روزنامه انگليسي گاردین، در گزارشي از قوانین حجاب داعش نوشت: زنانی که در شهرهای تحت کنترل داعش در عراق و سوریه زندگی ميکنند، با قوانین سخت پلیس مذهبی رو به رو هستند که خشم مسلمانان معتدل را بر انگیخته است.
به گزارش شهدای ایران،ساکنان موصل و رقا و دیرالزور از طریق اسکایپ به خبرنگار گاردین گفتند که زنان مجبورند به همراه یک مرد محرم تردد و از نقاب دولایه و چادر و دستکش استفاده کنند. داعش با انتشار اطلاعیه ای شرایط زندگی زنان در شهرهای تحت کنترل خود را شرح داده است. بر اساس این اطلاعیه دختران ميتوانند در سن ۹ سالگی ازدواج کنند و زنان فقط در بعضی از موارد خاص، حق خارج شدن از خانه را دارند و باید با حجاب باشند.
سما ماهر، بیست ساله، ساکن رقا که بارها توسط پلیس مذهبی داعش موسوم به حسبه، به دلیل نقض قوانین داعش دستگیر شده است، ميگوید: «در شهر رقا و دیر الزور خروج زنان از خانه بدون همراهی یک محرم ممنوع است. من چون هیچ محرمی ندارم برایم مشکل بوجود آمد. من فقط ۵ تا خواهر دارم». داعش در مناطق تحت کنترل اش دانشگاهها را هم بسته است. سما ميگوید: «من دانشگاهم را در شهر الپو رها کردم چون نمی توانستم از ایست بازرسی داعش بدون محرم عبور کنم.»
اگر زنان قوانین حجاب را رعایت نکنند، مردان محرمی که آنها را همراهی کردهاند، تنبیه ميشوند. داعش در موصل دستورالعملی منتشر کرده که در آن قوانین حجاب را شرح داده است. زنان مجبورند به سبک زنان عربستان نقاب دو لایه بزنند و عبایی با طراحی داعش بپوشند زیرا برخی گفته اند که عبای معمولی انحنای بدنشان را نشان ميدهد.
زنان زیادی با این قوانین مخالفت کردند اما وقتی متوجه شدند در صورت سرپیچی ممکن است کتک بخورند و جریمه شوند و ممکن است همسرانشان تنبیه شوند، به این قوانین تن دادند. مردان هم برای مواجه نشدن با پلیس حسبه به زنان و دخترانشان گفتهاند از خانه خارج نشوند. مها صالح، ۳۶ ساله، پزشک اطفال ميگوید: «آنها زنان را در هر سن و سالی مجبور ميکنند حجاب داشته باشند. این در حالی است که اکثریت زنان در موصل محجبه هستند اما پلیس حسبه اگر زن بیحجابی را ببیند با باطوم به سرش ميزند.»
صباح ندیم، ساکن موصل ميگوید:«من با همسرم به بازار قدیمی رفته بودیم، بعد از مدتی او را در جمعیت گم کردم. مشکل اینجا بود که همه زنها لباس یک شکل پوشیده بودند و من نمی توانستم همسرم را پیدا کنم. از این ترسیده بودم که به اشتباه با یک زن دیگر همراه شوم. اگر این اتفاق ميافتاد یک فاجعه بود. چون اینترنت قطع بود از موبایلم هم نمی توانستم استفاده کنم.»
ندیم ميگوید زنش را در بازار صدا زده تا اینکه او صدایش را شنیده و پیدایش کرده است. پلیس حسبه داعش، دور شهر ميچرخد تا مطمئن شود که زنان و مردان بر اساس قوانین اسلامی رفتار ميکنند. آنها زنان را در کوچهها زیر نظر ميگیرند تا ببینند دستکش و نقاب دارند و مطابق قوانین اسلامی لباس پوشیده اند یا نه. بعضی از اوقات هم به آنها دستکش و لباس اسلامی هدیه ميدهند و نصیحتشان ميکنند که بدون این لباس از خانه بیرون نروند.
کودکان نیز از این قوانین مستثنی نیستند. وقتی که در ماه اکتبر مدارس موصل باز شد، ثمر هادی، مادر پنج فرزند، دو دخترش را بدون حجاب به مدرسه فرستاد. همان کاری که سال گذشته کرده بود. او ميگوید: «بعد از دو روز، مدیر مدرسه به من گفت که آنها باید حجاب داشته باشند و من هم رعایت کردم اما بعد داعش قانونی را وضع کرد که بموجب آن دخترهای کلاس اول و دوم ميتوانستند بدون حجاب به مدرسه بروند.» قوانین در دیر الزور برای دختربچهها و زنان سخت تر است.
