ابوبکر البغدادی، تابستان امسال و مدت کوتاهی پس از این‌که خود را خلیفه داعش اعلام کرد، نامه‌ای به ایمن الظواهری، رهبر شبکه تروریستی القاعده و رئیس پیشین خود نوشت.
به گزارش شهدای ایران،این نامه شش ماه پس از آن نوشته شد که الظواهری به طور رسمی البغدادی را از شبکه اقدامات تروریستی القاعده طرد کرد و سربازان وابسته به داعش را به دلیل ارتکاب اقدامات خشونت آمیز و وحشیانه مورد نکوهش قرار داد! البغدادی زمانی آن نامه را نوشت که داعش در اوج قدرت بود و بهترین زمان برای گرفتن انتقام به حساب می آمد.
بنا به گزارش منابع متعدد (از جمله یکی از مقامات اطلاعاتی طالبان و یکی از جهادی های طالبان که با داعش ارتباط دارد)، البغدادی در آن نامه از رهبر القاعده خواست بیعت خود با ملا عمر، بنیانگذار و رهبر معنوی طالبان افغانستان را بشکند. «جاهل»، «جنگ سالار بی سواد» و «رهبری بی ارزش»، تنها گوشه ای از عناوینی بود که البغدادی در آن نامه به ملاعمر نسبت داده بود. البغدادی سپس به الظواهری پیشنهاد کرده بود در صورت اعلام بیعت با وی، جایگاهی در ساختار قدرت داعش به دست خواهد آورد.
بنا به گفته همان منابع، الظواهری هیچ گاه به آن نامه جواب نداد. در مقابل او به همپیمانانش در طالبان اطمینان داد همچنان در بیعت با ملاعمر است، اما این اولین بار نبود (مشخصا آخرین بار هم نخواهد بود) که یکی از همپیمانان شورشیان افغان، هدف یارگیری داعش قرار می گیرند.
همزمان با این که نیروهای ائتلاف به حملات خود علیه البغدادی و نیروهایش در عراق و سوریه ادامه می دهند، شورشیان افغان در تلاشند ذهن و فکر نیروهای خود را از پیوستن به داعش منحرف کنند. شورای فرماندهی طالبان یا همان شورای کویته، اخیرا سیاست تحمل صفر را در قبال افرادی اعلام کرد که قصد دارند به عضویت داعش درآیند. با این حال، یکی از اعضای سابق طالبان که در دوران حکومت این گروه در افغانستان پست وزارتی داشت، در این زمینه گفت: تصور نمی کنم ما باید این افراد را کشته یا زندانی کنیم.
شواهد و قرائن نشان می دهد داعش چندان این تهدید را جدی نگرفته است. نمونه آن پخش جزوه های آموزشی وابسته به داعش تابستان امسال در پیشاور پاکستان و اردوگاه پناهندگان افغان در مرز بود. این جزوه 12 صفحه ای که به دو زبان دری و پشتو چاپ شده بود، از تمام مسلمانان خواسته بود به داعش بپیوندند. در این جزوه ادعا شده بود افغانستان و پاکستان به عنوان بخشی از خلافت عظیم داعش خواهند بود که دایره این خلافت از مدیترانه تا شبه قاره هند کشیده می شود.
حتی گفته می شود دو افغان که به داعش پیوسته اند، مسئولیت یارگیری برای این گروه تروریستی را در افغانستان و پاکستان آغاز کرده اند. در این میان برخی منابع طالبان می گویند طی ماه های اخیر حدود 250 افغانی و پاکستانی به عضویت داعش در سوریه و عراق درآمده اند. یکی از فرماندهان شبکه حقانی در پاکستان در این زمینه گفت: حداقل دو تا سه نفر از دوستان نزدیک من به همراه تعدادی از عرب ها برای جنگ به سوریه رفته اند. همزمان با ادامه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، طالبان و شرکایش با انجام اقدامات خشونت آمیز در تلاش هستند پیش از رسیدن زمستان، برخی مناطق را بازپس بگیرند، اما برخی از اتفاقات ممکن است دستخوش تغییر شود. آن فرمانده شبکه حقانی می گوید اولویت اصلی او اکنون حضور و جنگ در پاکستان است.
