بان کی مون به مناسبت روز جهانی جوانان اعلام کرد: ۲۰ درصد از جوانان جهان هرسال گونهای از بیماری روانی را تجربه میکنند. امسال سازمان ملل متحد به مناسبت این روز قصد دارد موانعی را از میان بردارد که موجب نگهداشتن جوانان در ورطه سکوت و انزوا می شود.
به گزارش شهدای ایران به نقل از شبکه خبر، این موانع بهویژه در کشورهایی که مساله سلامت روان انکار میشود و کمبود سرمایهگذاری بر خدمات سلامت روان وجود دارد، میتواند چشمگیر باشد. سلامت روان چگونگی احوال شامل احساسات و سعادتمان است؛ همه ما باید از روان خود مراقبت کنیم تا زندگی رضایتبخشی داشته باشیم. اجازه دهید جوانانی که بیماری روانی دارند را قادر سازیم تا به توان بالقوه کامل خود پی ببرند، همچنین به خودمان نشان دهیم سلامت روان برای همه ما اهمیت دارد.
اما دلیل این اتفاق چیست؟ چرا در سنین جوانی که مهمترین دوران زندگی افراد محسوب میشود و تمام شور و هیجانهای زندگی در این برهه زمانی اتفاق میافتد، جوانان در تمام جهان باید گرفتار افسردگی بشوند؟ این سوالی است که در گزارش امروز به بررسی آن خواهیم پرداخت.
احمد نوربالا، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با فرهیختگان وضعیت روانی جامعه را بررسی میکند. نوربالا میگوید مطابق تحقیقات انجام شده در برهه زمانی 10 ساله 80 تا 90، میزان شیوع بیماری روانی در ایران 63 درصد افزایش داشته و حالا به حدود 38 درصد رسیده است.
نوربالا در ادامه میگوید: «متاسفانه نمیتوان سیر صعودی بیماری روانی در کشور را انکار کرد. در حال حاضر این آمار رو به افزایش است و ممکن است به 40 درصد برسد و به تدریج اختلالهای روانی در میان بیماریهای مردم ایران رتبه نخست را به خود اختصاص میدهد. این روند رو به رشد هر چند به اعتقاد کارشناسان از سویی نشاندهنده آشنایی بیشتر افراد جامعه با این اختلالها و مراجعه بیشتر به مراکز درمانی است اما از سوی دیگر بازتابی از افزایش تنشها و نابرابریهای اجتماعی است.»
مسعود فردی، روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه لندن میگوید: «افزایش بیماریهای روانی باعث میشود قدرت دفاعی بدن نیز کاهش یابد و جسم افراد هم مانند روان آنها به بیماریهای گوناگونی دچار بشود. متاسفانه این مساله به دلیل نبودن مدیریت شادی در کشور ایجاد میشود. مطابق آمار وزارت بهداشت 38 درصد مردم تهران یکی از اختلالات روانی را دارا هستند و همین اختلالات باعث عدم موفقیت آنها در نقاط حساس زندگیشان میشود.»
فردی در ادامه میافزاید: «حتی پزشکان از شیوع 20 درصدی اختلالات روانی مانند انواع و اقسام اختلالات ارتباطى، پرخاشگرى و افسردگى میان کودکان و نوجوانان زیر 18 سال ایرانی خبر میدهند. حال ما باید در نظر داشته باشیم که قرار است این جوانان آینده این کشور را بسازند و هنوز در حالی که با مشکلات جدی زندگی شان روبه رو نشدهاند، نمیتوانند هیچکدام از مسائل خود را مدیریت کنند. باید این آسیبها را جدی بگیریم. این حقیقت وجود دارد که در حال حاضر موبایل و ماهواره و اینترنت است که خط مشی زندگی را به جوانان ما آموزش میدهد.
یکی از مسائلی که در ایران با آن مواجه هستیم، نبود یا کمبود ارتباط منطقی بین جوانان و نسل قدیم است. هر چند هنوز به مرحله تضاد و شکاف بیننسلی نرسیدهایم، اما جوانان با والدین خود در مرحله کشمکشهای بیننسلی قرار دارند، به این معنی که جوانان برخی مسائل گذشته را میپذیرند، برخی را رد میکنند و حتی برخی از مسائل به صورت تحریف شده و اشتباه به جوان منتقل میشود. اگر این کشمکشها درست مدیریت نشود، قطعا به شکاف و تضاد بیننسلی خواهیم رسید. برای جلوگیری از این شرایط باید هویت فرهنگی را تقویت کنیم.»
