معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن اشاره به سیاست‌های جاری در این دوره نمایشگاه، از حضور افغانستان به عنوان میهمان ویژه این رویداد مهم فرهنگی خبر داد.
به گزارش شهدای ایران به نقل از فارس، نشست رسانه‌ای بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، صبح امروز در سالن اجتماعات شورای فرهنگی عمومی برگزار شد.
* جریان اقتصاد نشر با بحران مواجه است
سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد در این نشست رسانه‌ای در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه اخبار متفاوتی درباره نحوه واگذاری حوزه اجرای نمایشگاه کتاب به اصناف و تشکل‌ها منتشر شده و در نهایت منجر شد کل نمایشگاه در قالب یک واحد از موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی به تعاونی ناشران واگذار شود، آیا منظور شما این بود که نمایشگاه کتاب، مجری مادر نداشته باشد، توضیح داد: وقتی که از ابتدای حضورم در ارشاد در ذهنم بود، اینکه با نگاه خصوصی‌سازی پیش رویم تا تشکل‌ها بتوانند از فرصت‌های بیشتری برای حضور استفاده کنند و حضور دولتی حداقل باشد. با این نوع نگاه طی چند ماه گذشته جلو رفتیم اما ما با تشکل‌های متکثر نشر مواجه بودیم که یک کل قدرتمند را نداشتند. طبعا اگر بخواهیم پروسه واگذاری اتفاق افتد، باید نهادهای مدنی گردهم آمده و این مسئولیت سنگین را به عهده گیرند، در غیر این صورت واگذاری امور به مجموعه‌های متکثر کار را به زمین می‌اندازد. شاید طی چند ماه گذشته بخشی از تلاش‌های بنده معطوف به این رابطه‌سازی‌ها، ایجاد همدلی‌کردن‌ها و جا انداختن این نکته بود که جریان نشر، کشتی است که موفقیت آن همه را شامل می‌شود و اگر وضعیت ادامه یابد و مشکلی پیش آید بحران آن باعث می‌شود همه به گل بنشینند. فرق هم نمی‌کند، ناشر از کدام صنف باشد. اکنون جریان اقتصاد نشر با بحران مواجه است که همه باید با هم دست به دست دهند و مشکلات را حل کنند.
وی افزود: بخشی از تلاش‌های بنده در معاونت نیز معطوف به نزدیک کردن تشکل‌های نشر بود تا رویه‌ای برای حرکت بسترساز نسبی آغاز شود. البته در حوزه‌های مختلف جلساتی برگزار شد از جمله وقتی به حوزه قراردادها رسیدیم، متفق‌القول بودیم که نباید به تشکلی ضربه وارد زد که ضربه وارد نخواهد شد ولی با کنار گذاشتن این مجموعه‌ها و اینکه موسسه نمایشگاه‌ها با یک مجموعه بخواهد قرارداد امضاء کند یک گام کوچک نمادین برای نزدیک کردن تشکل‌ها بود، یعنی تفاهم‌ها و عدم همکاری‌ها تبدیل به نقطه شروعی برای همکاری و تعامل شود این مسئله برای ما موضوعی اصلی است.
صالحی در ادامه این سؤال و توضیح آن ادامه داد:در ارائه این قراردادها تنها نگاه اقتصادی نداشتیم بلکه همگرایی تشکل‌ها به عنوان گام اولیه مطرح بود، از این رو تشکل‌های مختلف کنار هم نشستند و پذیرفتند در قالب یک قرارداد باشد تاکید من این است که نیازمند یک نهاد صنفی منتشر در حوزه نشر هستیم. اتفاقی که در فضای نمایشگاه کتاب افتاده یک گام کوچک اما نمادین برای اتفاق بزرگی است که قرار است بیفتد. باید موانع را زود و بخشی از وسیعی را از آنچه که دولت پذیرفته به حیطه نشر واگذار کرد.
*وزارت ارشاد ضامن صحت خاطرات هاشمی‌رفسنجانی نیست
معاون فرهنگی وزیر ارشاد در پاسخ به سؤال دوم فارس، مبنی بر اینکه طی چند ماه ابتدایی سال شاهد هستیم برخی آثار بدون گذران مراحل قانونی در اداره کتاب به راحتی مجوز نشر گرفتند و این مجوز با دستور مستقیم وزیر ارشاد اعطا شد تا کتاب به سرعت منتشر شود. از آن جمله می‌توان به کتاب هاشمی سال 88 اشاره کرد، آیا برای انتشار این کتاب توسعه خاصی شده بود و دستور مقام وزارت برای این کتاب ویژه، بود، آیا قصد این بود که این کتاب به سرعت منتشر شود تا در نمایشگاه کتاب توزیع گسترده آن آغاز شود، گفت: چند ماه قبل حدود 4 تا 5 ماه قبل از این پیرامون این کتاب پیگیری می‌شد و همانند سایر آثار کتاب هاشمی سال 88 مسیر خود را طی کرد اما برای اطمینان آن را برای چند مجموعه دیگر در حوزه جهت بررسی داده بودیم.
