به گزارش شهدای ایران، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دیدار جمعی از آمران به معروف و ناهیان از منکر بروجرد و قم اظهار داشت: موضوع امر به معروف و نهی از منکر یکی از فروع دین است که حتی بچه‌های ابتدایی و افراد کم سواد هم آن را می‌دانند.

وی افزود: با وجود جایگاه بالایی که این فریضه در معارف اسلامی دارد ابهام‌هایی وجود دارد و رفتارهای مناسبی در مورد آن مشاهده نمی‌شود؛ امر به معروف و نهی از منکر وظیفه‌ای عمومی است که در شرایط متعارف حکومت اسلامی بر عهده همه مردم است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در تعریف امر به معروف و نهی از منکری که در رساله‌های عملیه مراجع آمده است، گفت: در شرایطی که حکومتی بر مبنای ارزش‌های اسلامی برقرار باشد و مردم پایبند به احکام الهی باشند و در موارد معدودی گناه صورت بگیرد باید تذکر داد؛ این نظارت عمومی موجب می‌شود تخلف کمتر شود و از گسترش گناه جلوگیری می‌کند بنابراین از ضروریات دین به شمار می آید و بر همه واجب است.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به این که وجوب امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد، ابراز داشت: می‌گویند باید خطر یا ضرری متوجه آمر به معروف و ناهی از منکر نباشد؛ برخی مراجع نیز در رساله  خود قید کرده‌اند که باید این فریضه به صورت آمرانه و از روی استعلا باشد، گفتن چیزی با خواهش و تمنا از موضوع امر به معروف و نهی از منکر خارج است.

آیت الله مصباح یزدی افزود: این شرایط برای وضعیت عادی جامعه اسلامی است اما استعمال واژه امر به معروف و نهی از منکر در قرآن و روایات منحصر به چنین مواردی نیست.

وی با اشاره جمله معروف سیدالشهدا(ع)که فرمود من برای امر به معروف و نهی از منکر قیام کرده‌ام، گفت: برای همه قابل پیش‌بینی بود که این حرکت موفقیت ظاهری ندارد و یزیدیان ایشان را به شهادت می‌رسانند؛ خود حضرت بهتر از هرکسی این موضوع را می دانست و برخی اطرافیان ایشان از جمله محمدحنفیه و ابن‌عباس نیز این نکته را متذکر شده بودند که این کار چه خطراتی را در پی خواهد داشت.

قیام امام حسین مصداق امر به معروف است

علامه مصباح با تأکید بر این که قیام امام حسین(ع)مصداق امر به معروف و نهی از منکر است، بیان کرد: این امر به معروف خاصی است و با تعریفی که در رساله‌ها آمده متفاوت است؛ گاهی یقین به خطر وجود دارد اما امر به معروف و نهی از منکر همچنان واجب است و تکلیف را از عهده فرد ساقط نمی‌کند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: گاهی امر به معروف مصداق جهاد، قیام و کشته شدن است؛ نمونه آن در زمان ما قیام امام خمینی(ره)بود، ایشان با این که می‌دانست این کار خطرناک است، خودش مدت‌ها در زندان و تبعید بود و اطرافیانش کشته و زندانی شدند، با این حال دست از قیام نکشید.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این که برخی تصور می‌کنند برای امر به معروف باید همیشه تا پای جان ایستاد، گفت: این‌ها اشتباه می‌کنند؛ گاهی برای این که ارزش‌های اسلامی در جامعه پیاده شود، گناه کم شود، شعارهای اسلامی رنگ نبازد باید به نحو دیگری عمل کرد اینجا دیگر شرایط آمرانه برخورد کردن نیست.

آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: وقتی می‌دانیم خدا راضی نیست احکام اسلامی در جامعه فراموش شود و می دانیم اگر کاری نکنیم مردم کم کم نسبت به این مسائل بی‌تفاوت می‌شوند؛ ما وظیفه داریم کاری کنیم که مردم گناه نکنند و یا حداقل گناهان علنی در جامعه انجام ندهند؛ وقتی گناه علنی شد همه جامعه در قبال آن مسؤول هستند.

امر به معروف باید با زبان خوش صورت بگیرد

وی با تأکید بر این که صرف امر به معروف و نهی از منکر در این شرایط نتیجه نمی‌دهد، گفت: باید ابتدا اقداماتی را انجام دهیم که ایجاد تنش و عکس العمل نکند؛ این کار واجب است هرچند اگر با اصطلاح امر به معروف رساله‌ها تطابق نداشته باشد.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره)در تشریح این که شیوه برخورد آمران به معروف باید به چه شکلی باشد، بیان کرد: اگر با زبان خوش افراد را راهنمایی کنید که این کار شما چه ضرر و آثار بدی دارد و به گونه‌ای نگوییم که منجر به لجبازی طرف مقابل شود، تأثیر گذارتر خواهد بود؛ حتی گاهی لازم است افراد را در این راه تشویق کرد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم توضیح داد: ما در عصری هستیم که فرهنگ غربی و الحادی در جوامع اسلامی رواج پیدا کرده است و اگر امر به معروف به صورت آمرانه باشد در پاسخ خواهیم شنید که به تو چه ربطی دارد؟من آزاد هستم و هر کاری دلم بخواهد می‌کنم؛ اگر به ناهی از منکر بی‌ادبی نکنند و یا او را کتک نزنند حداقلش این است که بگویند به تو مربوط نیست؛ در این سال‌ها نمونه‌هایی را مشاهده کردیم که منجر به کشته شدن آمر شده است.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این که امر به معروف خشک همیشه جواب نمی دهد، گفت: اگر دلمان می‌خواهد ارزش‌های اسلامی در جامعه باقی بماند باید فکر کنیم و از راه‌هایی که تأثیرگذار است امر به معروف و نهی از منکر کنیم.

