مسؤول برگزاری نمایشگاه گروهی عکس «عین عاشورا» گفت: سعی ما در عکاسی از سوگواری محرم، دوری از بدعت‌ها، زشتی‌ها، خرافه‌ها و هیجاناتی است که در مسیر کسب معرفت از عاشورا هیچ جایگاهی نداشته و ندارند.
به گزارش شهدای ایران، مهدی سروری - عکاس، با بیان این‌که برای عکاسی از مکان‌هایی که در آنجا رفتارهای خطای سوگواری صورت می‌گیرد، عکاس اعزام نمی‌شود، اظهار کرد: نظام رفتاری ما مبتنی بر نگاهی هدفمند و تعریف‌شده است. ما سعی کرده‌ایم با دیدگاه «ما رأیت الا جمیلا» پیش رویم. تلاش ما بر تمرکز بر زیبایی‌های ملموس و محسوس در سوگواری‌های ریشه‌دار و زیبای فقهی با نگاهی حماسی، عرفانی و عاطفی بوده و سعی ما چنان‌چه در آثار نمایشگاه نیز مشهود است، دوری از بدعت‌ها، زشتی‌ها، خرافه‌ها و هیجاناتی است که در مسیر کسب معرفت از عاشورا هیچ جایگاهی نداشته و ندارند. باید شناخت و معرفت‌مان را در حوزه هنرهای آیینی و نگاه عاشورایی افزایش دهیم، وگرنه جایگزین این دو عنصر، چیزی به‌جز خسارت نخواهد بود.
او درباره‌ی تعریف مناطق هدف‌گذاری‌شده در عکاسی از سوگواری، گفت: در کشور، مناطق و نواحی مختلفی هستند که با رسوم و آیین‌های محلی و اعتقادی خودشان توانسته‌اند حتی دوربین‌های رسانه ملی را به سمت خود جلب کنند. مناطقی که می‌توانند خوراک مناسبی برای ژورنالیست‌ها و عکاسان فراهم کنند. یعنی اگر هر کسی به‌دنبال روبان راه‌راه و گوی دوّار و دگمه‌ی خال‌خالی از فلان جشنواره و بهمان فستیوال است،ْ می‌تواند سری به آنجا بزند و با چشمان بسته عکس بگیرد و به آنچه هدفش بوده، دست پیدا کند.
سروری ادامه داد: این برنامه برای آن دسته از کسانی که دوربین به دست می‌گیرند و دنبال این مقام‌ها و عناوین هستند، یک هدف محسوب می‌شود که رسیدن به آن خیلی دور از دسترس نیست، ولی تلاش کرده‌ایم گروه عکاسانی که از طرف پایگاه عکاسی‌مان در این سال‌ها به مناطق مختلف اعزام کرده‌ایم، مراحل مختلفی از بررسی و کارشناسی را اعم از جنبه‌های تصویری، خلوص عزاداری، صحت و سقم فقهی و آداب مرسوم محلی مورد بررسی قرار دهند و عکس‌هایی که تولید می‌شوند بتوانند به‌عنوان یک اثر قابل دفاع در محافل عکاسی و فقهی قابلیت حضور و نمایش داشته باشند.
این عکاس در پاسخ به این‌که چگونه یک اثر می‌تواند در موضوع عاشورا و آیین‌های رایج در شیوه‌های سوگواری قابلیت دفاع پیدا کند، گفت: نفس رسیدن به یک اثر ناب یا همان روضه‌ی تصویری، موضوعی است که شاید نیاز دارد کمی به تفصیل درباره‌اش صحبت شود؛ ولی در حد بضاعت، گمان می‌کنم اثری که دور از خرافه‌های رایج و هیجانات مرسوم و با ریشه در اصالت‌های صحیح فقهی و عقلی، قدرت ثبت داشته و با معیارهای هنری همگون باشد، می‌تواند روضه‌ای تصویری باشد که به صراحت، حامل پیامی درخور موضوع است.
