واکاوی نوشته هایی که به تازگی بر پشت مانتوها و تیشرت ها چاپ شده و به وفور مورد استفاده قرار می گیرد و در سایه غفلت متولیان فرهنگی در حال گسترش است، یادآور واژه «ولنگاری» فرهنگی است.
شهدای ایران:انتخاب نوع و پوشش ظاهری نشان دهنده نگاه فرد به زندگی و به عبارت بهتر نشان از سبک زندگی او دارد و در انتخاب لباس در اکثر کشورها رقابت جوانان بیشتر است زیرا آنان به دلیل داشتن روحیه تنوع طلبی و رقابتی که به طور پنهانی با هم سالان خود دارند، رقابت نزدیکی را ایجاد می کنند که این ویژگی در کشور ما نیز مصداق دارد.
هر ساله مدهای جدیدی در کشور شکل می گیرد که واکنش های مختلفی را در پی دارد، زمانی مانتوهای آستین کوتاه و گاهی مانتوهای جلو باز اما به تازگی مانتوهایی مد شده است که به دلیل بلندی قد آن نمی تواند مورد نقد قرار بگیرد ولی پشت اکثر آن ها به دلیل داشتن متن های بلند شبیه بیلبورد های متحرک در سطح شهر شده است.
نوشته های متنوع بر روی مانتوها بر روی تیشرت ها نیز وارد شده است و روی اکثر آن ها با حروف انگلیسی «queen» و «king» حک شده است که در ویترین مغازه ها با قیمت نازل و در تن تعداد قابل توجهی از جوانان به وفور مشاهده می شود.
این مدِ تازه که به نظر می رسد بدون شناخت مورد استفاده قرار گرفته و به سرعت فراگیر شده گاهی به اشتباه Im queen (من ملکه هستم) بر تن پسرها نشست و king (پادشاه) بر روی مانتوهای دخترانه طراحی شده است!
ریشه اصلی این پیام مربوط می شود به ماجرای جنگ جهانی دوم که دستگاه تبلیغاتی دولت انگلیس مجموعه‌ای پوستر طراحی و توزیع می‌کند که در آنها پیام هایی از طرف جورج ششم پادشاه این کشور، با هدف روحیه دادن به مردم و سربازانِ در حال جنگ حک شده است. ابتدای همه این پوسترها عکس یک تاج سلطنتی طراحی شده که به نشانه پادشاه انگلیس، عکس یک تاج سلطنتی طراحی شده است.
این پوسترها در سه مجموعه طراحی شده بود که پوسترهای اول با پیام «آزادی در خطر است، با هرچه می‌توانید از آن دفاع کنید.» و پیام دوم «شجاعت شما، خوشرویی شما و ثبات قدم شما برای ما پیروزی می‌آورد.» بود که در مجموع یک پوستر ۲۰ تایی شد که در سطح گسترده‌ای توزیع شد؛ اما سومین پوستر که روی آن نوشته بود: «آرام باشید و ادامه دهید.» هیچ وقت رسانه‌ای نشد زیرا برای زمانی پیش‌بینی شده بود که خاک انگلیس اشغال شده باشد تا این پوستر به سربازان روحیه برای ادامه دادن بدهد.
حدود 60 سال بعد زوج کتابفروشی با یافتن یکی از این پوسترها در بین کتاب های قدیمی آن را در کتابفروشی نصب می کند و با مواجه شدن با اقبال عمومی شروع به چاپ از روی این پوستر کردند.
سال 2000 این پوسترها در سطح جهان معروف شد و رواج آن به حدی بود که جمله اول آن نوشته می شد و بقیه آن به سلیقه فرد بستگی داشت. مثلا می توانستند بنویسند آرام باش و قهوه بخور یا آرام باش؛ امروز تولد من است، آرام باشید من یک ملکه هستم و ...
از سال 2010 لیگ بیسبال آمریکا با جمله «آسوده باش» میلیاردها دلار سودآوری کرد و شرکت‌های آمازون و ای‌بی هزاران تیشرت معمولی که فقط روی آن یک جمله نوشته شده بود به فروش رساندند. پیک استفاده از این جملات به سال‌های 2013 بازمی‌گردد؛ در جولای 2013 از این دست جملات بیش از هفت هزار بار استفاده شده است و بین سال‌های 2010 تا 2015 بیش از108هزار هشتگ حاوی این جملات در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد که بیشترین آن در سال 2013 با 47 هزارو 340 مورد ثبت شد. این عدد در سال 2014 به 14 هزارو 577 مورد کاهش پیدا کرد.
با این روند به نظر می رسد که تب این پیام ها در شبکه های اجتماعی فروکش کرده است اما تولیدکنندگان خارجی برای فروش بهتر در بازار ایران به شکل جدیدی (چاپ بر روی مانتو و تیشرت) احیا کرده اند که با اقبال نیز مواجه شد.
این مانتوها و تیشرت ها از اواخر سال 1394 وارد کشور شد که با استقبال خریداران آن، تولیدکنندگان مانتوهای داخلی نیز که محصولات خود را بر اساس ذائقه مشتری تنظیم می کنند پس از مدتی خود هم شروع به تولید کردند و در این بین هر کدام به سلیقه خود جملات روی مانتوها را عوض کردند و برخی جمله اصلی را حذف و queen و king را به فرض آخرین مد اروپا روی لباس‌ها حک کردند.
شاید استفاده از این پیام ها برای کشورهای غربی با ادبیات انگلیسی به مفهوم رسیدن به آرامش و دعوت دیگران به آرامش باشد اما در کشور ما که زبان اصلی آن فارسی است چندان کاربردی نداشته باشد و بیشتر شبیه بیلبوردهای متحرک نامفهوم در سطح شهر باشد و یا برخی به خیال اینکه با پوشیدن این لباس ها اعتباری پیدا می کنند با خیال ملکه و شاهزاده بودن این لباس‌ها را بر تن کردند!
اما در کنار این لباس ها، چند وقتی است که لباس هایی عرضه می شود که بر روی آن ها کلماتی به لغت لاتین چاپ شده است که حاوی مضامین غیراخلاقی است، از جمله Vixen زن شرور، Nude لخت، Pig خوک، Theocrasyشرک به خدا، Base-born حرامزاده ، Bawdy هرزه، زشت ، Mason فراماسوني ، Atheist خدانشناس، sister for sale خواهرفروش و Take me مرا لمس کن از این جملات است.
انتشار این نوع پیام ها بر روی لباس ها و فروش آن به صورت آزاد و بدون نظارت در جامعه یادآور پیام رهبر انقلاب است که در قضیه فرهنگ حساسیت خاصی دارند و چند وقتی است که از واژه «ولنگاری» در امر فرهنگ استفاده کرده اند و می توان به جرات عدم نظارت بر تولید و توزیع این نوع پوشش ها را ولنگاری فرهنگی در میان متولیان امور فرهنگی در کشور دانست و تنها شامل متولیان فرهنگی و یا تولید کنندگان نیست بلکه این قصور شامل تمام به ظاهر دغدغه مندان فرهنگی است که نسبت به توزیع این پیام ها و پیام هایی از این دست عکس العمل درستی نشان نمی دهند.
* بسیج جامعه زنان کشور
