تا همین چند روز پیش وقتی پای صحبت اهل قلم می‌نشستی و سخن از ادبیات دفاع مقدس به میان می‌آمد، مهم‌ترین گلایه آنها نبود منبعی جامع برای بررسی و معرفی این آثار بود و این که در بازار آشفته نشر و موازی‌کاری نهادهای مختلف خیلی از آثار درخشان کمتر دیده می‌شوند، اما روز گذشته که همزمان با آخرین روز هفته دفاع مقدس بود، یک نرم‌افزار کتابشناسی رونمایی شد که سیر تا پیاز 8494 عنوان کتاب دفاع مقدس را روایت می‌کند.
شهدای ایران: روز گذشته و همزمان با آخرین روز از هفته دفاع مقدس، از نرم افزار کتاب شناسی دفاع مقدس با حضور چهره هایی مانند گلعلی بابایی رئیس سازمان هنری و ادبی دفاع مقدس، سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد و نجفعلی میرزایی مدیرعامل خانه کتاب رونمایی شد.
صالحی در این مراسم گفت: کتاب دفاع مقدس امروزه به یک قالب و ژانر خاص در حوزه کتاب تبدیل شده است. این تعداد کتابی که در نرم افزار کتاب شناسی معرفی شده، نشان می دهد که ما در حوزه کتاب برشی به عنوان کتاب دفاع مقدس پیدا کرده ایم که آن هم قالب های متنوعی دارد. ادبیات دفاع مقدس امروز به یک چهره خاص از حوزه ادبیات و نماینده هنری از هنرهای اسلامی و ملی ما تبدیل شده است.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد ادامه داد: حوزه خاطره نگاری نیز علاوه بر محتوا، سبک های خاص خود را پدید آورده است. در حوزه اسناد نیز این کتاب ها مجموعه قابل توجهی از اسناد شخصی و رسمی و نظامی را پدید آورده اند. در حوزه اسناد شخصی اتفاقات قابل توجهی را شاهد هستیم. پژوهش های ناظر بر جنگ ضلع دیگر کتاب های دفاع مقدس را تشکیل می دهند. فرهنگ نامه ها، دانشنامه ها، دایره المعارف ها و... از دیگر اضلاع هستند.
صالحی عنوان کرد: همه اینها می طلبد که ما هم کتاب شناسی دفاع مقدس داشته باشیم و هم مطالعات ناظر بر آن کتاب شناسی را. بنابراین مجموعه هایی مانند خانه کتاب موظف هستند روی این گونه مسائل تحقیق کنند.
او اضافه کرد: بخش عظیمی از لایه های انسان شناختی را می توان در کتاب های دفاع مقدس شاهد بود. در واقع این کتاب ها به فهم عمیق لایه های انسان شناختی کمک می کند. البته باید بگویم تاثیرات عاطفی این کتاب ها نیز بسیار قابل توجه است. این کتاب ها در حوزه عاطفی نیز بر انسان اثر می گذارد. وقتی با این کتاب ها درگیر می شویم، ابعاد مختلفی از عواطف بروز پیدا می کند. به فرمایش رهبر انقلاب ترکیب عجیبی بین غم و شادی به انسان دست می دهد و باز به تعبیر ایشان چیزی مثل غم عشق است.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد بیان کرد: با مطالعه کتاب های دفاع مقدس چه در قالب اسناد، چه پژوهش ها و چه ادبیات، انسان درگیر نوعی غم ملس می شود که همان درگیری عواطف است.
به گفته او، ضلع سوم کتاب های دفاع مقدس، تاثیرات رفتاری است. بسیاری از کتاب ها اطلاعات می دهند، اما تاثیرات رفتاری ندارند. در مقابل کتاب های دفاع مقدس تاثیرات رفتاری فراوانی دارند، زیرا هشت سال یک ملت با همه اجزایش درگیر دفاع شده بود، پس الگوی دفاع مقدس الگوی عجیب رفتاری است. وقتی ما از کتاب دفاع مقدس حرف می زنیم، با کتابی مواجه هستیم که تاثیراتش تنها در حوزه شناختی مطرح نیست. بنابراین امیدواریم کاری که به عنوان کتاب شناسی دفاع مقدس انجام شده است، فرصتی را پدید آورد تا کتاب های دفاع مقدس ما با نگاهی دوباره اعتبارسنجی شوند.