اندیشه باورمند نداریم
مدیر مسوول پایگاه عکس «چیلیک» در پاسخ به این پرسش که این پایگاه برای انجام فعالیت‌های اجرایی در حوزه فرهنگ و هنر که هزینه‌بر نیز هستند، آیا از طرف سازمان یا نهادی پشتیبانی می‌شود؟ گفت: بسیاری از نهادهای مرتبط با مضامین دینی و آیینی با ما تماس می‌گیرند و درخواست نمایشگاه عکس می‌کنند و از نبودن اعتبار ریالی هم دم می‌زنند. مثلا روز ششم محرم امسال از سوی 11 ارگان دولتی و نهاد مرتبط تماس گرفتند و بدون هیچ کمک و مشارکت مالی، درخواست یک بسته نمایشگاهی داشتند.
این عکاس معتقد است: در سطح شهر و کشور، اگر در حوزه سوگواری شاهد دخالت پلیس و نیروی انتظامی و مشاهده بی‌اخلاقی‌ها و کم‌خردی‌ها هستیم، فقط به این دلیل است که در حوزه هنر، یک اندیشه باورمند نداریم. تمام انجمن‌های عکاسی ما به‌جز یکی، دچار مشکلات عدیده‌ای در بخش مالی و تأمین بودجه هستند. البته از مشکلات نیز آگاه هستند و توانی برای حل و شاید دغدغه‌ای در این زمینه ندارند.
سروری همچنین بیان کرد: متأسفانه به جز اسماعیل فلاح‌خیر - مدیر هنرهای تجسمی و امور موزه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران - که برای دیدن آثار بیش از 60 عکاس آمد، هیچ‌یک از مدیران همین سازمان تا امروز به نمایشگاه «عین عاشورا» نیامده‌اند. درد ما نیز همین رفتارهاست؛ اگر پول ندارید و کمک نمی‌کنید، روی خوش و لبخند را چرا دریغ می‌کنید؟
درد داوری و نبود معرفت
سروری همچنین درباره‌ی این‌که چرا عکس‌هایش در این حوزه را در قالب یک نمایشگاه انفرادی به‌نمایش نمی‌گذارد؟ اظهار کرد: از آنجا که ذات عاشورا در غربت و مظلومیت معنا می‌شود، حرکت‌هایی از این دست هم به اشکال مختلف باید این غربت و مظلومیت را با خود داشته باشند. برای آنچه در ذهن دارم، توان مالی کافی ندارم و پیش از این دلیل نیز گمان می‌کنم برای داشتن تعداد عکس مناسب با هدف برپایی یک نمایشگاه که سرشار از روضه‌های تصویری کاملی با نگاه‌ها و دریافت‌های گوناگون باشد، به زمان نیاز است.
او با اشاره به اصلی‌ترین اشکال برگزاری فستیوال‌ها، سوگواره‌ها و نمایشگاه‌های عاشورایی، گفت: تکثر و تکرر در این موارد بیداد می‌کند. همچنین کسانی را برای داوری به کار می‌گیریم که صاحب‌نام هستند نه صاحب عکس و تجربه و این موضوع در معرفت مجروح برگزارکننده ریشه دارد. این‌که بودجه‌های بیت‌المال و دولتی را خرج یک سوگواره می‌کنیم و با یک سخنرانی و اختتامیه آثار را به انباری و زباله‌دانی می‌سپاریم، در بی‌معرفتی ما نسبت موضوع ریشه دارد. این‌که سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌های علمیه، سازمان فرهنگی - هنری شهرداری‌ها، انجمن سینمای جوانان، حوزه‌های هنری و سازمان ارتباطات اسلامی و معاونت هنری وزارت ارشاد و بسیاری از نهادها نمی‌توانند یک دبیرخانه ستادی برای یک سوگواره در سطح عالی و ملی در حوزه روضه‌های تصویری ناب تشکیل دهند، آیا چیزی به‌جز نبودن معرفت است؟
سروری درباره‌ی رعایت استانداردهای رایج در فراخوان‌های حرفه‌ای توسط داوران نیز گفت: این هم بخش دیگری از درد است که هم شامل سوگواره‌های عاشورایی است و هم سایر مسابقه‌های عکاسی. داور صاحب‌نام ما و نه صاحب عکس، چرا عهده‌دار مسؤولیت داوری مسابقه‌ای می‌شود که متن فراخوان آن اشکال‌های متعددی دارد؟ فراخوان بی‌نام دبیر چه وجاهتی دارد؟ پذیرش داوری فراخوان‌ها بدون در نظر گرفتن حقوق عکاسان به چه معنی است؟ به کار بردن عبارت «اهدای جوایزی نفیس به منتخبان» یعنی چه؟ داوران عکاس ما در اصل پذیرش مسؤولیت داوری، به چیزی بیش از پاکت‌های حق‌الزحمه باید اهمیت بدهند.
