وی افزود: خداوند خطاب به چنین فردی می فرماید می دانی دنبال چه جایگاه و مقامی هستی؟ با این کار به ملائک شباهت پیدا می کنی و قرین آنها می شوی، من تو را به حاجتت می رسانم؛ بنابراین نباید فراگیری دروس طلبگی را ساده بگیرد.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: فردی نزد امام صادق(ع) آمد و پس از نقل این روایت پیامبر(ص) پرسید شباهت به ملائکه و قرین آنها شدن یعنی چه؟ حضرت در پاسخ فرمود خداوند در قرآن می فرماید«شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِکَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ» یعنی خدا، ملائکه و صاحبان علم شاهد توحید هستند.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: بر اساس این آیه نتیجه تحصیل علم شهد الله شدن است بنابراین این افراد قرین ملائکه هستند.

مراتب صاحبان علم

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به این که صاحبان علم خود دارای مراتبی هستند، گفت: امام صادق(ع) در بیان درجات اولو العلم می فرماید آقای آنها رسول خدا(ص) و در درجه بعد علی(ع) و در رتبه سوم همه آن کسانی هستند که از اهل بیت امیرالمؤمنین(ع) بوده و به حق به این جایگاه رسیده اند سپس شماها هستید که علوم ما را فرا می گیرید و استفاده می کنید، بنابراین شما نیز قرین ملائکه و انبیاء هستید.

آیت الله مصباح یزدی در تشریح اهمیت تطبیق استدالال های عقلی با آیات و روایات، بیان داشت: کلمات خداوند و اهل بیت(ع) نورانیت خاصی دارد و کسانی که دل آگاهی دارند زمانی که این احادیث و آیات را می شوند دلشان روشن می شوند؛عدم درک چنین نورانیتی ناشی از کدورت قلب است.

وی عقل و وحی را مکمل یکدیگر دانست و گفت: اگر کسی استدالال های عقلی شک کند و احتمال مغالطه می دهد با کمک آیات و روایات مضمون آن مطمئن می شویم؛ کسی که به نکات آیات و روایات توجه می کند عنایت خاصی به او می شود؛ وقتی بیانات اهل بیت(ع) در مورد ارزش علم و اهل آن می خوانیم خاطر جمع می شویم که این افراد جایگاه والایی دارند به شرط این که قدر موقعیت خود را بدانند و نیت خود را در این مسیر خالص کنند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این که برخی برای حرکت مطلوبیت ذاتی قائل هستند، ابراز داشت: یک زمانی این فرهنگ ترویج می شد و این افراد تأکید می کرند که اگر انسان حرکت کند راه خود به خود پیدا می شود، این با منطق اسلام سازگار نیست.

حرکت بدون بصیرت انسان را از هدف دور می کند

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: امام صادق(ع) می فرماید کسی که بدون بصیرت حرکت کند مانند کسی است که راه را گم کرده، هرچه شتاب بگیرد از هدفش دورتر می شود؛ تا راه را نشناسیم ضمانتی برای پیشرفت نیست.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری به روایتی از پیامبر(ص) درباره فضیلت علم اشاره کرد و گفت: حضرت می فرماید تحصیل علم برای هر مسلمانی واجب است، خدا جویندگان علم را دوست دارد؛ ممکن است کسانی فکر کنند که این روایات اطلاق دارد و همه علوم را شامل می شوند اما این روایات در مقام بیان جزئیات و کیفیت علم نیست بلکه می خواهد بفرماید خود علم فی حد نفسه ارزشمند است و در این زمینه باید به روایات دیگر رجوع کرد.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به روایتی از پیامبر(ص) فرمود ارزش آموختن علمی که در هدایت دیگران مؤثر است با عبادت 40 سال یک فرد عابد برابری می کند، گفت: حضرت فرمود این در صورتی است که فرد بخواهد حقی را احیا کند و باطلی را ابطال کند و مردم را از گمراهی به هدایت دعوت کند.

آیت الله مصباح یزدی به بیان روایت دیگری از رسول خدا(ص) پرداخت و بیان داشت: حضرت می فرماید دنبال علم بروید زیرا رابطی بین خدا و شما است و مانند ریسمانی است که شما را به خدا نزدیک می کند؛ بنابراین اگر علمی رابط بین بشر و ابلیس باشد قطعا در این راستا نیست، ارزش علم به آن است که ما را به هدف قرب الهی نزدیک کند.

وی افزود: از امام صادق(ع) پرسیدند این که پیامبر(ص) فرموده نگاه به صورت عالم عبادت است یعنی چه؟ حضرت پاسخ فرمودند که منظور عالمی است که وقتی به او نگاه می کنید به یاد آخرت بیفتید؛ اگر خلاف این باشد یعنی کسی مردم را دعوت به دنیا کند، این نوعی فتنه است و می تواند وسیله گمراهی دیگران شود.

علم دل را زنده نگه می دارد/ علم امام عقل است

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بیان داشت: در روایت داریم فرشتگان علاقه دارند با عالم دوست شوند و زمانی که او به نماز می ایستد بال های خود را به سر و صورتش می کشند زیرا علم دل ها را زنده می کند؛ قرآن معتقد است که دل انسان حیات و ممات دارد، در منطق قرآن برخی جسمی سالم دارند اما مرده هستند؛ چیزی که موجب می شود دل ها نمیرد و زنده شود، علم است.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: تنها با علم است که خدا پرستش و اطاعت می شود؛ کسی که علم نداشته باشد نه خدا را می شناسد و نه می داند که چگونه باید عبادت کند؛ با علم صله رحم انجام می شود، حلال و حرام شناخته می شود و علم امام عقل است.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری در توضیح این روایت، گفت: همان گونه که چشم سالم بدون نور نمی تواند جایی را ببیند، ممکن است انسان قوه عاقله داشته باشد اما ماده علم در اختیار عقلش نباشد، بنابراین عقل نیز نمی تواند کاری کند؛ علم ماده غذایی عقل است.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم تصریح کرد: از مجموع روایاتی که در باب علم است معلوم می شود که ملاک ارزش علم آن چیزهایی است که انسان را به متن خداشناسی و خداپرستی نزدیک کند و یا برای رسیدن به این راه به فرد کمک کند به شرطی که شخص با نیت خالص و برای تقرب به خدا سراغ این دست از علوم برود.

آیت الله مصباح یزدی با اشاره به آیه«وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا»گفت: در روایتی از امیرالمؤمنین(ع) آمده، خدا به واسطه علم افراد را به درجاتی می رساند که پیشوایان مردم می شوند تا دیگران به آنها اقتدا کنند؛ یعنی علم موجب می شود هم خود فرد به سعادت برسد و هم دیگران را اصلاح و هدایت کند.

*رسا