رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران با بیان اینکه باید مسئله آب را در چارچوب وسیع‌تر دید و نگاه «بخشی» به مسئله آب مشکل اساسی بوده است، گفت: موضع‌گیری وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو که هر کدام تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازند، مشکل بحران آب را حل نمی‌کند.
به گزارش شهدای ایران، محمد امین قانعی‌راد در سلسله نشست‌های آب، فرهنگ، جامعه با موضوع «بحران آب در ایران» در جمع خبرنگاران گفت: پدیده آب را باید به عنوان یک پدیده اجتماعی نگاه کنیم بنابراین با این کار می‌توان ضروری بودن توجه به آب را در کشور افزایش و حساسیت آن را بین مردم و مسئولان بالا ببریم.
وی افزود: مسئله آب یک مسئله‌ای است که در سطح وسیع‌تر به منابع آب و محیط زیست و بالاتر از آن به ابرسیستم اجتماعی بازمی‌گردد. پس باید مسئله آب را در چارچوب وسیع‌تر دید و نگاه «بخشی» به مسئله آب خود مشکل اساسی بوده است. بنابراین آب فراتر از سایر پیام‌ها اهمیت دارد که باید به آن توجه کرد.
قانعی‌راد تاکید کرد: هدف انجمن جامعه‌شناسی ایران متناسب با برنامه‌های راهبردی که در سال 90 تدوین شده است، بر اساس آن یک برنامه 15 ساله تدوین شد که با اهداف توسعه پیش‌بینی کردیم که راجع به مسائل محیط زیست باید تلاش بیشتری شود و صرف توبه کردن از اینکه در گذشته راجع به آب تصمیمات درستی گرفته نشده است، کافی نیست و باید تأملی در نفت هم راجع به این کار صورت گیرد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران اضافه کرد: در بسیاری از موارد هم در خصوص آب و مصرف آب و مدیریت آب شاید نیت‌های بدی هم وجود نداشته باشد و برخی بحران‌های به وجود آمد در بخش آب از نیت‌های بد نباشد.
وی افزود: بعد از انقلاب تلاقی که جهاد سازندگی داشت و یا قانون توزیع عادلانه آب که درسال 61 تصویب شده بود 4 هزار چاه عمیق و نیمه عمیق حفر شد و یا زمین‌های دیم به کشت تبدیل شد. پس این اقدامات تماما به قصد خدمت به اسلام و مسلمین بوده است. اما مسیر اشتباه باعث شد تا بحران آب در حال حاضر به اوج خود برسد. پس باید دقت کنیم که ابزارها ما را به هدف خود برساند.
قانعی‌راد با اشاره به اینکه بازاندیشی نیاز به گفت‌وگوی ملی دارد و در آن وضعیت است که به نتیجه می‌رسییم، گفت: موضع‌گیری جهاد کشاورزی و وزارت نیرو که هر کدام تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازد، مشکل بحران آب را حل نمی‌کند.
وی ادامه داد: وقتی وزارت جهاد کشاورزی عنوان می‌کند که چرا باید سدسازی صورت گیرد و وقتی وزارت نیرو اعلام می‌کند چرا 92 درصد آب کشور در خدمت کشاورزی باشد، اینها نشان می‌دهد که نگاه بخشی به آب بوده و مشکلات همچنان وجود خواهد داشت.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران ادامه داد: گفت‌وگوها باید نشان دهد که کجا اشتباه کردیم پس باید ببینیم که چه کسانی بهره‌برداران و مصرف‌کنندگان آب هستند و چگونه می‌توانیم سازمان اجتماعی را تجدید و از بحران آب جلوگیری کنیم.
قانعی‌راد گفت: اندیشمندان علوم انسانی و اجتماعی یاری کنند و نهادهای غیردولتی کمک کنند و بخش دولتی و وزارتخانه‌ها را غریبه ندانند و وارد گفت‌وگو با بخش خصوصی شوند تا بخش دولتی و وزارتخانه‌ها از بخش خصوصی حمایت مالی کنند تا بتوانیم این شعار «باید درباره آب گفت‌وگو کنیم» به نتیجه برسد.
در این نشست انوش اسفندیاری رئیس اندیشکده تدبیر آب ایران گفت: ارتباط آب با جامعه بسیار مهم است و جامعه ایرانی امروزی پیچیده است و چون مسئله آب ابعاد مختلفی دارد مسئله آب مغفول مانده است.