نمایش عکس‌های عاشورایی در دو گالری
مسؤول برگزاری نمایشگاه «عین عاشورا» درباره‌ی این نمایشگاه، اظهار کرد: این نمایشگاه نتیجه یک فراخوان داخلی بود که درپی برگزاری سفرهای عکاسی به مناطق سوگواری هدف‌گذاری‌شده برگزار شد و در نهایت به مجموعه‌ای شامل 100 قطعه عکس برتر رسیدیم.
او گفت: برای برگزاری این نمایشگاه، از عکاسان در استان‌های مختلفی دعوت کردیم و تنها درخواست و خواهش ما دقت به محتوای موضوعی رویداد و رویکرد نمایشگاه بود که از هیجانات و گزارش‌های معمول فاصله بگیرند و به ابعاد حماسی، عرفانی و عاطفی سوگواری و سوگواران بپردازند. نزدیک به 20 عکاس با 72 عکس از استان‌ها و شهرستان‌هایی مانند مازندران، اردبیل، البرز، قزوین، خراسان رضوی، خراسان شمالی، مرکزی، هرمزگان، قم، کرمان، زنجان، فارس، گیلان، بوشهر، آذربایجان شرقی، خوزستان، یزد و ... موفق به حضور در نمایشگاه گروهی عکس «عین عاشورا» شدند.
سروری درباره‌ی دیگر نمایشگاه‌های «چیلیک» برای سال 94 اظهار کرد: برگزاری یک نمایشگاه عکس گروهی را در یکی از ایستگاه‌های مترو خواهیم داشت. همچنین برگزاری یک نشست تخصصی با عکاسان نمایشگاه‌های عاشورایی را در برنامه‌ها داریم.
به گزارش ایسنا، نمایشگاه «عین عاشورا» تا 20 آبان‌ماه هر روز به‌جز ایام تعطیل از ساعت 9 تا 13 و 15 تا 19 در دو گالری و دو بخش برپاست. نگارخانه «لاله» در ضلع شمالی بوستان لاله در خیابان فاطمی و نگارخانه «مریم» در خیابان کریمخان زند، خیابان استاد نجات‌اللهی شمالی، بوستان حضرت مریم (س) واقع شده است.
او درباره‌ی تعریف مناطق هدف‌گذاری‌شده در عکاسی از سوگواری، گفت: در کشور، مناطق و نواحی مختلفی هستند که با رسوم و آیین‌های محلی و اعتقادی خودشان توانسته‌اند حتی دوربین‌های رسانه ملی را به سمت خود جلب کنند. مناطقی که می‌توانند خوراک مناسبی برای ژورنالیست‌ها و عکاسان فراهم کنند. یعنی اگر هر کسی به‌دنبال روبان راه‌راه و گوی دوّار و دگمه‌ی خال‌خالی از فلان جشنواره و بهمان فستیوال است،ْ می‌تواند سری به آنجا بزند و با چشمان بسته عکس بگیرد و به آنچه هدفش بوده، دست پیدا کند.
سروری ادامه داد: این برنامه برای آن دسته از کسانی که دوربین به دست می‌گیرند و دنبال این مقام‌ها و عناوین هستند، یک هدف محسوب می‌شود که رسیدن به آن خیلی دور از دسترس نیست، ولی تلاش کرده‌ایم گروه عکاسانی که از طرف پایگاه عکاسی‌مان در این سال‌ها به مناطق مختلف اعزام کرده‌ایم، مراحل مختلفی از بررسی و کارشناسی را اعم از جنبه‌های تصویری، خلوص عزاداری، صحت و سقم فقهی و آداب مرسوم محلی مورد بررسی قرار دهند و عکس‌هایی که تولید می‌شوند بتوانند به‌عنوان یک اثر قابل دفاع در محافل عکاسی و فقهی قابلیت حضور و نمایش داشته باشند.
