به گزارش شهدای ایران به نقل از فارس سال 93 اگرچه از نظر افزایش تولید گاز سال نسبتا موفقی محسوب می شود، اما از نظر صادرات گاز این گونه نبود.

در طرح جامع صادرات گاز طبیعی ایران که سال 88 در وزارت نفت نهایی شد و برای تصویب و بررسی جزئیات بیشتر آن به معاونت برنامه ریزی و نظارت ریاست جمهوری ( وقت) ارائه شده مقرر شد، تا پایان سال 1393 باید میزان صادرات گاز طبیعی ایران از طریق خط لوله به حدود 200 میلیون متر مکعب در روز افزایش یابد.
بر اساس این طرح پیش بینی شده بود، تا سال 1393، کویت با دریافت 6.8 میلیون متر مکعب، عمان با 28 میلیون متر مکعب، بحرین با 28 متر مکعب و امارات با 3.12 میلیون متر مکعب گاز در روز به جمع خریداران گاز ایران بپیوندند.

هم اکنون که روزهای پایانی سال 93 طی می‌شود، همچنان تنها کشوری که گاز از ایران خریداری می کند ترکیه است.

عزیز الله رمضانی مدیرامور بین الملل شرکت ملی گاز ایران در آخرین نشست خبری که در شرکت ملی گاز ایران برگزار شده بود اعلام کرده سال گذشته میلادی حدود 10 میلیار مترمکعب گاز طبیعی توسط ایران به کشورهای همسایه همچون ارمنستان و ترکیه صادر شده است و این در حالی است که میزان واردات گاز ایران در سال 2014 میلادی از ترکمنستان حدود 6.3 میلیارد مترمکعب بوده است.

به گزارش فارس این آمارهایی که از سوی عزیزالله رمضانی ارائه شده است عملکرد صادرات و واردات گاز در سال 93 است که اگر قرار بود بر اساس قراردادی که بین ایران و ترکمنستان و ترکیه منعقد شده بود عمل شود قطعا تراز تجاری گاز ایران منفی بود.

به هر حال شرایط در سال 94 کمی تغییر می کند زیرا قرار است صادرات گاز ایران در سال 94 افزایش یابد.

مذاکرات گازی ایران در سال 93

در سال 93 مذاکراتی به طور مستقیم و غیر مستقیم با نمایندگانی از کشورهای مختلف با مسئولان صادرات گاز ایران انجام شد از جمله این کشورها می توان به سوئیس، یونان، آلمان، لهستان، ژاپن، اتریش، عمان، ترکیه و عراق اشاره کرد.

اگرچه امروز ایران به هیچ کشور عضو اتحادیه اروپا گاز صادر نمی کند اما اخیرا مقام معظم رهبری اروپایی ها را تهدیدی کرد که ایران می تواند گاز به کشورهای اروپایی صادر نکند به همین دلیل برخی از نمایندگان مجلس طرحی را در حال تصویب هستند تا گاز ایران به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر نشود.
شکایت گازی ترکیه علیه ایران

یکی از موضوعات مهمی که در سال 93 در خصوص صادرات گاز ایران به ترکیه مطرح شد بحث شکایت گازی ترکیه علیه ایران بود. البته ناگفته نماند که این شکایت گازی در سال 2014 میلادی صورت گرفت که بخشی از این سال میلادی در سال 93 شمسی واقع شده بود.

شکایت گازی ترکیه از ایران دو وجه دارد. ترکیه از یک سو مدعی است در بخشی از سال 2013 صادرات گاز ایران به این کشور به میزان مورد توافق نبوده است و 25 درصد از حجم آن کاسته شده است. بر اساس این ادعا، ترک‌ها مدعی هستند ایران یک تامین کننده پایدار انرژی برای ترکیه محسوب نمی‌شود و کم‌فروشی کرده است.

از سوی دیگر ترک‌ها مدعی شده‌اند گاز صادراتی ایران به ترکیه گران است و باید قیمت آن کاهش یابد. بر این اساس خواستار کاهش 25 درصدی قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه شده‌اند.

آذرماه سال 93 بود که یک روزنامه چاپ ترکیه گزارش داد نتیجه دور اول داوری بین المللی درباره شکایت گازی ترکیه، به نفع ایران بوده است و هنوز بحث ها در مورد قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه در حال انجام است و نتیجه این مذاکرات هنوز اعلام نشده است.

