شهدای ایران:  سران و مقامهای ارشد افزون بر 190 کشور دنيا در حال گرد آمدن، زير يک سقف برای شرکت در بزرگترين المپيک سياسی ديپلماتيک یعنی شصت و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل در نيويورك هستند. اين رويدادی است که هر ساله تکرار می شود و مقامهای ارشد دولت ها از اين فرصت برای بيان ديدگاه هایشان در قبال رخدادهای بين المللی استفاده می کنند.

این بار نیز با توجه به تحولات جهانی از جمله حوادث خاورمیانه و ادامه جنایات گروهکهای تروریستی از جمله داعش چشم ناظران چهارگوشه دنيا به نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل دوخته شده است؛ اما این اجلاس برای ایران اهمیتی ویژه دارد. چراکه نتیجه یکسال مذاکرات هسته ای با 1+5 موسوم به توافقات ژنو در حاشیه این اجلاس بیش از بیش مشخص می شود و حضور روحانی در نیویورک می تواند بر این مذاکرات تاثیر گذار باشد.

حجت الاسلام حسن روحانی به همراه هیات همراه دوشنبه 31 شهریورماه به نیویورک می رود. این دومین سفر روحانی به نیویورک به عنوان رئیس جمهور ایران است.

سفر اول روحانی یک ماه پس از تصدی اش بر کابینه یازدهم بود . روحانی در آن سفر توصیه رهبری مبنی بر "نرمش قهرمانانه" را توشه خود داشت و با بیان صریح مواضع جمهوری اسلامی از زبان رئیس جمهور در سازمان ملل و در دیدارهای عمومی و خصوصی و استمرار موفق رهگیری دیپلماسی عمومی که سال ها مورد توجه مسئولان کشور است، نتایج مطلوبی از این سفر حاصل گشت، اما در دقایق پایانی این سفر ارتباط تلفنی دو رئیس جمهور حاشیه ای پررنگ تر از متن گردید.

رهبر انقلاب پیش از سفر رئیس دولت یازدهم سیاست و خط مشی این دولت را تائید و در عین حال توصیه کردند"عرصه دیپلماسی، عرصه لبخند و درخواست مذاکره و مذاکره است اما همه این رفتارها باید در چارچوب چالش اصلی فهم و درک شود. بنده با مسئله ای که سالهای پیش نرمش قهرمانانه خواندم موافقم چرا که این حرکت در مواقعی بسیار خوب و لازم است اما با پایبندی به یک شرط اصلی. درک ماهیت طرف مقابل و فهم صحیح هدفگذاری او  شرط اصلی استفاده از تاکتیک نرمش قهرمانانه است. یک کُشتی گیر فنی نیز برخی مواقع بدلیل فنی نرمش نشان میدهد اما فراموش نمیکند که حریفش کیست و هدف اصلی او چیست؟"

روحانی پس از بازگشت از این سفر 6 روزه در فرودگاه مهرآباد در مورد این تماس تلفنی گفت: در همان روزهایی که به این سفر عازم بودم اولین خبرها را دریافت کردم که مقامات آمریکایی ابراز تمایل کردند که با ما ملاقاتی داشته باشند، وقتی وارد نیویورک شدم این مسئله مفصل تر مطرح شد.

رئیس قوه مجریه افزود: دیروز درست در لحظه ای که آماده حرکت به سمت فرودگاه بودیم اطلاع دادند که کاخ سفید با سفیر و نماینده دائم ما در نیویورک تماس گرفته و درخواست چند دقیقه مکالمه تلفنی را داشته است به همین دلیل با موبایل سفیرمان تماس گرفتند و این مکالمه انجام شد.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه اعلام کردیم که در این سفر مقدمات لازم برای این ملاقات فراهم نشده است، ادامه می دهد: این مسئله البته در آمریکا سروصدا کرد، رسانه های آمریکایی عنوان کردند که آمریکا تحقیر شده و درخواست ملاقات داده اما درخواست آن رد شده است، البته مسئله به این شکل نبود.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه ما زمان کافی نداشتیم که این ملاقات صورت گیرد، گفت: زمان کافی نبود که ملاقات به صورت دلخواه و مفید باشد و نقطه نظرات به طور کامل مطرح شود به همین دلیل این درخواست را نپذیرفتیم، به خاطر این بود که وقت کافی برای هماهنگی این ملاقات نبود.