نقاط مشترک داعش و طالبان
در نگاه نخست، داعش و طالبان ممکن است شرکایی طبیعی به حساب آیند. یکی از نقاط مشترک آنها این است که علیه آمریکا می جنگند. همان فرمانده شبکه حقانی در این زمینه گفت: تصور می کنم نیروهای داعش، مبارزان خوبی باشند. آنها در حال نبرد با آمریکا و رژیم های دست نشانده غرب در دنیای عرب هستند. اما به نظر می رسد البغدادی علاقه فراوانی به جنگ و مبارزه دارد. در واقع توهین های داعش به ملاعمر باعث رنجش اعضای طالبان شده و آنها معتقدند رهبر داعش سعی دارد با این اقدامات لقب «فرمانده متدین» را از ملاعمر غصب کند. در واقع ارادت طالبان به ملاعمر به سال 1996 بازمی گردد که آنها توانستند با کمک او جنگ سالاران را در کابل شکست داده و قدرت را به دست بگیرند. آن عضو وزارتی کابینه پیشین طالبان در این زمینه گفت: تا زمانی که ملاعمر زنده است و از مقام خود کناره گیری نکرده، هیچ فردی نمی تواند جایگزین این فرمانده متدین شود.
در این میان و در چشم دوستداران ملاعمر، این حقیقت چندان اهمیت ندارد که این رهبر معنوی از سال 2001 تاکنون در انظار ظاهر نشده است. آن فرمانده حقانی با بیان این که ما ملاعمر را داریم و نیاز به رهبر دیگری نیست، افزود: من آرزو می کنم او نیز همچون البغدادی از پشت سایه ها بیرون بیاید و خود را نشان دهد. این کار باعث ازبین رفتن شک و تردید افرادی می شود که در تعهد خود به طالبان متزلزل شده اند.
این شک و دودلی ها باعث شده مسئول افغانی داعش در زمینه یارگیری، شرایط مساعدتری داشته باشند. یکی از آنها فردی به نام عبدالقادر ابویزید الخراسانی و اهل استان کونار افغانستان است. وی یک روحانی است و وب سایتی دارد که در آن مردم را به جهاد و شهادت ترغیب می کند. فرد دوم دوست دیرین او به نام عبدالرحیم مسلم دوست از استان جلال آباد است که حدود چهار سال در زندان گوانتانامو بوده. به دلیل زندگی مخفیانه دسترسی به آنها غیرممکن است، اما ویدئوهای موجود یوتیوب، وفاداری شان به البغدادی را ثابت می کند. آن عضو سابق کابینه طالبان می گوید، هر دو این افراد با وجود داشتن دیدگاه های شدید مذهبی به طالبان نپیوسته اند. منابع افغان می گویند، یکی از دلایل مخالفت اصلی این دو با طالبان، ارتباط این گروه با سازمان های اطلاعاتی پاکستان است.
داعش، دروازه ای جدید برای اقدامات تروریستی
اما ظهور و گسترش داعش راه جدیدی را برای اقدامات تروریستی در خارج از مرزهای پاکستان ایجاد کرد. این دو نفر تابستان امسال به دیدار البغدادی رفته و اعلام بیعت کردند. رهبر داعش نیز به سرعت آنها را به عنوان مسئول یارگیری این گروه در منطقه قرار داد. البغدادی انتظار داشت سازمان های اطلاعاتی آمریکا از طریق یارگیری های داعش در افغانستان و پاکستان به این گروه نفوذ کند؛ به همین دلیل، مسلم دوست و عبدالقادر با اقدامات خود این اطمینان را ایجاد کردند که هیچ جاسوسی به داعش نفوذ نکرده است.
اگر طالبان این دو نفر را دستگیر کند، ممکن است جانشان را از دست بدهند. در واقع سوال مهم این است که آنها در صورت دستگیری به دار آویخته می شوند یا با شلیک گلوله کشته خواهند شد. آن مقام سابق طالبان در این رابطه گفت: این شیوه ها چندان میان طالبان مرسوم نیست، اما برخی از اعضای این گروه نسبت به ملاعمر بسیار حساس هستند.
