نکات مهمی که رهبر انقلاب مطرح فرمودهاند حاوی مسائل مهمی است که میتواند الگوی رفتاری مشخص و برجستهای در جامعه باشد.
شهدای ایران: بیماری کرونا حدود سه ماه است که در کشور ما شیوع یافته و در این مدت بیش از 107هزار ایرانی را مبتلا کرده است که در این میان متاسفانه تعدادی از هموطنان نیز قربانی این ویروس منحوس شدهاند. این در حالی است که مشارکت گسترده مردم در طرح فاصلهگذاری و رعایت اصول بهداشتی و توصیههای پزشکی موجب شده است تا خوشبختانه این روزها وضعیت شیوع این بیماری تحت کنترل باشد. دیروز هم رهبر معظم انقلاب در ارتباط ویدیویی با جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا نکات مهمی درباره فعالیتهای صورت گرفته مطرح کردند. یکی از این نکات مهم تبعیت از نظرات کارشناسی و تشخیصی این ستاد بود
ستاد ملی کرونا از روزی که آغاز بهکار کرده بهعنوان مرجع اصلی اتخاذ و ابلاغ تصمیمات کرونایی مشغول فعالیت بوده است. براساس نظرات تخصصی این ستاد مدارس، مساجد، حسینیهها و زیارتگاهها در شهرهای مختلف کشور تعطیل شدند. همچنین بسته بودن مراکز خرید و نیز شیوه متفاوت فعالیت برخی اصناف نیز از جمله تصمیمهای این ستاد بوده است. رعایت این دستورالعملها توانست تا حدود زیادی از شیوع گسترده بیماری کرونا جلوگیری کند. از همین رو در یکی، دو هفته اخیر تصمیمات جدیدی از بابت فعالیت مراکز مختلف عمومی که محل تجمع مردم است اتخاذ شد. با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان نیز این انتظار وجود داشت که مساجد و مراکز مذهبی که هر سال در شبهای ماه مبارک رمضان میزبان هزاران نفر از روزهداران بودند، بازگشایی شوند. اما بررسیهای کارشناسی و تخصصی تا الان این اجازه را نداده است.
این در حالی است که از فردا شب لیالی قدر آغاز میشود و ایرانیان شاید برای نخستینبار در طول عمرشان شیوه متفاوتی از شبهای قدر را تجربه خواهند کرد چراکه مجبورند ادعیه مربوط به این شبها را در خانه بخوانند و دیگر خبری از اعمال دستهجمعی در مساجد و حرمها نیست. با این وجود آنطور که دیروز رهبر معظم انقلاب فرمودند همچنان باید منتظر نظر کارشناسی و تخصصی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا بود.
مردم مؤمن رعایت میکنند
حضرت آیتالله خامنهای دیروز در ارتباط ویدیویی با جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا در بخشی از فرمایشات خود فرمودند: «یک سؤال بیپاسخی وجود دارد در مورد مراسم دعا، نماز و عبادت؛ من البته هیچ پیشنهادی را در مورد مساجد و مراکز دعا و مانند اینها به ستاد ملّی ارائه نمیکنم؛ یعنی من تابع نظر کارشناسی و تشخیص کارشناسی ستاد ملّی هستم لکن میخواهم این را بگوییم که مسأله دعا و عبادت بهخصوص در ماه رمضان، بهخصوص در شبهای قدر که در پیش است، یکی از نیازهای حتمی و اساسی مردم است؛ این با نیازهای مادّی از یک نظر تفاوتی ندارد، از یک نظر بالاتر از نیازهای مادّی مردم است. مردم احتیاج دارند به اینکه بهخصوص در مسائل مهم، در قضایا یا حوادث مهم بتوانند این توسّل و این توجّه و این ارتباط با خدا و خواستن از خدا را داشته باشند؛ یک فکری برای این بشود.»
