امام محمدتقی(ع) نهمین پیشوای شیعیان و از پرچمداران بزرگ مباحثه گری و مناظره در جهان اسلام است که با توانایی والای خویش در علوم گوناگون، دانشمندان روزگار خود را حیرت زده ساخت و توانست همگان را با ابعاد گوناگون دین اسلام آشنا سازد.
به گزارش شهدا ی ایران به نقل از تسنیم، امام محمد بن علی(ع) در دهم رجب 195 هجری قمری، در شهر مدینه دیده به جهان گشود. پدر ایشان علی بن موسی الرضا(ع) امام هشتم شیعیان و مادرش، سبکیه یا خیزران از زنان پاکدامن آن روزگار بود. جواد، تقی، رضی، متقی، مرتضی و منتجب از لقب های امام نهم شیعیان(ع) محسوب می شود و کنیه این امام همام ابوجعفر است.
پس از شهادت مظلومانه ی امام رضا(ع) در آخرین روز ماه صفر 203 هجری قمری مقام امامت به فرزند ارجمندشان، جواد الائمه(ع) انتقال یافت که در این هنگام هشت سال داشت.
وی در زمان امامت علاوه بر ادامه ی راه پیشینیان معصوم در روشنگری مردم، علم آموزی آنان و دعوت به دین اسلام، در مناظره های بسیاری که به وسیله ی حاکمان وقت و با حضور دانشمندان و عالمان آن روزگار، برگزار می شد، شرکت می کرد و با آگاهی و دانش بی همتایش هیچ یک از پرسش ها را بی پاسخ نمی گذاشت.
مامون خلیفه ی عباسی که همچون دیگر حاکمان بنی عباس از نفوذ معنوی باطنی امامان معصوم(ع) و گسترش فضایل آنها در میان مردم ترس داشت، کوشید تا فرزند امام رضا(ع) را زیر نظر داشته باشد و به همین منظور در نخستین گام دخترش ام الفضل را به ازدواج آن امام(ع) درآورد، تا مراقبی دایمی و از درون خانه، بر ایشان گمارده باشد.
معتصم عباسی در دوره ی حکومت خود از امام جواد(ع) دعوت کرد که از مدینه به بغداد بیاید و امام(ع) درمحرم 220 هجری قمری به آن شهر وارد شد. پس از چندی این خلیفه عباسی به همراه جعفر پسر مامون بر قتل آن حضرت همدست شدند، آنان از ترس این که مبادا خلافت از بنی عباس به علویان منتقل شود، درصدد تحریک ام الفضل برآمدند و او را بر قتل آن حضرت ترغیب کردند. همسر امام(ع) نیز با خوراندن انگور سمی امام محمدتقی(ع) را مسموم کرد و چیزی نگذشت که امام(ع) آثار سم را در بدن خود احساس کرد و پس از 17 سال امامت و رهبری شیعیان جهان، در سی ام ذی القعده 220 هجری قمری در بیست و پنج سالگی به شهادت رسید. بارگاه مطهر ایشان در شهر کاظمین عراق در کنار پیکر مطهر جدش حضرت موسی بن جعفر(ع) اکنون زیارتگاه شیعیان و دوستداران اهل بیت(ع) است.
**پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به بهانه ی سالروز شهادت امام محمدتقی(ع) با «حجت الاسلام احمدرضا باقری» کارشناس مسایل دینی به گفت و گو پرداخته است.
حجت الاسلام احمدرضا باقری درباره ی میلاد امام جواد(ع) گفت: امام رضا(ع) به دلیل اینکه چندین سال صاحب فرزند نشد همواره در این باره مورد اتهام دشمنان بود تا اینکه خداوند امام محمد تقی(ع) را به ایشان هدیه کرد و چراغ خانه ی او روشن شد و راه امامت ادامه یافت.
وی با اشاره به سن کم امام نهم شیعیان(ع) در زمان امامت و توان خدادادی ایشان برای رهبری شیعیان، بیان داشت: همانطور که برپایه ی آیه های قرآن حضرت عیسی(ع) در کودکی به پیامبری رسید پس امام جواد(ع) نیز می تواست با وجود سن کم بر مردم روزگار خود امامت کند و این امری غیرعادی نبود چرا که امامت و نبوت امری الهی و از جانب خداوند است.