صالحی ادامه دادد: همین‌جا عرض می‌کنم که بنده این کتاب را نخوانده‌ام اما فرآیند این کتاب نیز مراحلی را طی کرده است و در نهایت به لحاظ مجوز بلامانع اعلام شد البته کتاب هایی که مجوز می‌گیرند، به معنی این نیست همه مطالب آن درست است اما ما ضوابط نشر را داریم و مطابق آن ضوابط معیارهای کلی وجود دارد که در تطبیق انطباق باید آن را دید. درباره محتوای این اثر نیز اداره کتاب و وزارتخانه قضاوت خاصی نداشتند. ما مثل اداره استاندارد هستیم و طبق آن عمل می‌کنیم ولی به صراحت بگویم اینکه دقیقا پاراگراف به پاراگراف این کتاب درست است وزارت ارشاد ضامن آن نیست و چاپ آن در ابتدای سال 93 ربطی به نمایشگاه کتاب ندارد.
* مکان دائمی نمایشگاه کتاب مشکل قدیمی است/ همه اهتمام دارند برای این کار!
سیدعباس صالحی در ادامه این نشست خبری درباره سوالی پیرامون این که امسال سال فرهنگی نامگذاری شده قول دائمی شدن مکان نمایشگاه را برای 4 سال آتی می‌دهید گفت: این یک مشکل قدیمی است اما این قول را می‌دهم و می‌دانم در کنار بنده وزیر ارشاد نیز به این مهم اهتمام دارند و طی چند ماه گذشته درباره مکان نمایشگاه صحبت‌هایی شده است امیدواریم با حضور آقای روحانی رئیس جمهور در افتتاحیه نمایشگاه کتاب و نزدیک شدن ایشان به فضا برای پشتیبانی‌سازی در این راستا کمکی صورت گیرد. البته شورای شهر، شهردار و با استاندار گفت‌وگوهایی صورت داده‌ایم که همه به آن اهتمام دارند که بسیار هم جدی است. کارگروه ویژه‌ای شکل گرفته که در ایام نمایشگاه نیز به شکل جدی پیگیری خواهد شد تا به نقطه جدی یک طرح برسیم.
* توضیح درباره مشکلات بن کارت‌ها
محمد الهیاری معاون فرهنگی نمایشگاه کتاب پیرامون مشکلات دانشجویان شهرستانی برای دریافت بن‌کارت‌های دانشجویی نمایشگاه کتاب توضیح داد:سال گذشته دانشجویان ثبت‌نام اینترنتی داشتند اما پرداخت‌ها اینترنتی صورت نمی‌گرفت ولی امسال یک قدم رو به جلو رفتیم و پرداخت‌ها اینترنتی شد. گرچه روز اول مشکلاتی پیش آمد ولی در ادامه بیش از اعلام ثبت‌نام‌ها صورت گرفت و از امروز دانشجویان در تمام شعب بانک صادرات می‌توانند بن‌کارت خود را با نام دریافت کنند.
* تشکیل سالن تولید علم
رئیس نمایشگاه کتاب در پاسخ به پرسشی پیرامون اینکه با توجه به تاکیدات رهبر انقلاب طی بازدید از نمایشگاه کتاب به لزوم ارزیابی محتوایی و این که آثار دینی به زبان‌های دیگر ترجمه شود چه اقداماتی صورت داده‌اید گفت: بخشی از کارهای انجام شده به نحوی در راستای این مسئله است مثلا سالن تولید علم بر این مبنا تشکیل شد تا آثار کیفی شناسایی شود البته حوزه ترجمه سالن ترجمه را خواهیم داشت تا در گام اول به موجودی خود در این زمنیه اشراف داشته باشیم و به نقاط ضعف و قوت برسیم با دیپلماسی ترجمه معکوس راه خود را پیدا کنیم و ببینیم در چه نقطه‌ای ایستاده‌‌ایم.
* دعوت از ناشران افغان در نمایشگاه کتاب
در قسمت بین‌الملل نیز برای ناشران فعال ایرانی در فضای جهانی تدارکی دیده شده است معاون وزیر ارشاد درباره اینکه افغانستان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب است ارمغان این کشور برای نمایشگاه کتاب ما چیست ابراز داشت: بخشی از دیپلماسی فرهنگی در منطقه تمدنی ایران و اسلام است و افغانستان تنها کشوری است که زبان فارسی را می‌شناسد و به خط فارسی می‌نویسد. در سفر اسفند‌ماه به این کشور با برخی ناشران و ظرفیت نشر در این کشور آشنا شدیم ظرفیت چاپ و نشر در افغانستان شگفت‌انگیز بود و این که چگونه می‌توانیم ما از فضای افغانستان استفاده کنیم بر این اساس دبیرخانه مشترکی شکل گرفت که این خود فرصتی را برای گام دوم مباحث و این که ما افغانستان را با نگاه دیگری باید بشناسیم فراهم کرد.
