تنوع نفوذی‌هایی که سال‌های اخیر در تور امنیتی ایران گیر افتاده‌اند نشانه‌ای از یک مبارزه پیچیده است.
شهدای ایران: همزمان با اجرای حکم محمود موسوی‌مجد، برخی از مهم‌ترین چهره‌هایی که در تور اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان(عج) گرفتار شدند را مرور کرده ایم که متن آن در ادامه می‌آید.
سرپل شبکه «نفوذ» چگونه در تور اطلاعات سپاه گرفتار شد
جیسون رضاییان به‌واسطه پخش سریال جنجالی «گاندو» معروف‌ترین جاسوس شناختهشده در کشورمان است؛ او که مدیر دفتر تهران روزنامه واشنگتنپست بود، در ۳۱ مرداد سال 93 به‌همراه همسرش یگانه صالحی به‌دلیل جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام دستگیر و پس از ۱۸ ماه حبس در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.
«آنقدر به رئیس‌جمهور نزدیک شدم که طعم و مارک آدامسی را که می‌جوید، می‌دانستم.» جیسون رضاییان در گزارشی این خبر را به آمریکایی‌ها داد. تابعیت دوگانه جیسون رضاییان بهخاطر پدر مشهدی‌الاصل و مادر آلمانی اوست و شاید به همین خاطر او برای جاسوسی در ایران مناسب بود.
جیسون مدت‌ها در ایران بود، هرچند پیش از حضور فیزیکی در ایران با بسیاری از سرکردگان شبکه «نفوذ» مانند مسعود بهنود و حسین باستانی در ارتباط بوده و ازجمله عناصر دیگر مرتبط با وی می‌توان به رکسانا صابری، رضا رفیعیفروشانی و مازیار بهاری اشاره کرد.
البته رضاییان ابتدا در مرداد ۱۳۹۲ توسط سازمان اطلاعات سپاه بازداشت شده بود و مهم‌ترین اتهامات وی، نفوذ در اماکن مهم دولتی، افشای برنامه‌های ضدتحریمی ایران ازجمله هویت واسطه‌های تجاری و ماهیت شرکت‌های همکار ایران در پروسه دور زدن تحریم‌ها و جاسوسی از برنامه هسته‌ای ایران بود.
در پوشش مذاکرات هسته‌ای، جان کری مکرر از وزیر امورخارجه کشورمان درخواست کرد که تلاش کنید جیسون آزاد شود و مدعی می‌شود او یک جاسوس نیست بلکه یک خبرنگار است.
رضاییان که به‌دلیل جاسوسی برای دولت آمریکا با اتهامات سنگینی مواجه بود به‌علت برخی ملاحظات، سرانجام در دیماه ۱۳۹۴ با اعلام دادستان عمومی و انقلاب تهران در راستای مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی ایران و مصالح کلی نظام به‌همراه سه زندانی ایرانی دوتابعیتی دیگر یعنی سعید عابدینی، امیر میرزایی‌حکمتی و خسروی‌آزاد در چارچوب مبادله زندانیان با ایالاتمتحده آزاد شد.
شاه‌مهره لبنانی- آمریکایی
نزار زکا 24 شهریور ۱۳۹۴ برای شرکت در یک کنفرانس کارآفرینی با دعوتنامهای از شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده به تهران سفر کرد.
او پیش از بازگشت در 27 شهریور 94 به جرم جاسوسی برای آمریکا بازداشت شد و به‌عنوان یک «گنج» به‌دلیل «ارتباط هوشمندانه با نهادهای نظامی در ایالاتمتحده» توصیف شد.
زکا پیش از سفرش به ایران نیز به‌همراه برخی چهره‌های مخالف نظام درحال تدارک برنامه‌هایی برای ایجاد موج تظاهرات علیه سیاست‌های نظام بود و بر اسناد ویکی‌لیکس، او یکی از افرادی است که با سفارت آمریکا در بیروت در ارتباط بوده است.