آژیر قرمز
کارشناسان و مسئولان افزایش آسیبها و بیماریهای روانی در ایران را نگرانکننده میدانند. این در حالی است که تا 20 سال پیش حتی بسیاری از بیماریهای روانی در کشور ناشناخته بود و کسی آنها را جدی نمیگرفت. اما امروز به حدی این اختلالات در زندگی افراد بدیهی است که خودشان به راحتی از اصطلاحات پزشکان مانند دپرشن استفاده میکنند. کارشناسان میگویند میزان و شتاب شیوع اختلالهای روانی در ایران بسیار نگرانکننده است.
دکتر سیدحسن موسویچلک مددکار اجتماعی درباره افزایش اختلالات روانی در میان جوانان میگوید: « بهطور کلی بیماریهای روانی جدا از ژنتیک به موقعیت اجتماعی افراد نیز بستگی دارند. اگر فرد در جامعه خود دارای ثبات نسبی باشد کمتر در معرض بیماریهای روانی قرار میگیرد. متاسفانه حقیقت این است که اقشار ضعیف و کمدرآمد جامعه بیش از دیگران در معرض آسیبهای روانی هستند. البته باید پناهندگان و بیکاران و جنگزدهها را نیز جزء این آمار حساب کرد. در جهانی که بخش عظیمی از آن گرفتار جنگ است و عده زیادی در فقر زندگی میکنند افزایش بیماریهای روانی چیز عجیبی نیست و مساله این است که شاید نشود به راحتی جلوی آن را گرفت.»
ناآشنایی با بیماریهای روانی
موسویچلک میگوید: « البته این آمارهای اعلام شده ممکن است صحیح نباشد، چراکه عدهای از بیماران روانی جزء بیماران خاموش محسوب میشوند. آمار منتشرشده از افرادی به دست میآیند که به مراکز درمانی مراجعه میکنند. بهطور کلی آگاهی جوامع نسبت به بیماریهای روانی کم است.
اغلب کارشناسان بر این عقیدهاند که شمار شهروندانی که در ایران دچار آسیبها و اختلالهای روانی هستند بسیار بیشتر از آماری است که مراجع رسمی، از جمله وزارت بهداشت منتشر میکنند. این آمار براساس موارد شناختهشده و شمار افرادی به دست آمده که به مراکز درمانی مراجعه کردهاند. عده کثیری از مردم اختلالهای خاموش روانی دارند و از آن بیاطلاع هستند و گسترش این اتفاق میتواند مسائل را بهشدت برای ما بغرنج کند. آمار مربوط به موارد شناختهشده اختلالهای روانی در ایران نشان میدهد که این میزان گرچه از کشورهای پیشرفته بیشتر است، ولی تقریبا به همان میزانی است که در دیگر کشورهای توسعهنیافته ثبت شده است. آنچه نگرانیها را افزایش میدهد موارد ناشناخته و «اختلالهای رفتاری و روانی» است که از فرط تکرار در خانه و خیابان و رسانههای رسمی ناهنجار جلوه نمیکند.»
رشد بیسابقه بیماریهای روانی میان جوانان
براساس گزارشی که به تازگی در مجله روانشناسی بریتانیا منتشر شده، در تحقیقی که از میان ۸۸۸۶ نفر به عمل آمد احتمال ابتلا به بیماریهای روانی مانند پارانویا (paranoia) یا اسکیزوئید (schizoid، نوعی اختلال رفتاری که منجر به گوشهگیری میشود) در افرادی که از توجه و رسیدگی بیشتر خانواده و اطرافیان برخوردار بودند سه برابر بیشتر از سایرین بود.
محققان معتقدند ترک زودهنگام خانواده و به وجود آمدن احساس تنهایی و طردشدگی میتواند از عوامل ابتلای این افراد به انواع بیماریهای روانی باشد. نتایج این تحقیقات نشان میدهد انواع بیماریهای شخصیتی که از زیر شاخههای بیماری اسکیزوئید هستند در میان مردان بیشتر از زنان شایع است و بیماری روانی نافرمانی اجتماعی نیز در مردان پنج برابر بیشتر از زنان رواج دارد.