این عکاس در پاسخ به این‌که چگونه یک اثر می‌تواند در موضوع عاشورا و آیین‌های رایج در شیوه‌های سوگواری قابلیت دفاع پیدا کند، گفت: نفس رسیدن به یک اثر ناب یا همان روضه‌ی تصویری، موضوعی است که شاید نیاز دارد کمی به تفصیل درباره‌اش صحبت شود؛ ولی در حد بضاعت، گمان می‌کنم اثری که دور از خرافه‌های رایج و هیجانات مرسوم و با ریشه در اصالت‌های صحیح فقهی و عقلی، قدرت ثبت داشته و با معیارهای هنری همگون باشد، می‌تواند روضه‌ای تصویری باشد که به صراحت، حامل پیامی درخور موضوع است.
اندیشه باورمند نداریم
مدیر مسوول پایگاه عکس «چیلیک» در پاسخ به این پرسش که این پایگاه برای انجام فعالیت‌های اجرایی در حوزه فرهنگ و هنر که هزینه‌بر نیز هستند، آیا از طرف سازمان یا نهادی پشتیبانی می‌شود؟ گفت: بسیاری از نهادهای مرتبط با مضامین دینی و آیینی با ما تماس می‌گیرند و درخواست نمایشگاه عکس می‌کنند و از نبودن اعتبار ریالی هم دم می‌زنند. مثلا روز ششم محرم امسال از سوی 11 ارگان دولتی و نهاد مرتبط تماس گرفتند و بدون هیچ کمک و مشارکت مالی، درخواست یک بسته نمایشگاهی داشتند.
این عکاس معتقد است: در سطح شهر و کشور، اگر در حوزه سوگواری شاهد دخالت پلیس و نیروی انتظامی و مشاهده بی‌اخلاقی‌ها و کم‌خردی‌ها هستیم، فقط به این دلیل است که در حوزه هنر، یک اندیشه باورمند نداریم. تمام انجمن‌های عکاسی ما به‌جز یکی، دچار مشکلات عدیده‌ای در بخش مالی و تأمین بودجه هستند. البته از مشکلات نیز آگاه هستند و توانی برای حل و شاید دغدغه‌ای در این زمینه ندارند.
سروری همچنین بیان کرد: متأسفانه به جز اسماعیل فلاح‌خیر - مدیر هنرهای تجسمی و امور موزه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران - که برای دیدن آثار بیش از 60 عکاس آمد، هیچ‌یک از مدیران همین سازمان تا امروز به نمایشگاه «عین عاشورا» نیامده‌اند. درد ما نیز همین رفتارهاست؛ اگر پول ندارید و کمک نمی‌کنید، روی خوش و لبخند را چرا دریغ می‌کنید؟
درد داوری و نبود معرفت
سروری همچنین درباره‌ی این‌که چرا عکس‌هایش در این حوزه را در قالب یک نمایشگاه انفرادی به‌نمایش نمی‌گذارد؟ اظهار کرد: از آنجا که ذات عاشورا در غربت و مظلومیت معنا می‌شود، حرکت‌هایی از این دست هم به اشکال مختلف باید این غربت و مظلومیت را با خود داشته باشند. برای آنچه در ذهن دارم، توان مالی کافی ندارم و پیش از این دلیل نیز گمان می‌کنم برای داشتن تعداد عکس مناسب با هدف برپایی یک نمایشگاه که سرشار از روضه‌های تصویری کاملی با نگاه‌ها و دریافت‌های گوناگون باشد، به زمان نیاز است.
