یک حدیث از معصومین با توضیح کوتاهی را در اختیار شما مخاطبان گرامی قرار می دهیم
به گزارش شهدای ایران، عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ اَلْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ قَالَ:
« إِنَّا نَأْمُرُ صِبْيَانَنَا بِالصَّلاَةِ إِذَا كَانُوا بَنِي خَمْسِ سِنِينَ فَمُرُوا صِبْيَانَكُمْ بِالصَّلاَةِ إِذَا كَانُوا بَنِي سَبْعِ سِنِينَ وَ نَحْنُ نَأْمُرُ صِبْيَانَنَا بِالصَّوْمِ إِذَا كَانُوا بَنِي سَبْعِ سِنِينَ بِمَا أَطَاقُوا مِنْ صِيَامِ اَلْيَوْمِ إِنْ كَانَ إِلَى نِصْفِ اَلنَّهَارِ أَوْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ أَوْ أَقَلَّ فَإِذَا غَلَبَهُمُ اَلْعَطَشُ وَ اَلْغَرَثُ أَفْطَرُوا حَتَّى يَتَعَوَّدُوا اَلصَّوْمَ وَ يُطِيقُوهُ فَمُرُوا صِبْيَانَكُمْ إِذَا كَانُوا بَنِي تِسْعِ سِنِينَ بِالصَّوْمِ مَا اِسْتَطَاعُوا مِنْ صِيَامِ اَلْيَوْمِ فَإِذَا غَلَبَهُمُ اَلْعَطَشُ أَفْطَرُوا .»
امام صادق از پدر بزرگوارش امام باقر علیهما السلام روايت كرده كه ایشان فرمودند:
ما كودكان خود را هنگامی که به پنج سالگى رسیدند، امر می کنیم که نماز بخوانند؛ پس شما كودكان خود را در هفت سالگى به نماز خواندن امر کنید. ما كودكان خود را در هفت سالگى به گرفتن روزه امر مى‌كنيم، همان مقدارى كه از يك روز مى‌توانند روزه بگيرند، هرچند تا نصف روز يا بيشتر از آن و يا كمتر از آن باشد، و وقتى که تشنگى بر آنان غلبه كرد، افطار مى‌كنند، تا به گرفتن روزه عادت كنند و توان گرفتن آن را بيابند. شما نيز فرزندان خود را هنگامى كه نه ساله شدند به روزه گرفتن امر کنید، هرقدر از روزه را كه مى‌توانند، روزه بگيرند، و وقتى تشنگى بر آنها غلبه كرد، روزۀ خود را افطار کنند.
الکافي، جلد۳، صفحه۴۰۹ ، الجزء الثالث كتابُ اَلصَّلاَةِ
توضیح کوتاه:
1. اگرچه در منابع اسلامی، اصطلاحی که معادل روزه «کله گنجشکی» باشد، وجود ندارد، اما این روایت به نوعی این نوع روزه گرفتن را برای کودکان تجویز می کند.
2. انجام تکالیف دینی را نباید تا سن بلوغ به تأخیر انداخت. تمرین عبادات توسط کودکان قبل از سن بلوغ، باعث می شود که بر اثر مداومت، نفس آنها ملکه پذیرش انجام واجبات را پیدا کند.
3. وقتی کوکان، قبل از سن بلوغ به تدریج با مفاهیم دینی آشنایی پیدا کنند، کم کم با آنها انس گرفته و پس از بلوغ نیز راحت تر با این مفاهیم ارتباط برقرار می کنند و نسبت به آنها دغدغه دارند. ضمن اینکه ثمرات اخلاقی نیز برای آنها خواهد داشت.
4. هر چند کودکان تا زمانی که به سن بلوغ نرسیده اند، تکلیفی ندارند، اما با رسیدن به سن بلوغ، با مجموعه ای از تکالیف روبرو می شوند. اگر از قبل، آمادگی ذهنی و عملی نسبت به آنها نداشته باشند، ممکن است که انجام تکالیف برایشان دشوار باشد و یا اینکه نسبت به انجام تکالیف بی رغبت و سست شوند. بنابراین زمان شروع تربیت دینی کودکان بسیار مهم است.
5. سخت گیری در آموزش تکالیف شرعی به کودکان، مطلوب نیست. هر اندازه که می توانند روزه بگیرند، یا مثلاً لازم نیست دخترانی که به سن تکلیف نرسیده اند، حجاب کامل را مراعات کنند، بلکه پوشش آنها به اندازه ای باشد که وقتی که به سن تکلیف رسیدند ،هم قبلاً با حجاب، آشنا و مأنوس شده و هم آمادگی پذیرش آن را داشته باشند.
