شهدای ایران: محمدمهدی تندگویان در بازدید از خبرگزاری فارس در این خصوص گفت: مشکل اصلی بر سر راه تحقق معماری ایرانی و اسلامی این است که هیچ تعریف دقیقی از این مفهوم در دست نداریم و من انتظار دارم رسانه ها و جامعه دانشگاهی ما، بتوانند تعریفی از این مفهوم به دست دهند.
وی ادامه داد: در سال 2010 که مسئولیت برگزاری اکسپوی شانگهای را بر عهده داشتم، به مدت 4 سال روی موضوع معماری ایرانی و اسلامی تحقیق و مطالعه کردم و در نهایت هم به هیچ تعریف واحدی نرسیدم. زیرا معماری اسلامی در هر یک از کشورهای اسلامی مثل ترکیه، مصر، عربستان، ایران و ... به شکل متفاوتی ظهور یافته است.
تندگویان افزود: معماری مساجد اولیه در عربستان بسیار ساده و در حد کپرنشینی بوده، اما در هر یک از کشورهای اسلامی، معماری جدیدی ایجاد شده است. بنابراین یک موضوع مطالعه می تواند این باشد که اسلام به هر کشوری که رسیده، روی معماران آن کشور چه تاثیری گذاشته است. به عنوان مثال وقتی اسلام به کشور ما رسیده، روی معماران آن زمان که تحت تاثیر معماری کاخ سازی بوده اند، چه تاثیری گذاشته است.
این عضو شورای شهر با تاکید بر اینکه جامعه علمی ما باید روی این موضوع کار کند، گفت: در حال حاضر ما هیچ واحد درسی مرتبط در رشته های معماری و شهرسازی نداریم، در حالی که کرسی معماری ایرانی و اسلامی باید در دانشگاه ها ایجاد شود و بعد از بررسی علمی، مجلس شورای اسلامی و شورای شهر برای اجرایی کردن مفاهیم تعریف شده علمی، وارد عمل شوند.
وی تصریح کرد: با این همه ما قرار نیست صبر کنیم تا جامعه دانشگاهی به سراغ معماری ایرانی و اسلامی برود. به همین دلیل ما در کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر روی این موضوع داریم کار می کنیم و به این نتیجه رسیده ایم که در شرایط کنونی دست کم روی دو موضوع متریال و طراحی می توانیم کار کنیم.
تندگویان در توضیح بیشتر گفت: ما می توانیم به متولیان ساخت و ساز استفاده از مصالح و متریال ایرانی، بهینه در مصرف انرژی و ایمن را ابلاغ کنیم. در مورد طراحی کار دشوارتر است، زیرا مقوله ای کیفی است و تعریف مشخصی از شاخص های معماری ایرانی و اسلامی در دست نداریم. به همین دلیل با روشی سلبی نهایتا می توانیم بگوییم المان های غربی، ضد ارزش و ناهمگون ممنوع شود.
سخنگوی کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران اضافه کرد: تحقق کامل معماری ایرانی و اسلامی کار گسترده ای می طلبد؛ زیرا معمار فردی خلاق است و نمی توان وی را محدود کرد. اما در گام اول فعلا می توانیم به او بگوییم از چه متریالی در نماسازی استفاده کند و از چه المان هایی استفاده نکند. به این ترتیب در قدم اول می توانیم به یک ساماندهی اولیه در نماهای شهری برسیم.
وی در ادامه گفت: وقتی در لندن یا سایر شهرهای بزرگ دنیا 1000 تا عکس می اندازید، 900 عکس به بیننده می گوید که این عکس ها در کجا گرفته شده، اما در تهران از 1000 عکس شاید 100 عکس هم به بیننده نگوید محل عکاسی کجاست. از سوی دیگر، ساختمان های دولتی ما نیز دچار مشکلات معماری بی هویت هستند. مثلا ساختمان وزارت کشور کاملا مشخص است که ساختمانی ایرانی است، اما ساختمان وزارت نیرو با اینکه نوسازتر هم هست، هویت معماری ایرانی و اسلامی را ندارد و همه اینها ناشی از به هم ریختگی و بی سر و سامانی نما و منظر شهری است.
تندگویان همچنین گفت: بخشی از این مشکلات با بخشنامه و ابلاغ و تصویب درست می شود، اما بخشی دیگر نیازمند مطالعه و پژوهش عمیق است. در حال حاضر می توانیم ساختمان های دولتی و ساختمان های متعلق به شهرداری را ساماندهی کنیم و نماهای کهنه آنها را با المان ها و مصالح جدید بازسازی کنیم.