شهدای ایران:ایران و روسیه در مولفه امنیت و منافع ملی یکدیگر تاثیر مهم و متقابلی دارند و بواسطه همین ویژگی در بسیاری از موارد مورد استفاده ابزاری غرب علیه هم قرار گرفته اند که می توان به مفهوم امنیتی و سیاسی ایران برای شوروی در دوستی با غرب و یا به تاثیر پذیری مسکو از غرب در پرونده موشک های اس 300 اشاره کرد .

اهمیت این روابط به گونه ای است که امروز سرگئی شایگو در ایران بسر می برد .

انجام این سفرکاری در شرایطی که روسیه تحت فشارهای سخت اروپا و ایالات متحده قرار دارد تا چالش ها در اوکراین فروکش نماید ازاهمیت خاصی برخوردار است.

من بدون پرداختن به برخی موارد معمول در تحلیل چنین مسافرت هایی مایلم به این نکته اشاره کنم که روسیه دو هدف بزرگ از این سفردارد .اول لغو شکایت 4 میلیاردی ایران که به موجب آن مسکو به احتمال کاملا قوی محکوم به پرداخت 4 میلیارد دلار خسارت بنا به حکم دادگاه بین المللی ژنو برای فسخ ناگهانی و یک طرفه قرارداد فروش هشت آتش‌بار موشکی اس 300 است و دوم ایجاد حساسیت در جبهه غرب به خصوص درارتباط با اوکراین از طریق انجام مذاکرات تسلیحاتی و همکاری های دو جانبه با ایران .

مناسبات با ایران همیشه برای روس ها مهم بوده و ارزش حیاتی داشته است.

اهمیت ایران برای روس ها به خصوص زمانی بیشتر شد که مناقشات جدی بین مسکو و واشنگتن دی سی و پایتخت های اروپایی برسر اوکراین به وجود آمده است . درشرایط کنونی مسکو می تواند به دنبال روابط رو به گسترش نظامی و دفاعی با ایران باشد و از طریق ترغیب دوباره ایران به سیستم های موشکی دفاعی دیگر خود به جای اس 300 برای کارخانجات نظامی خویش منابع مالی بالایی به وجود بیاورد و جایگاه خود را در استراتژی های ایران محکم سازد . گرچه باید به این موضوع هم اشاره کرد که هیچ سیستم دیگری در شرایط کنونی قدرت و قابلیت دفاعی موشک های اس 300 را ندارد و دلیلی برای عقب نشینی ایران از شکایت خود از روس ها وجود ندارد مگر آن که پیشنهادات روس ها به گونه ای کاملا موثر چند برابر ظرفیت های اس 300 بتواند منافع ملی ایران را در برخی از حوزه ها تقویت و حفظ نماید که به دلایل مختلفی؛‌ امر بعیدی است.تنوع موشکی ایران و افزایش تکنیکی این موشک ها و دستیابی به شعاع های مختلفی از فواصل جغرافیایی برای ایران در استفاده از موشک ها تا حدود زیادی وابستگی موشکی ایران به کشورهایی مانند چین، کره شمالی و روسیه را برطرف کرده است و ایران می تواند از موضع محکم و البته دوستانه ای با روس ها وارد عمل شود .

سوابق بد روس ها در تجدید نظر در معاملات خود با ایران متاثر از غرب و به ویژه در برخی قطعنامه های سازمان ملل در سال های اخیر و نیز دوران جنگ ایران و عراق ؛ همواره باید برای تهران به عنوان یک هشدار مد نظر باشد .

قدرت موشکی ایران در حال حاضر32 پایگاه آمریکا در خاور نزدیک را هدف دارد اهمیت این موضوع از آن جا بیشتر می شود که به ایران قدرت انتخاب و اعمال نظر بر شاهراه آبی را می دهد که 40 درصد نفت جهان از آن عبور می کند .خود روسیه نیز معتقد است که ایران در حال تلاش برای ارتقای برد موشک های خود به 5000 کیلومتر است و چنین امری توانایی های ایران را در دفاع از منافع خود به مراتب بالا خواهد برد و البته این مسئله از سوی ایران رد شده که دنبال بردهای بالای 2000 کیلومتر است ولی در عین حال تاکید داشته که قدرت دستیابی به بردهای بالاتر از آن را دارد.

معتقدم سفر ارتشبد شایگو وزیر دفاع؛ به عنوان یکی از حساس ترین وزرای دولت فدراسیون روسیه به ایران را باید با توجه به شرایط روز بین الملل مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد .

اگرچه شاید نمی توان انتظار گشایش ها و تغییرات به اصطلاح شگرف در روابط دو کشور را داشت چرا که روس ها برغم اصراری که برای مقاومت در برابر فشارها و سیاست ها ی غرب در جهان و به ویژه در حوزه هایی که به منافع ملی آنها ارتباط پیدا می کند دارند متوجه مشکلات داخلی و خارجی خود نیز هستند و تمایلی ندارند به صرف افزایش مناسبات با ایران درزمینه های دیگری با فشارهای سخت تر خارجی روبرو شوند. اما روسیه از برگه ایران استفاده خواهد کرد و این یک نیاز شدید برای مسکو بشمار می رود و برای همین ایران با در نظر داشتن این نیاز و تمایل روسیه به بازی با برگه ایران ؛ می بایست به دنبال امتیازات بیشتر و جدی تر در روابط با روسیه باشد تا موقعیت ها و موفقیت های بهتر و پایدارتری در مناقشات خود با غرب مانند مذاکرات هسته ای داشته باشد که بخشی از آن می تواند استفاده از چتر پوششی روسیه در ژنو باشد .

روابط بین ایران و روسیه برمبنای تلاش برای تامین منافع ملی است و این مسئله جزء اول دیپلماسی هرکشوری در دنیا محسوب می شود و علاوه برآن به دلیل نگاه استراتژیک روس ها به آب های خلیج فارس ؛ هنوز هم جزو اصرار های مسکو بر تحقق عینی توصیه و دیپلماسی پطرکبیر در این زمینه محسوب می شود.

با این وجود تهران و مسکو دغدغه های مشترکی هم دارند که می تواند به سودبری متقابل آنها بینجامد. هماهنگی در برابر تهدیدات خارجی از جمله تروریسم و غرب و همکاری های دفاعی از جمله این دغدغه ها محسوب می شوند. علاوه براین مسئله خودکفایی دفاعی ایران به عنوان تجربه ای قابل استفاده و ارزشمند برای روسیه و علاقه روسها برای بهره مندی از تجربیات ایران در مقابله با تحریم‌ها می تواند مبنای بیشتر نزدیکی دو کشور قدرتمند در جغرافیای سرزمین شرق باشد.

از این رو سفر وزیر دفاع روسیه به تهران در شرایط کنونی علاوه بر ملاحظات بالا و لحاظ این موضوع مهم که می تواند به عنوان گام دیگری در تقویت روابط راهبردی میان دو کشور تعبیر شود، دارای پیام مهمی است. با توجه به سفر مشاور امنیت ملی چین، دبیر شورای امنیت ملی روسیه، وزیر دفاع و وزیر کشور عراق و لبنان، مشاور امنیت ملی افغانستان و اینک وزیر دفاع روسیه طی ماه های اخیر ایران تبدیل به محور تعاملات امنیتی-دفاعی شده است و این فی النفسه حکایت از اهمیت جایگاه جمهوری اسلامی ایران در مناسبات جهانی دارد.