رهبر معظم انقلاب 12 آبان 92 در دیدار با دانش آموزان و دانشجویان در رابطه با کودتای 28 مرداد می‌فرمایند: « هر ملّتی به آمریکا اعتماد کرد، ضربه خورد؛ حتّی آن‌کسانی که دوست آمریکا بودند. حالا در کشور ما دکتر مصدق به آمریکایی‌ها اعتماد کرد؛ برای اینکه بتواند خود را از زیر فشار انگلیس‌ها نجات بدهد، به آمریکایی‌ها متوسّل شد؛ آمریکایی‌ها به‌جای اینکه به دکتر مصدق که به آن‌ها حسن ظن پیداکرده بود کمک کنند، با انگلیس‌ها همدست شدند، مأمور خودشان را فرستادند اینجا و کودتای ۲۸ مرداد را راه انداختند. مصدق اعتماد کرد، کتکش را [هم] خورد...»

رهبر انقلاب همچنین در آبان ماه سال 98 با اشاره به اینکه برخی ازجمله آمریکایی‌ها در تلاش‌اند با تحریف تاریخ، آغاز خصومت آمریکا با ایران را به تسخیر لانه‌ی جاسوسی ربط دهند، فرمودند: «آمریکایی‌ها از ابتدای روابط با ایران، با طرح‌های به‌ظاهر دوستانه، باطناً با ملت ایران دشمنی می‌کردند که این دشمنی با کودتای ۲۸ مرداد علنی شد و این مقطع آغاز خصومت علنی آمریکا با ایران است.»

برای بررسی بیشتر ابعاد شکل‌گیری کودتای 28 مرداد در سال 1332 و بازخوانی این حادثه که به تعبیر رهبر معظم انقلاب در نتیجه ی اعتماد به آمریکا رخ داد با کامران غضنفری پژوهشگر تاریخ معاصر و نویسنده مجموعه کتاب‌های «مداخلات»(روایتی مستند از جنایات امریکا در ایران) به گفتگو پرداختیم که مشروح آن در ادامه خواهد آمد.

مصدق به‌هیچ‌وجه مخالف منافع نامشروع انگلیسی‌ها نبود

کامران غضنفری نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر در گفتگو با دیارآفتاب با بیان اینکه ماجرای ملی شدن نفت ابتدا از طرف آیت الله کاشانی و فدائیان اسلام در سال 1327 مطرح شد گفت: برخلاف تصور رایجی که بسیاری فکرمی کنند دکتر مصدق و جبهه ملی این موضوع را مطرح کردند اما این تصور کاملاً غلطی است و اصلاً قبل از اینکه جبهه ملی به وجود بیایید و دکتر مصدق به این عرصه وارد شود یک سال قبل آن آیت‌الله کاشانی و فدائیان اسلام بحث ملی شدن صنعت نفت را عنوان کردند.

وی ادامه داد: هنگامی‌که جبهه ملی تأسیس شد آن‌ها هم به تبعیت از جو ایجادشده در جامعه همراهی کردند و اتفاقاً در مجلس وقتی جمعی از نمایندگان طرح ملی شدن نفت را تهیه کردند دکتر مصدق یکی از آخرین کسانی بود که حاضر شد که این طرح را امضا کند و با آن مخالف بود.

غضنفری با اشاره به اینکه چیزی که خیلی از مردم نمی‌دانند این است که خود دکتر مصدق جزو مخالفین ملی شدن صنعت نفت بود افزود: درنهایت مصدق با اصرار دوستانش حاضر شد این طرح را امضا کند و به‌هیچ‌وجه مایل به این کار نبود، دکتر مصدق به‌هیچ‌وجه مخالف منافع نامشروع انگلیسی‌ها نبود و حتی در سرکوب عشایر غیور دشتستان و تنگستان دکتر مصدق والی منطقه فارس بود و در این جنایت به نفع انگلیسی‌ها شراکت داشت.

وی تصریح کرد: در ماجرای ملی شدن نفت بعدازاینکه با فشار آیت‌الله کاشانی و فدائیان اسلام این طرح در مجلس تصویب شد دکتر مصدق در اردیبهشت سال 1330 با کمک آیت‌الله کاشانی و فدائیان اسلام به قدرت رسید و نخست‌وزیر شد اما اولین کاری که انجام داد به‌دروغ ادعا کرد که فدائیان اسلام برای کشتن من توطئه کرده اند و به شهربانی دستور داد تا همه نیروهای فدائیان اسلام را دستگیر کنند.

