شهدای ایران shohadayeiran.com

با توجه به اینکه شاه بیت فضاسازی ها در تبلیغ بیانیه اجرای برجام، برچیده شدن تحریمهای ظالمانه است؛ لازم است برای دوری از توهّم و واقع بینی درباره برجام و تبعات آن خصوصاً در بحث تحریم، محتوای مندرج در برجام را مرور نماییم.
شهدای ایران: در بیانیه ظریف- موگرینی  برای اعلام روز اجرای برجام، این توافق «تاریخی، استوار و منصفانه و مدل موفق در حل معضلات جامعه بین الملل» توصیف می شود. اگر طبق نظر مسئولان دولت یازدهم، برجام الگوی تعامل ایران با جهان باشد باید گفت ایران برای همیشه یک کشور در حال پیشرفت باقی می ماند؛ چرا که همان بلایی که بر اساس برجام بر سر صنعت هسته ای کشور آمد، از این به بعد برای سایر حوزه های high tech و راهبردی برای کشور نیز تکرار خواهد شد و استعدادهای کشور زیر بتن دفن خواهد شد.


 
به گزارش رجانیوز، به نظر می رسد همانطور که در فرایند مذاکراتی که به برجام منتهی شد، تیم مذاکره کننده خطوط قرمز نظام را نقض کردند، در فرایند اجرای برجام نیز دولت یازدهم و دیپلماتهایش در یک سکوت خبری کار خود را پیش برده و به الزاماتی که در نامه مقام معظم رهبری درباره اجرای برجام مورد تأکید قرار گرفته بود، توجه نکرده و یا حداقل توضیحی به ملت نداده است؛ از جمله مفاد نامه مقام معظم رهبری درباره الزامات اجرای برجام عبارتند از:
 
- محصول مذاکرات که در قالب برجام شکل گرفته است، دچار نقاط ابهام و ضعفهای ساختاری و موارد متعدّدی است که در صورت فقدان مراقبت دقیق و لحظه‌به‌لحظه،‌ میتواند به خسارتهای بزرگی برای حال و آینده‌ی کشور منتهی شود.
 
- لازم است تضمین‌های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلّف طرفهای مقابل، تدارک شود، که از جمله‌ی آن اعلام کتبی رئیس‌جمهور آمریکا و اتّحادیه‌ی اروپا مبنی بر لغو تحریمها است. در اعلام اتّحادیه‌ی اروپا و رئیس‌جمهور آمریکا، باید تصریح شود که این تحریمها بکلّی برداشته شده است.
 
- وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسّط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳ مصوّبه‌ی مجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعّالیّتهای برجام را متوقّف کند.
 
- اقدام در مورد نوسازی کارخانه‌ی اراک با حفظ هویّت سنگین آن، تنها در صورتی آغاز خواهد شد که قرارداد قطعی و مطمئن درباره‌ی طرح جایگزین و تضمین کافی برای اجرای آن منعقد شده باشد.
 
- معامله‌ی اورانیوم غنی‌‌شده‌ی موجود در برابر کیک زرد با دولت خارجی در صورتی آغاز خواهد شد که قرارداد مطمئن دراین‌‌باره همراه با تضمین کافی منعقد شده باشد. معامله و تبادل مزبور، باید بتدریج و در دفعات متعدّد باشد.
 
اکنون با توجه به اینکه شاه بیت فضاسازی ها در تبلیغ بیانیه اجرای برجام، برچیده شدن تحریمهای ظالمانه است؛ لازم است برای دوری از توهّم و واقع بینی درباره برجام و تبعات آن خصوصاً در بحث تحریم، محتوای مندرج در برجام را مرور نماییم:
 