روحانی با اشاره به اینکه بین ما و آمریکا مسائل بسیاری از 60 سال گذشته وجود داشته، تصریح داشت: آمریکا با ایران قبل و بعد از انقلاب تنش هایی داشته، مسائل مهمی در منطقه نسبت به ایران بوده است، اینکه ملاقاتی در سطح دو رئیس جمهور بعد از 35 سال انجام شود نیاز به مقدماتی داشت به همین دلیل این کار نارس بود، به همین دلیل این ملاقات انجام نشد.

اما همزمان با ورود رئیس جمهور به کشور جمعی از مخالفان و موافقان سیاست ها و مواضع و اقدامات روحانی در سفر نیویورک با بیان شعارهایی مخالفت و موافقت خود را اعلام نمودند. البته محمدرضا صادق مشاور رسانه های رئیس جمهور در هنگام ورود به پاویون ریاست جمهوری در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص تجمع مخالفان و موافقان در فرودگاه گفت: این خوب است و نشان دهنده آزادی است.

سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان و عضو تیم مداکره کننده ایران درهمان ایام در یک گفتگوی تلویزیونی در مورد تماس تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا گفت: در فضایی که شوق و علاقه برای دیدار با روحانی از سوی همه کشورها و رسانه ها وجود داشت، اوباما تقاضای ملاقات با روحانی را کرد.

وی در عین حال تاکید داشت: تنظیم این ملاقات از پیچیدگی های خاصی برخوردار است و این طور نیست که پس از یک دوران طولانی و روابط پرتنش به سادگی ملاقاتی صورت گیرد.

اکنون 12 ماه از این تماس تلفنی می گذرد. خیلی از تحلیلگران از احتمال دیدار اوباما و روحانی در سفر پیش رو خبر می دهند. دیداری که بارها سخنگوی دولت آنرا رد کرده و گفته است:"رئیس جمهور هیچ برنامه ای برای دیدار با اوباما ندارد." اما بدلیل برگزاری مذاکرات هسته ای همزمان با اجلاس سازمان ملل، این دیدار دور از ذهن نیست. همچنانکه خود روحانی نیز در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی" ان بی سی" آمریکا در پاسخ به سوالی درباره ملاقات با اوباما درصورت سفر به نیویورک گفت: "فعلا در برنامه من چیزی به عنوان ملاقات با رییس جمهور اوباما وجود ندارد اما در دنیای سیاست همه چیز امکان پذیر است."

بنابراین گزارش، دور جدید مذاکرات ایران و 1+5 از جمعه 28 شهریورماه درنیویورک و در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل آغاز شده است. مذاکره کنندگان ایران و امریکا دور جدید مذاکرات هسته ای را در نیویورک پیش از حضور روحانی و اوباما در این شهر آغاز کرده اند. هیات های مذاکره کننده ایران و 1+5 برای دستیابی به راه حل جامع هسته ای تاکنون شش بار در شهر وین بر سر میز مذاکره نشسته اند و در پنجمین دور مذاکرات نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع آغاز شد. در ششمین دور مذاکرات در وین، طرفین مذاکره کننده تصمیم گرفتند با توجه به فرا رسیدن ضرب الاجل برای دست یافتن به توافق جامع در 29 تیر (20 ژوئیه)، گفت وگوها را به مدت 4 ماه دیگر تمدید کنند.

به نقل از بلومبرگ،یک مقام آمریکایی حاضر در هفتمین دور مذاکرات که خواست نامش فاش نشود، در مورد این مذاکرات گفته است: دو طرف تعهد خود را برای دست یافتن به توافق جامع در مذاکرات هسته ای نشان داده اند و احتمال دست یافتن به پیشرفت وجود دارد.

این مقام آمریکایی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود گفت: 'باراک اوباما' رییس جمهوری آمریکا آماده دیدار با حسن روحانی در حاشیه سفر وی به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی است هرچند برنامه از پیش تعیین شده ای برای چنین دیداری وجود ندارد.

همچنین جمعه شب 28 شهریورماه در شورای امنیت سازمان ملل جلسه ای در خصوص برخورد با گروه داعش به ریاست جان کری برگزار شد. به نقل از الجزیره، "جان کری" که در جلسه شورای امنیت سازمان ملل سخن می گفت، با اشاره به ائتلاف داعش گفت: ائتلاف علیه داعش، تنها یک ائتلاف نظامی نیست و ایران هم می تواند در آن نقش داشته باشد.