علیرغم مجاورت و مهاجران فراوان افغان به نظر می‌آید شناخت فرهنگی کمی از این کشور داریم نمایشگاه کتاب فرصت شناخت ظرفیت‌های افغانستان به لحاظ مختلف است چرا که نباید این احساس پدید آید که سرمایه‌گذاری در این کشور بیهوده است این سفر نکات تازه‌ای را برای شخص بنده باز کرد زیرا افغانستان یک فرصت طلایی برای ایران است. برای نمایشگاه کتاب نیز ناشران این کشور دعوت شدند از سوی دیگر ما شاهدیم که 2 هزار شهید افغانی در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیدند البته صدها نشریه افغانستانی به زبان فارسی داریم برداشت این بود گام دوم می‌تواند برای میلیون‌ها مخاطب ایران ظرفیت‌ها را مشخص کند.
* تدابیری اندیشیده شد تا به خریداران فشار کمتری بیایید
در ادامه نشست محمد الهیاری پیرامون حذف بخش ارزی نمایشگاه کتاب و این که آیا این مهم قرار است تداوم یابد بیان کرد: در نمایشگاه کتاب طی چند سال اخیر پرداخت یارانه برای کتب خارجی محدود شده است هدف این بود یارانه محدود خرید کتاب‌های خارجی صرفا به کتاب‌های علمی دو سه سال اخیر اختصاص دهیم البته یارانه وزارت علوم و بهداشت نیز که هر ساله اختصاص می‌یافت حذف شد که منجر به وارد شدن فشار زیاد به ناشران شد بر این اساس تدابیری اندیشیدیم تا به خریداران این آثار فشار کمتری وارد شده و ناشران بتوانند در این بخش با تمهیدات ویژه حضور یابند. مثلا هزینه اجاره غرفه از دلار و یورو به تومان محاسبه شد و در ادامه با تدابیر رئیس گمرک تعرفه گمرکی از 6 به یک دلار کاهش یافت تا در نهایت قیمت تمام شده برای دانشجویان متعادل باشد اما خبر خوش اینکه با بن‌کارت‌ها می‌توان در بخش خارجی هم خرید کرد.
الهیاری پیرامون این سوال که سال گذشته ناشران افغانستانی در مکان پرتی از نمایشگاه یعنی ضلع جنوبی خیابان شهید بهشتی حضور داشتند و همواره به لحاظ مکانی گلایه‌هایی مطرح می‌کردند تدابیر شما چیست افزود: سال گذشته بخش بین‌المللی نمایشگاه در ضلغ جنوبی خیابان بهشتی بود اما امسال ناشران به داخل مصلی آمدند بخش کشورها و بازار جهانی در نیم‌طبقه آمده و محل حضور ناشران افغان نیز تغییر کرده است.
* غرفه فرانکفورت در نمایشگاه کتاب
امیر مسعود شهرام‌نیا در پاسخ به سوالی پیرامون حضور روسای نمایشگاه‌ای خارجی در نمایشگاه کتاب تهران گفت: امسال نمایشگاه فرانکفورت در مصلی غرفه خواهد داشت ضمن اینکه از چند کشور مهمان ویژه داریم مثلا رئیس نمایشگاه پاریس، رئیس نمایشگاه تونس و از سایر نمایشگاه‌ها پذیرای مهمانانی خواهیم بود.
الهیاری در پاسخ به این که کمیته نظارت و ارزشیابی محتوایی در نمایشگاه کتاب قرار است کتاب‌ها را بررسی محتوایی کند توضیح داد: این کمیته تنها امسال تشکیل نشده بلکه بخش عمده فعالیت آن در بخش بین‌الملل است کتاب‌هایی که وارد می‌شود ممکن است حاوی جعل نام خلیج فارس و یا باعث تفرقه میان فرق و عدم وحدت ما با کشورهای همسایه باشد که عمده فعالیت این کمیته بررسی آثار بخش بین‌الملل است.
خبرنگاری از یکی از رسانه‌های اسپانیایی پیرامون حضور کتاب‌هایی از این کشور در نمایشگاه کتاب از معاون فرهنگی پرسید که الهیاری پاسخ داد کتاب‌هایی از کشور اسپانیا توسط ناشر واسط در نمایشگاه عرضه می‌شود اما در این دوره شاهد رونمایی شاهنامه شاه طهماسب هستیم که توسط یک ناشر ایرانی آمریکایی در اسپانیا چاپ شده است.
*مجوز وزارت ارشاد مبنای حضور کتاب‌ها در نمایشگاه است
صالحی در پاسخ به سوالی درباره اینکه شما وعده داده‌اید تمام آثاری که از وزارت ارشاد مجوز دریافت کرده‌اند در نمایشگاه حضور دارند اما هر ساله شاهدیم طی ایام برگزرای نمایشگاه برخی کتاب‌ها از سطح نمایشگاه جمع‌آوری می‌شود با این موضوع چه خواهید کرد توضیح داد سیاست وزارتخانه که به صورت جدی اعمال می‌شود این است که هر کتابی که مجوز اداره کتاب را داشته باشد برای ما معتبر و محترم است. ما به صورت جدی با مجموعه افرادی که با احساس وظیفه ورود کرده به گفت‌وگو نشسته‌ایم زیرا نمایشگاه محیط امن فرهنگی و متولی آن بر فعالیت نمایشگاه نظارت می‌کند. ما مجوز وزارت ارشاد را به عنوان مجوز مبنا برای حضور در نمایشگاه می‌دانیم و هیچ اتفاقی نمی‌توان به جز از مجاری مسئولان نمایشگاه رخ دهد.