این پژوهشگر دینی با اشاره به ویژگی های این امام همام، تصریح کرد: امام محمدتقی(ع) فردی پارسا، عالم، دانشمند و بخشنده بود و به دلیل ویژگی بخشندگی او را جواد نیز می نامیدند. در روایت های بسیاری درباره ی منزلت ایشان نزد امام رضا(ع) سخن گفته اند که دعای کسی که امام هشتم(ع) را به حق فرزندش جواد(ع) قسم دهد به استجابت نزدیک تر است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: حاکمان آن دوره که از وجود این امام همام و تاثیر او بر شیعیان باخبر بودند به دشمنی با ایشان به طور غیرمستقیم می پرداختند. تشکیل جلسه های بحث و مناظره از روش هایی بود که مامون در مورد امام رضا(ع) به کار می بست، مامون و بعد معتصم عباسی می خواستند از این راه به گمان باطل خود امام(ع) را در تنگنا قرار دهند. خلفای عباسی در مورد فرزندش حضرت جواد(ع) نیز که در آغاز امامت هنوز سنی از عمر ایشان نگذشته بود، از چنین روشی بهره جستند، چنان چه در آغاز امامت امام نهم(ع) مامون دوباره دست به تشکیل جلسه های مناظره زد تا شاید بتواند از این راه به موقعیت امام(ع) خللی وارد کند. اما این حاکم ستمگر که نمی دانست امامت به عنوان موهبتی الهی، ارتباطی با سن و سال ندارد به هدف های خود دست نیافت و کریم اهل بیت(ع) از همه ی این مناظره ها سربلند بیرون آمد و موقعیت ایشان پس از این جلسه ها در میان همگان استواری بیشتری یافت.
وی درباره ی علم امامان معصوم(ع) گفت: آنان بخشی از علم خود را از پدران و امامان دیگر می آموختند و قست دیگر را از طرف خداوند و به واسطه ی حکمت پروردگار دریافت می کردند، بنابراین امام جواد(ع) نیز با وجود سن کم از علم و دانش بالایی برخوردار بود و به پرسش های مردم آن روزگار به خوبی پاسخ می گفت. امام رضا(ع) عالم آل محمد بود و فرزندش امام نهم شیعیان(ع) در راستای تکمیل کار پدران خود گام بر می داشت. امام محمدتقی(ع) با وجود دانشمندان بزرگ و در دوره ای که فرقه های مختلف اسلامی و غیر اسلامی فرصت رشد و نمو یافته بودند و علوم و فنون دیگر ملت ها پیشرفت خوبی داشت، امامت می کرد. در این دوره که کتاب های زیادی به زبان عربی ترجمه شد و در دسترس همگان قرار گرفت، آن امام بزرگوار با سرمایه ی خدایی امامت که از سرچشمه ی ولایت مطلقه و الهام ربانی مایه گرفته بود، احکام اسلامی را مانند پدران و اجداد بزرگوارش گسترش داد.
این کارشناس مسایل دینی در ادامه بیان داشت: امام جواد(ع) در سال های امامت خود به نشر و تعلیم حقایق اسلام پرداخت و شاگردان و اصحاب برجسته ای تربیت کرد که هر یک از آنها از سرآمدان فرهنگ و معارف اسلامی به حساب می آمدند. ابن ابی عمیر بغدادی، ابوجعفرمحمدبن سنان زاهری، احمد بن ابی نصر بزنطی کوفی، ابوتمام حبیب اوس طائی، ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی و فضل بن شاذان نیشابوری از جمله درس آموزان مکتب امام نهم شیعیان(ع) محسوب می شوند. اینان نیز همانند امام بزرگوارشان همیشه زیر نظر بودند و هر کدام به گونه ای مورد تعقیب و گرفتاری قرار می گرفتند.
حجت الاسلام احمدرضا باقری در پایان با اشاره به کرامت و معجزه های امام محمدتقی (ع) گفت: یکی از معجزه های ایشان پیمودن مسافت مدینه تا خراسان در کمتر از یک روز، برای تشییع پیکر مبارک پدرش امام رضا(ع) بود که وقتی امام(ع) با پرسش اباصدر خادم پدر بزرگوار خویش برای چگونگی گذراندن این مسیر طولانی در این زمان کم روبرو شد در پاسخ فرمود، کسی که از مدینه مرا به اینجا آورد می تواند مرا از در بسته هم وارد کند.