صالحی با انتقاد از نبود رتبه بندی کتاب های دفاع مقدس گفت: کتاب های دفاع مقدس می توانند رتبه بندی شوند، همچنین مخاطب سنجی سنی، تحصیلی، شغلی و... از دیگر اموری است که باید انجام شود. همچنین بازخوانی نکته های مغفول شده و تشکیل بانک ایده ها و سوژه ها از دیگرمواردی است که می تواند مکمل این لوح باشد.
نجفعلی میرزایی هم در سخنانی گفت: متاسفانه ما تاکنون ارزیابی علمی از آثار دفاع مقدس نداشته ایم. یکی از عواملی که موجب می شود ارزیابی های ما کامل نباشد نبود آمار، تحلیل و ارزیابی از کتاب های دفاع مقدس است. دفاع مقدس از آنجا که زیرساخت فرهنگی ما تلقی می شود، شناخت ارزش هایش به نوعی مبنا و مقدمه شناخت فرهنگ و توسعه فرهنگی است.او ادامه داد: هر اقدامی که در حوزه دفاع مقدس انجام شود، به نوعی در توسعه و بالندگی فرهنگی تاثیرگذار است. البته باید در نظر داشت که اهمال نسبت به فرهنگ دفاع مقدس از بزرگ ترین تهدیدها علیه نظام است. خانه کتاب از جهات مختلف برای این مقوله اهتمام قائل شده است. ما در حوزه کتاب شناسی در خانه کتاب جریان نسبتا فعالی را راه انداخته ایم.
مدیرعامل خانه کتاب از ارائه کتاب شناسی های مختلف متناسب با تقویم و مناسبت ها خبر داد و افزود: تاکنون حدود 200 کتاب شناسی بزرگ و کوچک تهیه شده و کتاب شناسی دفاع مقدس نیز در جهت نهضت کتاب شناسی در ایران انجام شده است.
گلعلی بابایی، رئیس سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس که به نمایندگی از بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در این مراسم حاضر شده بود، اظهار کرد: ادبیات دفاع مقدس عرصه پهناوری است که بخشی از فرهنگ ما را تغذیه می کند و کتاب های نوشته شده هر کدام گوشه ای از واقعیات دفاع مقدس را نشان می دهند. تاکنون کتاب های ارزشمندی در این عرصه نگاشته شده که هر کدام تحولی در بازار نشر ایجاد کرده است.
او با اشاره به نرم افزار کتاب شناسی دفاع مقدس افزود: با نظری اجمالی به این نتیجه رسیدم که کار بسیار ارزشمندی است و خلأ آن در فضای کنونی بسیار احساس می شود؛ زیرا ما آمار دقیقی از کتاب های چاپ شده نداریم. این کار شروع خوبی است، برای این که ما به یک ارزیابی علمی دست پیدا کنیم و اگر به قول رهبر انقلاب بتوانیم از طریق این کتاب ها نقاشی زیبای کتاب دفاع مقدس را به تمام جامعه نشان دهیم، کار تاثیرگذاری خواهد بود. رئیس سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس گفت: ما در این سازمان آمادگی داریم اطلاعاتی را در زمینه کتاب های دفاع مقدس و جشنواره هایی مانند کتاب سال دفاع مقدس از این نرم افزار استخراج کنیم.
مجید غلامی جلیسه، معاون فرهنگی خانه کتاب نیز گفت: اولین کتاب شناسی دفاع مقدس در سال 61 منتشر شد که 194 کتاب را در خود جای داده بود. طی این سال ها 14 عنوان کتاب شناسی دفاع مقدس به نگارش درآمده است که شاید یکی از کامل ترین آنها کتاب شناسی دفاع مقدس باشد که آثار سال 59 تا 81 را دربر گرفته و از سوی انتشارات قدیانی منتشر شده است. در این کتاب شناسی 5000 عنوان کتاب معرفی شده است. اما لوح فشرده کتاب شناسی دفاع مقدس خانه کتاب، کتاب های آثار منتشر شده از سال 59 تا شهریور 93 را در خود جای داده و در مجموع 8494 عنوان کتاب را معرفی کرده است. اطلاعات اولیه همراه چکیده ای از کتاب، تصویر طرح جلد و مشخصات کتاب شناسی از جمله اطلاعاتی است که در این نرم افزار ارائه شده است. همچنین امکان جستجوی اطلاعات براساس عنوان نام پدیدآورنده، موضوع و ناشر نیز فراهم شده است.