نزار زکا به‌عنوان یکی از موسسان «انجمن بین‌المللی مدیران ایرانی» بود که در یک پروژه امنیتی با نام «پل» مشارکت داشت؛ پروژه «پل» برنامهای پوششی برای نفوذ آمریکا به ساختارهای سیاسی و اجرایی کشورمان است که براساس آن نزار زکا شاه‌مهره لبنانی-آمریکایی، ماموریتی ویژه در حوزه فناوری اطلاعات کشور داشته و به همین جهت نیز با وزارت ارتباطات مرتبط شد.
درواقع پس از موفقیت نسبی طرح اولیه در گرجستان و لبنان و مونتهنگرو، زکا به‌عنوان مدیر شناختهشده جریان «کارآفرینی اقتصادی» و «شبکه‌سازی اجتماعی» در خاورمیانه، مامور به ارتباط‌گیری با وزارت ارتباطات کشورمان شد و از طریق «ن. ج»، مدیر ارشد سازمان فناوری اطلاعات ایران، به تهران راه یافت.
بالاخره زکا در شهریور ۹۴ بازداشت و به اتهام «همکاری با دولت متخاصم آمریکا» به ۱۰ سال حبس و پرداخت جریمه نقدی محکوم شد اما سرانجام با درخواست میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان به‌صورت مشروط آزاد شد.
البته جمهوری اسلامی نظر دبیرکل حزب‌الله را در ارتباط با این درخواست جویا شد که سیدحسن نصرالله هم با توجه به جایگاه میشل عون و احترام وی درمیان محور مقاومت، موافقت حزب‌الله را با درخواست عون مطرح کرد.
جاسوسی از نیروهای مقاومت
حدود یک ماه پیش غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه از صدور حکم دادگاه و نهایی شدن آن برای جاسوسی خبر داد که ضمن همکاری با سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و رژیم‌صهیونیستی، در قبال دریافت مبالغی اقدام به جمع‌آوری و انتقال اطلاعات محرمانه نیروهای مسلح ازجمله نیروهای قدس سپاه پاسداران کرده است. اسماعیلی در آن جلسه گفت که حکم اعدام محمود موسوی‌مجد ازسوی شعبه ۱۹ دیوان عالی کشور تایید شده و بهزودی اجرا خواهد شد.
در نشست خبری سخنگوی قوه قضائیه همچنین اعلام شد که یکی از اتهامات وی اعلام محل تردد و اسکان سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی و برخی دیگر از فرماندهان سپاه به سیا و موساد بوده است. همین مساله باعث شد برخی گمان کنند وی در جریان شهادت سردار سلیمانی فعالیت داشته است، اما بعدا مشخص شد که او چندین ماه قبل از شهادت فرمانده سابق نیروهای قدس سپاه شناسایی و دستگیر شده است.
محمود موسوی‌مجد در دهه ۷۰ به‌همراه خانواده عازم سوریه می‌شود و در آنجا به تحصیل می‌پردازد. تسلط او به زبان‌های عربی و انگلیسی باعث می‌شود که چند سال پیش در یکی از شرکت‌های مرتبط با ایران در سوریه مشغول فعالیت شود و از همین مسیر هم پس از آغاز جنگ با تروریست‌ها در پوشش مترجم به همکاری با نیروهای مستشاری ایران در سوریه بپردازد.
موسوی‌مجد ابتدا با یکی از افسران سیا در غرب آسیا همکاری خود را آغاز کرد و چندی بعد با موساد وارد همکاری شد و در جریان این فعالیت‌ها تلاش کرد بخشی از اطلاعات مربوط به یگان‌های مستشاری جنگافزارها و سیستم‌های مخابراتی و اطلاعات مربوط به فرماندهان کشور را به آنها منتقل کند. حکم اعدام وی که در ۱۸ مهرماه ۹۷ دستگیر شده بود، نهایتا در صبح دوشنبه 30ام تیرماه ۹۹ اجرایی شد.
