«نقشه انرژی آمریکا در ونزوئلا/زنگ خطر جدی برای تهران، مسکو و پکن»

 شهدای ایران:تحولات اخیر در آمریکای لاتین نشان می‌دهد که ایالات متحده در حال پیشبرد یکی از مهم‌ترین پروژه‌های انرژی ـ امنیتی دهه‌های اخیر است؛ پروژه‌ای که هدف نهایی آن تغییر موازنه قدرت در سه جبهه ایران، روسیه و چین است. کنترل چاه‌های نفت ونزوئلا، نه یک اقدام اقتصادی ساده، بلکه حرکتی عمیقاً ژئوپلیتیکی است که می‌تواند در صورت وقوع درگیری منطقه‌ای یا جهانی، توازن انرژی را به سود آمریکا تغییر دهد و سه بلوک اصلی مقابل واشنگتن را در موقعیت دشواری قرار دهد.





*مهار ابزار انرژی ایران در روز بحران
واشنگتن به‌خوبی می‌داند که ایران یکی از معدود کشورهایی است که در شرایط جنگ احتمالی در منطقه، توانایی دارد با استفاده از توان دریایی و جغرافیایی خود، بازار جهانی انرژی را تحت تأثیر قرار دهد. تهدید بستن تنگه هرمز، اختلال در باب‌المندب، یا هدف‌گیری مسیرهای انتقال انرژی، می‌تواند قیمت جهانی نفت را به‌طور انفجاری افزایش دهد و آمریکا را با بحران شدید اقتصادی مواجه کند.
ایالات متحده با انتقال بخشی از محور عرضه انرژی به ونزوئلا، در پی آن است که:
▪️اثرگذاری تهدیدات ایران را کاهش دهد،
شوک احتمالی بازار را مهار کند،
 برگ برنده انرژی ایران را تا حد ممکن بی‌اثر سازد.
به عبارت دقیق‌تر، آمریکا می‌خواهد پیش از آغاز هر نوع تنش، میدان انرژی را از دسترس تهران خارج کند.
*تثبیت میدان اوکراین و محدودسازی دست روسیه
زمستان برای اروپا فصل حساسی است و روسیه بارها نشان داده که می‌تواند از سلاح انرژی برای تأثیرگذاری بر تصمیمات سیاسی و نظامی غرب استفاده کند. کنترل چاه‌های نفت ونزوئلا به آمریکا این امکان را می‌دهد که:
▪️بازار انرژی را قبل از رسیدن به فصل سرما آرام کند،
اروپا را از وابستگی به قیمت‌های روسیه رها سازد،
 مانع استفاده مسکو از نفت و گاز برای تغییر معادلات جنگ اوکراین شود.
این اقدام در واقع بخشی از راهبرد قفل‌سازی انرژی است که واشنگتن برای جلوگیری از برتری روسیه در میدان نبرد طراحی کرده است.
*انتقال شوک‌های انرژی به شرق آسیا و فشار بر چین
چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی جهان است و وابستگی قابل توجهی به واردات نفت از خلیج فارس دارد. هرگونه تنش در منطقه خلیج فارس، نخستین ضربه را به اقتصاد چین وارد می‌کند. آمریکا می‌کوشد با کنترل منابع جایگزین، از جمله ونزوئلا، بار اصلی شوک انرژی ناشی از هر جنگ احتمالی را به دوش چین بیندازد.
هدف پنهان این استراتژی:
کاهش تاب‌آوری اقتصاد چین،
افزایش فشار بر رشد صنعتی پکن،
ایجاد شکاف در رقابت بلندمدت میان ایالات متحده و چین است.
به این ترتیب، ونزوئلا برای آمریکا به یک اهرم استراتژیک در نبرد ژئوپلیتیکی با چین تبدیل شده است.
 واکنش‌های احتمالی سه بلوک؛ روز صفر ممکن است متفاوت رقم بخورد
اگرچه راهبرد آمریکا روی کاغذ منسجم و حساب‌شده به نظر می‌رسد، اما تهران، مسکو و پکن هر سه تجربه طولانی در مقابله با فشارهای واشنگتن دارند. این سه قدرت می‌توانند با اقدامات هماهنگ روز صفر، بخشی از بازی آمریکا را برهم بزنند.
سناریوهای احتمالی شامل:
▪️ایجاد فشار بر خطوط انرژی آمریکا در نقاط دور از انتظار،
▪️عملیات‌های نامتقارن دریایی در مسیرهای حیاتی تجارت جهانی،
▪️جنگ ادراکی و روانی برای بی‌ثبات‌سازی بازار نفت،
▪️ تهاترهای گسترده اقتصادی برای دورزدن محدودیت‌های آمریکا.
این اقدامات می‌تواند طرح آمریکا را از یک «بازی یک‌طرفه»، به بازی پیچیده چندمیدانی تبدیل کند.

جمع‌بندی: زنگ خطر برای شرق
آنچه ایالات متحده در ونزوئلا دنبال می‌کند، یک عملیات ساده یا مقطعی نیست؛
این حرکتی راهبردی برای شکل‌دهی به نظم انرژی آینده است.
طرحی که اگر از سوی ایران، روسیه و چین جدی گرفته نشود،
می‌تواند اهرم‌های حیاتی این سه قدرت را در بحران‌های آینده تضعیف کند.
به همین دلیل است که این هشدار جدی مطرح می‌شود:
ایران، روسیه و چین باید نقشه انرژی واشنگتن در ونزوئلا را نه یک تهدید منطقه‌ای، بلکه یک حمله راهبردی در مقیاس جهانی تلقی کنند.


*نویسنده:دکتر سعید شهرابی فراهانی