کری در این جلسه تاکید کرد: ائتلافی که می‌خواهد داعش را نابود کند فقط یک ائتلاف نظامی نیست. چنین ائتلافی باید جامع و دربرگیرنده همکاریهای نزدیک در زمینه های گوناگون باشد. در این ائتلاف تقریبا برای همه کشورها نقشی وجود دارد، از جمله ایران.

کری در حالی به نیاز آمریکا برای کسب کمک ایران اشاره می کند که در هفته گذشته و پیش از برگزاری کنفرانس پاریس مدعی شده بود "که به دلیل حمایت ایران از دولت سوریه، تهران نمی تواند در امر مبارزه با داعش حضور داشته باشد" و این تغییر رویکرد آمریکا نشان از اعتراف آنان به نقش آفرینی منطقه ای و فرامنطقه ای ایران در تحولات جهانی است و خود به خوبی می دانند بدون حضور ایران نمی توانند هیچیک از مشکلات منطقه را حل کنند.

حسین شیخ الاسلام مشاور بین الملل رئیس مجلس شورای اسلامی در گفتگو با مهر، در مورد رفتارهای ضد و نقیض مقامات آمریکایی می گوید: نشست ها و گفتگوهایی که در مذاکرات هسته ای در یکسال گذشته داشته ایم تاکنون هیچ دستاوردی نداشته و هر زمان که مقامات آمریکایی خواستند به ایران توهین کرده و افترا بستند.

شیخ الاسلام با اشاره به سخنان یک هفته پیش جان کری در مورد ایران گفت: کری ایران را متهم به پشتیبانی از تروریسم کرده بود و گفته بود چون ایران پشتیبان تروریسم است، آن را در ائتلاف بر علیه داعش دعوت نمی کنیم، اما الان احساس نیاز به ایران کردند و دریافتند که بدون ایران نمی توانند تحولات منطقه را کنترل کنند.

وی با تاکید بر اینکه ایران نیازی به ملاقات با اوباما ندارد، ادامه داد: این نیاز آمریکایی ها است؛ چراکه آنان می دانند وقتی با ایران در سطح عالی مذاکره کنند، اعتبارشان افزایش یافته و این پیغام را به جهانیان می رسانند که ما با تمام کشورها از کشورهای مخالف همچون ایران گرفته تا عربستان نوکر ارتباط داریم.

مشاور بین الملل رئیس مجلس شورای اسلامی، با اشاره به تجربه تاریخی چراغ سبز نشان دادن به آمریکا بیان کرد: در یک دولتی چراغ سبز به آمریکا نشان داده شد، اما نتیجه آن چه بود؟ جز اینکه ایران را محور شرارت نامیدند.

شیخ الاسلام با بیان اینکه هیچ تضمینی به دیدار با مقامات آمریکایی در سطح عالی وجود ندارد، گفت: از کجا معلوم که دیدار رؤسای جمهور ایران و آمریکا برگزار شود و دوباره پس از این دیدار آنان حزب الله را تروریسم و ایران را حامی تروریسم معرفی نکنند.

وی حمایت از اسرائیل را مهمترین هدف آمریکا در منطقه دانست و تصریح کرد: آنان حتی برنامه صلح آمیز هسته ای ایران را نمی خواهند و من به عنوان یک تحلیل گر سیاسی دیدار با اوباما را به نفع آمریکا و به ضرر ایران می دانم.

در همین راستا منصور حقیقت پور نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاس خارجی مجلس نیز در گفتگو با مهر گفت: کاخ سفید به دنبال گدایی کردن ملاقات اوباما با روحانی است، آنها به این ملاقات نیازمند هستند.