اینک به بهانه ی سالروز شهادت امام جواد(ع) بر بخشی از سخنان ارزشمند ایشان را گذری کوتاه داریم:
**عزت مومن در بی نیازی او از مردم است.
**اعتماد به خداوند متعال بهای هر چیز گران است و نردبانی است به سوی هر بلندی.
**از دوستی با آدم نادان و بد بپرهیز، زیرا مانند شمشیر کشیده است، منظرش نیکوست ولی آثارش زشت می باشد.
**کسی که امین خیانتکاران باشد، همین کار در دغلی و خیانتش کافی است.
*منابع:
- چهارده معصوم
- منتهی الآمال
*ایرنا
پس از شهادت مظلومانه ی امام رضا(ع) در آخرین روز ماه صفر 203 هجری قمری مقام امامت به فرزند ارجمندشان، جواد الائمه(ع) انتقال یافت که در این هنگام هشت سال داشت.
وی در زمان امامت علاوه بر ادامه ی راه پیشینیان معصوم در روشنگری مردم، علم آموزی آنان و دعوت به دین اسلام، در مناظره های بسیاری که به وسیله ی حاکمان وقت و با حضور دانشمندان و عالمان آن روزگار، برگزار می شد، شرکت می کرد و با آگاهی و دانش بی همتایش هیچ یک از پرسش ها را بی پاسخ نمی گذاشت.
مامون خلیفه ی عباسی که همچون دیگر حاکمان بنی عباس از نفوذ معنوی باطنی امامان معصوم(ع) و گسترش فضایل آنها در میان مردم ترس داشت، کوشید تا فرزند امام رضا(ع) را زیر نظر داشته باشد و به همین منظور در نخستین گام دخترش ام الفضل را به ازدواج آن امام(ع) درآورد، تا مراقبی دایمی و از درون خانه، بر ایشان گمارده باشد.
معتصم عباسی در دوره ی حکومت خود از امام جواد(ع) دعوت کرد که از مدینه به بغداد بیاید و امام(ع) درمحرم 220 هجری قمری به آن شهر وارد شد. پس از چندی این خلیفه عباسی به همراه جعفر پسر مامون بر قتل آن حضرت همدست شدند، آنان از ترس این که مبادا خلافت از بنی عباس به علویان منتقل شود، درصدد تحریک ام الفضل برآمدند و او را بر قتل آن حضرت ترغیب کردند. همسر امام(ع) نیز با خوراندن انگور سمی امام محمدتقی(ع) را مسموم کرد و چیزی نگذشت که امام(ع) آثار سم را در بدن خود احساس کرد و پس از 17 سال امامت و رهبری شیعیان جهان، در سی ام ذی القعده 220 هجری قمری در بیست و پنج سالگی به شهادت رسید. بارگاه مطهر ایشان در شهر کاظمین عراق در کنار پیکر مطهر جدش حضرت موسی بن جعفر(ع) اکنون زیارتگاه شیعیان و دوستداران اهل بیت(ع) است.
**پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به بهانه ی سالروز شهادت امام محمدتقی(ع) با «حجت الاسلام احمدرضا باقری» کارشناس مسایل دینی به گفت و گو پرداخته است.
حجت الاسلام احمدرضا باقری درباره ی میلاد امام جواد(ع) گفت: امام رضا(ع) به دلیل اینکه چندین سال صاحب فرزند نشد همواره در این باره مورد اتهام دشمنان بود تا اینکه خداوند امام محمد تقی(ع) را به ایشان هدیه کرد و چراغ خانه ی او روشن شد و راه امامت ادامه یافت.
وی با اشاره به سن کم امام نهم شیعیان(ع) در زمان امامت و توان خدادادی ایشان برای رهبری شیعیان، بیان داشت: همانطور که برپایه ی آیه های قرآن حضرت عیسی(ع) در کودکی به پیامبری رسید پس امام جواد(ع) نیز می تواست با وجود سن کم بر مردم روزگار خود امامت کند و این امری غیرعادی نبود چرا که امامت و نبوت امری الهی و از جانب خداوند است.
