یکم آبان سالروز شهادت سید مصطفی خمینی فرزند برومند حضرت امام خمینی(رضوان الله تعالی علیه ) است، رژیم ستمشاهی که مبارزه و افشاگری های این مبارز آگاه را در کنار امام برنمی تافت، او را به خارج از کشور تبعید کرد، اما او تا آخرین نفس بر آرمان های انقلاب پافشاری کرد.
شهدای ایران: آیتالله شهید سید مصطفی خمینی در بیست و یکم آذر 1309 هجری خورشیدی در شهر مقدس قم چشم به جهان گشود. وی در محیط و خانواده ای مذهبی و علمی رشد کرد و پرورش یافت. دوره ی ابتدایی را در زادگاهش به پایان رساند. پس از آن، به دلیل علاقه ی فراوان به علوم اسلامی و با راهنمایی های پدر بزرگوارش، در حوزه ی علمیه به تحصیل پرداخت.
او در حوزه ی علمیه پرتلاش و بااراده بود و در 27 سالگی به درجه ی اجتهاد رسید. سید مصطفی خمینی بنا بر سفارش پدر گرامی شان مبنی توجه ویژه بر 2 موضوع نظم و تلاش در تحصیل، همه سعی خود را در جهت یادگیری و آموختن هرچه بیشتر بکار می بست. فرزند برومند بنیانگذار انقلاب، نزد عالمان بزرگی چون مرتضی حائری یزدی ، محمدجواد اصفهانی ، محمد صدوقی، سیدمحمدباقر سلطانی، آیت الله سیدرضا صدر، آیت الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی و علامه سیدمحمدحسین طباطبایی، سیدحسین طباطبایی بروجردی و سیدمحمد حجت کوه کمری به تحصیل علم پرداخت.
حاشیه بر مبدا و معاد ملاصدرا، لقواعد الحکمیه (حاشیه بر اسفار)، کتاب البیع (دوره کامل مباحث استدلالی بیع در سه جلد)، مکاسبه محرمه (در 2 جلد)، مبحث اجاره، مستند تحریرالوسیله، تعلیقه ای بر عروة الوثقی، تفسیرالقرآن الکریم، تحریرات فی الاصول (از اول اصول تا استصحاب تعلیقی)، تطبیق هیات جدید بر هیات نجوم اسلامی بخشی از نوشته های گرانقدر این عالم بزرگ به شمار می رود.
خودساختگی، خوش خلقی، ساده زیستی و صمیمیت از ویژگی های اخلاقی و رفتاری سید مصطفی خمینی بود، پس از دستگیری امام خمینی در پانزدهم خرداد 1342 هجری خورشیدی، وی با آگاهی بخشی به مردم و گسترش فعالیت های مبارزاتی خود، نقش مهمی را در پیشبرد نهضت انقلاب اسلامی ایفا کرد.
سرهنگ پرتو رییس شهربانی قم در بخشی از گزارش خود درباره ی سید مصطفی خمینی می نویسد: «چون پس از دستگیری آیت الله خمینی، سید مصطفی فرزند وی به روحانیون مراجعه و مشغول تحریک و صاحبان دکاکین را ترغیب به بستن می نمود، لذا نامبرده ساعت 10:15 صبح در سیزدهم آبان 1343 هجری خورشیدی دستگیر و به ساواک قم تحویل داده شد.»
سید مصطفی خمینی به اتهام «اقدام بر ضد امنیت داخلی مملکت» به وسیله ی ساواک
دستگیر و به زندان قزل قلعه منتقل شد. نیروهای امنیتی شاه که از حضور این مبارز راه حق و حقیقت در داخل کشور به شدت احساس خطر می کردند، پس از آزادی از زندان، او را به ترکیه و نزد امام خمینی تبعید کردند. یاور امام در کشور ترکیه نیز دست از مبارزه نکشید و با شجاعت به افشاگری درباره ی ظلم و استبداد رژیم پهلوی پرداخت.
سید مصطفی خمینی در 1344 هجری خورشیدی به همراه پدر از ترکیه به عراق تبعید شد. این مبارز انقلابی زمانی که در عراق و شهر نجف در تبعید بود، به مبارزه با رژیم شاهنشاهی ایران و مبارزه علیه رژیم استبدادی بعث عراق ادامه داد، به طوری که در 1348 هجری خورشیدی، به وسیله ی نیروهای امنیتی رژیم بعث دستگیر و پس از مدتی آزاد شد.
سرانجام سید مصطفی خمینی در یکم آبان 1356 هجری خورشیدی، پس از سال ها تلاش و مبارزه علیه رژیم استبدادی در 47 سالگی به طور ناگهانی و مشکوک در خانه ی خود در نجف به شهادت رسید.