جاسوسی از صنایع هوافضای وزارت دفاع
پس از دو سال کش‌وقوس در اول تیرماه ۱۳۹۸ سازمان قضایی نیروهای مسلح طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد جلال‌حاجی‌زوار کارمند وزارت دفاع به جرم جاسوسی اعدام شده است. نام اصلی وی سیدسیاوش جلال‌حاجی‌زوار بود، کسی که سابقه چندین سال همکاری با سازمان هوافضای وزارت دفاع را در کارنامه داشت و در چهاردهم شهریور ۱۳۹۶ و به همراه همسرش لیلا تاجیک به اتهام جاسوسی برای سازمان اطلاعات و امنیت دولت آمریکا سیا ازسوی سازمان حفاظت اطلاعات وزارت دفاع شناسایی و بازداشت شد.
پرونده او پس از قریب به دو سال بررسی صدور حکم و تایید آن در دیوان عالی کشور پس از اجرای تشریفات قانونی در زندان رجایی‌شهر اجرا شد. همچنین همسر وی که البته بعدها گفته شد همسر سابقش بوده به جرم مشارکت در جاسوسی به تحمل ۱۵ سال حبس محکوم شد.
در اطلاعیه‌ای که سازمان قضایی نیروهای مسلح منتشر کرد، آمده بود حاجی‌زوار هفت‌سال پیش از دستگیری از این وزارتخانه منفک شده بود. هنگام دستگیری وی، تعدادی از اسناد و مدارک مربوط به فعالیت‌های جاسوسی وی نیز کشف و ضبط شد. علاوه‌بر این برخی دستگاه‌های مربوط به فعالیت‌های مخفی وی نیز در این عملیات کشف شد.
پژوهشگر تاریخ یا جاسوس سیا؟
۲۵ تیر ۱۳۹۶ برای اولین‌بار خبر دستگیری یک جاسوس چینی-آمریکایی در تهران از سوی سخنگوی قوه‌قضائیه رسانه‌ای شد. غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در نشست خبری خود گفت که این فرد (ژیو وانگ) به‌صورت مستقیم از ناحیه آمریکایی‌ها هدایت می‌شده و حالا با دستگیری و گذراندن فرآیند قضایی در دادگاه بدوی به 10 سال حبس محکوم شده است.
وانگ که به‌واسطه یکی از مجموعه‌های مطالعاتی در دانشگاه پرینستون به سازمان سیا مرتبط بوده در پوشش یک دانشجو و پژوهشگر تاریخ وارد ایران می‌شود و اقدام به جمع‌آوری اطلاعات محرمانه از مجموعه‌هایی چون کتابخانه ملی می‌کند.
ناگفته نماند این حضور و فعالیت در ایران از همان ابتدای کار به‌دلیل حساسیت‌هایی که روی وی ایجاد می‌شود با رصد نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کشور همراه شده و فعالیت‌های او زیرنظر گرفته می‌شود.
در این مسیر کارشناسان اطلاعاتی و امنیتی بخشی از اسناد و اطلاعات مدنظر خود را به‌صورت مدیریت شده دراختیار وی قرار می‌دهند تا او نیز آنها را به واسطه‌های خود در آمریکا و انگلستان منتقل کند و از این طریق دیگر اعضای شبکه‌ای که او به آنها متصل است، شناسایی می‌شوند. سرانجام در آذرماه سال 98 وی پس از آزادی مسعود سلیمانی از آمریکا، آزاد و بازگردانده شد.
کارشناس الکترونیک چگونه جاسوس شد؟
علی اشتری‌فرد در سال ۱۳۸۷ به اتهام جاسوسی برای رژیم‌صهیونیستی و اقدام علیه امنیت ملی، پیش از خروج از کشور در یکی از آژانس‌های مسافرتی تهران دستگیر شد. اشتری کارشناس مسائل فنی الکترونیکی بود و در همین زمینه هم دست به جاسوسی زده بود.