 
الف - آینده تحریم­ها
 
از متن برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ چنین فهم می­شود که زیرساخت و ریل ­گذاری تحریم علیه ایران چه در اروپا در قالب «Council Decision»، چه در آمریکا در قالب «قوانین کنگره» و چه در شورای امنیت در قالب قطعنامه­ های قبلی حفظ خواهد شد. لذا در واقع تحریم­ها تعلیق می­شوند و نه لغو؛ و تعلیق تحریم­ها، تدریجاً و مشروط به  راستی­ آزمایی آژانس خواهد بود. به علاوه بحث کاسته شدن فشار تحریم­ها و تعلیق آنها صرفاً شامل موارد مرتبط با هسته ای ایران بوده و غالباً در حوزه دستورالعمل­ و مقررات اجرایی و خاتمه دادن به اجرای مفاد، خواهد بود. این اصل در بیانیه مشترک ظریف-موگرینی در روز اجرای برجام مورد تأکید قرار گرفته است: «از آنجا که ايران به تعهدات خود عمل نموده است، امروز تحريم های مالی و اقتصادی ملی و چندجانبه مربوط به برنامه هسته ای ايران منطبق با برجام برداشته شد.»
 
توجه به نمودار ذیل وزن تحریم­ های غیرهسته ­ای را به خوبی نشان می­دهد:
 



 در برنامه جامع مشترک اقدام (JCPOA) ملاحظه می شود:

    The JCPOA will produce the comprehensive lifting of all UN Security Council sanctions as well as multilateral and national sanctions related to Iran’s nuclear  programme, including steps on access in areas of trade, technology, finance, and energy

    ۱۸. The UN Security Council resolution endorsing this JCPOA will terminate all provisions of previous UN Security Council resolutions on the Iranian nuclear issue – ۱۶۹۶ (۲۰۰۶), ۱۷۳۷ (۲۰۰۶), ۱۷۴۷ (۲۰۰۷), ۱۸۰۳ (۲۰۰۸), ۱۸۳۵ (۲۰۰۸), ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) and ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) – simultaneously with the IAEA-verified implementation of agreed nuclear-related measures by Iran and will establish specific restrictions, as specified in Annex V.۱
    ۱۹. The EU will terminate all provisions of the EU Regulation, as subsequently amended, implementing all nuclear-related economic and financial sanctions, including related designations, simultaneously with the IAEA-verified implementation of agreed nuclear-related measures by Iran as specified in Annex V, which cover all sanctions and restrictive measures in the following areas, as described in Annex II.
    ۲۱. The United States will cease the application, and will continue to do so, in accordance with this JCPOA of the sanctions specified in Annex II to take effect simultaneously with the IAEA-verified implementation of the agreed nuclear-related measures by Iran as specified in Annex V. Such sanctions cover the following areas as described in Annex II.

نکته اساسی درباره ­ی تحریم­های آمریکا این است که دولت آمریکا در خصوص رفع تحریم­های ثانویه­ ی آمریکا که وزن عمده را از مجموعه­ ی تحریم­ها دارند، تعهد قطعی نداده است. بر اساس ماده ۲۳ برنامه جامع مشترک اقدام  و ماده ۲۱ ضمیمه ۵ برنامه جامع مشترک اقدام، آمریکا متعهد به لغو تحریم‌های ثانویه هسته‌ای آمریکا (موضوع برنامه جامع مشترک اقدام ) بعد از ۸ سال از اجرای تعهدات ایران نیست. آمریکا متعهد شده که برای لغو این تحریمها از طریق تعامل با کنگره تلاش کند. با توجه به اینکه تحریم‌های ثانویه کنگره آمریکا صرفا هسته ای نیست، احتمال بسیار ناچیزی برای لغو این تحریم­ها وجود دارد:
 
The United States will:

    ۲۱. Seek such legislative action as may be appropriate to terminate, or modify to effectuate the termination of, the statutory sanctions set forth in Sections ۴.۱-۴.۵, ۴.۷ and ۴.۹ of Annex II;

سایر تحریم های به بهانه اتهام تروریسم، پولشویی، امنیت ملی و نقض حقوق بشر آمریکا باقی می­ماند؛ بلکه به اذعان بسیاری از مقامات آمریکا، تحریم­ها روی این موضوعات منتقل گردیده و این تحریم­ ها تشدید خواهد شد تا محملی برای تحمیل خواسته­ های آمریکا و غرب به ایران باشد.
 
