میگفت مضامین فیلمهای هیچکاک و نوع نگاه او به دنیا را دوست دارد و خودش هم حیرتزده بود چرا میان تلقی هیچکاک از مفهوم خیر و شر یا گناه و عقوبت با دیدگاههای دینی خودش تعارض جدی نمیبیند.
شهدای ایران: حسین معززینیا، منتقد و مدرس سینما بهتازگی در گفتوگویی با تسنیم، از مراحل نگارش مقاله مشهور شهید سیدمرتضی آوینی با عنوان «عالم هیچکاک» گفته است.
در این گفتوگو آمده است: «توجه به هیچکاک در ابتدا با شهید آوینی آغاز نشد. در آن ایام، ماهنامه فرهنگی «سوره» در هر فصل، یک ویژهنامه سینمایی منتشر میکرد بهنام «سوره سینما». ویژهنامه تئاتر، ادبیات داستانی و موضوعات دیگر هم منتشر میشد. اما انتشار «سوره سینما» منظمتر از آنها بود.
شماره اول تا سوم «سوره سینما» به موضوعات متنوعی پرداخته بود، اما برای چهارمین شماره، مسعود فراستی پیشنهاد داد ویژهنامه مختص یک موضوع واحد منتشر شود: «آلفرد هیچکاک». یعنی کل یک شماره درباره آثار هیچکاک باشد.
آوینی پذیرفت؛ ابتدا با کمی تردید. فیلمهای هیچکاک را قبل از انقلاب در سینما دیده بود، اما سالها دیگر تماشایشان نکرده بود.
به فراستی گفت، کار را شروع کند، اما خودش انتظار داشت بعد از تماشای دوباره، یادداشتی بنویسد درباره اینکه هیچکاک صرفا از نظر تکنیکی فیلمساز ماهری است و میشود او را استاد «فن» دانست. اما در طول هفتههایی که بهتدریج فیلمها را دوباره میدید، بسیار شگفتزده شده بود از اینکه هیچکاک برایش جلوه تازهای پیدا کرده است.
میگفت مضامین فیلمهای هیچکاک و نوع نگاه او به دنیا را دوست دارد و خودش هم حیرتزده بود چرا میان تلقی هیچکاک از مفهوم خیر و شر یا گناه و عقوبت با دیدگاههای دینی خودش تعارض جدی نمیبیند.
چندهفته پرهیجان و همراه با نوعی کشف و شهود را گذراند تا درنهایت مقاله خود را نوشت.
من از نزدیک شاهد مراحل شکلگیری این مقاله بودم و در طول چندهفتهای که ایشان فیلمها را میدید و روی مقاله کار میکرد، دربارهاش با آوینی صحبت میکردم.
در سالهای پس از شهادت میدیدم عدهای چون تیتر «عالم هیچکاک» روی این مقاله است، میگویند خب ما که فیلمهای هیچکاک را ندیدهایم یا دیدهایم و دوست نداریم یا اصلا این مقاله که محدود به نقد فیلمهای یک فیلمساز است، پس ترجیح میدهیم مقالات دیگری را از آوینی بخوانیم که «جامع»تر و «مهم»تر است!
در نشستهای دانشگاهی و جلسات بحث حضوری، همیشه درباره این مقاله تاکید میکردم که چنین اشتباهی نکنید و فارغ از علاقه یا عدمعلاقه به هیچکاک، این مقاله را با دقت بخوانید، چون این در فهم دیدگاه آوینی به سینما و اصلا کل مقوله هنر یک متن کارشده و منسجم و بسیار اساسی است.»
در این گفتوگو آمده است: «توجه به هیچکاک در ابتدا با شهید آوینی آغاز نشد. در آن ایام، ماهنامه فرهنگی «سوره» در هر فصل، یک ویژهنامه سینمایی منتشر میکرد بهنام «سوره سینما». ویژهنامه تئاتر، ادبیات داستانی و موضوعات دیگر هم منتشر میشد. اما انتشار «سوره سینما» منظمتر از آنها بود.
شماره اول تا سوم «سوره سینما» به موضوعات متنوعی پرداخته بود، اما برای چهارمین شماره، مسعود فراستی پیشنهاد داد ویژهنامه مختص یک موضوع واحد منتشر شود: «آلفرد هیچکاک». یعنی کل یک شماره درباره آثار هیچکاک باشد.
آوینی پذیرفت؛ ابتدا با کمی تردید. فیلمهای هیچکاک را قبل از انقلاب در سینما دیده بود، اما سالها دیگر تماشایشان نکرده بود.
به فراستی گفت، کار را شروع کند، اما خودش انتظار داشت بعد از تماشای دوباره، یادداشتی بنویسد درباره اینکه هیچکاک صرفا از نظر تکنیکی فیلمساز ماهری است و میشود او را استاد «فن» دانست. اما در طول هفتههایی که بهتدریج فیلمها را دوباره میدید، بسیار شگفتزده شده بود از اینکه هیچکاک برایش جلوه تازهای پیدا کرده است.
میگفت مضامین فیلمهای هیچکاک و نوع نگاه او به دنیا را دوست دارد و خودش هم حیرتزده بود چرا میان تلقی هیچکاک از مفهوم خیر و شر یا گناه و عقوبت با دیدگاههای دینی خودش تعارض جدی نمیبیند.
چندهفته پرهیجان و همراه با نوعی کشف و شهود را گذراند تا درنهایت مقاله خود را نوشت.
من از نزدیک شاهد مراحل شکلگیری این مقاله بودم و در طول چندهفتهای که ایشان فیلمها را میدید و روی مقاله کار میکرد، دربارهاش با آوینی صحبت میکردم.
در سالهای پس از شهادت میدیدم عدهای چون تیتر «عالم هیچکاک» روی این مقاله است، میگویند خب ما که فیلمهای هیچکاک را ندیدهایم یا دیدهایم و دوست نداریم یا اصلا این مقاله که محدود به نقد فیلمهای یک فیلمساز است، پس ترجیح میدهیم مقالات دیگری را از آوینی بخوانیم که «جامع»تر و «مهم»تر است!
در نشستهای دانشگاهی و جلسات بحث حضوری، همیشه درباره این مقاله تاکید میکردم که چنین اشتباهی نکنید و فارغ از علاقه یا عدمعلاقه به هیچکاک، این مقاله را با دقت بخوانید، چون این در فهم دیدگاه آوینی به سینما و اصلا کل مقوله هنر یک متن کارشده و منسجم و بسیار اساسی است.»