وی ادامه داد: معمولا در گزارشاتی که از سوی وزارتخانه‌ها عنوان می‌شود، یک تصویر تکراری از وضعیت آب است که همواره مصارف آب در شهرها را نشان می‌دهد.
وی افزود: برای اینکه یک تصویر عمومی از موضوع آب داشته باشیم، باید توجه داشته باشیم مصرف نهایی که مهمترین آن آب شرب است چه هزینه‌های زیادی را تحمیل می‌کند، اگرچه تنها 5 درصد آب مصرفی کشور در بخش شرب مصرف می‌شود.
وی ادامه داد: ما فکر می‌کنیم با انواع بهره‌برداری آب آشنا هستیم، در حالی که این طور نیست و تنها به این بسنده می‌شود که آب در مراکز جمعیتی و مصارف صنعتی و کشاورزی مورد توجه است.
وی با اشاره به اینکه در کل جهان 70 درصد مصرف آب در بخش کشاورزی و در ایران 92 درصد در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، گفت: یکی از خطرهایی که مربوط به آب در کشور تا حدودی مغفول مانده است، همانا آلودگی آب است. پس در کشور درحال حاضر با این بحران به خاطر افت آب‌های زیرزمینی و کاهش حجم ذخیره آب سدها وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه پس تصویر تکراری در خصوص آب باید تغییر کند و فقط از زاویه بهره‌برداری از آب به آن نگاه نشود، گفت: کمبود اطلاعات در جامعه در خصوص آب موجب سوء برداشت‌ها و عدم چانه‌زنی شده است. پس چون اطلاعات زیادی در نظام اداری وجود دارد اگر این اطلاعات گسترش یابد موجب گفت‌وگوی بیشتری در جامعه می‌شود.
به گفته وی اطلاعات زیادی در وزارت نیرو در خصوص آب وجود دارد که اگر عنوان شود گفت‌وگوی بیشتری در حوزه آب صورت می‌گیرد.
قانعی راد تصریح کرد: اگر زمانی دنبال سدسازی بودیم و الان دنبال انتقال آب هستیم، شاید در آینده همین انتقال آب نیز اشتباه باشد، پس نباید فرصت‌ها را از دست بدهیم و باید گفت‌وگوها از پشتیبانی خوبی برخوردار باشند.
وی تاکید کرد: مسئله حقوق مالکیت بهره‌برداری منابع آب است که موجب اعتراضات زیادی شده است. پس امید است مشارکت چند جانبه هم شروع خوب و هم پایان خوبی داشته باشد.
*فارس
وی افزود: مسئله آب یک مسئله‌ای است که در سطح وسیع‌تر به منابع آب و محیط زیست و بالاتر از آن به ابرسیستم اجتماعی بازمی‌گردد. پس باید مسئله آب را در چارچوب وسیع‌تر دید و نگاه «بخشی» به مسئله آب خود مشکل اساسی بوده است. بنابراین آب فراتر از سایر پیام‌ها اهمیت دارد که باید به آن توجه کرد.
قانعی‌راد تاکید کرد: هدف انجمن جامعه‌شناسی ایران متناسب با برنامه‌های راهبردی که در سال 90 تدوین شده است، بر اساس آن یک برنامه 15 ساله تدوین شد که با اهداف توسعه پیش‌بینی کردیم که راجع به مسائل محیط زیست باید تلاش بیشتری شود و صرف توبه کردن از اینکه در گذشته راجع به آب تصمیمات درستی گرفته نشده است، کافی نیست و باید تأملی در نفت هم راجع به این کار صورت گیرد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران اضافه کرد: در بسیاری از موارد هم در خصوص آب و مصرف آب و مدیریت آب شاید نیت‌های بدی هم وجود نداشته باشد و برخی بحران‌های به وجود آمد در بخش آب از نیت‌های بد نباشد.
وی افزود: بعد از انقلاب تلاقی که جهاد سازندگی داشت و یا قانون توزیع عادلانه آب که درسال 61 تصویب شده بود 4 هزار چاه عمیق و نیمه عمیق حفر شد و یا زمین‌های دیم به کشت تبدیل شد. پس این اقدامات تماما به قصد خدمت به اسلام و مسلمین بوده است. اما مسیر اشتباه باعث شد تا بحران آب در حال حاضر به اوج خود برسد. پس باید دقت کنیم که ابزارها ما را به هدف خود برساند.
