«بی بی سی» در خدمت منافع استعماری غرب است و چنین خطی مشیی دور از ذهن نیست، تنها انتظار این است که مخاطب با بهرهگیری از سواد رسانهای با سیاستهای شبکههای استعماری آشنا شده و با ارتقاء آگاهی خود راه نفوذ و تاثیرگذاری مجدد را ببندد.
شهدای ایران:سواد رسانهای را نمی توان محدود به استفاده از فضای مجازی و عضویت در شبکههای اجتماعی دانست، رسانه به عنوان ابزاری که امکان انتشار اخبار و اطلاعات از دریچههای مختلف فراهم میکند، مفهوم سواد رسانهای را نیز بسیار گسترده تر از آن چیزی که امروز گفته می شود، بسط میدهد.
آشنا نبودن مردم با مبانی سواد رسانه ای باعث شد که در اغتشاشات پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 به قول فرمایش رهبر معظم انقلاب «فتنه»، رسانههای معاند موج سواریهای زیادی در این قضیه داشته باشند و در آن زمان بود که لزوم آگاه سازی و تجهیز مردم به این علم مشخص شد.
علاوه بر جوسازی های گسترده در شبکه های اجتماعی آن دوران(فرند فید، بالاترین، فیس بوک و توییتر) رسانه هایی هم از امکانات این فضای برای هدایت اغتشاشات بهره های فراوانی بردند که بی بی سی فارسی نسبت به بقیه رسانهها فعالتر وارد عرصه شد، تا جائیکه به مناسبت خوش خدمتی توسط نمایندگان مجلس این کشور مورد تقدیر قرار گرفت و جایزه «واضحترین پوشش یک حادثه خبری» را به دلیل پوشش انتخابات ایران از طرف اتحادیه رادیو و تلویزیونهای بینالمللی (AIB) در سال ۲۰۰۹ برای مستند «انتخاباتی که ایران را لرزاند» به خود اختصاص داد.
بیبیسی بنگاه سخنپراکنی کشور انگلستان است که ۲۶۰۰۰ کارمند دارد و بودجه سالیانهاش ۴ میلیارد پوند (حدود ۸ میلیارد دلار) است؛ فعالیت اصلی بیبیسی تولید برنامه و سرویسهای خبری است که در رادیو، تلویزیون و اینترنت پخش میشوند. به عقیده کارشناسان اوج بهکارگیری تکنیکهای خبری پیچیده به همراه عملیات روانی در جنگ دوم خلیج فارس و نبرد ائتلاف بر علیه صدام شکل گرفت.
تارنمای فارسی بیبیسی یکی از اولین تارنماهای خبری به زبان فارسی است که از سوی یک دولت خارجی برای فارسیزبانان تأسیس شد و زمان آغاز به کار آن به حدود هفت سال پیش باز میگردد. وبگاه فارسی بیبیسی، سایت خبری فارسی زبان، رادیو بی بی سی است که در سال 1379 راهاندازی شد.
اما شبکه تلویزیون فارسی بیبیسی، از سال 1385 توسط وزارت خارجه انگلیس پیشنهاد و در سال 1386 پذیرفته شد؛ اصرار بر راهاندازی این شبکه در ایران 5 ماه قبل از انتخابات سال 88 ایران جای تأمل دارد، این شبکه پخش برنامههای خود را از روز ۱۴ ژانویه ۲۰۰۹ میلادی، (۲۵ دی ۱۳۸۷ خورشیدی) آغاز کرد.
این شبکه در روزهای اول کاری خود دو نظرسنجی تلفنی از ایرانیها (در مورد مهمترین مشکلات مردم و نگرش ایرانیها و مردم جهان نسبت به موقعیت جانی کشورمان) انجام داد که در آن سعی شده بود با مهارت تمام و به طور غیرمستقیم مشکلات ایران از زبان مردم مجدداً مطرح شود همچنین از چهرههای مهم و مطرح مطبوعاتی همچون مسعود بهنود، سردبیر سایت اینترنتی B.B.C استفاده کرد تا به نحوی بتواند با بخشی از افکار عمومی ایران ارتباط برقرار کند...آنچه که عنوان شد شاید به عقیده برخی متخصصان از بدیهیترین ویژگیهای این شبکه تازه تأسیس باشد اما باید گفت برای درک و پیشبینی آنچه در ذهن گردانندگان این شبکه میگذرد، توجه به محتوای اولین برنامهها میتواند بسیار مهم باشد. B.B.C بهتر از صدای آمریکا با برنامه «کوک» ویژه موسیقی ایرانی و غربی، نسل جوان را به عنوان مخاطب برنامههای خود مورد توجه قرار داده و به نظر میرسد برنامهسازان B.B.C فارسی بر تلطیف محتوای برنامههای خبری از موسیقی و سایر عوامل جذاب استفاده میکنند. شاید این شبکه با جمعبندی نقاط قوت و ضعف تمامی شبکههای فارسیزبان به دنبال این باشد که تلفیقی از تمامی جذابیتها را برای جذب مخاطبان ایرانی داخل کشور فراهم آورد.»