مصدق نمک خورد و نمکدان شکست

این پژوهشگر تاریخ معاصر با بیان اینکه دکتر مصدق کاری کرد که حمایت آیت‌الله کاشانی بعد از یک سال از او برداشته شد گفت: علیرغم اینکه شاه، مصدق را در 30 تیر سال 31 برکنار کرد و مردم با فتوای آیت‌الله کاشانی به پشتیبانی از مصدق به میدان آمدند و چندین شهید دادند تا شاه ترسید و عقب‌نشینی کرد اما مصدق نمک خورد و نمکدان شکست و بعد از آن درصدد این بود که قدرت مطلقه‌ی کشور باشد و جو سنگین تبلیغاتی ای علیه آیت‌الله کاشانی و فدائیان به راه انداخت و آن‌ها را از عرصه سیاست حذف کرد و از حزب توده برای سرکوب روحانیت حمایت کرد.

وی با بیان اینکه ابتدا بنا بود تا هواداران انگلیس در مهرماه 1331 کودتایی علیه مصدق راه بیندازند اظهار داشت: چون این عملیات لو رفت تعدادی دستگیر شدند و به زندان افتادند اما متأسفانه چند ماه بعد آقای مصدق همین افراد را از زندان آزاد کرد و همین افراد از زمستان 1331 با حمایت انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها شروع به برنامه‌ریزی برای طرح کودتای دوم می‌کنند.

غضنفری با اشاره به جزئیات طرح کودتای 28 مرداد گفت: این کودتا ابتدا قرار بود در بامداد 25 مرداد اجرا شود و چون خبر آن از منابع مختلف درز کرده بود موفق نشدند و برخی عناصر بازداشت شدند اما جناب مصدق به‌جای درخواست کمک از مردم دستور داد تا عده‌ای از مردم که در خیابان علیه شاه و آمریکایی و انگلیسی‌ها تظاهرات می‌کنند در روزهای 25، 26 و 27 مرداد سرکوب می‌شوند که این کار به درخواست هندرسون سفیر کبیر آمریکا در ایران اتفاق افتاد.

مصدق با کودتاچیان به‌نوعی همراهی کرد/ اکثریت مردم با پشت‌صحنه مصدق آشنا نیستند

وی با بیان اینکه مصدق با کودتاچیان به‌نوعی همراهی کرد افزود: علیرغم اطلاع دادن موضوع کودتا به مصدق از منابع مختلف اما به هیچ‌کدام ترتیب اثر نداد و هرکسی که احتمال می‌رفت در مقابل کودتاچیان بایستد شخص دکتر مصدق دستور می‌دهد که در تهران نماند و به‌واقع مصدق با علم به اینکه زمینه را باخته است کاری می‌کند که کسی با کودتاچیان مقابله نکند تا در عوض کودتاچیان هم هوای او را داشته باشند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ادامه داد: بعد از کودتا که دولت ساقط می‌شود مصدق در منزل یکی از دوستانش پناه می‌گیرد و با فرمانداری نظامی تماس می‌گیرد و مکان خود را اطلاع می‌دهد و وقتی در باشگاه افسران با سرلشکر زاهدی مواجه می‌شود با او دست می‌دهد و به او می‌گوید: «تبریک عرض می‌کنم قربان!» یعنی موفقیت کودتا را تبریک می‌گوید.

وی با تأکید بر اینکه اکثریت مردم با پشت‌صحنه مصدق آشنا نیستند و چهره‌ی دیگری از مصدق که واقعیت ندارد به مردم نشان داده‌شده است گفت: مصدق از ابتدای جوانی که وارد لژهای فراماسونری انگلیسی شد تا زمان نخست‌وزیری که حدود 70 سال سن داشت یک‌قدم علیه منافع انگلیس در کارنامه سیاسی او نمی‌بینید و برعکس در موارد متعدد به نفع انگلیسی‌ها و علیه منافع ملی ایران اقدام کرده است، یعنی چهره‌ی مصدق در تاریخ ما کاملاً واژگون شده تحویل مردم داده می‌شود.

نویسنده مجموعه کتاب‌های «مداخلات» تصریح کرد: آمریکایی‌ها از دهه‌های قبل تلاش می‌کردند که کمپانی‌های نفتی آن‌ها در ایران حضورداشته باشند اما چون صنعت نفت ما دربست در اختیار کمپانی نفت انگلیس بود و انگلیسی‌ها همه‌ی این صنعت را در دست گرفته بودند موفق نمی شدند.