با این حال به نظر می رسد جایزه تعیین شده برای این اعضای داعش، ارزش خطر کردن را داشته باشد. حتی افراطی ترین گروه های حاضر در منطقه این روزها شاهد از دست دادن اعضای خود و پیوستن آنها به داعش هستند. ابو هدای السودانی، یکی از فرماندهان ارشد القاعده در افغانستان بتازگی بیعت خود با البغدادی را شکست و این در حالی است که بسیاری از اعضای گروه او همچنان به داعش پایبند هستند. طالبان پاکستان که با عنوان تحریک طالبان پاکستان شناخته می شوند نیز همین مشکلات را تجربه کرده اند. گرچه ملا فضل الله، رهبر این گروه، وفاداری نیروهایش به ملاعمر را اعلام کرد، اما شش نفر از اعضای برجسته این گروه در ماه اکتبر با البغدادی بیعت کردند. احتمالا این افراد آخرین نمونه از این اعلام بیعت ها نیز نخواهند بود.
به نظر می رسد محبوبیت داعش میان پناهندگان و آوارگان افغانی در حال افزایش است. تاج خان، مغازه کوچکی در پیشاور پاکستان دارد که کتاب ها، روزنامه ها و ویدئوهای این گروه تروریستی را می فروشد. البته او از ترس جانش از اسم مستعار استفاده می کند. خان با اعلام این که از توصیف های مربوط به داعش خوشش می آید، می گوید: «اگر اقدامات این گروه بتواند شریعت را محکم کند، ما نباید با آنها مخالف باشیم. وی افزود: من ملاعمر را دوست داشتم، اما او حتی جرات حضور در انظار را هم نداشت. چگونه چنین فردی می تواند امیر و رهبر مردم باشد؟»
رهبران طالبان در شرایط سختی قرار دارند. آنها در دام دشمنان دیرینه خود افتاده اند. عضو سابق کابینه طالبان اظهار کرد: تا زمانی که آمریکا و غرب حملات خود را علیه داعش بیشتر کنند، این گروه حمایت های بیشتری را میان مسلمانان به دست می آورد. داعش باید متوقف شود. اگر نتوانیم این کار را با موعظه و نصیحت انجام دهیم، باید به زور متوسل شویم.
* Vocative / مترجم: حسین خلیلی
بنا به گزارش منابع متعدد (از جمله یکی از مقامات اطلاعاتی طالبان و یکی از جهادی های طالبان که با داعش ارتباط دارد)، البغدادی در آن نامه از رهبر القاعده خواست بیعت خود با ملا عمر، بنیانگذار و رهبر معنوی طالبان افغانستان را بشکند. «جاهل»، «جنگ سالار بی سواد» و «رهبری بی ارزش»، تنها گوشه ای از عناوینی بود که البغدادی در آن نامه به ملاعمر نسبت داده بود. البغدادی سپس به الظواهری پیشنهاد کرده بود در صورت اعلام بیعت با وی، جایگاهی در ساختار قدرت داعش به دست خواهد آورد.
بنا به گفته همان منابع، الظواهری هیچ گاه به آن نامه جواب نداد. در مقابل او به همپیمانانش در طالبان اطمینان داد همچنان در بیعت با ملاعمر است، اما این اولین بار نبود (مشخصا آخرین بار هم نخواهد بود) که یکی از همپیمانان شورشیان افغان، هدف یارگیری داعش قرار می گیرند.
همزمان با این که نیروهای ائتلاف به حملات خود علیه البغدادی و نیروهایش در عراق و سوریه ادامه می دهند، شورشیان افغان در تلاشند ذهن و فکر نیروهای خود را از پیوستن به داعش منحرف کنند. شورای فرماندهی طالبان یا همان شورای کویته، اخیرا سیاست تحمل صفر را در قبال افرادی اعلام کرد که قصد دارند به عضویت داعش درآیند. با این حال، یکی از اعضای سابق طالبان که در دوران حکومت این گروه در افغانستان پست وزارتی داشت، در این زمینه گفت: تصور نمی کنم ما باید این افراد را کشته یا زندانی کنیم.
