شهدای ایران: مشهورترین لقب امام هشتم شیعیان «رضا» است و در روایتی از امام جواد (ع) نقل شده است که این لقب از سوی خداوند به پدرش داده شده است و در برخی روایات به ایشان «عالم آل محمد» گفته شده است.

درصورتی که بخواهیم به برخی از آنچه درباره شخصیت علمی امام رضا (ع) بیان‌شده، اشاره کنیم می‌توان به سخنی از ابن ابی الحدید معتزلی اشاره کرد که می‌گوید: «امام رضا (ع) اعلم الناس یعنی داناترین مردم است».

یکی دیگر از مسائلی که می‌توان به جایگاه علمی امام رضا (ع) پی برد، نگاه به اسامی شاگردان ایشان است؛ شاگردانی که برخی از آن‌ها خودشان از عالمان و بزرگان علمی عصر خودشان بوده‌اند و به شاگردی امام هشتم (ع) افتخار می‌کرده‌اند.

حجت الاسلام حسن علی اکبری سخنران و کارشناس مذهبی مطرح کرد: آنچه که در مورد امام رضا (ع) شاهد آن هستیم؛ شخصیت نافذ، دلنشین، محبوب و درعین حال بسیار مظلوم و غریب است. شخصیتی که دوستان و حتی دشمنان برای آن احترام خاصی قائل بوده و ایشان را با تمام وجود می‌ستودند.

وی در مورد نقش امام رضا (ع) در دوران امامتشان گفت: علی بن موسی الرضا (ع) نقش بسیار مهمی در اصلاح تمدن اسلامی و جهت دهی جریان علمی و فرهنگی دوران خود در زمان بنی عباس ایفا کردند.

این کارشناس مذهبی به نمونه‌ای از رهبری امام رضا (ع) در جامعه اسلامی اشاره کرد و افزود: امام رضا (ع) درحالی که حاکمیت در اختیارشان نبود، ولی ذره‌ای از راه حق دست بر نداشتند و با تمام زیرکی مسئولیت انحرافات و خرابکاری‌ها را متوجه حکومت بنی عباس می‌کردند؛ به عنوان مثال در زمان فتنه با وجود فرد حیله گری به نام مامون اجازه سوء استفاده به او و حکومت فاسد را ندادند و در همه عرصه‌ها حقانیت خود و مکتب علوی را به مردم نشان دادند، در همین زمینه می‌توان به آثار و روایات متعددی که از ایشان درباره امامت و رهبری باقی مانده است اشاره کرد.

حجت الاسلام علی اکبری درباره سبک زندگی امام رضا (ع) مطرح کرد: امام رضا (ع) در زندگی شخصی و عبادی خود و چه در زندگی اجتماعی و معاشرت با دیگران از بقیه انسان‌ها متمایز بوده و در قله اخلاق قرار داشتند. علت نفوذ امام رضا (ع) در قلب مردم و حتی دشمنان ایشان تا جایی بود که نمی‌توانستند عظمت ایشان را نادیده گرفته و کتمان کنند.

وی در ادامه روایتی ازاخلاق امام هشتم شیعیان بیان کرد و گفت:از «ابراهیم بن عباس» در کتب معتبر تاریخی نقل است که می‌گوید: «هیچگاه ندیدم که امام رضا (ع) در سخن بر کسی جفا ورزد و نیز ندیدم که سخن کسی را پیش از تمام شدن قطع کند، هرگز نیازمندی را که می‌توانست نیازش را بر آورده سازد رد نمی‌کرد. در حضور دیگری پایش را دراز نمی کرد، هرگز ندیدم به کسی از خدمتکاران و غلامانشان بدگوئی کند، خند او قهقهه نبود بلکه تبسم بود، چون سفره‌ غذا به میان می‌آمد همه‌ی افراد خانه حتی دربان و مهتر را نیز بر سفره‌ خویش می‌نشاند و آنان همراه با امام غذا می‌خوردند. شب‌ها کم می‌خوابید و بیشتر بیدار بود و بسیاری از شب‌ها تا صبح بیدار می‌ماند و به عبادت می‌گذراندند، بسیار روزه می‌داشت و روزه‌ سه روز در هر ماه را ترک نمی‌کرد، کار خیر و انفاق پنهان بسیار داشت و بیشتر در شب‌های تاریک مخفیانه به فقرا کمک می‌کرد.

 
حجت الاسلام علی اکبری تصریح کرد: علی بن موسی الرضا (ع) در طول عمر با برکتشان امامت اثنی عشری را تثبیت کردند؛ به طوری که امامان بعد از ایشان به «ابن الرضا» معروف هستند. امام رضا (ع) در مدت امامت خود از این فرصت کوتاه استفاده کردند و با عزت و سرافرازی توانستند حقانیت مکتب تشیع را روشن و اسلام ناب را در سیره عملی خود به همگان معرفی کنند.

وی در انتها از تلاش همه جانبه امام رضا (ع) در مدت زمان امامتشان گفت و افزود: ایشان با استفاده از میراث علمی، فکری و مکتبی پدران خود به مقابله با گروه‌های غیر اسلامی پرداختند و با رازگشایی از آیات قرآن و فقه اهل بیت سعی در جذب حداکثری داشتند.