آنچنانکه وزارت اطلاعات اعلام کرد او درجریان یکی از سفرهای خارجی به عضویت موساد درآمد و همکاری خود را با آنها آغاز کرد.اشتری در مدت همکاری خود با سرویس جاسوسی رژیم‌صهیونیستی همواره با اصرار طرف مقابل برای جلب‌نظر مقامات نظامی کشورمان جهت واگذاری پروژه‌های نظامی به شرکتش مواجه بود، چراکه او بدون عبور از فیلترهای ویژه اطلاعاتی، می‌توانست حوزه دسترسی‌هایش را افزایش دهد.
مدیرکل وقت سازمان ضدجاسوسی وزارت اطلاعات درباره علی اشتری گفته بود: «بنا به شرایط خاص روابط حاکم بین ایران و رژیم‌صهیونیستی آنها علاقه‌مند به حضور و کسب اطلاع از مراکز فنی کشورمان بودند و ازجمله خواسته‌های موساد از اشتری علاوه‌بر کسب اطلاعات از برخی مراکز انتقال اطلاعاتی، درباره برخی از افراد داخل کشور بود.»
سرانجام علی اشتری به اتهام جاسوسی برای سرویس اطلاعاتی موساد دستگیر و دهم تیرماه سال87 با حکم دادگاه انقلاب تهران، به اعدام محکوم و حکم اعدامش در ۲۷ آبان همان سال اجرا شد.
از لندن تا تهران
نازنین زاغری شهروند ایرانی-بریتانیایی است که ۱۵ فروردین ۱۳۹۵ هنگام خروج از ایران به مقصد انگلستان به اتهام مشارکت در براندازی نرم جمهوری اسلامی ایران ازطریق همکاری با موسسات و شرکت‌های خارجی دستگیر و به زندان منتقل شد.زاغری پس از دستگیری به کرمان منتقل و سپس به تهران فرستاده شد.
او پس از برگزاری جلسات دادگاه توسط قاضی صلواتی به پنج سال زندان محکوم شد و این حکم به تایید نهایی رسید.وزیر امور خارجه انگلیس بارها و در مقاطع مختلف خواستار آزادی نازنین زاغری شده بود و در اقدامی عجیب و خلاف قوانین و حقوق بین‌الملل اعلام کرد نازنین زاغری، محکوم امنیتی بازداشت‌شده در ایران را تحت «حمایت دیپلماتیک» قرار داده است.
نازنین زاغری آنقدر برای دولت انگلیس مهم بود که بوریس جانسون، در سفری که به ایران داشت برای آزادی زاغری وساطت و در این سفر درباره بازپرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی به ایران نیز مذاکره کرد و روزنامه بریتانیایی دیلی‌تلگراف خبر داده بود که دولت بریتانیا آماده است تا در ازای آزادی زاغری ۵۲۷ میلیون دلار به ایران بپردازد.
در اسفند سال گذشته، ریچارد راتکلیف، همسر نازنین زاغری اعلام کرد او موقتا و برای دو هفته و درپی شیوع کرونا به مرخصی رفته است.
تفنگدار دریایی در تور
امیر میرزاحکمتی، دیگر جاسوس دوتابعیتی که اوایل دهه 80 در بین تفنگداران دریایی آمریکا عضویت داشت، در سال ۱۳۹۰ در سفر به ایران به اتهام جاسوسی توسط وزارت اطلاعات بازداشت شد. میز ایران در سازمان سیا برای مقابله با سرویس اطلاعاتی ایران زبده‌ترین افراد را برای نفوذ به دستگاه اطلاعاتی ایران انتخاب کرد که یکی از افراد موردنظر آنها امیر حکمتی بود که برای اجرای این پروژه با پوشش نظامی ارتش آمریکا وارد خاک عراق و بعد به پادگان بگرام افغانستان فرستاده شد و سپس به ایران آمد.