بهترین نهی از منکر از راه محبت و با ادب و احترام است

آیت الله مصباح یزدی بهترین راه امر به معروف را از طریق محبت دانست و ابراز داشت: اگر شرایط مهیا است باید با طرف مقابل بنشینید و در یک فضای صمیمی ابتدا از خوبی هایش بگویید و سپس اشاره کنید که اگر این کار را نمی‌کردی بسیار محبوب‌تر بودی؛ در هیچ رساله‌ای این را ننوشته اما این کارها نیز واجب و مصداق امر به معروف است.

وی با بیان این که در اصول فقه وجوب چنین اقداماتی مطرح شده است، گفت: اگر انسان علم به غرض مولا داشته باشد و می‌داند او راضی به انجام یا ترک فعلی نیست به حکم عقل واجب است برای کسب رضایت مولا و تحقق امر او تلاش کند؛ وقتی ما می دانیم که خدا از وضعیت حجاب برخی افراد راضی نیست و امام زمان(عج)دلش خون است باید برای خشنودی قلب حضرت کار کنیم.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره)تصریح کرد: همه ما وقتی می‌بینیم فردی در خیابان مجروح شده ناراحت می‌شویم بدون این که بدانیم او چه کسی است؛ کسی که گناه می‌کند شرایط اش از آن فرد مجروح بدتر است، ما نباید راضی شویم که فرد با گناه خود در آتش جهنم بسوزد؛ بنابراین باید از سر دلسوزی و با یک لحن خاصی او را متوجه کنیم.

رفتار تحقیر آمیز آمر به معروف نوعی منکر است

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر این که رفتار تحقیر آمیز به لحاظ اخلاقی و شرعی کار درستی نیست، گفت: خداوند می خواهد مسلمانان باهم مهربان و دوست باشند و زمانی که یکدیگر را می‌بینند خوشحال شوند؛ اگر کسی کاری کند که طرف مقابل تحقیر شود این عمل از منکری که صورت گرفته بدتر است شرعا حرام است.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری افزود: این کار اثر منفی دارد و موجب می‌شود فرد درصدد دفاع از خود برآید؛ کدورت بین دو مسلمان ایجاد می‌شود که ضررش از گناه بیشتر است؛ اهانت به مسلمان جایز نیست، این روش غلطی است که برخی انتخاب می‌کنند.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که روش امر به معروف و نهی از منکر باید متناسب به شرایط زمانی و مکانی باشد، گفت: باید روش‌های مختلف امر به معروف و نهی از منکر بررسی شود، با یک کار کارشناسانه و روانشناسانه مجموعه‌ای تدوین شود که همگان بتوانند شیوه‌های صحیحی را انتخاب کنند و در نتیجه آن گناه در جامعه کم شود.

وی به بیان داستانی از ملاعلی همدانی اشاره کرد و بیان داشت: روزی این روحانی مجتهد با شاگردانش از جایی می‌گذشت دیدند عده‌ای مشغول خوانندگی و رقص هستند؛ به یکی از شاگردان گفت برو امر به معروف کن، او از ترس برخورد نامناسب این کار را نکرد، ملاعلی همدانی خود رفت و به آن جمع گفت می‌خواهید من هم کمی برای شما بخوانم؟ آنها تعجب کردند و برخی برای تمسخر استقبال کردند؛ ایشان اشعار تکان دهنده‌ای را خواند همه منقلب شدند چندنفری توبه و گریه کردند و آن مجلس بهم ریخت.

تساهل و تسامح مسؤولان موجب رواج گناه در جامعه شده است

رییس مؤسسه امام خمینی(ره)رسانه‌های دشمن را عامل بیرونی ترویج فحشا دانست و گفت: تساهل و تسامح مسؤولان نیز موجب گسترش گناه شده است؛ البته فضای فرهنگی جهانی در فرزندان ما نیز تأثیرگذاشته و نمی‌توان جلوی امواج تلویزیون‌های آنها را گرفت، باید در مقابل برنامه‌های دشمن ما نیز برنامه‌هایی داشته باشیم که بازدارنده باشد و نگذارد فطرت پاک جوانان آلوده شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تأکید کرد: امر به معروف و نهی از منکر باید با روشی باشد که موجب تنش، اختلاف و چند دستگی نشود و هزینه کمتری داشته باشد؛ از روی محبت، احترام متقابل و دلسوزی باشد و با این نیت که واقعا بخواهیم فرد را هدایت کنیم نه این که خود را برتر نشان دهیم.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری در پایان به وضعیت فحشا و منکر در دوران طاغوت اشاره کرد و گفت: در آن زمان به ویژه در شهرهای بزرگی مانند تهران زن چادری پیدا نمی‌شد شاید در جنوب شهر اندک افرادی بودند اما پس از انقلاب به برکت خون شهدا و نصایح امام(ره)زمینه احیای ارزش‌های اسلامی فراهم شده است.

آیت الله مصباح یزدی خاطرنشان کرد: دانشجویانی که پیش از انقلاب خجالت می‌کشیدند نماز بخوانند امروز برای ‌نام‌نویسی در مراسم اعتکاف صف می‌کشند و اگر قرعه به نام‌ آنها در نیاید گریه می‌کنند و ناراحت می‌شوند از این که چرا من لیاقت نداشتم در این مراسم شرکت کنم.
*رسا