*جام جم
صالحی در این مراسم گفت: کتاب دفاع مقدس امروزه به یک قالب و ژانر خاص در حوزه کتاب تبدیل شده است. این تعداد کتابی که در نرم افزار کتاب شناسی معرفی شده، نشان می دهد که ما در حوزه کتاب برشی به عنوان کتاب دفاع مقدس پیدا کرده ایم که آن هم قالب های متنوعی دارد. ادبیات دفاع مقدس امروز به یک چهره خاص از حوزه ادبیات و نماینده هنری از هنرهای اسلامی و ملی ما تبدیل شده است.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد ادامه داد: حوزه خاطره نگاری نیز علاوه بر محتوا، سبک های خاص خود را پدید آورده است. در حوزه اسناد نیز این کتاب ها مجموعه قابل توجهی از اسناد شخصی و رسمی و نظامی را پدید آورده اند. در حوزه اسناد شخصی اتفاقات قابل توجهی را شاهد هستیم. پژوهش های ناظر بر جنگ ضلع دیگر کتاب های دفاع مقدس را تشکیل می دهند. فرهنگ نامه ها، دانشنامه ها، دایره المعارف ها و... از دیگر اضلاع هستند.
صالحی عنوان کرد: همه اینها می طلبد که ما هم کتاب شناسی دفاع مقدس داشته باشیم و هم مطالعات ناظر بر آن کتاب شناسی را. بنابراین مجموعه هایی مانند خانه کتاب موظف هستند روی این گونه مسائل تحقیق کنند.
او اضافه کرد: بخش عظیمی از لایه های انسان شناختی را می توان در کتاب های دفاع مقدس شاهد بود. در واقع این کتاب ها به فهم عمیق لایه های انسان شناختی کمک می کند. البته باید بگویم تاثیرات عاطفی این کتاب ها نیز بسیار قابل توجه است. این کتاب ها در حوزه عاطفی نیز بر انسان اثر می گذارد. وقتی با این کتاب ها درگیر می شویم، ابعاد مختلفی از عواطف بروز پیدا می کند. به فرمایش رهبر انقلاب ترکیب عجیبی بین غم و شادی به انسان دست می دهد و باز به تعبیر ایشان چیزی مثل غم عشق است.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد بیان کرد: با مطالعه کتاب های دفاع مقدس چه در قالب اسناد، چه پژوهش ها و چه ادبیات، انسان درگیر نوعی غم ملس می شود که همان درگیری عواطف است.
به گفته او، ضلع سوم کتاب های دفاع مقدس، تاثیرات رفتاری است. بسیاری از کتاب ها اطلاعات می دهند، اما تاثیرات رفتاری ندارند. در مقابل کتاب های دفاع مقدس تاثیرات رفتاری فراوانی دارند، زیرا هشت سال یک ملت با همه اجزایش درگیر دفاع شده بود، پس الگوی دفاع مقدس الگوی عجیب رفتاری است. وقتی ما از کتاب دفاع مقدس حرف می زنیم، با کتابی مواجه هستیم که تاثیراتش تنها در حوزه شناختی مطرح نیست. بنابراین امیدواریم کاری که به عنوان کتاب شناسی دفاع مقدس انجام شده است، فرصتی را پدید آورد تا کتاب های دفاع مقدس ما با نگاهی دوباره اعتبارسنجی شوند.
صالحی با انتقاد از نبود رتبه بندی کتاب های دفاع مقدس گفت: کتاب های دفاع مقدس می توانند رتبه بندی شوند، همچنین مخاطب سنجی سنی، تحصیلی، شغلی و... از دیگر اموری است که باید انجام شود. همچنین بازخوانی نکته های مغفول شده و تشکیل بانک ایده ها و سوژه ها از دیگرمواردی است که می تواند مکمل این لوح باشد.