ایشان در ادامه تاکید کردند: «من حتّی معتقدم که اگر قواعد سختگیرانهای هم در این زمینه گذاشته شود، وضع شود، مردم مؤمن و مسجدی ما بیشتر از دیگران به قواعد عمل میکنند؛ یعنی به مردم مؤمن واقعاً اگر گفته بشود مثلاً فرض کنید که در صحنها یا در مراکز یا در مساجد یا در حسینیّهها به این شکل میتوانند حضور پیدا کنند، عقیده من این است که اینهایی که اهل مسجدند، بهدقّت مراقبت میکنند.» رهبر معظم انقلاب تاکید کردند: «من همانطور که گفتم، پیشنهادی ندارم، نظر کارشناسی و بررسیشده ستاد را معتبر میدانم منتهی توصیهام این است که بررسی این مورد را به کسانی بدهید که اهمیت حضور دعا و توسّل و مسائل معنوی را به معنای واقعی کلمه درک کرده باشند، اینها بررسی کنند مسأله را و تصمیمگیری کنند؛ هر چه تصمیمگیری کردند، بر عهده من و همه مردم است که بر طبق آن تصمیمگیریها انشاءالله عمل بشود.»
نمونههایی برای مشورت
نکات مهمی که رهبر انقلاب مطرح فرمودهاند حاوی مسائل مهمی است که میتواند الگوی رفتاری مشخص و برجستهای در جامعه باشد. اینکه رهبر انقلاب در سخنان خود به نظر کارشناسی و تخصصی اشاره کرده و عمل به آنرا توصیه میفرمایند نکتهای است که در تاریخ منور اسلام عزیز نیز به وفور دیده شده است. حجتالاسلام حامد قربانزاده، دکترای فقه و اصول در گفتوگو با «صبحنو» در این باره میگوید: «اگر اهل مطالعه تاریخ و مصادر دینی و روایی باشیم نمونههای بسیار زیادی را پیدا میکنیم که اهل بیت به نظرات کارشناسی ارجاع میدادند و حتی خودشان به آن عمل میکردند.»
وی در ادامه با اشاره به نمونههای قرآنی میافزاید: « در قرآن مشورت در ردیف ایمان به خدا و نماز قرار گرفته است. در قرآن خداوند به پیامبر دستور داده است که در امور مهم با مسلمانان مشورت کند (و شاورهم فی الامر). نکته جالب اینجاست که آیه مشورت با توجه به آیات قبل و بعد از آن ناظر به جنگ احد است که در آن پیامبر موافق خارج کردن لشکر از شهر نبود ولی چون نظر اکثریت مسلمانان بر این قرار گرفت موافقت فرمود. هرچند تصمیم گیرنده نهایی پیامبر بودند ولی صرف مراجعه ایشان به نظرات مردم و کارشناسان (همچون جنگ خیبر که به نظر سلمان فارسی توجه کردند) به ما اهمیت نظر کارشناسان را متذکر میشود.»
حجتالاسلام قربانزاده در ادامه با اشار به موارد دیگری در تاریخ معاصر کشورمان تاکید میکند: «در تاریخ معاصر خودمان هم میبینیم که حضرت امام خمینی؟ره؟ و مقام معظم رهبری تا چه اندازه به نظر کارشناسی دیگران و حتی فکری که در ذهن مردم در حال گذشتن است اهمیت میدهند که نمونههای فراوانی را میتوانیم پیدا کنیم. موضوع کرونا که آخرین این موارد است تاکیدکننده این مطلب مهم است که رهبر معظم انقلاب اسلامی بهعنوان ولی امر مسلمین و پدر امت وقتی که تعدادی کارشناس به این نتیجه میرسند که کشور در حالت تعطیلی قرار بگیرد آن را پذیرفته و دستورات مرتبط را صادر میکنند.»