با بررسی نحوه پوشش خبری رویدادهای قبل و بعد از انتخابات سال 88 می توان به راهبرد بی بی سی در ایران پی برد که مهمترین آنها چینش اخبار و ارائه اطلاعات از منظر خود است، به طوری که در ذهن مخاطبان خود فضای متوهم تقلب را زمینه سازی کرد، در عین حال با برقراری ارتباط داخلی و پوشش بین المللی در دو موضوع اعتراض به تقلب و اعتراض به خشونت و ایفای نقش کلیدی در بزرگنمایی و بیان اعتراض کاندیداهای شکست خورده بزرگنمایی آنچه می خواهد و کوچک نمایی آنچه نمی خواهد را انجام داد.
کشته سازی، قهرمان سازی و در مقابل آن عدم انتشار اخبار مربوط به اعتراضات مردمی علیه اغتشاشات و یا انتشار سرد و کم اثر این اعتراضات و حذف، سانسور یا انحراف خبرها نیز جزءی از شگردهای بی بی سی است.
در این میان بی بی سی از سایر مواردی که در جلب توجه مخاطبین موثر است نیز بهره برده است، استفاده از گرافیک خبری؛ رنگ و نماهنگ«بیبیسی» انگلیسی، ترجمه و زیرنویس فارسی تمامی گفتوگوها به منظور اعتبار بخشی به مصاحبهها و گفتوگوها و استفاده از چهرهها و نژادهای مختلف ایران برای تنوع بخشیدن به چهره مجریهای خبر و برنامههای خبری، همچنین در برخی بخشهای خبری یا تبلیغات خبری سعی شده چهرههایی که از بانوان به عنوان مصاحبه شونده، کارشناس و ... نشان داده میشود عمدتاً با حجاب باشد.
تمامی ویژگی های فوق از این غول رسانه ای، هیولایی ساخت که می تواند به عنوان موثرترین ابزار استعمار انگلیس در براندازی و تحت تاثیر قرار دادن مخاطبان رسانه ای خود در کشور هدف مورد بهره برداری قرار گیرد.
این هیولای رسانهای با هزینه میلیاردی و هزاران کارمندان خود و استفاده از تمامی تجربیات و امکانات خود راهی ایران اسلامی شد تا بتواند بلکه آبی را گل آلود کند و از این آب گل آلود بهره خود را ببرد.
مهمترین زمینه توسعه موثر خبرپراکنی این شبکه بی توجهی مخاطبان به ریشه ها و اهداف رسانه ای این شبکه است. اینکه یک شبکه خبری خلاف انتظار متولی خود پوشش خبری کند موضوعی بعید است پس چرا القاء بی طرف و صادقانه بودن بی بی سی بدون توجه به ارتزاق آن از دولت انگلیس در ذهن مخاطب موثر واقع می شود؟ اینکه بی بی سی چنین خط مشیی دارد توقعی نیست، زیرا این رسانه در خدمت منافع استعماری غرب است، تنها انتظار این است که مخاطب با زیرکی و راهبرد رسانه ای شبکه های استعماری آشنا شده و با ارتقاء آگاهی راه نفوذ و تاثیرگذاری مجدد بسته شود.
دومین مسئلهای که به این موضوع دامن زد باید در ایران جستجو کرد زیرا سکوت، مواضع ضعیف و تشکیک آور بعضی از مسئولین که به این اختلافات و اغتشاشات و تعمیق فضای تردید در کشور دامن زد خود زمینه را برای این دست از شبکه ها فراهم کرد.
سومین مسئله در خصوص نفوذ بی بی سی، سیاست های رسانه ای ماست، افراط در مصلحت اندیشی نتیجه ای جز پوشش خبری کند و افزایش بی اعتمادی و کاهش مخاطب ندارد، اگر رسانه بتواند به نحو مناسب از سیاست های رسانه ای بهره ببرد می تواند با جلب اعتماد مخاطب خود راه را برای جولان رسانه های بیگانه ای چون بی بی سی مسدود نماید.
استفاده موثر از سواد رسانه ای باعث می شود که چنین اقداماتی از سوی دشمنان قسم خورده مورد شناسایی قرار گیرد و کمتر کسی تحت تاثیر آن قرار گیرد، گرچه در همان زمان با لطف خداوند حماسه 9 دی رقم خورد و خط بطلانی به تمام توطئه ها بود، اما به فرموده رهبر انقلاب فتنه بزرگتری در پیش است که همین جمله فصل الخطاب تکلیف ما در تجهیز افکار عمومی از نظر آشنایی با سواد رسانه ایست.