نجفعلی میرزایی هم در سخنانی گفت: متاسفانه ما تاکنون ارزیابی علمی از آثار دفاع مقدس نداشته ایم. یکی از عواملی که موجب می شود ارزیابی های ما کامل نباشد نبود آمار، تحلیل و ارزیابی از کتاب های دفاع مقدس است. دفاع مقدس از آنجا که زیرساخت فرهنگی ما تلقی می شود، شناخت ارزش هایش به نوعی مبنا و مقدمه شناخت فرهنگ و توسعه فرهنگی است.او ادامه داد: هر اقدامی که در حوزه دفاع مقدس انجام شود، به نوعی در توسعه و بالندگی فرهنگی تاثیرگذار است. البته باید در نظر داشت که اهمال نسبت به فرهنگ دفاع مقدس از بزرگ ترین تهدیدها علیه نظام است. خانه کتاب از جهات مختلف برای این مقوله اهتمام قائل شده است. ما در حوزه کتاب شناسی در خانه کتاب جریان نسبتا فعالی را راه انداخته ایم.
مدیرعامل خانه کتاب از ارائه کتاب شناسی های مختلف متناسب با تقویم و مناسبت ها خبر داد و افزود: تاکنون حدود 200 کتاب شناسی بزرگ و کوچک تهیه شده و کتاب شناسی دفاع مقدس نیز در جهت نهضت کتاب شناسی در ایران انجام شده است.
گلعلی بابایی، رئیس سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس که به نمایندگی از بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در این مراسم حاضر شده بود، اظهار کرد: ادبیات دفاع مقدس عرصه پهناوری است که بخشی از فرهنگ ما را تغذیه می کند و کتاب های نوشته شده هر کدام گوشه ای از واقعیات دفاع مقدس را نشان می دهند. تاکنون کتاب های ارزشمندی در این عرصه نگاشته شده که هر کدام تحولی در بازار نشر ایجاد کرده است.
او با اشاره به نرم افزار کتاب شناسی دفاع مقدس افزود: با نظری اجمالی به این نتیجه رسیدم که کار بسیار ارزشمندی است و خلأ آن در فضای کنونی بسیار احساس می شود؛ زیرا ما آمار دقیقی از کتاب های چاپ شده نداریم. این کار شروع خوبی است، برای این که ما به یک ارزیابی علمی دست پیدا کنیم و اگر به قول رهبر انقلاب بتوانیم از طریق این کتاب ها نقاشی زیبای کتاب دفاع مقدس را به تمام جامعه نشان دهیم، کار تاثیرگذاری خواهد بود. رئیس سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس گفت: ما در این سازمان آمادگی داریم اطلاعاتی را در زمینه کتاب های دفاع مقدس و جشنواره هایی مانند کتاب سال دفاع مقدس از این نرم افزار استخراج کنیم.
مجید غلامی جلیسه، معاون فرهنگی خانه کتاب نیز گفت: اولین کتاب شناسی دفاع مقدس در سال 61 منتشر شد که 194 کتاب را در خود جای داده بود. طی این سال ها 14 عنوان کتاب شناسی دفاع مقدس به نگارش درآمده است که شاید یکی از کامل ترین آنها کتاب شناسی دفاع مقدس باشد که آثار سال 59 تا 81 را دربر گرفته و از سوی انتشارات قدیانی منتشر شده است. در این کتاب شناسی 5000 عنوان کتاب معرفی شده است. اما لوح فشرده کتاب شناسی دفاع مقدس خانه کتاب، کتاب های آثار منتشر شده از سال 59 تا شهریور 93 را در خود جای داده و در مجموع 8494 عنوان کتاب را معرفی کرده است. اطلاعات اولیه همراه چکیده ای از کتاب، تصویر طرح جلد و مشخصات کتاب شناسی از جمله اطلاعاتی است که در این نرم افزار ارائه شده است. همچنین امکان جستجوی اطلاعات براساس عنوان نام پدیدآورنده، موضوع و ناشر نیز فراهم شده است.
*جام جم