شواهد و قرائن نشان می دهد داعش چندان این تهدید را جدی نگرفته است. نمونه آن پخش جزوه های آموزشی وابسته به داعش تابستان امسال در پیشاور پاکستان و اردوگاه پناهندگان افغان در مرز بود. این جزوه 12 صفحه ای که به دو زبان دری و پشتو چاپ شده بود، از تمام مسلمانان خواسته بود به داعش بپیوندند. در این جزوه ادعا شده بود افغانستان و پاکستان به عنوان بخشی از خلافت عظیم داعش خواهند بود که دایره این خلافت از مدیترانه تا شبه قاره هند کشیده می شود.
حتی گفته می شود دو افغان که به داعش پیوسته اند، مسئولیت یارگیری برای این گروه تروریستی را در افغانستان و پاکستان آغاز کرده اند. در این میان برخی منابع طالبان می گویند طی ماه های اخیر حدود 250 افغانی و پاکستانی به عضویت داعش در سوریه و عراق درآمده اند. یکی از فرماندهان شبکه حقانی در پاکستان در این زمینه گفت: حداقل دو تا سه نفر از دوستان نزدیک من به همراه تعدادی از عرب ها برای جنگ به سوریه رفته اند. همزمان با ادامه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، طالبان و شرکایش با انجام اقدامات خشونت آمیز در تلاش هستند پیش از رسیدن زمستان، برخی مناطق را بازپس بگیرند، اما برخی از اتفاقات ممکن است دستخوش تغییر شود. آن فرمانده شبکه حقانی می گوید اولویت اصلی او اکنون حضور و جنگ در پاکستان است.
نقاط مشترک داعش و طالبان
در نگاه نخست، داعش و طالبان ممکن است شرکایی طبیعی به حساب آیند. یکی از نقاط مشترک آنها این است که علیه آمریکا می جنگند. همان فرمانده شبکه حقانی در این زمینه گفت: تصور می کنم نیروهای داعش، مبارزان خوبی باشند. آنها در حال نبرد با آمریکا و رژیم های دست نشانده غرب در دنیای عرب هستند. اما به نظر می رسد البغدادی علاقه فراوانی به جنگ و مبارزه دارد. در واقع توهین های داعش به ملاعمر باعث رنجش اعضای طالبان شده و آنها معتقدند رهبر داعش سعی دارد با این اقدامات لقب «فرمانده متدین» را از ملاعمر غصب کند. در واقع ارادت طالبان به ملاعمر به سال 1996 بازمی گردد که آنها توانستند با کمک او جنگ سالاران را در کابل شکست داده و قدرت را به دست بگیرند. آن عضو وزارتی کابینه پیشین طالبان در این زمینه گفت: تا زمانی که ملاعمر زنده است و از مقام خود کناره گیری نکرده، هیچ فردی نمی تواند جایگزین این فرمانده متدین شود.
در این میان و در چشم دوستداران ملاعمر، این حقیقت چندان اهمیت ندارد که این رهبر معنوی از سال 2001 تاکنون در انظار ظاهر نشده است. آن فرمانده حقانی با بیان این که ما ملاعمر را داریم و نیاز به رهبر دیگری نیست، افزود: من آرزو می کنم او نیز همچون البغدادی از پشت سایه ها بیرون بیاید و خود را نشان دهد. این کار باعث ازبین رفتن شک و تردید افرادی می شود که در تعهد خود به طالبان متزلزل شده اند.