قانعی‌راد با اشاره به اینکه بازاندیشی نیاز به گفت‌وگوی ملی دارد و در آن وضعیت است که به نتیجه می‌رسییم، گفت: موضع‌گیری جهاد کشاورزی و وزارت نیرو که هر کدام تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازد، مشکل بحران آب را حل نمی‌کند.
وی ادامه داد: وقتی وزارت جهاد کشاورزی عنوان می‌کند که چرا باید سدسازی صورت گیرد و وقتی وزارت نیرو اعلام می‌کند چرا 92 درصد آب کشور در خدمت کشاورزی باشد، اینها نشان می‌دهد که نگاه بخشی به آب بوده و مشکلات همچنان وجود خواهد داشت.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران ادامه داد: گفت‌وگوها باید نشان دهد که کجا اشتباه کردیم پس باید ببینیم که چه کسانی بهره‌برداران و مصرف‌کنندگان آب هستند و چگونه می‌توانیم سازمان اجتماعی را تجدید و از بحران آب جلوگیری کنیم.
قانعی‌راد گفت: اندیشمندان علوم انسانی و اجتماعی یاری کنند و نهادهای غیردولتی کمک کنند و بخش دولتی و وزارتخانه‌ها را غریبه ندانند و وارد گفت‌وگو با بخش خصوصی شوند تا بخش دولتی و وزارتخانه‌ها از بخش خصوصی حمایت مالی کنند تا بتوانیم این شعار «باید درباره آب گفت‌وگو کنیم» به نتیجه برسد.
در این نشست انوش اسفندیاری رئیس اندیشکده تدبیر آب ایران گفت: ارتباط آب با جامعه بسیار مهم است و جامعه ایرانی امروزی پیچیده است و چون مسئله آب ابعاد مختلفی دارد مسئله آب مغفول مانده است.
وی ادامه داد: معمولا در گزارشاتی که از سوی وزارتخانه‌ها عنوان می‌شود، یک تصویر تکراری از وضعیت آب است که همواره مصارف آب در شهرها را نشان می‌دهد.
وی افزود: برای اینکه یک تصویر عمومی از موضوع آب داشته باشیم، باید توجه داشته باشیم مصرف نهایی که مهمترین آن آب شرب است چه هزینه‌های زیادی را تحمیل می‌کند، اگرچه تنها 5 درصد آب مصرفی کشور در بخش شرب مصرف می‌شود.
وی ادامه داد: ما فکر می‌کنیم با انواع بهره‌برداری آب آشنا هستیم، در حالی که این طور نیست و تنها به این بسنده می‌شود که آب در مراکز جمعیتی و مصارف صنعتی و کشاورزی مورد توجه است.
وی با اشاره به اینکه در کل جهان 70 درصد مصرف آب در بخش کشاورزی و در ایران 92 درصد در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، گفت: یکی از خطرهایی که مربوط به آب در کشور تا حدودی مغفول مانده است، همانا آلودگی آب است. پس در کشور درحال حاضر با این بحران به خاطر افت آب‌های زیرزمینی و کاهش حجم ذخیره آب سدها وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه پس تصویر تکراری در خصوص آب باید تغییر کند و فقط از زاویه بهره‌برداری از آب به آن نگاه نشود، گفت: کمبود اطلاعات در جامعه در خصوص آب موجب سوء برداشت‌ها و عدم چانه‌زنی شده است. پس چون اطلاعات زیادی در نظام اداری وجود دارد اگر این اطلاعات گسترش یابد موجب گفت‌وگوی بیشتری در جامعه می‌شود.
به گفته وی اطلاعات زیادی در وزارت نیرو در خصوص آب وجود دارد که اگر عنوان شود گفت‌وگوی بیشتری در حوزه آب صورت می‌گیرد.
قانعی راد تصریح کرد: اگر زمانی دنبال سدسازی بودیم و الان دنبال انتقال آب هستیم، شاید در آینده همین انتقال آب نیز اشتباه باشد، پس نباید فرصت‌ها را از دست بدهیم و باید گفت‌وگوها از پشتیبانی خوبی برخوردار باشند.
وی تاکید کرد: مسئله حقوق مالکیت بهره‌برداری منابع آب است که موجب اعتراضات زیادی شده است. پس امید است مشارکت چند جانبه هم شروع خوب و هم پایان خوبی داشته باشد.
*فارس