« إِنَّا نَأْمُرُ صِبْيَانَنَا بِالصَّلاَةِ إِذَا كَانُوا بَنِي خَمْسِ سِنِينَ فَمُرُوا صِبْيَانَكُمْ بِالصَّلاَةِ إِذَا كَانُوا بَنِي سَبْعِ سِنِينَ وَ نَحْنُ نَأْمُرُ صِبْيَانَنَا بِالصَّوْمِ إِذَا كَانُوا بَنِي سَبْعِ سِنِينَ بِمَا أَطَاقُوا مِنْ صِيَامِ اَلْيَوْمِ إِنْ كَانَ إِلَى نِصْفِ اَلنَّهَارِ أَوْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ أَوْ أَقَلَّ فَإِذَا غَلَبَهُمُ اَلْعَطَشُ وَ اَلْغَرَثُ أَفْطَرُوا حَتَّى يَتَعَوَّدُوا اَلصَّوْمَ وَ يُطِيقُوهُ فَمُرُوا صِبْيَانَكُمْ إِذَا كَانُوا بَنِي تِسْعِ سِنِينَ بِالصَّوْمِ مَا اِسْتَطَاعُوا مِنْ صِيَامِ اَلْيَوْمِ فَإِذَا غَلَبَهُمُ اَلْعَطَشُ أَفْطَرُوا .»
امام صادق از پدر بزرگوارش امام باقر علیهما السلام روايت كرده كه ایشان فرمودند:
ما كودكان خود را هنگامی که به پنج سالگى رسیدند، امر می کنیم که نماز بخوانند؛ پس شما كودكان خود را در هفت سالگى به نماز خواندن امر کنید. ما كودكان خود را در هفت سالگى به گرفتن روزه امر مى‌كنيم، همان مقدارى كه از يك روز مى‌توانند روزه بگيرند، هرچند تا نصف روز يا بيشتر از آن و يا كمتر از آن باشد، و وقتى که تشنگى بر آنان غلبه كرد، افطار مى‌كنند، تا به گرفتن روزه عادت كنند و توان گرفتن آن را بيابند. شما نيز فرزندان خود را هنگامى كه نه ساله شدند به روزه گرفتن امر کنید، هرقدر از روزه را كه مى‌توانند، روزه بگيرند، و وقتى تشنگى بر آنها غلبه كرد، روزۀ خود را افطار کنند.
الکافي، جلد۳، صفحه۴۰۹ ، الجزء الثالث كتابُ اَلصَّلاَةِ
توضیح کوتاه:
1. اگرچه در منابع اسلامی، اصطلاحی که معادل روزه «کله گنجشکی» باشد، وجود ندارد، اما این روایت به نوعی این نوع روزه گرفتن را برای کودکان تجویز می کند.
2. انجام تکالیف دینی را نباید تا سن بلوغ به تأخیر انداخت. تمرین عبادات توسط کودکان قبل از سن بلوغ، باعث می شود که بر اثر مداومت، نفس آنها ملکه پذیرش انجام واجبات را پیدا کند.
3. وقتی کوکان، قبل از سن بلوغ به تدریج با مفاهیم دینی آشنایی پیدا کنند، کم کم با آنها انس گرفته و پس از بلوغ نیز راحت تر با این مفاهیم ارتباط برقرار می کنند و نسبت به آنها دغدغه دارند. ضمن اینکه ثمرات اخلاقی نیز برای آنها خواهد داشت.
4. هر چند کودکان تا زمانی که به سن بلوغ نرسیده اند، تکلیفی ندارند، اما با رسیدن به سن بلوغ، با مجموعه ای از تکالیف روبرو می شوند. اگر از قبل، آمادگی ذهنی و عملی نسبت به آنها نداشته باشند، ممکن است که انجام تکالیف برایشان دشوار باشد و یا اینکه نسبت به انجام تکالیف بی رغبت و سست شوند. بنابراین زمان شروع تربیت دینی کودکان بسیار مهم است.
5. سخت گیری در آموزش تکالیف شرعی به کودکان، مطلوب نیست. هر اندازه که می توانند روزه بگیرند، یا مثلاً لازم نیست دخترانی که به سن تکلیف نرسیده اند، حجاب کامل را مراعات کنند، بلکه پوشش آنها به اندازه ای باشد که وقتی که به سن تکلیف رسیدند ،هم قبلاً با حجاب، آشنا و مأنوس شده و هم آمادگی پذیرش آن را داشته باشند.
