به گزارش شهدای ایران:کانال تلگرامی «در حرم یار» بیانی از استاد شهید مرتضی مطهری (ره) را که در کتاب «آزادی معنوی» چاپ شده است، به اشتراک گذاشت. شهید مطهری در شرح کلمه «مولا» که به حضرت علی (ع) اطلاق می‌شود، فرموده‌اند: از جمله کلماتى که ما زیاد درباره وجود مقدس امیرالمؤمنین علی (ع) استعمال مى‏کنیم، کلمه «مولا» است: «مولاى متقیان»، «مولى الموالى» و گاهى «مولا» به‏ طور مطلق: «مولا» چنین فرمود، به قول «مولا» ... 
این کلمه را اول بار شخص مقدس رسول اکرم (ص) درباره على (ع) در آن جمله معروف که شیعه و سنى درباره آن اتفاق نظر دارند اطلاق کرد، فرمود: «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ‏» آن که من مولاى او هستم، این على (که من دست او را بلند کرده‏ام) مولاى اوست. 
بگذریم از اینکه در قرآن هم آیه‏اى هست که این کلمه در آن به کار رفته و در تفسیر آن وارد شده مقصود على (ع) است، آنجا که مى‏فرماید: فَانّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْریلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنینَ‏. ولى این جمله‏اى که عرض کردم نصّ صریح رسول اکرم (ص) است. 
 کلمه مولا یعنى چه؟
همین قدر اجمالاً عرض مى‏کنم که مفهوم اصلى این کلمه «قرب» و «دُنوّ» است. در مورد دو چیز که پهلوى یکدیگر و متصل به یکدیگر باشند، کلمه «ولاء» یا «وَلىّ» یا کلمه «مولا» به کار برده مى‏شود، بنابراین غالباً در دو معنى متضاد به کار مى‏رود. مثلاً به خداوند اطلاق مولا نسبت به بندگان شده است و بالعکس، به آقا هم اطلاق شده و به غلام هم گفته مى‏شود. یکى از معانى کلمه «مولا» که مقصودم همین است، «مُعتِق» یعنى آزادکننده است. به کسى که آزاد مى‏شود «مُعتَق» مى‏گویند. کلمه مولا هم به «مُعتِق» اطلاق شده است و هم به «مُعتَق»، یعنى هم به آزادکننده مولا مى‏گویند، هم به آزادشده. 
اینکه رسول اکرم (ص) فرمود: مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ‏ مقصود چیست؟ مقصود کدامیک از معانى مولا است؟ 
من نمى‏خواهم بگویم که چه معنایى از نظر عقیده خودم در اینجا درست است، ولى به مناسبت بحثم عرض مى‏کنم ملاى رومى همین حدیث را در مثنوى آورده و یک ذوقى به خرج داده و از کلمه مولا معنى «مُعتِق» یعنى آزادى بخش را گرفته است. ظاهراً در دفتر ششم مثنوى است. مى‏گوید: همه ما در صندوق شهوات تن زندانى هستیم ولى خودمان نمى‏دانیم، احتیاج به آزادکننده‏اى داریم که ما را از این صندوق شهوات نفس و بدن نجات بخشد، انبیا و مرسلین آزادکننده و نجات‌بخش هستند، سپس مى‏گوید: «زین سبب پیغمبر با اجتهاد | نام خود وانِ على مولا نهاد | گفت هرکس را منم مولا و دوست‏ | ابن عمّ من على مولاى اوست‏ | کیست مولا، آن که آزادت کند | بند رقّیت ز پایت بر کَنَد.»
این واقعاً یک حقیقتى است، یعنى قطع نظر از اینکه معنى جمله‏ مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ‏ همین باشد یا نباشد، یعنى پیغمبر که خودش و على را «مولا» نام نهاد، به اعتبار آزادى بخشى بود یا نبود، این خود حقیقتى است که هر پیغمبر برحقى براى آزاد کردن مردم آمده و خاصیت هر امام برحقى همین جهت بوده است.

منبع: روزنامه جوان