی گوناگون، تشکیل آبشارهای چرخه غنی سازی، تولید کیک زرد، غنی سازی تا میزان 20 درصد، ساخت میله های سوخت، رسیدن به مراحل نهایی تولید آب سنگین، راه اندازی مجتمع عظیم هسته ای فردو و... بود؛ اما با آغاز این مذاکرات به یکباره داشته های ایران بیش از پیش فزونی گرفت که مهم ترین آن ها عبارت است از:
1. بسیج شدن شش قدرت جهانی برای مذاکره با کشوری که بیشترین تبلیغات را برای منفور و مطرود نشان دادنش، در کارنامه خود داشتند.
2. افزایش اعتبار ایران در نزد جهانیان؛ زیرا آن را آنقدر بزرگ و مهم یافتند که شش قدرت جهانی خود را ناچار دیدند 23 ماه یکسره با آن مذاکره کنند.
3. سرخورده شدن کشورهایی که با سرسپردگی به شیطان بزرگ گمان می کردند در حد رویارویی با ایران هستند و از هر فرصتی برای تشدید دشمنی با ایران و مانع تراشی بر سر راه سیاست های منطقه ای آن استفاده می کردند.
4. دلگرم و خوشحال شدن مستضعفان جهان و دولت هایی که از روی ناچاری تابع بی چون وچرای سیاست های شیطان بزرگ بودند و ایمان آوردن به این که هنوز راه های نورانی و امیدبخشی برای نجات از زیر یوغ زورگویان وجود دارد.
5. مخدوش شدن هیبت استکباری کشورهای مستکبر در انظار جهانیان به سبب آن که ادعاهای اولیه شان برای درهم کوبیدن صنعت هسته ای ایران با آنچه که مجبور شدند به آن اذعان و اعتراف و امضا کنند، بسیار متفاوت شد.
6. به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی ایران با فعالیت های گوناگون جانبی که در ابتدا قرار نبود هیچ یک از آن ها باقی بماند.
7. گام های بلند برداشتن در عرصه های ویژه و ممنوعه نمایی که دشمن اجازه آن را به کشورهای بزرگ هم نمی دهد، به ویژه در عرصه نظامی، دفاعی، علمی و...
جمهوری اسلامی که درصدد دسترسی مشروع به صنعت هسته ای و نه بمب هسته ای بود، امروز به بسیاری از خواسته هایش هرچند محدود، به شکل موقت و فراتر از آن خواسته ها رسیده است؛ اما چون به دشمن اعتماد ندارد و می داند دشمن از این موضوع در رنج و خشم شدید به سر می برد و مترصد فرصت برای کاستن از دستاوردهای نظام و یا محدودتر کردن هرچه بیشتر آن است، لازم می داند به شدت مراقب کار باشد و اجازه ندهد دشمن در مراحل بعدی ، وضعیت متزلزل و شکننده موجود را با ترفندهایی به نفع خود تغییر دهد.
** امتیازهای ایرانی فراتر از متن
برای درک دستاوردهای مذاکرات هسته ای نباید در متن جمع بندی مذاکرات ماند، چه بسا این متن به مرحله اجرا برسد یا نرسد؛ اگرچه حتی اجرا نشدن آن هم برای ایران می تواند دستاوردهایی داشته باشد؛ اما بخشی از دستاوردهای بسیار مهم آن برون متنی و فراتر از متن است که به برخی از آن ها اشاره می شود:
1. تداوم استکبارستیزی؛ حدود پانزده سال پیش، یکی از مقامات بلندپایه سازمان سیا در پاسخ به پرسش خبرنگاری که از وی پرسیده بود اگر شما در برابر ایران دو گزینه داشته باشید که مجاز به انتخاب و نابودی یکی از آن ها باشید، کدام گزینه را انتخاب می کنید. وی پاسخ داد، گزینه دوم را انتخاب می کنم.
این دو گزینه عبارت بودند از: الف - ایران دارای بمب اتم باشد. ب - ایران به شعار مرگ بر آمریکا ادامه دهد.
شاید افراد عادی از این انتخاب تعجب کنند؛ اما کسانی که با ژرفای سیاست و آنچه که موضع ضداستکباری ایران بر سر شیطان بزرگ آورده، آشنا باشند، نه این که از این انتخاب تعجب نمی کنند که وی را به سبب انتخابش تحسین هم می کنند. زیرا ارزش بی بدیل این شعار دشمن کوب را خوب می دانند. از قضا تلاش دوازده ساله شیطان بزرگ در چالش هسته ای براساس دروغ «کوشش ایران برای ساخت سلاح اتمی» در ظاهر به دنبال جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای بوده، حال آن که در باطن هر میزان توانسته کوشیده تا جوهر بی بدیل «استکبارستیزی» را از انقلاب اسلامی بزداید؛ اما اولین پاسخ این حرکت رندانه را زمانی دریافت کرد که امام خامنه ای (مدظله العالی) در دیدار دانشجویان در ماه مبارک رمضان در پاسخ به پرسش یکی از آن ها درباره وضعیت مبارزه با استکبار پس از مذاکرات هسته ای فرمودند: «مبارزه با استکبار و نظام سلطه، براساس مبانی قرآنی، هیچ گاه تعطیل پذیر نیست و امروز آمریکا کامل ترین مصداق استکبار است.»
هم چنین معظم له در خطبه های نماز عید سعید فطر با توجه به توافق هسته ای تأکید کردند، در هر صورت سیاست ملت و نظام جمهوری اسلامی در مقابل آمریکا هیچ تغییری نخواهد کرد.