مشکلات روانی مانند پارانویا بین افراد مطلقه، بیکاران یا افراد کمدرآمد جامعه بیشتر دیده شده است. متاسفانه انواع بیماریهای روانی در میان جوانان رو به گسترش است و سرخوردگیهای اجتماعی بستر مناسبی برای شیوع این ناهنجاریهاست؛ جوانانی که از حمایت و سرپرستی کافی برخوردار نیستند بیشتر در معرض ابتلا به ناراحتیهای روانی قرار دارند و درصد بالاتری از جرائم را به خود اختصاص میدهند.
اما دلیل این اتفاق چیست؟ چرا در سنین جوانی که مهمترین دوران زندگی افراد محسوب میشود و تمام شور و هیجانهای زندگی در این برهه زمانی اتفاق میافتد، جوانان در تمام جهان باید گرفتار افسردگی بشوند؟ این سوالی است که در گزارش امروز به بررسی آن خواهیم پرداخت.
احمد نوربالا، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با فرهیختگان وضعیت روانی جامعه را بررسی میکند. نوربالا میگوید مطابق تحقیقات انجام شده در برهه زمانی 10 ساله 80 تا 90، میزان شیوع بیماری روانی در ایران 63 درصد افزایش داشته و حالا به حدود 38 درصد رسیده است.
نوربالا در ادامه میگوید: «متاسفانه نمیتوان سیر صعودی بیماری روانی در کشور را انکار کرد. در حال حاضر این آمار رو به افزایش است و ممکن است به 40 درصد برسد و به تدریج اختلالهای روانی در میان بیماریهای مردم ایران رتبه نخست را به خود اختصاص میدهد. این روند رو به رشد هر چند به اعتقاد کارشناسان از سویی نشاندهنده آشنایی بیشتر افراد جامعه با این اختلالها و مراجعه بیشتر به مراکز درمانی است اما از سوی دیگر بازتابی از افزایش تنشها و نابرابریهای اجتماعی است.»
مسعود فردی، روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه لندن میگوید: «افزایش بیماریهای روانی باعث میشود قدرت دفاعی بدن نیز کاهش یابد و جسم افراد هم مانند روان آنها به بیماریهای گوناگونی دچار بشود. متاسفانه این مساله به دلیل نبودن مدیریت شادی در کشور ایجاد میشود. مطابق آمار وزارت بهداشت 38 درصد مردم تهران یکی از اختلالات روانی را دارا هستند و همین اختلالات باعث عدم موفقیت آنها در نقاط حساس زندگیشان میشود.»
فردی در ادامه میافزاید: «حتی پزشکان از شیوع 20 درصدی اختلالات روانی مانند انواع و اقسام اختلالات ارتباطى، پرخاشگرى و افسردگى میان کودکان و نوجوانان زیر 18 سال ایرانی خبر میدهند. حال ما باید در نظر داشته باشیم که قرار است این جوانان آینده این کشور را بسازند و هنوز در حالی که با مشکلات جدی زندگی شان روبه رو نشدهاند، نمیتوانند هیچکدام از مسائل خود را مدیریت کنند. باید این آسیبها را جدی بگیریم. این حقیقت وجود دارد که در حال حاضر موبایل و ماهواره و اینترنت است که خط مشی زندگی را به جوانان ما آموزش میدهد.
یکی از مسائلی که در ایران با آن مواجه هستیم، نبود یا کمبود ارتباط منطقی بین جوانان و نسل قدیم است. هر چند هنوز به مرحله تضاد و شکاف بیننسلی نرسیدهایم، اما جوانان با والدین خود در مرحله کشمکشهای بیننسلی قرار دارند، به این معنی که جوانان برخی مسائل گذشته را میپذیرند، برخی را رد میکنند و حتی برخی از مسائل به صورت تحریف شده و اشتباه به جوان منتقل میشود. اگر این کشمکشها درست مدیریت نشود، قطعا به شکاف و تضاد بیننسلی خواهیم رسید. برای جلوگیری از این شرایط باید هویت فرهنگی را تقویت کنیم.»
آژیر قرمز
کارشناسان و مسئولان افزایش آسیبها و بیماریهای روانی در ایران را نگرانکننده میدانند. این در حالی است که تا 20 سال پیش حتی بسیاری از بیماریهای روانی در کشور ناشناخته بود و کسی آنها را جدی نمیگرفت. اما امروز به حدی این اختلالات در زندگی افراد بدیهی است که خودشان به راحتی از اصطلاحات پزشکان مانند دپرشن استفاده میکنند. کارشناسان میگویند میزان و شتاب شیوع اختلالهای روانی در ایران بسیار نگرانکننده است.
