زائران در عربستان با یک صحنه سازی نه چندان حرفه‌ای مواجهند، صحنه سازی‌ای که ممکن است در اولین سفر هر زائر به این کشور خودش را چندان نشان ندهد. موضوع مهم برای عربستان امنیت کامل حرمین شریفین است.

صدای اذان که می‌آید همه جا تعطیل می‌شود. مغازه‌دار‌ها از 10 دقیقه قبل از اذان مغازه‌ها را تعطیل می‌بندند و راهی حرم می‌شوند؛ یک اجتماع عظیم و اتفاقی که انگشت حسرت بر دهان زائران ایرانی می‌برد که «چقدر نماز اول وقت در اینجا مهم است».

چند کیلومتر دورتر از حرم؛ صدای اذان که می‌آید همه جا تعطیل می‌شود. مغازه‌دار‌ها از 10 دقیقه قبل از اذان مغازه‌ها را می‌بندند و راهی مسجد نمی‌شوند. ماشین شاسی بلند امر بمعروف و نهی از منکر در گردش است، مرد پارچه فروش با اضطراب مشتریانش را از مغازه بیرون می‌کند و کرکره را از داخل مغازه پایین می‌کشد. همسایه‌های او هم دقایقی پیش همینکار را کرده‌اند و داخل مغازه پنهان شده‌اند تا وقت نماز بگذرد و ماشین آمریکایی امر بمعروف از مقابل مغازه آنها عبور کند.

با فاصله از حرم، غلظت و شدت احکام سفت و سخت هم کمتر می‌شود. خدا نکند زائر خانمی در مسجد النبی کمی حجابش جا‌به‌جا شود و دل یک مامور سعودی را بلرزاند که ممکن است تا بازداشت چند روزه و چند ماهه پیش برود. اما اینجا در شهربازی حاشیه‌ای شهر، آقای محترم سعودی دست خانمش را گرفته و باهم برای تفریح به اینجا آمده‌اند. چشم‌های خانم بسختی پیداست اما وقتی نوبت بازی هاکی روی میز میرسد حجابش کمی تغییر می‌کند، پوشیه سر جایش است اما آستین را تا بازو بالا می‌زند که مشغول بازی شود. چند ماشین امر بمعروف مقابل در شهربازی هست اما دل کسی نمی‌لرزد. این دوگانگی به رسانه‌های سعودی هم رسیده است. مجری خانم شبکه دو سعودی با مجری خانم یک شبکه اروپایی تفاوت چندانی در ظاهر و پوشش ندارند.

جده ساعت‌ها با مدینه فاصله دارد اما به مکه نزدیک‌تر است. آب و هوای شرجی و خفه‌ای دارد که حقیقتا اعصاب خرد کن است. البته داخل فرودگاه شهر هوا بسیار خنک و عالیست، آنجا یک فرودگاه بین المللی است. ماموران گذرنامه انگشت‌نگاری می‌کنند و گذرنامه‌ها را مهر می‌زنند. پلیس‌های سعودی هم کناری ایستاده و تماشا می‌کنند و حواسشان به همه چیز هست! کار سختی ندارند و فقط نگهبانی می‌دهند. هیچ ماشین شاسی بلند آمریکایی در فرودگاه جده وجود ندارد؛ شاید آنجا فقط یک فرودگاه بین المللی است که این روزها اتفاقات عجیبی در آن افتاده است. اتفاقاتی که این دوگانگی را برملا کرده است.
*تسنیم