نگاهی به پربینندهترین سریال این روزهای سیما:
ریتم «خانه امن» افت و خیزهای بسیاری دارد. نه میتوان گفت این سریال خوش ریتم است و نه میتوان گفت سرعت اتفاقات پایین است. در بعضی از قسمتها شاهد سرعت بالای حوادث هستیم و در بعضی از قسمتها همه اتفاقات در چند سکانس کمتحرک سپری میشود.
سرویس فرهنگی شهدای ایران:سریال 50 قسمتی «خانه امن» که از 10 آبان ماه بر روی آنتن شبکه یک رفته است با پرداختن به موضوعات سیاسی-امنیتی واقعی چندان سال اخیر موفق شده مخاطبین زیادی را به خود جذب کند.
«خانه امن» پس از «سارق روح» و «ترور خاموش» سومین همکاری مشترک ابوالفضل صفری در مقام تهیه کننده، احمد معظمی در مقام کارگردانی و مرتضی اصفهانی در مقام طراح و مشاور پروژه میباشد. همچنین حسین ترابنژاد نویسندگی این سریال را بر عهده داشته است.
مهمترین نقطه قوت سریال «خانه امن» را باید سوژه جذاب و پرکشش آن دانست؛ پروندههای سیاسی-امنیتی چند سال اخیر که برای عموم مردم نیز آشنا هستند در این سریال به تصویر کشیده شدند. همچنین یکی از نقاط قوت دیگر این مجموعه نقش فعالانهایست که به صداوسیما در قبال مسائل راهبری کشور میدهد. اما فارغ از سوژه جذاب و پرکشش «خانه امن»، اشکالات جدیای به فیلمنامه و کارگردانی این مجموعه وارد است؛ اشکالاتی که کیفیت «خانه امن» را به صورت محسوسی کاهش داده است.
«خانه امن» مملو از شعارهای گل درشت و زیادهگویی است. در واقع مسائلی که در مدیوم سینما و سریال باید توسط تصویر و نماد در لفافه بیان شود در «خانه امن» در دیالوگ شخصیتها ظهور و بروز پیدا میکند. حتی در بعضی از سکانسها این موضوع تا حدی بالا میگیرد که سریال به یک بیانیه سیاسی تقلیل پیدا میکند. سینمای حرفهای بهجای استفاده از قابهای پردیالوگ، از قابهای معنادار استفاده میکند و مسائل خود را در جریان درام و به صورت نمایشی مطرح میکند. از طرفی دیگر سریالهای مهم دنیا برای زمان مخاطب ارزش قائل میشوند و در هر قسمت بخشی از داستان خود را پیش میبرند. این مسئله جزء حلقههای مفقوده سریالهای ایرانی بهخصوص «خانه امن» بهشمار میآید.
فضای صفر و صدی و غیرواقعی «خانه امن» یکی دیگر از نقاط ضعف آن بهشمار میآید. نگاه فیلم به بدمنها خیلی سطحی و ابتدایی است؛ به عنوان مثال یکی از بدمنها کربات دارد و بهصورت خیلی ابتدایی خائن نشان داده میشود و بدمن دیگر یک داعشی بیمنطق بدلهجه است! نگاه سیاه و سفید به شخصیتها بهدلیل غیرواقعی بودن، تجربه درستی به مخاطبان ارائه نمیدهد.
احمد معظمی به عنوان کارگردان «خانه امن» سعی کرده است با استفاده از تمثیلسازی چهرههای سیاسی-اقتصادی همچون طبری و خاوری، که حاشیههای بسیاری پیرامون آنها مطرح است، بهنوعی ادعا کند که داستانهایش واقعی است و از طرفی دیگر زمینههای وایرال شدن سریال را فراهم کند، اما این پرداختها هیچ ارتباط مشخصی با خط اصلی داستان ندارد. این تمثیلسازی و استفاده از پروندههای سیاسی-اقتصادی مختص به «خانه امن» نبوده و در سریال «آقازاده» که از شبکه نمایش خانگی در حال پخش است نیز شاهد این موضوع هستیم. مسئله اصلی در رابطه با استفاده از پروندههای واقعی در روند داستان سریال، ارتباط آنها با خط اصلی داستان و نقشی است که در پیشبرد آن ایفا میکنند اما در «خانه امن» همچون «آقازاده» شاهد استفاده افراطی و غیرمنطقی از پروندههای سیاسی-اقتصادی واقعی هستیم.
خط اصلی داستان سریال بر محور پاسخ به این سوال میچرخد که چرا ترکی الفیصل در مراسم منافقین حضور داشته است و آنها چه پیامی مدنظر دارند و به واسطه این موضوع کارگردان قصد دارد تا از معمای عملیات ایکس پردهبرداری کند. اما در این باره هم سریال دچار زیادهگویی شده و در هر قسمت چند بار این مسئله تکرار میشود که هدف از این تکرار مشخص نیست و مخاطب را خسته میکند.
ریتم «خانه امن» افت و خیزهای بسیاری دارد. نه میتوان گفت این سریال خوش ریتم است و نه میتوان گفت سرعت اتفاقات پایین است. در بعضی از قسمتها شاهد سرعت بالای حوادث هستیم و در بعضی از قسمتها همه اتفاقات در چند سکانس کمتحرک سپری میشود.
ضعف در شخصیتپردازی یکی دیگر از مسائلی است که «خانه امن» با آن دست و پنجه نرم میکند. در داستانهای سیاسی-امنیتی باید یک قهرمان قدرتمند و کاریزماتیک بهعنوان شخصیت محوری حضور داشته و در مقابل او نیز یک ضدقهرمان قدرتمند باید وجود داشته باشد اما «خانه امن» فاقد این ویژگی مهم است. در سریال «گاندو» شخصیت «محمد» بهعنوان قهرمان حضور پررنگی دارد و در طرف مقابل نیز «مایکل هاشمیان» بدمن قدرتمند داستان میباشد.
در سریال «خانه امن» افشین نمایشیتر از کمال ظاهر شده، ولی تمام شخصیت کمال بر روی دیالوگهای او سوار شده است. همچنین این موضوع که کمال در چشم برهم زدنی و بعد از هر اتفاقی به کشورهای مختلف سفر میکند و همزمان جزء افراد رده بالای دستگاه امنیتی کشور است، کمی غیرقابل باور بهنظر میرسد. رابطه عاشقانه فرشته و یوسف که میتوانست به گرم شدن فضای سرد سریال کمک کند نیز خوب از آب درنمیآید.
بیشک اگر «خانه امن» این نقاط ضعف را نداشت به یکی از ماندگارترین سریالهای تلوزیونی تبدیل میشد. با همه این اوصاف انتظار میرود رویکرد ساخت سریال در ژانر سیاسی-امنتی توسط صداوسیما ادامه داشته باشد و نقاط ضعف و قوت سریالهایی چون «خانه امن» کمک بزرگی به ساخت آثار بهتر در این حوزه منجر شود.