از سوی دیگر شواهد حاکی از آن است که بی بی سی پس از شکسته خوردن در فتنه 88 آرام ننشسته است و مردم ایران هم باید با مسلح شدن به «سواد رسانه ای» در مقابل فتنه های بزرگتر قدرت ایستادگی خود را نشان دهد.
*بسیج جامعه زنان
آشنا نبودن مردم با مبانی سواد رسانه ای باعث شد که در اغتشاشات پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 به قول فرمایش رهبر معظم انقلاب «فتنه»، رسانههای معاند موج سواریهای زیادی در این قضیه داشته باشند و در آن زمان بود که لزوم آگاه سازی و تجهیز مردم به این علم مشخص شد.
علاوه بر جوسازی های گسترده در شبکه های اجتماعی آن دوران(فرند فید، بالاترین، فیس بوک و توییتر) رسانه هایی هم از امکانات این فضای برای هدایت اغتشاشات بهره های فراوانی بردند که بی بی سی فارسی نسبت به بقیه رسانهها فعالتر وارد عرصه شد، تا جائیکه به مناسبت خوش خدمتی توسط نمایندگان مجلس این کشور مورد تقدیر قرار گرفت و جایزه «واضحترین پوشش یک حادثه خبری» را به دلیل پوشش انتخابات ایران از طرف اتحادیه رادیو و تلویزیونهای بینالمللی (AIB) در سال ۲۰۰۹ برای مستند «انتخاباتی که ایران را لرزاند» به خود اختصاص داد.
بیبیسی بنگاه سخنپراکنی کشور انگلستان است که ۲۶۰۰۰ کارمند دارد و بودجه سالیانهاش ۴ میلیارد پوند (حدود ۸ میلیارد دلار) است؛ فعالیت اصلی بیبیسی تولید برنامه و سرویسهای خبری است که در رادیو، تلویزیون و اینترنت پخش میشوند. به عقیده کارشناسان اوج بهکارگیری تکنیکهای خبری پیچیده به همراه عملیات روانی در جنگ دوم خلیج فارس و نبرد ائتلاف بر علیه صدام شکل گرفت.
تارنمای فارسی بیبیسی یکی از اولین تارنماهای خبری به زبان فارسی است که از سوی یک دولت خارجی برای فارسیزبانان تأسیس شد و زمان آغاز به کار آن به حدود هفت سال پیش باز میگردد. وبگاه فارسی بیبیسی، سایت خبری فارسی زبان، رادیو بی بی سی است که در سال 1379 راهاندازی شد.
اما شبکه تلویزیون فارسی بیبیسی، از سال 1385 توسط وزارت خارجه انگلیس پیشنهاد و در سال 1386 پذیرفته شد؛ اصرار بر راهاندازی این شبکه در ایران 5 ماه قبل از انتخابات سال 88 ایران جای تأمل دارد، این شبکه پخش برنامههای خود را از روز ۱۴ ژانویه ۲۰۰۹ میلادی، (۲۵ دی ۱۳۸۷ خورشیدی) آغاز کرد.
این شبکه در روزهای اول کاری خود دو نظرسنجی تلفنی از ایرانیها (در مورد مهمترین مشکلات مردم و نگرش ایرانیها و مردم جهان نسبت به موقعیت جانی کشورمان) انجام داد که در آن سعی شده بود با مهارت تمام و به طور غیرمستقیم مشکلات ایران از زبان مردم مجدداً مطرح شود همچنین از چهرههای مهم و مطرح مطبوعاتی همچون مسعود بهنود، سردبیر سایت اینترنتی B.B.C استفاده کرد تا به نحوی بتواند با بخشی از افکار عمومی ایران ارتباط برقرار کند...آنچه که عنوان شد شاید به عقیده برخی متخصصان از بدیهیترین ویژگیهای این شبکه تازه تأسیس باشد اما باید گفت برای درک و پیشبینی آنچه در ذهن گردانندگان این شبکه میگذرد، توجه به محتوای اولین برنامهها میتواند بسیار مهم باشد. B.B.C بهتر از صدای آمریکا با برنامه «کوک» ویژه موسیقی ایرانی و غربی، نسل جوان را به عنوان مخاطب برنامههای خود مورد توجه قرار داده و به نظر میرسد برنامهسازان B.B.C فارسی بر تلطیف محتوای برنامههای خبری از موسیقی و سایر عوامل جذاب استفاده میکنند. شاید این شبکه با جمعبندی نقاط قوت و ضعف تمامی شبکههای فارسیزبان به دنبال این باشد که تلفیقی از تمامی جذابیتها را برای جذب مخاطبان ایرانی داخل کشور فراهم آورد.»