این شک و دودلی ها باعث شده مسئول افغانی داعش در زمینه یارگیری، شرایط مساعدتری داشته باشند. یکی از آنها فردی به نام عبدالقادر ابویزید الخراسانی و اهل استان کونار افغانستان است. وی یک روحانی است و وب سایتی دارد که در آن مردم را به جهاد و شهادت ترغیب می کند. فرد دوم دوست دیرین او به نام عبدالرحیم مسلم دوست از استان جلال آباد است که حدود چهار سال در زندان گوانتانامو بوده. به دلیل زندگی مخفیانه دسترسی به آنها غیرممکن است، اما ویدئوهای موجود یوتیوب، وفاداری شان به البغدادی را ثابت می کند. آن عضو سابق کابینه طالبان می گوید، هر دو این افراد با وجود داشتن دیدگاه های شدید مذهبی به طالبان نپیوسته اند. منابع افغان می گویند، یکی از دلایل مخالفت اصلی این دو با طالبان، ارتباط این گروه با سازمان های اطلاعاتی پاکستان است.
داعش، دروازه ای جدید برای اقدامات تروریستی
اما ظهور و گسترش داعش راه جدیدی را برای اقدامات تروریستی در خارج از مرزهای پاکستان ایجاد کرد. این دو نفر تابستان امسال به دیدار البغدادی رفته و اعلام بیعت کردند. رهبر داعش نیز به سرعت آنها را به عنوان مسئول یارگیری این گروه در منطقه قرار داد. البغدادی انتظار داشت سازمان های اطلاعاتی آمریکا از طریق یارگیری های داعش در افغانستان و پاکستان به این گروه نفوذ کند؛ به همین دلیل، مسلم دوست و عبدالقادر با اقدامات خود این اطمینان را ایجاد کردند که هیچ جاسوسی به داعش نفوذ نکرده است.
اگر طالبان این دو نفر را دستگیر کند، ممکن است جانشان را از دست بدهند. در واقع سوال مهم این است که آنها در صورت دستگیری به دار آویخته می شوند یا با شلیک گلوله کشته خواهند شد. آن مقام سابق طالبان در این رابطه گفت: این شیوه ها چندان میان طالبان مرسوم نیست، اما برخی از اعضای این گروه نسبت به ملاعمر بسیار حساس هستند.
با این حال به نظر می رسد جایزه تعیین شده برای این اعضای داعش، ارزش خطر کردن را داشته باشد. حتی افراطی ترین گروه های حاضر در منطقه این روزها شاهد از دست دادن اعضای خود و پیوستن آنها به داعش هستند. ابو هدای السودانی، یکی از فرماندهان ارشد القاعده در افغانستان بتازگی بیعت خود با البغدادی را شکست و این در حالی است که بسیاری از اعضای گروه او همچنان به داعش پایبند هستند. طالبان پاکستان که با عنوان تحریک طالبان پاکستان شناخته می شوند نیز همین مشکلات را تجربه کرده اند. گرچه ملا فضل الله، رهبر این گروه، وفاداری نیروهایش به ملاعمر را اعلام کرد، اما شش نفر از اعضای برجسته این گروه در ماه اکتبر با البغدادی بیعت کردند. احتمالا این افراد آخرین نمونه از این اعلام بیعت ها نیز نخواهند بود.
به نظر می رسد محبوبیت داعش میان پناهندگان و آوارگان افغانی در حال افزایش است. تاج خان، مغازه کوچکی در پیشاور پاکستان دارد که کتاب ها، روزنامه ها و ویدئوهای این گروه تروریستی را می فروشد. البته او از ترس جانش از اسم مستعار استفاده می کند. خان با اعلام این که از توصیف های مربوط به داعش خوشش می آید، می گوید: «اگر اقدامات این گروه بتواند شریعت را محکم کند، ما نباید با آنها مخالف باشیم. وی افزود: من ملاعمر را دوست داشتم، اما او حتی جرات حضور در انظار را هم نداشت. چگونه چنین فردی می تواند امیر و رهبر مردم باشد؟»
رهبران طالبان در شرایط سختی قرار دارند. آنها در دام دشمنان دیرینه خود افتاده اند. عضو سابق کابینه طالبان اظهار کرد: تا زمانی که آمریکا و غرب حملات خود را علیه داعش بیشتر کنند، این گروه حمایت های بیشتری را میان مسلمانان به دست می آورد. داعش باید متوقف شود. اگر نتوانیم این کار را با موعظه و نصیحت انجام دهیم، باید به زور متوسل شویم.
* Vocative / مترجم: حسین خلیلی
