کتاب «هزار گره» مجموعه داستانهای مریم فردوسی از داستان نویسان کشورمان است که به نوعی میتوان این داستانهای را روایتی معاصر از بازتاب دوران دفاع مقدس به شمار آورد.
به گزارش گروه فرهنگی پایگاه خبری شهدای ایران؛ مجموعه داستان «هزار گره» شامل یازده داستان از مریم فردوسی است که به طور عمده با مضمون و فضای دفاع مقدس پرورش و موجودیت یافته است و بیش از هر چیز میتواند نماینده نگاه نسل جوان داستاننویس کشور و نسل سوم از انقلاب اسلامی به داستاننویسی بر مبنای رویدادهایی دانست که انقلاب اسلامی مولود آن به شمار میرود.
«هزار گره» را میتوان روایتی معاصر از بازتاب جنگی به شمار آورد که بیش از سه دهه است تار و پود زندگی انقلاب اسلامی و تودههای اجتماعی حاضر در آن را به خود گره زده است و نویسنده آن نیز سعی کرده است به نوعی بالیدن نسلهای جوان و میانسال جامعه ایران را در بستر این واقعه و برخی از انواع نگاههای موجود به این حادثه در میان آنها و نیز بازتاب تاثیرات این رویداد در بطن زندگیشان را به نمایش بگذارد.
داستانهای فردوسی در این اثر ـ چه آنها که به نگاهی به جنگ نوشته شدهاند و چه آنها که دارای مضمونی آزاد هستند ـ را از چند منظر میتوان قابل توجه و مطالعه به شمار آورد، که بدون شک برجستهترین آنها انتخاب راوی زن در بسیاری از داستانهاست. با توجه به اینکه معمولاً در ادبیات داستانی دفاع مقدس برای انتخاب این جنس از راوی از سوی نویسندگان بیمیلی وجود داشته و یا نقشی غیر محوری و نه راویتکننده برایش در نظر گرفته میشده است را، میشود نخستین برگ برنده نویسنده در مواجهه با مخاطبانش به شما آورد.
فرودسی در مقام یک زن بیشتر شخصیتپردازیهای خود در این اثر را نه تنها با تمرکز بر روی زنان که با نگاهی زنانه انجام داده است. از همین منظر میتوان وزن عبارات حس برانگیز و فضاسازیهای عاشقانه در بستر یک رویداد اجتماعی ناشی از جنگ را، در داستانهای این اثر به شدت قوی دید.
شخصیتهای ساخته شده توسط فردوسی در داستانهایش به طور عمده جنگآورانی هستند که نوعی حس حسرت و غبطه عاشقانه نسبت به آنها، در دل داستان و از سوی راوی خلق شده؛ و همین مساله منجر به ایجاد نوعی پیکره عاطفی خاص و بعضاً عاشقانه در داستانهای این اثر شده است که کمتر میتوان در موارد مشابه و در داستانهای اجتماعی از آن سراغی گرفت.
به عبارت دیگر میتوان گفت جنگ در داستانهای «هزار گره» برای نویسنده بستر خلق و پرورش انسانهایی بوده که او تقدیس میکند؛ انسانهایی که به دلیل حضورشان در این موقعیت و تحت تاثیر قرار گرفتن از آن به نوعی از دسترس خارج شدهاند و همین مساله کنشی دراماتیک و عاشقانه میان آنها و زنان راوی داستان به وجود میآورد که منجر به برانگیختگی عاطفی مخاطب نیز میشود.
برگ برنده دوم نویسنده در این اثر اما فراموش نکردن جنس راویان و شخصیت حقیقی آنهاست. فرودسی که پیش از این اعلام داشته است این داستانها نخستین تجربه عملی نویسندگی او در کلاسهای داستاننویسی دانشگاه تهران در ده هشتاد به شمار میرود، در داستانهایش در این مجموعه زنانی را به تصویر میکشد که حالات و روحیات زنانهشان در طوفان حوادث حاصل از جنگ رنگ نمیبازد؛ آنها در هر موقعیتی قبل از هر چیز زن هستند و خواستگاه زیستی و تمایلات عاطفی متناسب با جنسیت خود را بروز میدهند، به همین خاطر زنان در این داستانها حتی در موقعیتهایی که مرگ باعث دوری عمیق میان آنها و فردی دیگری میشوند، برخلاف کلیشههای رایج نه تنها روحیاتی مردانه را ترویج و تبلیغ نمیکنند بلکه در واکنشهایی کاملاً عادی و زنانه، نگاه مغموم و اندوهگین و در عین حال حماسی از خود خلق میکنند که در داستانهایی نظیر قرق و یا خونبها میتوان این نشانه را به روشنی دید.
هزار گره را در مقام نخستین مجموعه داستان از یک نویسنده جوان و با توجه مضمون و درونمایه داستانهایش میتوان تجربهای بکر و خواندنی از توصیفهای زنانه از رویدادهای انسانی به شمار آورد که از قضا در پیرامونمان میشود به راحتی سراغی از آنها گرفت.
این مجموعه شامل داستانهایی با عناوین قرق، کلمهبازی، چشمهای پر از خاک نازنین، ستاره من، قدمگاه، هزارگره، خونبها، باور کن افسانه نیست، چند گوسفند به اضافه یک، ستاره خاموش و بشمار یک...بشمار دو است که با قیمت4800 تومان از سوی انتشارات کتاب نیستان منتشر شده است.
منبع: رجا