حقیقت پور افزود: به طور حتم آقای رئیس جمهور براساس جمع بندی مسئولان نظام رفتار خواهد کرد که در این صورت اگر دیدگاه های رهبری پایه و اساس قرار گیرد که حتما اینگونه است، اجازه ای برای دیدار در سطح روسای جمهور صادر نشده و نخواهد شد.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: ملاقات در سطح وزرای خارجه دو کشور انجام شده و هم اکنون نیز در حال انجام است اما در سطح روسای جمهور اجازه ای صادر نشده است.‎

اما توصیه های رهبر انقلاب به تیم دیپلماسی ایرانی چیست؟ بعد از گذشت یکسال از نشستن بر سر میز مشترک با مقامات غربی  و اضافه شدن این تجربه بر تجربه ی سالها دشمنی آمریکا با ایران، رهبر انقلاب ضمن یادآوری و تبیین ویژگی ها و شاخص های دیپلماسی ایرانی، بر بی اعتماد بودن به آمریکا تاکید و با توجه به روند مذاکرات در یکسال گذشته تصریح کردند: در مجموع معلوم شد مذاکره برخلاف تصورات برخی‌ها، به هیچ چیز کمک نمی‌کند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار وزیر امور خارجه، سفیران و مسئولان نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور، دستگاه دیپلماسی کشور را مدافعان خط مقدم دفاع از اهداف، منافع ملی و سرمایه‌ی ملی ایرانیان خواندند و ضمن تبیین ویژگی‌های دیپلماسی ایرانی بیان کردند: یک دیپلماسی هوشمندانه و فعال می‌تواند دستاوردهای بسیار مهم سیاسی، اقتصادی، انسانی و اجتماعی به همراه بیاورد که با هیچ حرکتی از جمله جنگ‌های پرهزینه و پرخطر نیز حاصل نمی‌شود و این واقعیت نشان‌دهنده‌ی وزن و جایگاه دستگاه دیپلماسی در مجموعه‌ی مدیریت یک کشور است.

ایشان در همین زمینه، «به کرسی نشاندن منطق جمهوری اسلامی» یعنی مردم‌سالاری دینی را هدفی بزرگ برشمردند و تأکید کردند: در این مسئله بدون انفعال وارد شوید چرا که این هدف به‌خصوص در منطقه‌ی اسلامی، کاملاً قابل تحقق است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با بیان چند دلیل و استدلال درباره نفی تعامل با آمریکا تأکید کردند: رابطه با آمریکا و مذاکره با این کشور به جز در موارد خاصی برای جمهوری اسلامی نه تنها هیچ نفعی ندارد بلکه ضرر هم دارد و کدام عاقلی است که دنبال کار بی‌منفعت برود!؟

ایشان افزودند: عده‌ای اینجور وانمود می‌کردند که اگر با آمریکایی‌ها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود، البته ما می‌دانستیم اینجور نیست اما قضایای یک سال اخیر برای چندمین بار این واقعیت را اثبات کرد.

رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن آمریکایی‌ها تندتر و اهانت‌آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه‌ی بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند.

رهبر انقلاب در همین زمینه، افزایش تحریم‌ها را مورد اشاره قرار دادند و گفتند: آمریکایی‌ها نه تنها دشمنی‌ها را کم نکردند بلکه تحریم ها را هم افزایش دادند! البته می‌گویند این تحریم‌ها، جدید نیست اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه‌ی تحریم هم، فایده‌ای نداشته است.

ایشان خاطرنشان کردند: البته در زمینه‌ی ادامه‌ی مذاکرات هسته‌ای، منع نمی‌کنیم و کاری که دکتر ظریف و دوستانشان شروع کردند و تا امروز هم خوب پیش رفتند دنبال می‌شود اما این، یک تجربه‌ی ذیقیمت دیگر برای همه بود که متوجه شویم نشست و برخاست و حرف زدن با آمریکایی ها، مطلقاً تأثیری در کم کردن دشمنی آنها ندارد و بدون فایده است.

بنابراین گزارش حسن روحانی رئیس‌جمهور اسلامی 31 شهرویر ماه به نیویورک می رود و پیش بینی می شود محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور، حسین فریدون دستیار ویژه رئیس جمهور و حسام الدین آشنا مشاور فرهنگی وی را در این سفر همراهی کنند.

رییس جمهور علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و تبیین نظرات ملت ایران درباره مهمترین مسائل بین المللی، دیدارهایی با روسا و مقامات سایر کشورها خواهد داشت. همچنین حضور در جمع اندیشمندان آمریکایی، رهبران مسلمانان، رهبران ادیان آسمانی، دیدار با ایرانیان مقیم آمریکا و گفت‌وگو با شبکه‌های تلویزیونی بین‌المللی از دیگر برنامه های رئیس جمهور در این سفر خواهد بود.
*مهر