* ظرفیت نمایشگاه کتاب محدود است
محمد الهیاری در پاسخ به این سوال که ناشران مختلف نسبت به ارائه متراژ غرفه‌ها همواره گلایه می‌کنند و از عدم رویه اعتدال و عدالت و این که به عدالت نزدیک نیست سخن می‌گویند آیا تدبیری برای یکسان‌سازی و عدالت دارید گفت: ما ظرفیت محدودی به نام مکان برگزاری نمایشگاه کتاب داریم البته از 31 هزار متر مربع در شبستان استفاده مفید کرده‌ایم که این فضا قابل افزایش نیست. از سوی دیگر با درخواست فزاینده کتاب و ناشران مواجهیم روال ما الفبایی خواهد بود و ناشرانی می‌توانند غرفه مستقل بگیرند که 15 عنوان چاپ اول داشته باشند.
از سوی دیگر باید عنوان کنم که فرآیند ثبت نام تماما توسط تشکل‌ها انجام می‌شود هر سال هم مسائلی این چنین و اعتراض‌هایی از این درس وجود دارد اما آن فضا در اختیار ما محدود است ولی سیاست نمایشگاه کتاب هر ساله این است که چون ناشران به لحاظ اقتصادی به نمایشگاه کتاب نگاه ویژه دارند فرصتی را فراهم کنیم تا هر ساله ناشران بیشتری در مصلی حاضر شوند. ولی محدودیت مکانی ما را نیز باید در نظر بگیرید.
* بدهی به ناشران خارجی زخم چند ساله است
صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد پیرامون پرداخت بدهی ناشران خارجی عنوان کرد: بخشی از کارهایی که در این نمایشگاه به شکل جدی پیگیری می‌شد همین بحث بود و مبلغی که به شکل ودیعه در بانک ملی است که این مبلغ گرفتار معضلی است برای ارشاد و ناشران خارجی شده است به این که مکاتبات مختلف و پیگیری‌های جدی صورت گرفت اما با تمام امیدواری‌هایی که داشتیم متاسفانه پیش از نمایشگاه کتاب مسئله به پایان نرسید تمام اهتماممان این است اگر این راه جواب نداد باید از راه دیگری وارد شویم زیرا این زخم چند ساله است و نمی‌توانیم اعتبار نمایشگاه کتاب ناشران واسط و وزارت ارشاد را برای یک بروکراسی بی‌معنی در حوزه مالی زیر سوال ببریم.
وی درباره میزان یارانه تخفیفی کتاب در این دوره از نمایشگاه و ساز و کار تخفیف به بخش‌های مختلف عنوان کرد: سال 85 موضوع حذف یارانه مطرح شد که در نهایت قرار شد به مصرف‌کننده برسد در آخرین سال دولت آقای خاتمی یعنی سال 84 میزان یارانه کاغذ قابل توجه بود البته در آن زمان دلار 1000 تومان بود، اما یارانه‌ای که الان به عنوان مصرف‌کننده کاغذ است 80 میلیارد تومان است ولی آن چه تحویل داده می‌شود عملا این مقدار حمایت دولت کاسته شده است. 80 میلیارد هم اعطا نمی‌شود امروز قیمت دلار سه برابر شده بنابر این حمایت مالی دولت از کتاب کاهش یافته است. دولت به این اعتبار که این بودجه جزء ردیف نبوده و به عنوان کمک در نظر گرفته شده آن را قابل حذف دانستند بنابر این بخش اعظم به ارشاد داده نمی‌شود و عملا حوزه حمایتی دولت در حیطه کمک به مصرف‌کننده کاهش یافته و این مشکل و معضلی است که امسال با آن مواجهیم. امسال در حوزه مشارکتی تلاش‌هایی کرده‌ایم که آورده‌های ریالی به سمت اقتصاد نشر افزایش دهیم. آئین‌نامه خوبی برای حوزه مشارکتی تدوین شد اما عملا با یک رقم ضعیف و کم برای حوزه یارانه مصرف‌کننده دانشجویان و طلاب مواجه هستیم.
* آثار ناشران تعلیقی برای حضور در نمایشگاه کتاب به حد نصاب نرسید
صالحی در پایان این نشست خبری درباره حضور ناشران تعلیقی و این که چرا این عده از ناشران در نمایشگاه کتاب حضور ندارند اظهار داشت: مشکل عده‌ای از این ناشران جنبه قضایی داشت اما آنچه به ارشاد مربوط می‌شد در حوزه نشر بود که حل شد. با این نگاه که همه ناشران در نمایشگاه کتاب می‌توانند حضور داشته باشند جلو آمدیم اما به این دلیل که تنها چند ماه از فعالیت آنها نگذشته است عناوین کتابهایشان به حد نصاب نمی‌رسد یا باید تبصره‌ای می‌زدیم که این تبصره موجب می‌شد ناشرانی که عناوینی کمتری داشتند هم مدعی حضور باشند. از این رو ناشرانی که زیر 15 تا 10 عنوان کتاب داشتند خواهان حضور در نمایشگاه می‌شدند و این استدلال که آنها می‌توانند و شما نمی‌توانید حضور داشته باشید چالش‌برانگیز می‌شد.