ناگفته نماند که ترکیه همزمان با طرح شکایت از ایران و درخواست کاهش 60 درصدی قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه، مذاکره برای افزایش دو برابری واردات گاز از ایران با قیمتی پایین‌تر از قیمت فعلی را نیز آغاز کرده است.

صادرات گاز ایران به پاکستان در بلاتکلیفی

اگرچه قرار بود، تا دسامبر سال 2014 گاز ایران به پاکستان برسد اما به دلیل وجود مشکلات سیاسی و همچنینی اماده نبودن خط انتقال گاز ایران در پاکستان هنوز مشخص نیست گاز ایران به پاکستان صادر خواهد شد و یا خیر .

در طول این سال ها هیاتهای مختلف پاکستانی به تهران سفر کرده اند اما تاکنون نتیجه مشخصی از این سف ها ایجاد نشده است.

جدیدیترین پیشنهادی که از سوی پاکستانی ها به مسئولان وزارت نفت ایران برای فرار از پرداخت جریمه به دلیل عدم آماده شدن خط لوله آی پی ارائه شده است واردات گاز ال ان جی به جای گاز طبیعی از ایران است که براساس این طرح ایران گاز طبیعی را به ال ان جی تبدیل و سپس با استفاده از پایانه‌های عمان به پاکستان صادر خواهد کرد.

ایران و عمان در حال حاضر قراردادی را برای صادرات حدود 60 میلیارد دلار گاز طبیعی به این کشور طی 25 سال آینده امضا کرده‌اند.
سال 94 سال آغاز صادرات گاز ایران به عراق

براساس مذاکرات صورت گرفته میان مسئولان ایران و عراق قرار است گاز ایران از دو مسیر کرمانشاه و خرمشهر به این کشور صادر شود به طوری که برای احداث خط لوله صادراتی گاز به بغداد و نیروگاه های المنصوره نیاز به احداث 227 کیلومتر خط لوله در خاک ایران است که هم اکنون شرکت توسعه گاز ایران مشغول احداث این خط لوله است.

قرار است گاز صادراتی عراق از فازهای گازی پارس جنوبی و از طریق خط لوله ششم سراسری تامین شود به طوری که این مسیر صادراتی به عنوان یک انشعاب از خط لوله ششم سراسری محسوب می‌شود.

براساس اعلام مسئولان شرکت ملی گاز ایران قرار است فاز اول صادرات گاز به نیروگاه های بغداد و المنصوره با صادرات روزانه 7 میلیون متر مکعب آغاز شود. در اولین مذاکرات صورت گرفته میان مسئولان وقت وزارت نفت ایران و عراق قرار بود صادرات گاز از فاز نخست روزانه 25 میلیون متر مکعب باشد، اما در مذاکرات بعدی حجم صادرات گاز در فاز نخست به 40 میلیون متر مکعب در روز رسید.

با اجرایی شدن این قرارداد در فاز نخست به طور کامل ٣٠ تا ٣٥ درصد گاز مصرفی خانوارهای عراقی و ٦٥ تا ٧٠ درصد از برق بغداد با استفاده از گاز ایران تامین خواهد شد.

به نظر می رسد، تزریق اولین گاز صادراتی به عراق در اوایل سال 94 صورت پذیرد و در نیمه اول سال آینده و با بهره برداری از فازهای گازی جدید پارس جنوبی روزانه تا 40 میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه های بغداد و المنصوره صادر شود.

این گزارش اضافه می‌کند، فاز دوم صادرات گاز ایران به نیروگاه های بصره نیز قرار است با احداث  ١٤٢ کیلومتر خط لوله انتقال گاز صورت پذیرد که به منظور تسریع در اجرای این پروژه، خط اضطراری به طول ٢٧ کیلومتر تعریف شده که با انعقاد این قرارداد، سفارش لوله های آن انجام خواهد شد.

براساس اعلام مسئولان شرکت ملی گاز حجم صادرات گاز ایران به عراق در دو فاز به روزانه 90 میلیون متر مکعب می رسد که براساس قیمت تعیین شده سالانه 17 میلیارد دلار درآمد برای ایران کسب خواهد شد.