 
ب- بازگشت­ پذیری تحریم­ها
 
طبق ماده ۱۸ ضمیمه ۵ برنامه جامع مشترک اقدام، تحریم‌های سازمان ملل (قطعنامه‌های ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳ و ۱۹۲۹) بعد از اینکه اجرای تعهدات ایران از سوی آژانس انرژی اتمی راستی آزمایی شد (در روز اجرا)، خاتمه می‌یابد. البته خاتمه تحریم­ ها مشروط است و امکان بازگشت پذیری در صورت نقض تعهدات ایران را دارد:
 

    ۱۸. In accordance with the UN Security Council resolution endorsing this JCPOA, the provisions imposed in UN Security Council resolutions ۱۶۹۶ (۲۰۰۶), ۱۷۳۷ (۲۰۰۶), ۱۷۴۷ (۲۰۰۷), ۱۸۰۳ (۲۰۰۸), ۱۸۳۵ (۲۰۰۸), ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) and ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) will be terminated subject to re-imposition in the event of significant non-performance by Iran of JCPOA commitments, and specific restrictions, including restrictions regarding the transfer of proliferation sensitive goods will apply.

 
  ماده ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱ به گونه‌ای طراحی شده که امکان بازگشت سریع همه تحریمهای سازمان ملل با کوچکترین بهانه­ گیری آمریکایی­ها و هر یک از کشورهای ۱+۵ در قبال تعهدات ایران، عملی است. با اعتراض یک کشور از ۱+۵ به عدم اجرای تعهدات ایران در برنامه جامع مشترک اقدام، در فاصله حداکثر ۶۰ روز، با طی کردن مسیر ظاهری، رجوع به کمیسیون های کارشناسان، وزرای خارجه، مشورتی و سرانجام رجوع به شورای امنیت، تمام تحریم ها بازمی گردد.  در این مقطع این بازگشت پذیری به بهانه توان موشکی ایران و انجام آزمایش موشک بالستیک که آن را نقض قطعنامه شورای امنیت اعلام کرده اند، بسیار محتمل است. و از این به بعد نیز ایران در این قبیل حوزه های قدرت بسیار دست بسته خواهد بود.
 
نکته عجیب این است که به نظر می­رسد نتیجه فرایندهای طراحی شده در بندهای ۱۱،۱۲و۱۳ قطعنامه ۲۲۳۱ این خواهد بود که چنانچه ایران به عدم اجرای تعهدات برنامه جامع مشترک اقدام توسط طرف غربی اعتراض کند، باید همان مسیر کمیسیون­ها و شورای امنیت را طی کند و با توجه به اینکه این ۵ کشور طرف مقابل اعضای دائمی شورای امنیت هستند و حق وتو دارند، سرانجام عملاً تحریم­ها علیه ایران بازمی­گردد؛ یعنی عدم اجرای تعهد طرف مقابل و اعتراض ایران، موجب تنبیه ایران خواهد شد!

    ۱۱. Decides, acting under Article ۴۱ of the Charter of the United Nations, that,within ۳۰ days of receiving a notification by a JCPOA participant State of an issue that the JCPOA participant State believes constitutes significant non-performance of commitments under the JCPOA, it shall vote on a draft resolution to continue in effect the terminations in paragraph ۷ (a) of this resolution, decides further that if, within ۱۰ days of the notification referred to above, no Member of the Security Council has submitted such a draft resolution for a vote, then the President of the Security Council shall submit such a draft resolution and put it to a vote within ۳۰ days of the notification referred to above, and expresses its intention to take into account the views of the States involved in the issue and any opinion on the issue by the Advisory Board established in the JCPOA;
     