این پژوهشگر دینی با اشاره به ویژگی های این امام همام، تصریح کرد: امام محمدتقی(ع) فردی پارسا، عالم، دانشمند و بخشنده بود و به دلیل ویژگی بخشندگی او را جواد نیز می نامیدند. در روایت های بسیاری درباره ی منزلت ایشان نزد امام رضا(ع) سخن گفته اند که دعای کسی که امام هشتم(ع) را به حق فرزندش جواد(ع) قسم دهد به استجابت نزدیک تر است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: حاکمان آن دوره که از وجود این امام همام و تاثیر او بر شیعیان باخبر بودند به دشمنی با ایشان به طور غیرمستقیم می پرداختند. تشکیل جلسه های بحث و مناظره از روش هایی بود که مامون در مورد امام رضا(ع) به کار می بست، مامون و بعد معتصم عباسی می خواستند از این راه به گمان باطل خود امام(ع) را در تنگنا قرار دهند. خلفای عباسی در مورد فرزندش حضرت جواد(ع) نیز که در آغاز امامت هنوز سنی از عمر ایشان نگذشته بود، از چنین روشی بهره جستند، چنان چه در آغاز امامت امام نهم(ع) مامون دوباره دست به تشکیل جلسه های مناظره زد تا شاید بتواند از این راه به موقعیت امام(ع) خللی وارد کند. اما این حاکم ستمگر که نمی دانست امامت به عنوان موهبتی الهی، ارتباطی با سن و سال ندارد به هدف های خود دست نیافت و کریم اهل بیت(ع) از همه ی این مناظره ها سربلند بیرون آمد و موقعیت ایشان پس از این جلسه ها در میان همگان استواری بیشتری یافت.
وی درباره ی علم امامان معصوم(ع) گفت: آنان بخشی از علم خود را از پدران و امامان دیگر می آموختند و قست دیگر را از طرف خداوند و به واسطه ی حکمت پروردگار دریافت می کردند، بنابراین امام جواد(ع) نیز با وجود سن کم از علم و دانش بالایی برخوردار بود و به پرسش های مردم آن روزگار به خوبی پاسخ می گفت. امام رضا(ع) عالم آل محمد بود و فرزندش امام نهم شیعیان(ع) در راستای تکمیل کار پدران خود گام بر می داشت. امام محمدتقی(ع) با وجود دانشمندان بزرگ و در دوره ای که فرقه های مختلف اسلامی و غیر اسلامی فرصت رشد و نمو یافته بودند و علوم و فنون دیگر ملت ها پیشرفت خوبی داشت، امامت می کرد. در این دوره که کتاب های زیادی به زبان عربی ترجمه شد و در دسترس همگان قرار گرفت، آن امام بزرگوار با سرمایه ی خدایی امامت که از سرچشمه ی ولایت مطلقه و الهام ربانی مایه گرفته بود، احکام اسلامی را مانند پدران و اجداد بزرگوارش گسترش داد.
این کارشناس مسایل دینی در ادامه بیان داشت: امام جواد(ع) در سال های امامت خود به نشر و تعلیم حقایق اسلام پرداخت و شاگردان و اصحاب برجسته ای تربیت کرد که هر یک از آنها از سرآمدان فرهنگ و معارف اسلامی به حساب می آمدند. ابن ابی عمیر بغدادی، ابوجعفرمحمدبن سنان زاهری، احمد بن ابی نصر بزنطی کوفی، ابوتمام حبیب اوس طائی، ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی و فضل بن شاذان نیشابوری از جمله درس آموزان مکتب امام نهم شیعیان(ع) محسوب می شوند. اینان نیز همانند امام بزرگوارشان همیشه زیر نظر بودند و هر کدام به گونه ای مورد تعقیب و گرفتاری قرار می گرفتند.
حجت الاسلام احمدرضا باقری در پایان با اشاره به کرامت و معجزه های امام محمدتقی (ع) گفت: یکی از معجزه های ایشان پیمودن مسافت مدینه تا خراسان در کمتر از یک روز، برای تشییع پیکر مبارک پدرش امام رضا(ع) بود که وقتی امام(ع) با پرسش اباصدر خادم پدر بزرگوار خویش برای چگونگی گذراندن این مسیر طولانی در این زمان کم روبرو شد در پاسخ فرمود، کسی که از مدینه مرا به اینجا آورد می تواند مرا از در بسته هم وارد کند.
اینک به بهانه ی سالروز شهادت امام جواد(ع) بر بخشی از سخنان ارزشمند ایشان را گذری کوتاه داریم:
**عزت مومن در بی نیازی او از مردم است.
**اعتماد به خداوند متعال بهای هر چیز گران است و نردبانی است به سوی هر بلندی.
**از دوستی با آدم نادان و بد بپرهیز، زیرا مانند شمشیر کشیده است، منظرش نیکوست ولی آثارش زشت می باشد.
**کسی که امین خیانتکاران باشد، همین کار در دغلی و خیانتش کافی است.
*منابع:
- چهارده معصوم
- منتهی الآمال
*ایرنا