شعارهای مرگ بر آمریکای مردم در روز قدس و در مراسم عبادی سیاسی عید سعید فطر، صاعقه آسمانی بود که بر کاخ رؤیاهای آمریکایی استکبارزدایی مردم ایران در زیر سایه توافق هسته ای فرود آمد و توفان شعارهای مرگ بر آمریکا در نماز جمعه پیش رو خاکستر آن را هم به باد خواهد داد. به این وسیله بیت الغزل قصیده بلند آمریکا در توافقنامه به هجویات گروید و اگر تاکنون دست آمریکا زیر سنگ سنگین استکبارستیزی ملت ایران بود، با این حرکت سرش هم زیر این سنگ رفت. در این میان، اهمیت موضوع به درک تفاوت «استکبارستیزی» پیش از توافق جامع «استکبارستیزی» با پس از توافق جامع است.
2. بازتر شدن ترک پیکره تحریم؛ بیانیه مطبوعاتی لوزان آن اندازه بر پیکر تحریم ها ترک وارد کرد که به نظر می رسید شرکت های خارجی اسب زین کرده و مشتاق برای رسیدن به میدان مسابقه اقتصادی ایران، در حال از کف دادن اختیار هستند و به نظر می رسد سرنوشت توافق جامع هرچه باشد، بیشتر از این نمی تواند توسن سرکش خیز برداشته به سمت عرصه های اقتصادی ایران را مهار کند و آن ها تصمیم خود را برای پرش از مانع بلند تحریم گرفته اند و به زودی با عبور از آن ترک واردشده بر پیکره تحریم را تا مرز فروپاشی باز می کنند و از شیطان بزرگ هم کاری ساخته نیست و این حقیقتی است که اوباما و کری در همین روزها به نوعی به آن اشارت داشته اند.
3. دفاع راسخ از مظلومان و ستمدیدگان؛ تنظیم کنندگان طرف مقابل کوشیدند بخشی از توافق را به شکلی تنظیم کنند که دست ایران در دفاع از مظلومان و ستمدیدگان که از آرمان های بلند انقلاب است، بسته بماند؛ اما موضع صریح و قاطع امام خامنه ای (مدظله العالی) در روز عید فطر، ریشه این ترفند شیطانی را در متن توافق سوزاند، آنجا که با صدای بلند و رعدآسا در منظر جهانیان این ندای دشمن شکن را سر داد: «چه متن تهیه شده پس از طی روند قانونی داخل کشور، تصویب شود چه نشود، ملت ایران از حمایت ملت مظلوم فلسطین، یمن، بحرین و ملت و دولت های سوریه و عراق و مجاهدان صادق لبنان دست برنمی دارد.»
4. حفظ توانمندی های نظامی؛ دشمن جامانده و بهت زده از پیشرفت های نظامی و دفاعی ایران که زمانی به خودش آمد که ایران از مرز تولید بسیاری از سلاح های راهبردی عبور کرده بود، به زعم خود در روند مذاکرات هسته ای دام بزرگی را برای صید توان نظامی و پیشرفته و بازدارنده و نیز همچنان ناشناخته ایران پهن کرده بود که با هوشیاری فرمانده معظم کل قوا بلافاصله در زمره خطوط قرمز قرار گرفت و مذاکره کنندگان ایران با تأکید قاطع فرمانده کل قوا در سخت ترین لحظات مذاکرات هم به خواسته دشمن برای سرک کشیدن به پشت این خط قرمز، تن ندادند؛ با این حال، دشمن هنوز از این خواسته حیاتی دست برنداشته است. از این رو، فرمانده معظم کل قوا در برابر این تلاش دشمن، این پیام کوبنده و رعدآسا را که برای مسؤولان نظامی و سیاسی داخل نیز حکم قطعی است، دادند: «به فضل الهی قابلیت های دفاعی و حریم امنیت کشور حفظ خواهد شد و جمهوری اسلامی هرگز تسلیم زیاده خواهی دشمنان نخواهد شد.»
فرمان تحکیم و گسترش قابلیت های دفاعی نظامی عامل و ضامن قدرتمندی برای هدایت جمع بندی مذاکراتبه مسیر معمول و مصون از شیطنت ها است که باید بی وقفه بر شتاب آن افزود.
** تهدیدهای آمریکایی موجود درجمع بندی مذاکرات
در متن جمع بندی مذاکرات دو موضوع قابل تأمل و نگران کننده وجود دارد که به سبب دردسرآفرین بودن باید این آمادگی را فراهم کرد که چنان چه قدرت های استکباری با توسل با آن خواستند مشکل تراشی کنند بتوان با آن مقابله کرد. این دو موضوع عبارتند از: برگشت پذیر بودن خودکار تحریم ها که قطعاً دشمنان با استفاده از آن چالش آفرینی می کنند و دیگری مانع تراشی های گوناگون در سر راه توسعه برنامه موشکی ایران است که از عناصر قدرت بازدارندگی ایران و پشتوانه توان نظامی محسوب می شود. به سبب اهمیت مسائل نهفته در این دو موضوع در صورت کوتاه نیامدن طرف مقابل درباره آن دو، زیر سؤال بردن اصل جمع بندی مذاکرات مذموم به نظر نمی رسد؛ اما درنهایت آنچه که سرنوشت جمع بندی مذاکرات را تعیین می کند، به آن اعتبار می بخشد و حیات و ممات جمع بندی مذاکرات در دست آن است، ملت بزرگ ایران است که با حفظ وحدت و یکپارچگی می تواند اراده الهی خود را بر آن تحمیل و جاری کند، همان طور که تاکنون کرده و همه دستاوردها مرهون حضور و وحدت آن بوده است. ان شاءالله.