وی در ادامه خاطرنشان میکند: «این را باید در تاریخ نوشت که متدینین اولین کسانی بودند که مساجد و زیارتگاهها را تعطیل کردند هرچند عدهای خشک مقدس که در زمان اهل بیت هم بودند جلوتر از ولی زمانشان حرکت کردند ولی این متدینین بودند که شهرها و خیابانها را ضدعفونی کردند و به صورت جهادی به تولید ماسک و مواد ضدعفونیکننده و توزیع آن پرداختند. هرجایی که ما پشت ولی زمان حرکت کردیم برد کردیم و هر جا که تعلل کردیم از همان نقطه ضربه خوردیم.»
ستاد ملی کرونا از روزی که آغاز بهکار کرده بهعنوان مرجع اصلی اتخاذ و ابلاغ تصمیمات کرونایی مشغول فعالیت بوده است. براساس نظرات تخصصی این ستاد مدارس، مساجد، حسینیهها و زیارتگاهها در شهرهای مختلف کشور تعطیل شدند. همچنین بسته بودن مراکز خرید و نیز شیوه متفاوت فعالیت برخی اصناف نیز از جمله تصمیمهای این ستاد بوده است. رعایت این دستورالعملها توانست تا حدود زیادی از شیوع گسترده بیماری کرونا جلوگیری کند. از همین رو در یکی، دو هفته اخیر تصمیمات جدیدی از بابت فعالیت مراکز مختلف عمومی که محل تجمع مردم است اتخاذ شد. با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان نیز این انتظار وجود داشت که مساجد و مراکز مذهبی که هر سال در شبهای ماه مبارک رمضان میزبان هزاران نفر از روزهداران بودند، بازگشایی شوند. اما بررسیهای کارشناسی و تخصصی تا الان این اجازه را نداده است.
این در حالی است که از فردا شب لیالی قدر آغاز میشود و ایرانیان شاید برای نخستینبار در طول عمرشان شیوه متفاوتی از شبهای قدر را تجربه خواهند کرد چراکه مجبورند ادعیه مربوط به این شبها را در خانه بخوانند و دیگر خبری از اعمال دستهجمعی در مساجد و حرمها نیست. با این وجود آنطور که دیروز رهبر معظم انقلاب فرمودند همچنان باید منتظر نظر کارشناسی و تخصصی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا بود.
مردم مؤمن رعایت میکنند
حضرت آیتالله خامنهای دیروز در ارتباط ویدیویی با جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا در بخشی از فرمایشات خود فرمودند: «یک سؤال بیپاسخی وجود دارد در مورد مراسم دعا، نماز و عبادت؛ من البته هیچ پیشنهادی را در مورد مساجد و مراکز دعا و مانند اینها به ستاد ملّی ارائه نمیکنم؛ یعنی من تابع نظر کارشناسی و تشخیص کارشناسی ستاد ملّی هستم لکن میخواهم این را بگوییم که مسأله دعا و عبادت بهخصوص در ماه رمضان، بهخصوص در شبهای قدر که در پیش است، یکی از نیازهای حتمی و اساسی مردم است؛ این با نیازهای مادّی از یک نظر تفاوتی ندارد، از یک نظر بالاتر از نیازهای مادّی مردم است. مردم احتیاج دارند به اینکه بهخصوص در مسائل مهم، در قضایا یا حوادث مهم بتوانند این توسّل و این توجّه و این ارتباط با خدا و خواستن از خدا را داشته باشند؛ یک فکری برای این بشود.»