سالی اسلام، 15 ساله، ميگوید: «دخترهای کوچک در مدارس ابتدایی باید عبا بپوشند تا کلاس چهارم که باید نقاب هم بگذارند. حتی با وجود اینکه معلمهاي مدرسه همگی زن هستند و هیچ مردی حق ورود به مدرسه را ندارد. زنان بالای ۴۵ سال از گذاشتن نقاب (برقع) معافاند اما بعضی وقتها دچار مشکل ميشوند»
صالح در مسیر دانشگاه با زنانی که به دلیل سن شان نقاب ندارند هم سفر ميشود. او ميگوید: «راننده تاکسی به یک زن گفت: چرا نقاب نگذاشتهای؟ و زن جواب داده است که این قانون برای زنهاي زیر ۴۵ سال است. راننده جواب داد: من ميترسم که پلیس حسبه من را جریمه کند.»
زنان مجرد در موصل حق ندارند آخرین مسافر اتوبوس باشند و با راننده تنها بمانند. زنان مجبورند قبل از رسیدن به مقصد پیاده شوند. بسمه عادل، ۳۵ ساله، کارمند بانک است و برای اینکه با راننده تنها نماند باید قبل از رسیدن به مقصد از اتوبوس پیاده شود.
او ميگوید: «من مجبورم در هوای گرم مدت طولانی پیاده روی کنم. یکی از همکارانم که مرد است به من پیشنهاد داد که من را برساند. ما مسیر کوتاهی را رفتیم تا به ایست بازرسی حسبه رسیدیم. آنها از ما مدارکی خواستند که نشان بدهد که محرم هستیم. وقتی نتوانستیم این موضوع را ثابت کنیم، با ما بدرفتاری کردند و فحش دادند و به من دستور دادند که از ماشین پیاده شوم.»
بیمارستانهاي رقه از پزشکان زن خالی شده است. چند پرستار زن آنجا کار ميکنند که اجازه ندارند نقابشان را بردارند و یا مغایر با حجاب اسلامی لباس بپوشند. همه زنانی که توسط پزشک مرد معاینه ميشوند باید با یک محرم به مطب بروند. اگر پلیس حسبه متوجه بشود که بدون محرم به درمانگاه رفته اند، آنها را دستگیر ميکند. پزشک مرد ميتواند زنان را معاینه کند به این شرط که زن نقابش را بر ندارد.
اخیرا داعش به آرایشگران زن دستور داده است که آرایشگاهها را تعطیل کنند. سما نصیر، ۴۳ ساله که بیش از نه سال است در موصل آرایشگاه دارد ميگوید:«من تصمیم گرفته بودم با وجود ممنوعیت داعش، آرایشگاهم را باز کنم زیرا برای سیر کردن شکم فرزندان و تهیه داروهای شوهر مریضم به این پول احتیاج دارم.» اما پلیس حسبه به خانه آنها حمله کرد و او و شوهرش را به دادگاه شریعت برد. نصیر ميگوید: «دادگاه من را مجبور به پرداخت ۱۵۰۰ دلار کرد و ده ضربه شلاق به پاهایم زدند. هرگز در زندگی ام با چنین موقعیتی روبرو نشده بودم.» نصیر مدت هاست که خانه اش را ترک نکرده است.
*بهار
سما ماهر، بیست ساله، ساکن رقا که بارها توسط پلیس مذهبی داعش موسوم به حسبه، به دلیل نقض قوانین داعش دستگیر شده است، ميگوید: «در شهر رقا و دیر الزور خروج زنان از خانه بدون همراهی یک محرم ممنوع است. من چون هیچ محرمی ندارم برایم مشکل بوجود آمد. من فقط ۵ تا خواهر دارم». داعش در مناطق تحت کنترل اش دانشگاهها را هم بسته است. سما ميگوید: «من دانشگاهم را در شهر الپو رها کردم چون نمی توانستم از ایست بازرسی داعش بدون محرم عبور کنم.»
اگر زنان قوانین حجاب را رعایت نکنند، مردان محرمی که آنها را همراهی کردهاند، تنبیه ميشوند. داعش در موصل دستورالعملی منتشر کرده که در آن قوانین حجاب را شرح داده است. زنان مجبورند به سبک زنان عربستان نقاب دو لایه بزنند و عبایی با طراحی داعش بپوشند زیرا برخی گفته اند که عبای معمولی انحنای بدنشان را نشان ميدهد.
زنان زیادی با این قوانین مخالفت کردند اما وقتی متوجه شدند در صورت سرپیچی ممکن است کتک بخورند و جریمه شوند و ممکن است همسرانشان تنبیه شوند، به این قوانین تن دادند. مردان هم برای مواجه نشدن با پلیس حسبه به زنان و دخترانشان گفتهاند از خانه خارج نشوند. مها صالح، ۳۶ ساله، پزشک اطفال ميگوید: «آنها زنان را در هر سن و سالی مجبور ميکنند حجاب داشته باشند. این در حالی است که اکثریت زنان در موصل محجبه هستند اما پلیس حسبه اگر زن بیحجابی را ببیند با باطوم به سرش ميزند.»