او با اشاره به اصلی‌ترین اشکال برگزاری فستیوال‌ها، سوگواره‌ها و نمایشگاه‌های عاشورایی، گفت: تکثر و تکرر در این موارد بیداد می‌کند. همچنین کسانی را برای داوری به کار می‌گیریم که صاحب‌نام هستند نه صاحب عکس و تجربه و این موضوع در معرفت مجروح برگزارکننده ریشه دارد. این‌که بودجه‌های بیت‌المال و دولتی را خرج یک سوگواره می‌کنیم و با یک سخنرانی و اختتامیه آثار را به انباری و زباله‌دانی می‌سپاریم، در بی‌معرفتی ما نسبت موضوع ریشه دارد. این‌که سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌های علمیه، سازمان فرهنگی - هنری شهرداری‌ها، انجمن سینمای جوانان، حوزه‌های هنری و سازمان ارتباطات اسلامی و معاونت هنری وزارت ارشاد و بسیاری از نهادها نمی‌توانند یک دبیرخانه ستادی برای یک سوگواره در سطح عالی و ملی در حوزه روضه‌های تصویری ناب تشکیل دهند، آیا چیزی به‌جز نبودن معرفت است؟
سروری درباره‌ی رعایت استانداردهای رایج در فراخوان‌های حرفه‌ای توسط داوران نیز گفت: این هم بخش دیگری از درد است که هم شامل سوگواره‌های عاشورایی است و هم سایر مسابقه‌های عکاسی. داور صاحب‌نام ما و نه صاحب عکس، چرا عهده‌دار مسؤولیت داوری مسابقه‌ای می‌شود که متن فراخوان آن اشکال‌های متعددی دارد؟ فراخوان بی‌نام دبیر چه وجاهتی دارد؟ پذیرش داوری فراخوان‌ها بدون در نظر گرفتن حقوق عکاسان به چه معنی است؟ به کار بردن عبارت «اهدای جوایزی نفیس به منتخبان» یعنی چه؟ داوران عکاس ما در اصل پذیرش مسؤولیت داوری، به چیزی بیش از پاکت‌های حق‌الزحمه باید اهمیت بدهند.
نمایش عکس‌های عاشورایی در دو گالری
مسؤول برگزاری نمایشگاه «عین عاشورا» درباره‌ی این نمایشگاه، اظهار کرد: این نمایشگاه نتیجه یک فراخوان داخلی بود که درپی برگزاری سفرهای عکاسی به مناطق سوگواری هدف‌گذاری‌شده برگزار شد و در نهایت به مجموعه‌ای شامل 100 قطعه عکس برتر رسیدیم.
او گفت: برای برگزاری این نمایشگاه، از عکاسان در استان‌های مختلفی دعوت کردیم و تنها درخواست و خواهش ما دقت به محتوای موضوعی رویداد و رویکرد نمایشگاه بود که از هیجانات و گزارش‌های معمول فاصله بگیرند و به ابعاد حماسی، عرفانی و عاطفی سوگواری و سوگواران بپردازند. نزدیک به 20 عکاس با 72 عکس از استان‌ها و شهرستان‌هایی مانند مازندران، اردبیل، البرز، قزوین، خراسان رضوی، خراسان شمالی، مرکزی، هرمزگان، قم، کرمان، زنجان، فارس، گیلان، بوشهر، آذربایجان شرقی، خوزستان، یزد و ... موفق به حضور در نمایشگاه گروهی عکس «عین عاشورا» شدند.
سروری درباره‌ی دیگر نمایشگاه‌های «چیلیک» برای سال 94 اظهار کرد: برگزاری یک نمایشگاه عکس گروهی را در یکی از ایستگاه‌های مترو خواهیم داشت. همچنین برگزاری یک نشست تخصصی با عکاسان نمایشگاه‌های عاشورایی را در برنامه‌ها داریم.
به گزارش ایسنا، نمایشگاه «عین عاشورا» تا 20 آبان‌ماه هر روز به‌جز ایام تعطیل از ساعت 9 تا 13 و 15 تا 19 در دو گالری و دو بخش برپاست. نگارخانه «لاله» در ضلع شمالی بوستان لاله در خیابان فاطمی و نگارخانه «مریم» در خیابان کریمخان زند، خیابان استاد نجات‌اللهی شمالی، بوستان حضرت مریم (س) واقع شده است.