با بررسی نحوه پوشش خبری رویدادهای قبل و بعد از انتخابات سال 88 می توان به راهبرد بی بی سی در ایران پی برد که مهمترین آنها چینش اخبار و ارائه اطلاعات از منظر خود است، به طوری که در ذهن مخاطبان خود فضای متوهم تقلب را زمینه سازی کرد، در عین حال با برقراری ارتباط داخلی و پوشش بین المللی در دو موضوع اعتراض به تقلب و اعتراض به خشونت و ایفای نقش کلیدی در بزرگنمایی و بیان اعتراض کاندیداهای شکست خورده بزرگنمایی آنچه می خواهد و کوچک نمایی آنچه نمی خواهد را انجام داد.
کشته سازی، قهرمان سازی و در مقابل آن عدم انتشار اخبار مربوط به اعتراضات مردمی علیه اغتشاشات و یا انتشار سرد و کم اثر این اعتراضات و حذف، سانسور یا انحراف خبرها نیز جزءی از شگردهای بی بی سی است.
در این میان بی بی سی از سایر مواردی که در جلب توجه مخاطبین موثر است نیز بهره برده است، استفاده از گرافیک خبری؛ رنگ و نماهنگ«بیبیسی» انگلیسی، ترجمه و زیرنویس فارسی تمامی گفتوگوها به منظور اعتبار بخشی به مصاحبهها و گفتوگوها و استفاده از چهرهها و نژادهای مختلف ایران برای تنوع بخشیدن به چهره مجریهای خبر و برنامههای خبری، همچنین در برخی بخشهای خبری یا تبلیغات خبری سعی شده چهرههایی که از بانوان به عنوان مصاحبه شونده، کارشناس و ... نشان داده میشود عمدتاً با حجاب باشد.
تمامی ویژگی های فوق از این غول رسانه ای، هیولایی ساخت که می تواند به عنوان موثرترین ابزار استعمار انگلیس در براندازی و تحت تاثیر قرار دادن مخاطبان رسانه ای خود در کشور هدف مورد بهره برداری قرار گیرد.
این هیولای رسانهای با هزینه میلیاردی و هزاران کارمندان خود و استفاده از تمامی تجربیات و امکانات خود راهی ایران اسلامی شد تا بتواند بلکه آبی را گل آلود کند و از این آب گل آلود بهره خود را ببرد.
مهمترین زمینه توسعه موثر خبرپراکنی این شبکه بی توجهی مخاطبان به ریشه ها و اهداف رسانه ای این شبکه است. اینکه یک شبکه خبری خلاف انتظار متولی خود پوشش خبری کند موضوعی بعید است پس چرا القاء بی طرف و صادقانه بودن بی بی سی بدون توجه به ارتزاق آن از دولت انگلیس در ذهن مخاطب موثر واقع می شود؟ اینکه بی بی سی چنین خط مشیی دارد توقعی نیست، زیرا این رسانه در خدمت منافع استعماری غرب است، تنها انتظار این است که مخاطب با زیرکی و راهبرد رسانه ای شبکه های استعماری آشنا شده و با ارتقاء آگاهی راه نفوذ و تاثیرگذاری مجدد بسته شود.
دومین مسئلهای که به این موضوع دامن زد باید در ایران جستجو کرد زیرا سکوت، مواضع ضعیف و تشکیک آور بعضی از مسئولین که به این اختلافات و اغتشاشات و تعمیق فضای تردید در کشور دامن زد خود زمینه را برای این دست از شبکه ها فراهم کرد.
سومین مسئله در خصوص نفوذ بی بی سی، سیاست های رسانه ای ماست، افراط در مصلحت اندیشی نتیجه ای جز پوشش خبری کند و افزایش بی اعتمادی و کاهش مخاطب ندارد، اگر رسانه بتواند به نحو مناسب از سیاست های رسانه ای بهره ببرد می تواند با جلب اعتماد مخاطب خود راه را برای جولان رسانه های بیگانه ای چون بی بی سی مسدود نماید.
استفاده موثر از سواد رسانه ای باعث می شود که چنین اقداماتی از سوی دشمنان قسم خورده مورد شناسایی قرار گیرد و کمتر کسی تحت تاثیر آن قرار گیرد، گرچه در همان زمان با لطف خداوند حماسه 9 دی رقم خورد و خط بطلانی به تمام توطئه ها بود، اما به فرموده رهبر انقلاب فتنه بزرگتری در پیش است که همین جمله فصل الخطاب تکلیف ما در تجهیز افکار عمومی از نظر آشنایی با سواد رسانه ایست.
از سوی دیگر شواهد حاکی از آن است که بی بی سی پس از شکسته خوردن در فتنه 88 آرام ننشسته است و مردم ایران هم باید با مسلح شدن به «سواد رسانه ای» در مقابل فتنه های بزرگتر قدرت ایستادگی خود را نشان دهد.
*بسیج جامعه زنان