این دسته از ناشران چون حسن نیت را از ارشاد این دوره دیده بودند پذیرفتند زیرا ما نمی‌خواهیم مضیقه‌سازی کنیم این گونه ناشران برخی‌شان با کمیته ناشران و برخی با من صحبت کردند و ما عنوان کرده‌ایم که اگر چند نفر با این تعداد کم از کتاب ورود کنند نمی‌توانیم به مابقی پاسخ صحیحی بدهیم بر این اساس این دسته از ناشران نیز توضیح ما را پذیرفتند.
* جریان اقتصاد نشر با بحران مواجه است
سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد در این نشست رسانه‌ای در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه اخبار متفاوتی درباره نحوه واگذاری حوزه اجرای نمایشگاه کتاب به اصناف و تشکل‌ها منتشر شده و در نهایت منجر شد کل نمایشگاه در قالب یک واحد از موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی به تعاونی ناشران واگذار شود، آیا منظور شما این بود که نمایشگاه کتاب، مجری مادر نداشته باشد، توضیح داد: وقتی که از ابتدای حضورم در ارشاد در ذهنم بود، اینکه با نگاه خصوصی‌سازی پیش رویم تا تشکل‌ها بتوانند از فرصت‌های بیشتری برای حضور استفاده کنند و حضور دولتی حداقل باشد. با این نوع نگاه طی چند ماه گذشته جلو رفتیم اما ما با تشکل‌های متکثر نشر مواجه بودیم که یک کل قدرتمند را نداشتند. طبعا اگر بخواهیم پروسه واگذاری اتفاق افتد، باید نهادهای مدنی گردهم آمده و این مسئولیت سنگین را به عهده گیرند، در غیر این صورت واگذاری امور به مجموعه‌های متکثر کار را به زمین می‌اندازد. شاید طی چند ماه گذشته بخشی از تلاش‌های بنده معطوف به این رابطه‌سازی‌ها، ایجاد همدلی‌کردن‌ها و جا انداختن این نکته بود که جریان نشر، کشتی است که موفقیت آن همه را شامل می‌شود و اگر وضعیت ادامه یابد و مشکلی پیش آید بحران آن باعث می‌شود همه به گل بنشینند. فرق هم نمی‌کند، ناشر از کدام صنف باشد. اکنون جریان اقتصاد نشر با بحران مواجه است که همه باید با هم دست به دست دهند و مشکلات را حل کنند.
وی افزود: بخشی از تلاش‌های بنده در معاونت نیز معطوف به نزدیک کردن تشکل‌های نشر بود تا رویه‌ای برای حرکت بسترساز نسبی آغاز شود. البته در حوزه‌های مختلف جلساتی برگزار شد از جمله وقتی به حوزه قراردادها رسیدیم، متفق‌القول بودیم که نباید به تشکلی ضربه وارد زد که ضربه وارد نخواهد شد ولی با کنار گذاشتن این مجموعه‌ها و اینکه موسسه نمایشگاه‌ها با یک مجموعه بخواهد قرارداد امضاء کند یک گام کوچک نمادین برای نزدیک کردن تشکل‌ها بود، یعنی تفاهم‌ها و عدم همکاری‌ها تبدیل به نقطه شروعی برای همکاری و تعامل شود این مسئله برای ما موضوعی اصلی است.
صالحی در ادامه این سؤال و توضیح آن ادامه داد:در ارائه این قراردادها تنها نگاه اقتصادی نداشتیم بلکه همگرایی تشکل‌ها به عنوان گام اولیه مطرح بود، از این رو تشکل‌های مختلف کنار هم نشستند و پذیرفتند در قالب یک قرارداد باشد تاکید من این است که نیازمند یک نهاد صنفی منتشر در حوزه نشر هستیم. اتفاقی که در فضای نمایشگاه کتاب افتاده یک گام کوچک اما نمادین برای اتفاق بزرگی است که قرار است بیفتد. باید موانع را زود و بخشی از وسیعی را از آنچه که دولت پذیرفته به حیطه نشر واگذار کرد.