    ۱۲. Decides, acting under Article ۴۱ of the Charter of the United Nations, that, if the Security Council does not adopt a resolution under paragraph ۱۱ to continue in effect the terminations in paragraph ۷ (a), then effective midnight Greenwich Mean Time after the thirtieth day after the notification to the Security Council described in paragraph ۱۱, all of the provisions of resolutions ۱۶۹۶ (۲۰۰۶), ۱۷۳۷ (۲۰۰۶), ۱۷۴۷ (۲۰۰۷), ۱۸۰۳ (۲۰۰۸), ۱۸۳۵ (۲۰۰۸), and ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) that have been terminated pursuant to paragraph ۷ (a) shall apply in the same manner as they applied before the adoption of this resolution, and the measures contained in paragraphs ۷, ۸ and ۱۶ to ۲۰ of this resolution shall be terminated, unless the Security Council decides otherwise;
     
    ۱۳. Underscores that, in the event of a notification to the Security Council described in paragraph ۱۱, Iran and the other JCPOA participants should strive to resolve the issue giving rise to the notification, expresses its intention to prevent the reapplication of the provisions if the issue giving rise to the notification is resolved, decides, acting under Article ۴۱ of the Charter of the United Nations, that if the notifying JCPOA participant State informs the Security Council that such an issue has been resolved before the end of the ۳۰-day period specified in paragraph ۱۲ above, then the provisions of this resolution, including the terminations in paragraph ۷ (a), shall remain in effect notwithstanding paragraph ۱۲ above, and notes Iran’s statement that if the provisions of previous resolutions are applied pursuant to paragraph ۱۲ in whole or in part, Iran will treat this as grounds to cease performing its commitments under the JCPOA;

سازوکار طراحی شده در توافق وین و قطعنامه ۲۲۳۱ برای بازگشت­ پذیری تحریم­ها، به نحو سهل و سریع در دسترس ۱+۵ و آمریکا قرار دارد. در حالیکه بازگشت­ پذیری فعالیت­های هسته­ ای و روند پیشرفت قبلی ایران، با توجه به برچیده شدن زیرساخت­های اصلی و آسیب دیدن منابع انسانی در هاله ­ای از ابهام است.
 
در بیانیه مشترک ظریف-موگرینی در روز اجرای برجام تأکید شده است که: «همانگونه که مقرر شده است، ما به مراقبت و نظارت بر اجرای کامل و موثر برجام از طريق کميسيون مشترک، مرکب از ۱+۵ و ايران که توسط نماينده عالی اتحاديه اروپا در امور روابط خارجی و سياست امنيتی هماهنگ می گردد، دقيقا همانگونه که در ۲۳ تير ۱۳۹۴ توافق شد، ادامه خواهيم داد. آژانس بين المللی انرژی اتمی به سهم خود، مسئوليت مراقبت و راستی آزمايی اجرای برجام و نيز تعهدات ايران به عنوان عضو معاهده منع اشاعه و موافقتنامه پادمان و اجرای موقت پروتکل الحاقی را به عهده دارد.»
 
 
ج- وضع بازرسی های نامتعارف و استثنایی برای ایران:
 
همانطور که در بیانیه مشترک ظریف-موگرینی ملاحظه می شود، از این پس ایران علاوه بر NPT به عنوان یک کشور کاملاً استثنایی تحت راستی آزمایی های طراحی شده در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ قرار خواهد گرفت: «قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنيت که برجام را مورد تأييد قرار داد، از اين پس در کنار پيمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی)، تنها چارچوب حقوقی مربوط به فعاليت های هسته ای ايران خواهد بود،»
 
و اين شاهکار نيز در کارنامه تيم مذاکره کننده به رياست محمدجواد ظريف در دولت یازدهم در تاريخ ثبت شد.

*رجانیوز


نظر شما
(ضروری نیست)
(ضروری نیست)
آخرین اخبار