پس شهادت این عالم مجاهد، امام در یادداشتی اعلام کرد: «بسمه تعالی. انالله و اناالیه راجعون. در روز یکشنبه نهم شهر ذی القعده الحرام 1397، مصطفی خمینی نور بصرم و مهجه ی قلبم دار فانی را وداع کرد و به جوار رحمت حق تعالی رهسپار شد. اللهم ارحمه و اغفرله و اسکنه الجنه بحق اولیائک الطّاهرین علیهم الصلوه و السلام.»
راهپیمایی ها و مجلس های عزاداری برای شهادت سید مصطفی خمینی، وحشت حکومت را در پی داشت و فشار را بر این رژیم بیشتر کرد.
او در حوزه ی علمیه پرتلاش و بااراده بود و در 27 سالگی به درجه ی اجتهاد رسید. سید مصطفی خمینی بنا بر سفارش پدر گرامی شان مبنی توجه ویژه بر 2 موضوع نظم و تلاش در تحصیل، همه سعی خود را در جهت یادگیری و آموختن هرچه بیشتر بکار می بست. فرزند برومند بنیانگذار انقلاب، نزد عالمان بزرگی چون مرتضی حائری یزدی ، محمدجواد اصفهانی ، محمد صدوقی، سیدمحمدباقر سلطانی، آیت الله سیدرضا صدر، آیت الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی و علامه سیدمحمدحسین طباطبایی، سیدحسین طباطبایی بروجردی و سیدمحمد حجت کوه کمری به تحصیل علم پرداخت.
حاشیه بر مبدا و معاد ملاصدرا، لقواعد الحکمیه (حاشیه بر اسفار)، کتاب البیع (دوره کامل مباحث استدلالی بیع در سه جلد)، مکاسبه محرمه (در 2 جلد)، مبحث اجاره، مستند تحریرالوسیله، تعلیقه ای بر عروة الوثقی، تفسیرالقرآن الکریم، تحریرات فی الاصول (از اول اصول تا استصحاب تعلیقی)، تطبیق هیات جدید بر هیات نجوم اسلامی بخشی از نوشته های گرانقدر این عالم بزرگ به شمار می رود.
خودساختگی، خوش خلقی، ساده زیستی و صمیمیت از ویژگی های اخلاقی و رفتاری سید مصطفی خمینی بود، پس از دستگیری امام خمینی در پانزدهم خرداد 1342 هجری خورشیدی، وی با آگاهی بخشی به مردم و گسترش فعالیت های مبارزاتی خود، نقش مهمی را در پیشبرد نهضت انقلاب اسلامی ایفا کرد.
سرهنگ پرتو رییس شهربانی قم در بخشی از گزارش خود درباره ی سید مصطفی خمینی می نویسد: «چون پس از دستگیری آیت الله خمینی، سید مصطفی فرزند وی به روحانیون مراجعه و مشغول تحریک و صاحبان دکاکین را ترغیب به بستن می نمود، لذا نامبرده ساعت 10:15 صبح در سیزدهم آبان 1343 هجری خورشیدی دستگیر و به ساواک قم تحویل داده شد.»
سید مصطفی خمینی به اتهام «اقدام بر ضد امنیت داخلی مملکت» به وسیله ی ساواک
دستگیر و به زندان قزل قلعه منتقل شد. نیروهای امنیتی شاه که از حضور این مبارز راه حق و حقیقت در داخل کشور به شدت احساس خطر می کردند، پس از آزادی از زندان، او را به ترکیه و نزد امام خمینی تبعید کردند. یاور امام در کشور ترکیه نیز دست از مبارزه نکشید و با شجاعت به افشاگری درباره ی ظلم و استبداد رژیم پهلوی پرداخت.
سید مصطفی خمینی در 1344 هجری خورشیدی به همراه پدر از ترکیه به عراق تبعید شد. این مبارز انقلابی زمانی که در عراق و شهر نجف در تبعید بود، به مبارزه با رژیم شاهنشاهی ایران و مبارزه علیه رژیم استبدادی بعث عراق ادامه داد، به طوری که در 1348 هجری خورشیدی، به وسیله ی نیروهای امنیتی رژیم بعث دستگیر و پس از مدتی آزاد شد.
سرانجام سید مصطفی خمینی در یکم آبان 1356 هجری خورشیدی، پس از سال ها تلاش و مبارزه علیه رژیم استبدادی در 47 سالگی به طور ناگهانی و مشکوک در خانه ی خود در نجف به شهادت رسید.
پس شهادت این عالم مجاهد، امام در یادداشتی اعلام کرد: «بسمه تعالی. انالله و اناالیه راجعون. در روز یکشنبه نهم شهر ذی القعده الحرام 1397، مصطفی خمینی نور بصرم و مهجه ی قلبم دار فانی را وداع کرد و به جوار رحمت حق تعالی رهسپار شد. اللهم ارحمه و اغفرله و اسکنه الجنه بحق اولیائک الطّاهرین علیهم الصلوه و السلام.»
راهپیمایی ها و مجلس های عزاداری برای شهادت سید مصطفی خمینی، وحشت حکومت را در پی داشت و فشار را بر این رژیم بیشتر کرد.