صباح ندیم، ساکن موصل ميگوید:«من با همسرم به بازار قدیمی رفته بودیم، بعد از مدتی او را در جمعیت گم کردم. مشکل اینجا بود که همه زنها لباس یک شکل پوشیده بودند و من نمی توانستم همسرم را پیدا کنم. از این ترسیده بودم که به اشتباه با یک زن دیگر همراه شوم. اگر این اتفاق ميافتاد یک فاجعه بود. چون اینترنت قطع بود از موبایلم هم نمی توانستم استفاده کنم.»
ندیم ميگوید زنش را در بازار صدا زده تا اینکه او صدایش را شنیده و پیدایش کرده است. پلیس حسبه داعش، دور شهر ميچرخد تا مطمئن شود که زنان و مردان بر اساس قوانین اسلامی رفتار ميکنند. آنها زنان را در کوچهها زیر نظر ميگیرند تا ببینند دستکش و نقاب دارند و مطابق قوانین اسلامی لباس پوشیده اند یا نه. بعضی از اوقات هم به آنها دستکش و لباس اسلامی هدیه ميدهند و نصیحتشان ميکنند که بدون این لباس از خانه بیرون نروند.
کودکان نیز از این قوانین مستثنی نیستند. وقتی که در ماه اکتبر مدارس موصل باز شد، ثمر هادی، مادر پنج فرزند، دو دخترش را بدون حجاب به مدرسه فرستاد. همان کاری که سال گذشته کرده بود. او ميگوید: «بعد از دو روز، مدیر مدرسه به من گفت که آنها باید حجاب داشته باشند و من هم رعایت کردم اما بعد داعش قانونی را وضع کرد که بموجب آن دخترهای کلاس اول و دوم ميتوانستند بدون حجاب به مدرسه بروند.» قوانین در دیر الزور برای دختربچهها و زنان سخت تر است.
سالی اسلام، 15 ساله، ميگوید: «دخترهای کوچک در مدارس ابتدایی باید عبا بپوشند تا کلاس چهارم که باید نقاب هم بگذارند. حتی با وجود اینکه معلمهاي مدرسه همگی زن هستند و هیچ مردی حق ورود به مدرسه را ندارد. زنان بالای ۴۵ سال از گذاشتن نقاب (برقع) معافاند اما بعضی وقتها دچار مشکل ميشوند»
صالح در مسیر دانشگاه با زنانی که به دلیل سن شان نقاب ندارند هم سفر ميشود. او ميگوید: «راننده تاکسی به یک زن گفت: چرا نقاب نگذاشتهای؟ و زن جواب داده است که این قانون برای زنهاي زیر ۴۵ سال است. راننده جواب داد: من ميترسم که پلیس حسبه من را جریمه کند.»
زنان مجرد در موصل حق ندارند آخرین مسافر اتوبوس باشند و با راننده تنها بمانند. زنان مجبورند قبل از رسیدن به مقصد پیاده شوند. بسمه عادل، ۳۵ ساله، کارمند بانک است و برای اینکه با راننده تنها نماند باید قبل از رسیدن به مقصد از اتوبوس پیاده شود.
او ميگوید: «من مجبورم در هوای گرم مدت طولانی پیاده روی کنم. یکی از همکارانم که مرد است به من پیشنهاد داد که من را برساند. ما مسیر کوتاهی را رفتیم تا به ایست بازرسی حسبه رسیدیم. آنها از ما مدارکی خواستند که نشان بدهد که محرم هستیم. وقتی نتوانستیم این موضوع را ثابت کنیم، با ما بدرفتاری کردند و فحش دادند و به من دستور دادند که از ماشین پیاده شوم.»
بیمارستانهاي رقه از پزشکان زن خالی شده است. چند پرستار زن آنجا کار ميکنند که اجازه ندارند نقابشان را بردارند و یا مغایر با حجاب اسلامی لباس بپوشند. همه زنانی که توسط پزشک مرد معاینه ميشوند باید با یک محرم به مطب بروند. اگر پلیس حسبه متوجه بشود که بدون محرم به درمانگاه رفته اند، آنها را دستگیر ميکند. پزشک مرد ميتواند زنان را معاینه کند به این شرط که زن نقابش را بر ندارد.
اخیرا داعش به آرایشگران زن دستور داده است که آرایشگاهها را تعطیل کنند. سما نصیر، ۴۳ ساله که بیش از نه سال است در موصل آرایشگاه دارد ميگوید:«من تصمیم گرفته بودم با وجود ممنوعیت داعش، آرایشگاهم را باز کنم زیرا برای سیر کردن شکم فرزندان و تهیه داروهای شوهر مریضم به این پول احتیاج دارم.» اما پلیس حسبه به خانه آنها حمله کرد و او و شوهرش را به دادگاه شریعت برد. نصیر ميگوید: «دادگاه من را مجبور به پرداخت ۱۵۰۰ دلار کرد و ده ضربه شلاق به پاهایم زدند. هرگز در زندگی ام با چنین موقعیتی روبرو نشده بودم.» نصیر مدت هاست که خانه اش را ترک نکرده است.
*بهار