*وزارت ارشاد ضامن صحت خاطرات هاشمی‌رفسنجانی نیست
معاون فرهنگی وزیر ارشاد در پاسخ به سؤال دوم فارس، مبنی بر اینکه طی چند ماه ابتدایی سال شاهد هستیم برخی آثار بدون گذران مراحل قانونی در اداره کتاب به راحتی مجوز نشر گرفتند و این مجوز با دستور مستقیم وزیر ارشاد اعطا شد تا کتاب به سرعت منتشر شود. از آن جمله می‌توان به کتاب هاشمی سال 88 اشاره کرد، آیا برای انتشار این کتاب توسعه خاصی شده بود و دستور مقام وزارت برای این کتاب ویژه، بود، آیا قصد این بود که این کتاب به سرعت منتشر شود تا در نمایشگاه کتاب توزیع گسترده آن آغاز شود، گفت: چند ماه قبل حدود 4 تا 5 ماه قبل از این پیرامون این کتاب پیگیری می‌شد و همانند سایر آثار کتاب هاشمی سال 88 مسیر خود را طی کرد اما برای اطمینان آن را برای چند مجموعه دیگر در حوزه جهت بررسی داده بودیم.
صالحی ادامه دادد: همین‌جا عرض می‌کنم که بنده این کتاب را نخوانده‌ام اما فرآیند این کتاب نیز مراحلی را طی کرده است و در نهایت به لحاظ مجوز بلامانع اعلام شد البته کتاب هایی که مجوز می‌گیرند، به معنی این نیست همه مطالب آن درست است اما ما ضوابط نشر را داریم و مطابق آن ضوابط معیارهای کلی وجود دارد که در تطبیق انطباق باید آن را دید. درباره محتوای این اثر نیز اداره کتاب و وزارتخانه قضاوت خاصی نداشتند. ما مثل اداره استاندارد هستیم و طبق آن عمل می‌کنیم ولی به صراحت بگویم اینکه دقیقا پاراگراف به پاراگراف این کتاب درست است وزارت ارشاد ضامن آن نیست و چاپ آن در ابتدای سال 93 ربطی به نمایشگاه کتاب ندارد.
* مکان دائمی نمایشگاه کتاب مشکل قدیمی است/ همه اهتمام دارند برای این کار!
سیدعباس صالحی در ادامه این نشست خبری درباره سوالی پیرامون این که امسال سال فرهنگی نامگذاری شده قول دائمی شدن مکان نمایشگاه را برای 4 سال آتی می‌دهید گفت: این یک مشکل قدیمی است اما این قول را می‌دهم و می‌دانم در کنار بنده وزیر ارشاد نیز به این مهم اهتمام دارند و طی چند ماه گذشته درباره مکان نمایشگاه صحبت‌هایی شده است امیدواریم با حضور آقای روحانی رئیس جمهور در افتتاحیه نمایشگاه کتاب و نزدیک شدن ایشان به فضا برای پشتیبانی‌سازی در این راستا کمکی صورت گیرد. البته شورای شهر، شهردار و با استاندار گفت‌وگوهایی صورت داده‌ایم که همه به آن اهتمام دارند که بسیار هم جدی است. کارگروه ویژه‌ای شکل گرفته که در ایام نمایشگاه نیز به شکل جدی پیگیری خواهد شد تا به نقطه جدی یک طرح برسیم.
* توضیح درباره مشکلات بن کارت‌ها
محمد الهیاری معاون فرهنگی نمایشگاه کتاب پیرامون مشکلات دانشجویان شهرستانی برای دریافت بن‌کارت‌های دانشجویی نمایشگاه کتاب توضیح داد:سال گذشته دانشجویان ثبت‌نام اینترنتی داشتند اما پرداخت‌ها اینترنتی صورت نمی‌گرفت ولی امسال یک قدم رو به جلو رفتیم و پرداخت‌ها اینترنتی شد. گرچه روز اول مشکلاتی پیش آمد ولی در ادامه بیش از اعلام ثبت‌نام‌ها صورت گرفت و از امروز دانشجویان در تمام شعب بانک صادرات می‌توانند بن‌کارت خود را با نام دریافت کنند.
* تشکیل سالن تولید علم
رئیس نمایشگاه کتاب در پاسخ به پرسشی پیرامون اینکه با توجه به تاکیدات رهبر انقلاب طی بازدید از نمایشگاه کتاب به لزوم ارزیابی محتوایی و این که آثار دینی به زبان‌های دیگر ترجمه شود چه اقداماتی صورت داده‌اید گفت: بخشی از کارهای انجام شده به نحوی در راستای این مسئله است مثلا سالن تولید علم بر این مبنا تشکیل شد تا آثار کیفی شناسایی شود البته حوزه ترجمه سالن ترجمه را خواهیم داشت تا در گام اول به موجودی خود در این زمنیه اشراف داشته باشیم و به نقاط ضعف و قوت برسیم با دیپلماسی ترجمه معکوس راه خود را پیدا کنیم و ببینیم در چه نقطه‌ای ایستاده‌‌ایم.
* دعوت از ناشران افغان در نمایشگاه کتاب
در قسمت بین‌الملل نیز برای ناشران فعال ایرانی در فضای جهانی تدارکی دیده شده است معاون وزیر ارشاد درباره اینکه افغانستان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب است ارمغان این کشور برای نمایشگاه کتاب ما چیست ابراز داشت: بخشی از دیپلماسی فرهنگی در منطقه تمدنی ایران و اسلام است و افغانستان تنها کشوری است که زبان فارسی را می‌شناسد و به خط فارسی می‌نویسد. در سفر اسفند‌ماه به این کشور با برخی ناشران و ظرفیت نشر در این کشور آشنا شدیم ظرفیت چاپ و نشر در افغانستان شگفت‌انگیز بود و این که چگونه می‌توانیم ما از فضای افغانستان استفاده کنیم بر این اساس دبیرخانه مشترکی شکل گرفت که این خود فرصتی را برای گام دوم مباحث و این که ما افغانستان را با نگاه دیگری باید بشناسیم فراهم کرد.