وی بابیان اینکه آمریکایی‌ها در ابتدا با تظاهر جانب دولت و ملت ایران را می گرفتند اظهار داشت: وقتی دعوا با انگلیسی‌ها به دادگاه لاهه رفت در ظاهر آمریکایی‌ها اول جانب ما را گرفتند برای اینکه پشت‌صحنه به انگلیسی‌ها پیام بدهند که اگر با ما کنار نیایید منابع نفتی ایران را از دست خواهید داد و انگلیسی‌ها حاضر شدند با آمریکایی‌ها معامله کنند و آن‌ها را هم شریک کردند و پس از آن سازمان سیا و MI6 انگلیس مشترکاً از سال 1331 طرح کودتا را با هم ریختند و در سال 32 اجرا کردند.

کودتا نتیجه خوش‌خیالی مصدق در اعتماد به آمریکایی‌ها بود/ مصدق فکر می‌کرد برای کنار زدن استعمار انگلیس می‌توان از استعمار آمریکا استفاده کرد

غضنفری با اشاره به اینکه دکتر مصدق دلش را به حمایت آمریکا خوش کرده بود گفت: حتی در سفری هم که مصدق به آمریکا داشت وعده‌هایی برای پرداخت وام به او داده شد اما بعداً زیر قرار خود می‌زنند و دولت او را سرنگون می‌کنند.

وی با بیان اینکه کودتا نتیجه خوش‌خیالی مصدق در اعتماد به آمریکایی‌ها بود افزود: او فکر می‌کرد برای کنار زدن استعمار انگلیس می‌توان از استعمار آمریکا استفاده کرد درصورتی‌که همان موقع آیت‌الله کاشانی به مصدق می‌گوید: «این‌ها باهم شریک هستند و ما هیچ نیازی نداریم که برای به دست گرفتن اختیار صنعت نفت خودمان آمریکایی‌ها کمک بگیریم، آمریکایی‌ها به دشمن ما کمک نکنند کمک کردنشان به ما پیشکش»

این پژوهشگر تاریخ معاصر تصریح کرد: تفکر آیت‌الله کاشانی و فدائیان اسلام با دکتر مصدق دقیقاً مثل تفکر الآن رهبر انقلاب و نیروهای انقلابی با برخی افرادی است که کاملاً خوش‌بین به آمریکا و اذناب اروپایی‌اش هستند و انتظار دارند که آن‌ها خیرات و برکات را بر سر ما نازل کنند درصورتی‌که رهبر معظم انقلاب بارها گفته‌اند از این‌ها هیچ خیری به ما نخواهد رسید ولی به خرج آقایان غرب‌زده و واداده نمی‌رود.

وی با اشاره به اینکه مصدق می‌دانست چه می‌کند و با علم به اینکه برخورد با مردم تظاهرات کننده در روز 27 مرداد منجر به کودتا خواهد شد این اقدام را انجام داد گفت: به‌واقع مصدق قصدش این بود کودتا به سهل‌ترین روش موفق شود که به خودش آسیبی نرسد کما اینکه در جریان محاکمه بعد از کودتا دکتر فاطمی که وزیر خارجه بود به‌واسطه مواضعش علیه حکومت شاه اعدام می‌شود اما دکتر مصدق که همه مسئولیت‌ها بر عهده او بوده فقط حکم سه سال زندان می‌گیرد که بعداً مشخص شد سفیر آمریکا سفارش او را کرده است چون مصدق هم به آن‌ها کمک کرده بود.

لیبرال های غرب زده همواره از آمریکا رو دست خوردند اما عبرت نمی گیرند

غضنفری در ادامه اظهار داشت: در دوران کنونی ما هم لیبرال‌های غرب‌زده‌ ای که در دولت‌های مختلف بر سرکار بوده‌اند چشم امیدشان به غرب بود و به آمریکایی‌ها لبخند زدند و همه آن‌ها هم از آمریکایی‌ها رو دست خوردند ولی بازهم عبرت نگرفتند.

وی همچنین افزود: آقای روحانی و همراهانش دیده اند که به‌واسطه‌ی امتیازات فراوان داده‌شده در برجام خسارت‌های سنگینی به صنعت هسته‌ای کشور واردشده است و آمریکایی‌ها نه‌تنها هیچ تحریمی را لغو نکردند بلکه ده‌ها تحریم جدید هم اضافه کردند اما هنوز هم از برجام خسارت محض دفاع می کند و چیز دیگری برای ارائه به مردم ندارد و همچنان هر هفته و هرماه برای دولت آمریکا پالس آمادگی برای مذاکره می‌فرستند که ما آماده ایم و میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم.

این پژوهشگر تاریخ معاصر در پایان خاطرنشان کرد: همان‌طور که مصدق آگاهانه آن کارها را ‌کرد و نه از روی ناآگاهی برخی نیز امروز اقداماتی را از روی آگاهی انجام می‌دهند و می‌دانند این کارها به کشور خسارت می‌زند و بازهم ادامه می‌دهند.