حجم اطلاعاتی که حکمتی با خود به ایران آورده بود، هر سرویس اطلاعاتی را مجاب می‌کرد که چنین منبعی را از دست ندهد، اما سرانجام سربازان گمنام امام زمان(عج) با ردگیری و مهار فرستنده در یک عملیات پیچیده این شبکه جاسوسی را شناسایی و منهدم کردند.
دادگاه انقلاب، امیر میرزاحکمتی را به‌دلیل همکاری با دولت متخاصم و عضویت در سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) و همچنین تلاش برای متهم‌سازی ایران در تروریسم، به‌عنوان محارب و مفسد فی‌الارض به اعدام محکوم کرد، اما این حکم به ۱۰ سال زندان تغییر و نهایتا او پس از چهار سال آزاد شد.
جاسوسی در قلب مذاکرات
عبدالرسول دری‌اصفهانی از آن پدیده‌های عجیب‌وغریب است که متاسفانه سال‌ها در بدنه اداری کشور اعم‌از مجموعه‌های دولتی و خصوصی خدمت کرده؛ کسی که با وجود داشتن تابعیت مضاعف از کشور کانادا توانسته بود تا بالاترین مراتب تیم مذاکراتی ایران و به‌عنوان نماینده بانک مرکزی نفوذ کرده و به نقش‌آفرینی بپردازد.
او در حساس‌ترین بخش مذاکرات یعنی کمیته مالی-بانکی حضور داشته و گفته می‌شود اتصال برجام به FATF و عملا ناکام کردن تلاش‌های ایران برای تسهیل روابط بانکی ازجمله نتیجه اقدامات وی بوده است.
عبدالرضا دری‌اصفهانی که سابقه عضویت در انجمن حسابداران بریتانیا را دارد، پس از انقلاب در وزارت دفاع و به‌عنوان مسئول پیگیری مطالبات ایران از آمریکا به استخدام درمی‌آید، ولی چند سال بعد با نظر حفاظت اطلاعات این وزارتخانه، اخراج می‌شود.
او که پس از پایان مذاکرات هسته‌ای از دست حسن روحانی نشان درجه3 خدمت دریافت کرد، در تیر سال ۹۵ به اتهام همکاری با سرویس جاسوسی انگلیس و دریافت ماهیانه ۷۵۰۰ پوند به‌واسطه شرکتی به‌نام PWC دستگیر شد.
شرکت PWC یا «پرایز واترهاوس اینترپرایز» شرکتی چندملیتی است که دفتر مرکزی آن در انگلستان واقع است و به ارائه سرویس‌های وسیعی در حوزه خدمات حسابداری، مالی، تجاری و بیمه‌ای می‌پردازد.
خانواده نمازی
خانواده نمازی از مهره‌های کلیدی پروژه نفوذ در ایران هستند. محمدباقر نمازی، از مسئولان دولتی در زمان پهلوی چندی پس از وقوع انقلاب اسلامی به‌صورت غیرقانونی از کشور خارج می‌شود و در اوایل دهه ۷۰ در دوران دولت سازندگی به ایران بازمی‌گردد و با تأسیس برخی شرکت‌ها و موسسات به همکاری با دولت ایران در حوزه مسائل اجتماعی می‌پردازد.
چندسال بعد چند تن از اعضای خانواده او ازجمله سیامک و بابک نمازی (فرزند) پری نمازی (خواهرزاده) و همسر او بیژن خواجه‌پور شروع به تاسیس موسساتی ازجمله مجموعه آتیه بهار کرده و نسبت‌به ارائه خدمات مشاوره‌ای در حوزه مسائل حقوقی و اقتصادی به شرکت‌های خارجی فعال در ایران اقدام می‌کنند.
در این سال‌ها سیامک نمازی به‌واسطه برخی از این شرکت‌ها نقش دلال را میان ایران و برخی شرکت‌های خارجی ایفا می‌کند که اثرات آن در پرونده‌هایی چون کرسنت وجود دارد.