ایشان در ادامه تاکید کردند: «من حتّی معتقدم که اگر قواعد سختگیرانهای هم در این زمینه گذاشته شود، وضع شود، مردم مؤمن و مسجدی ما بیشتر از دیگران به قواعد عمل میکنند؛ یعنی به مردم مؤمن واقعاً اگر گفته بشود مثلاً فرض کنید که در صحنها یا در مراکز یا در مساجد یا در حسینیّهها به این شکل میتوانند حضور پیدا کنند، عقیده من این است که اینهایی که اهل مسجدند، بهدقّت مراقبت میکنند.» رهبر معظم انقلاب تاکید کردند: «من همانطور که گفتم، پیشنهادی ندارم، نظر کارشناسی و بررسیشده ستاد را معتبر میدانم منتهی توصیهام این است که بررسی این مورد را به کسانی بدهید که اهمیت حضور دعا و توسّل و مسائل معنوی را به معنای واقعی کلمه درک کرده باشند، اینها بررسی کنند مسأله را و تصمیمگیری کنند؛ هر چه تصمیمگیری کردند، بر عهده من و همه مردم است که بر طبق آن تصمیمگیریها انشاءالله عمل بشود.»
نمونههایی برای مشورت
نکات مهمی که رهبر انقلاب مطرح فرمودهاند حاوی مسائل مهمی است که میتواند الگوی رفتاری مشخص و برجستهای در جامعه باشد. اینکه رهبر انقلاب در سخنان خود به نظر کارشناسی و تخصصی اشاره کرده و عمل به آنرا توصیه میفرمایند نکتهای است که در تاریخ منور اسلام عزیز نیز به وفور دیده شده است. حجتالاسلام حامد قربانزاده، دکترای فقه و اصول در گفتوگو با «صبحنو» در این باره میگوید: «اگر اهل مطالعه تاریخ و مصادر دینی و روایی باشیم نمونههای بسیار زیادی را پیدا میکنیم که اهل بیت به نظرات کارشناسی ارجاع میدادند و حتی خودشان به آن عمل میکردند.»
وی در ادامه با اشاره به نمونههای قرآنی میافزاید: « در قرآن مشورت در ردیف ایمان به خدا و نماز قرار گرفته است. در قرآن خداوند به پیامبر دستور داده است که در امور مهم با مسلمانان مشورت کند (و شاورهم فی الامر). نکته جالب اینجاست که آیه مشورت با توجه به آیات قبل و بعد از آن ناظر به جنگ احد است که در آن پیامبر موافق خارج کردن لشکر از شهر نبود ولی چون نظر اکثریت مسلمانان بر این قرار گرفت موافقت فرمود. هرچند تصمیم گیرنده نهایی پیامبر بودند ولی صرف مراجعه ایشان به نظرات مردم و کارشناسان (همچون جنگ خیبر که به نظر سلمان فارسی توجه کردند) به ما اهمیت نظر کارشناسان را متذکر میشود.»
حجتالاسلام قربانزاده در ادامه با اشار به موارد دیگری در تاریخ معاصر کشورمان تاکید میکند: «در تاریخ معاصر خودمان هم میبینیم که حضرت امام خمینی؟ره؟ و مقام معظم رهبری تا چه اندازه به نظر کارشناسی دیگران و حتی فکری که در ذهن مردم در حال گذشتن است اهمیت میدهند که نمونههای فراوانی را میتوانیم پیدا کنیم. موضوع کرونا که آخرین این موارد است تاکیدکننده این مطلب مهم است که رهبر معظم انقلاب اسلامی بهعنوان ولی امر مسلمین و پدر امت وقتی که تعدادی کارشناس به این نتیجه میرسند که کشور در حالت تعطیلی قرار بگیرد آن را پذیرفته و دستورات مرتبط را صادر میکنند.»
وی در ادامه خاطرنشان میکند: «این را باید در تاریخ نوشت که متدینین اولین کسانی بودند که مساجد و زیارتگاهها را تعطیل کردند هرچند عدهای خشک مقدس که در زمان اهل بیت هم بودند جلوتر از ولی زمانشان حرکت کردند ولی این متدینین بودند که شهرها و خیابانها را ضدعفونی کردند و به صورت جهادی به تولید ماسک و مواد ضدعفونیکننده و توزیع آن پرداختند. هرجایی که ما پشت ولی زمان حرکت کردیم برد کردیم و هر جا که تعلل کردیم از همان نقطه ضربه خوردیم.»