دکتر سیدحسن موسویچلک مددکار اجتماعی درباره افزایش اختلالات روانی در میان جوانان میگوید: « بهطور کلی بیماریهای روانی جدا از ژنتیک به موقعیت اجتماعی افراد نیز بستگی دارند. اگر فرد در جامعه خود دارای ثبات نسبی باشد کمتر در معرض بیماریهای روانی قرار میگیرد. متاسفانه حقیقت این است که اقشار ضعیف و کمدرآمد جامعه بیش از دیگران در معرض آسیبهای روانی هستند. البته باید پناهندگان و بیکاران و جنگزدهها را نیز جزء این آمار حساب کرد. در جهانی که بخش عظیمی از آن گرفتار جنگ است و عده زیادی در فقر زندگی میکنند افزایش بیماریهای روانی چیز عجیبی نیست و مساله این است که شاید نشود به راحتی جلوی آن را گرفت.»
ناآشنایی با بیماریهای روانی
موسویچلک میگوید: « البته این آمارهای اعلام شده ممکن است صحیح نباشد، چراکه عدهای از بیماران روانی جزء بیماران خاموش محسوب میشوند. آمار منتشرشده از افرادی به دست میآیند که به مراکز درمانی مراجعه میکنند. بهطور کلی آگاهی جوامع نسبت به بیماریهای روانی کم است.
اغلب کارشناسان بر این عقیدهاند که شمار شهروندانی که در ایران دچار آسیبها و اختلالهای روانی هستند بسیار بیشتر از آماری است که مراجع رسمی، از جمله وزارت بهداشت منتشر میکنند. این آمار براساس موارد شناختهشده و شمار افرادی به دست آمده که به مراکز درمانی مراجعه کردهاند. عده کثیری از مردم اختلالهای خاموش روانی دارند و از آن بیاطلاع هستند و گسترش این اتفاق میتواند مسائل را بهشدت برای ما بغرنج کند. آمار مربوط به موارد شناختهشده اختلالهای روانی در ایران نشان میدهد که این میزان گرچه از کشورهای پیشرفته بیشتر است، ولی تقریبا به همان میزانی است که در دیگر کشورهای توسعهنیافته ثبت شده است. آنچه نگرانیها را افزایش میدهد موارد ناشناخته و «اختلالهای رفتاری و روانی» است که از فرط تکرار در خانه و خیابان و رسانههای رسمی ناهنجار جلوه نمیکند.»
رشد بیسابقه بیماریهای روانی میان جوانان
براساس گزارشی که به تازگی در مجله روانشناسی بریتانیا منتشر شده، در تحقیقی که از میان ۸۸۸۶ نفر به عمل آمد احتمال ابتلا به بیماریهای روانی مانند پارانویا (paranoia) یا اسکیزوئید (schizoid، نوعی اختلال رفتاری که منجر به گوشهگیری میشود) در افرادی که از توجه و رسیدگی بیشتر خانواده و اطرافیان برخوردار بودند سه برابر بیشتر از سایرین بود.
محققان معتقدند ترک زودهنگام خانواده و به وجود آمدن احساس تنهایی و طردشدگی میتواند از عوامل ابتلای این افراد به انواع بیماریهای روانی باشد. نتایج این تحقیقات نشان میدهد انواع بیماریهای شخصیتی که از زیر شاخههای بیماری اسکیزوئید هستند در میان مردان بیشتر از زنان شایع است و بیماری روانی نافرمانی اجتماعی نیز در مردان پنج برابر بیشتر از زنان رواج دارد.
مشکلات روانی مانند پارانویا بین افراد مطلقه، بیکاران یا افراد کمدرآمد جامعه بیشتر دیده شده است. متاسفانه انواع بیماریهای روانی در میان جوانان رو به گسترش است و سرخوردگیهای اجتماعی بستر مناسبی برای شیوع این ناهنجاریهاست؛ جوانانی که از حمایت و سرپرستی کافی برخوردار نیستند بیشتر در معرض ابتلا به ناراحتیهای روانی قرار دارند و درصد بالاتری از جرائم را به خود اختصاص میدهند.