به گزارش پایگاه خبری شهدای ایران توجه به ادبیات کودک و نوجوان بعد از انقلاب اسلامی بیشتر شد و این توجه باعث شد که شاعران و نویسندگان زیادی در جرگه اینگونه ادبیات قرار گیرند.
اما در حوزه شعر دفاع مقدس نیز این شکوه روز به روز دیدنیتر میشود. این عبارت زمانی به دل مینشیند که کتاب جمع و جور و زیبای «لغتنامه ماهیان» را ببینید.
لغتنامه ماهیان در تیراژ هزار نسخه توسط نشر صریر (وابسته به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس) به زیور چاپ آراسته شده است.
این کتاب شصت و هشت صفحهای دربردارنده شعر شاعرانی مثل حمید هنرجو، حسن توکلی، زهرا داوری، مطهر باغستانی، اسلام انصاریفر، محسن عابدی، اسماعیل اللهدادی، لیلا ضیاحی، منیره هاشمی، معصومه مهری قهفرخی، افسانه نوری، زهرا کلاته، طیبه سلمنی نژاد مهرآبادی، لیلا خیامی، مریم عمارلو، عبدالحسین رحمتی، حامد محقق، عباس علی سپاهی یونسی، مریم عابدین پور، الهه تاجیک زاده، هادی خورشاهیان و مریم اسلامی میباشد.
کتاب گزیده شعر مذکور نشان میدهد که شاعران شعر کودک و نوجوان دفاع مقدس روزبهروز در حال افزایش هستند. نامهای جوانان شاعر که کنار شاعران پیشکسوت این عرصه آمده است، مبین این باورمندی است. به دو نفر از این جوانان شاعر که در سالهای نه چندان دور گوی سبقت را از دیگران خواهند ربود دقت کنید؛
«عاقبت
خسته میشوند
لوله تفنگ ها
در مصاف با
انقلاب سنگ ها»
(حامد محقق-لغتنامه ماهیان ص59)
«توی دست های مرد
دانهای بزرگ... نه! عجیب بود!
نه شباهتی به دانههای کاج داشت
نه شیبه دانههای سیب بود!
غریب بود!
توی قلب من به زور
دانه را نشاند
طعم تلخ بذر را به من چشاند
بذر- مثل غدهای- درون من نشست!
روزها، نه، سالها گذشت و بذر
چشم روی هم گذاشت؟ نه!
خواب و استراحتی نداشت؟ نه!
سالها گذشت
سال یک هزار و سیصد و پرنده بود
دانهای درون قلب من
مثل افعی گزنده بود...
عاقبت
انتظار دانه در درون قلب من به سر رسید
با تمام قوتش دل مرا درید
مثل عقربی جهید...
ناگهان
توی چشم آسمان پر از غبار شد
روی سینه ام تمام کهکشان هوار شد
چند لحظه بعد از این
دانه ناپدید شد!
ماه پارهای به روی دست من شهید شد!
کاشکی نمیشکفت این چنین
دانه درون قلب من
دانهای به نام مین»
(الهه تاجیک زاده-لغتنامه ماهیان صص 58-57)
کتاب لغتنامه ماهیان که به کوشش مصطفی محدثی خراسانی جمع آوری شده است، کتاب قابل تأملی است تلاش محدثی خراسانی تلاشی ستودنی است. اما اگر ایشان مقدمهای مفصل راجع به شعر کودک و نوجوان دفاع مقدس مینگاشت، آن موقع زیبایی کتاب مذکور دوچندان میشد.
نکته دیگری که در مورد این کتاب نباید فراموش کرد، آوردن شعرهای قدیمی برخی از شاعران مثل هادی خورشاهیان است که جا داشت از شعرهای تازه ایشان در کتاب مذکور استفاده شود.
اگر گردآورنده کتاب در ابتدای هر شعر چند سطر راجع به معرفی شاعر و شعرش مینوشت، شناخت مخاطب از دنیای شعر شاعر وسیعتر میگشت.
ویژگی قابل تحسین کتاب مذکور، گزینش شعرها در دو قالب کلاسیک و نیمایی است که خواننده با نمونههای عالی این گونهها در حوزه کودک و نوجوان آشنا میشود.
اگر محدثی خراسانی مانند کتاب موفق «پرندهای که از سرزمین من به پرواز درآمده» بخشی از کتاب را به زبانهای عربی و انگلیسی ترجمه میکرد، زیبایی کتاب چندبرابر میشد. استفاده از تصاویری که در قاب دنیای کودکی جا میگیرد، بالای هر شعر نیز میتوانست به شاعرانهتر شدن فضای اشعار «لغتنامه ماهیان» کمک کند.
در پایان نوشتار با شعری از حمید هنرجو، شاعر سرشناس کودک و نوجوان با عنوان «لیلا» به همه شما ارجمندان و علاقهمندان به ادبیات کودک و نوجوان پیشنهاد میکنیم کتاب لغتنامه ماهیان را مطالعه فرمایید.
لیلا
آن روز که جبهه بودی
نامه برایش می نوشتی
هر روز هم بودی به یاد
یک غنچه سبز بهشتی
پر کرد عکس مهربانش
دیوارهای سنگرت را
پرسیده بودی از کبوتر
تو حال لیلا، دخترت را
او نیز با خود برد یک بار
عکس تو را توی کلاسش
چسباند آن را روی سینه
از عطر تو پر شد لباسش
حتی وصیتنامهات را
روزی برای بچهها خواند
پروانه لبخندت آن روز
لای کتاب بچهها ماند
آن شب که برگشتی به خانه
خندید چشم آسمان ماه
در گوش گل آهسته گفتی:
جا ماندم از همسنگران، آه...
فردا که در آبادی نور
شد گیسوی خورشید جاری
لیلای کوچک تازه فهمید
انگشتهایت را نداری!
زنگ ریاضی روی تخته
چیزی نوشت آن روز لیلا:
در چشمهای کور دشمن
جا مانده انگشتان بابا!
(لغتنامه ماهیان 12-11)
منبع : فارس