سیامک نمازی علاوه‌بر این اطلاعات جمع‌آوری‌شده در داخل را در اختیار موسسه مطالعات امنیت ملی رژیم صهیونیستی و دانشگاه دفاع ملی آمریکا قرار می‌دهد. سیامک و محمدباقر نمازی سرانجام در سال ۱۳۹۴ و به‌فاصله چندماه با قرارگرفتن در تور دستگاه اطلاعاتی ایران دستگیر می‌شوند.
سرشبکه جریان فمینیستی
هما هودفر، یکی از فعالان شبکه‌های فمینیستی با تابعیت ایرانی-ایرلندی و کانادایی بود که در 26 خرداد 95 توسط ضابطان قضایی دستگیر شد.
هودفر عضو هیات‌مدیره و از بنیانگذاران موسسه برانداز «ولوم» بود که در دفتر مرکزی لندن فعالیت می‌کرد و در سیاست‌های این بنیاد هلندی تاکید شده است که برنامه‌ها و کمپین‌های آن باید مبتنی‌بر قداست‌زدایی از دین و قوانین مذهبی، تاکید بر تسلط و اختیار زنان بر بدن و جنسیت خود برای برگزیدن تجرد، حفظ برابری جنسیتی و تلاش برای تغییر قوانین دینی بر همین مبنا باشد.
بنیاد ولوم مستقیما از طرف وزارت خارجه هلند مامور اجرای برنامه‌هایشان در جامعه ایران بود که هدف آنها برهم زدن آرامش و نظم حاکم بر جامعه و در ادامه آن بسترسازی برای تغییرات فرهنگی– اجتماعی بود. این مدل براندازی نرم از راه‌های پیچیده‌ای همچون نفوذ و استحاله فرهنگی و اجتماعی و کادرسازی و تشکیل جنبش‌های اعتراضی محدودتر در پوشش مطالبه حقوق شهروندی کار خود را پیش می‌برد.
بازداشت سرشبکه جریان فمینیستی در ایران و محور برنامه‌های موسسات برانداز در حوزه زنان سبب هجمه رسانه‌ای سنگین رسانه‌های معاند به‌دلیل برخورد هما هودفر شد. او البته مهرماه 1395 به دلایل انسان‌دوستانه ازجمله بیماری آزاد شد.
استاد دانشگاهی که جاسوس بود
بهمن‌ماه سال ۱۳۹۶ ماجرای دستگیری جمعی از فعالان محیط‌زیست حسابی رسانه‌ای شد. افراد ظاهرالصلاح که برخی از آنها سابقه سال‌ها فعالیت امنیتی و جاسوسی داشتند، آنچنانکه سخنگوی قوه قضاییه درباره انتقال اطلاعات طبقه‌بندی شده از مراکز حساس به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه توسط این افراد توضیح داد و گفت آنها مدت‌ها با دستگاه‌های اطلاعاتی رژیم صهیونیستی و آمریکا همکاری داشتند.
کاووس سیدامامی عضو هیات‌علمی دانشگاه امام‌صادق(ع) یکی از آنها بود؛ کسی که چندی پس از دستگیری با استفاده از غفلت مأموران قضایی توانست در زندان خودکشی کند تا اطلاعات بیشتری به‌دست قوه قضائیه و نیروی انتظامی نیفتد.
کاووس سیدامامی تحت‌پوشش جامعه‌شناس و فعال محیط‌زیست توانسته بود دسترسی‌های مهمی به اطلاعات راهبردی کشور پیدا کرده و آنها را به خارج منتقل کند.
دادستان وقت تهران درباره او می‌گوید: «کاووس سیدامامی دارای تابعیت مضاعف کانادا و از مرتبطان اصلی افسر اطلاعاتی آمریکا در ایران بوده، به‌نحوی‌که این افسر اطلاعاتی در سفر به ایران در منزل کاووس سیدامامی استقرار می‌یافته است. این شبکه در پوشش اجرای پروژه‌های علمی و زیست‌محیطی نسبت‌به جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز اقدام می‌کرده است.»