علیرغم مجاورت و مهاجران فراوان افغان به نظر می‌آید شناخت فرهنگی کمی از این کشور داریم نمایشگاه کتاب فرصت شناخت ظرفیت‌های افغانستان به لحاظ مختلف است چرا که نباید این احساس پدید آید که سرمایه‌گذاری در این کشور بیهوده است این سفر نکات تازه‌ای را برای شخص بنده باز کرد زیرا افغانستان یک فرصت طلایی برای ایران است. برای نمایشگاه کتاب نیز ناشران این کشور دعوت شدند از سوی دیگر ما شاهدیم که 2 هزار شهید افغانی در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیدند البته صدها نشریه افغانستانی به زبان فارسی داریم برداشت این بود گام دوم می‌تواند برای میلیون‌ها مخاطب ایران ظرفیت‌ها را مشخص کند.
* تدابیری اندیشیده شد تا به خریداران فشار کمتری بیایید
در ادامه نشست محمد الهیاری پیرامون حذف بخش ارزی نمایشگاه کتاب و این که آیا این مهم قرار است تداوم یابد بیان کرد: در نمایشگاه کتاب طی چند سال اخیر پرداخت یارانه برای کتب خارجی محدود شده است هدف این بود یارانه محدود خرید کتاب‌های خارجی صرفا به کتاب‌های علمی دو سه سال اخیر اختصاص دهیم البته یارانه وزارت علوم و بهداشت نیز که هر ساله اختصاص می‌یافت حذف شد که منجر به وارد شدن فشار زیاد به ناشران شد بر این اساس تدابیری اندیشیدیم تا به خریداران این آثار فشار کمتری وارد شده و ناشران بتوانند در این بخش با تمهیدات ویژه حضور یابند. مثلا هزینه اجاره غرفه از دلار و یورو به تومان محاسبه شد و در ادامه با تدابیر رئیس گمرک تعرفه گمرکی از 6 به یک دلار کاهش یافت تا در نهایت قیمت تمام شده برای دانشجویان متعادل باشد اما خبر خوش اینکه با بن‌کارت‌ها می‌توان در بخش خارجی هم خرید کرد.
الهیاری پیرامون این سوال که سال گذشته ناشران افغانستانی در مکان پرتی از نمایشگاه یعنی ضلع جنوبی خیابان شهید بهشتی حضور داشتند و همواره به لحاظ مکانی گلایه‌هایی مطرح می‌کردند تدابیر شما چیست افزود: سال گذشته بخش بین‌المللی نمایشگاه در ضلغ جنوبی خیابان بهشتی بود اما امسال ناشران به داخل مصلی آمدند بخش کشورها و بازار جهانی در نیم‌طبقه آمده و محل حضور ناشران افغان نیز تغییر کرده است.
* غرفه فرانکفورت در نمایشگاه کتاب
امیر مسعود شهرام‌نیا در پاسخ به سوالی پیرامون حضور روسای نمایشگاه‌ای خارجی در نمایشگاه کتاب تهران گفت: امسال نمایشگاه فرانکفورت در مصلی غرفه خواهد داشت ضمن اینکه از چند کشور مهمان ویژه داریم مثلا رئیس نمایشگاه پاریس، رئیس نمایشگاه تونس و از سایر نمایشگاه‌ها پذیرای مهمانانی خواهیم بود.
الهیاری در پاسخ به این که کمیته نظارت و ارزشیابی محتوایی در نمایشگاه کتاب قرار است کتاب‌ها را بررسی محتوایی کند توضیح داد: این کمیته تنها امسال تشکیل نشده بلکه بخش عمده فعالیت آن در بخش بین‌الملل است کتاب‌هایی که وارد می‌شود ممکن است حاوی جعل نام خلیج فارس و یا باعث تفرقه میان فرق و عدم وحدت ما با کشورهای همسایه باشد که عمده فعالیت این کمیته بررسی آثار بخش بین‌الملل است.
خبرنگاری از یکی از رسانه‌های اسپانیایی پیرامون حضور کتاب‌هایی از این کشور در نمایشگاه کتاب از معاون فرهنگی پرسید که الهیاری پاسخ داد کتاب‌هایی از کشور اسپانیا توسط ناشر واسط در نمایشگاه عرضه می‌شود اما در این دوره شاهد رونمایی شاهنامه شاه طهماسب هستیم که توسط یک ناشر ایرانی آمریکایی در اسپانیا چاپ شده است.
*مجوز وزارت ارشاد مبنای حضور کتاب‌ها در نمایشگاه است
صالحی در پاسخ به سوالی درباره اینکه شما وعده داده‌اید تمام آثاری که از وزارت ارشاد مجوز دریافت کرده‌اند در نمایشگاه حضور دارند اما هر ساله شاهدیم طی ایام برگزرای نمایشگاه برخی کتاب‌ها از سطح نمایشگاه جمع‌آوری می‌شود با این موضوع چه خواهید کرد توضیح داد سیاست وزارتخانه که به صورت جدی اعمال می‌شود این است که هر کتابی که مجوز اداره کتاب را داشته باشد برای ما معتبر و محترم است. ما به صورت جدی با مجموعه افرادی که با احساس وظیفه ورود کرده به گفت‌وگو نشسته‌ایم زیرا نمایشگاه محیط امن فرهنگی و متولی آن بر فعالیت نمایشگاه نظارت می‌کند. ما مجوز وزارت ارشاد را به عنوان مجوز مبنا برای حضور در نمایشگاه می‌دانیم و هیچ اتفاقی نمی‌توان به جز از مجاری مسئولان نمایشگاه رخ دهد.
* ظرفیت نمایشگاه کتاب محدود است
محمد الهیاری در پاسخ به این سوال که ناشران مختلف نسبت به ارائه متراژ غرفه‌ها همواره گلایه می‌کنند و از عدم رویه اعتدال و عدالت و این که به عدالت نزدیک نیست سخن می‌گویند آیا تدبیری برای یکسان‌سازی و عدالت دارید گفت: ما ظرفیت محدودی به نام مکان برگزاری نمایشگاه کتاب داریم البته از 31 هزار متر مربع در شبستان استفاده مفید کرده‌ایم که این فضا قابل افزایش نیست. از سوی دیگر با درخواست فزاینده کتاب و ناشران مواجهیم روال ما الفبایی خواهد بود و ناشرانی می‌توانند غرفه مستقل بگیرند که 15 عنوان چاپ اول داشته باشند.
از سوی دیگر باید عنوان کنم که فرآیند ثبت نام تماما توسط تشکل‌ها انجام می‌شود هر سال هم مسائلی این چنین و اعتراض‌هایی از این درس وجود دارد اما آن فضا در اختیار ما محدود است ولی سیاست نمایشگاه کتاب هر ساله این است که چون ناشران به لحاظ اقتصادی به نمایشگاه کتاب نگاه ویژه دارند فرصتی را فراهم کنیم تا هر ساله ناشران بیشتری در مصلی حاضر شوند. ولی محدودیت مکانی ما را نیز باید در نظر بگیرید.
* بدهی به ناشران خارجی زخم چند ساله است
صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد پیرامون پرداخت بدهی ناشران خارجی عنوان کرد: بخشی از کارهایی که در این نمایشگاه به شکل جدی پیگیری می‌شد همین بحث بود و مبلغی که به شکل ودیعه در بانک ملی است که این مبلغ گرفتار معضلی است برای ارشاد و ناشران خارجی شده است به این که مکاتبات مختلف و پیگیری‌های جدی صورت گرفت اما با تمام امیدواری‌هایی که داشتیم متاسفانه پیش از نمایشگاه کتاب مسئله به پایان نرسید تمام اهتماممان این است اگر این راه جواب نداد باید از راه دیگری وارد شویم زیرا این زخم چند ساله است و نمی‌توانیم اعتبار نمایشگاه کتاب ناشران واسط و وزارت ارشاد را برای یک بروکراسی بی‌معنی در حوزه مالی زیر سوال ببریم.
وی درباره میزان یارانه تخفیفی کتاب در این دوره از نمایشگاه و ساز و کار تخفیف به بخش‌های مختلف عنوان کرد: سال 85 موضوع حذف یارانه مطرح شد که در نهایت قرار شد به مصرف‌کننده برسد در آخرین سال دولت آقای خاتمی یعنی سال 84 میزان یارانه کاغذ قابل توجه بود البته در آن زمان دلار 1000 تومان بود، اما یارانه‌ای که الان به عنوان مصرف‌کننده کاغذ است 80 میلیارد تومان است ولی آن چه تحویل داده می‌شود عملا این مقدار حمایت دولت کاسته شده است. 80 میلیارد هم اعطا نمی‌شود امروز قیمت دلار سه برابر شده بنابر این حمایت مالی دولت از کتاب کاهش یافته است. دولت به این اعتبار که این بودجه جزء ردیف نبوده و به عنوان کمک در نظر گرفته شده آن را قابل حذف دانستند بنابر این بخش اعظم به ارشاد داده نمی‌شود و عملا حوزه حمایتی دولت در حیطه کمک به مصرف‌کننده کاهش یافته و این مشکل و معضلی است که امسال با آن مواجهیم. امسال در حوزه مشارکتی تلاش‌هایی کرده‌ایم که آورده‌های ریالی به سمت اقتصاد نشر افزایش دهیم. آئین‌نامه خوبی برای حوزه مشارکتی تدوین شد اما عملا با یک رقم ضعیف و کم برای حوزه یارانه مصرف‌کننده دانشجویان و طلاب مواجه هستیم.
* آثار ناشران تعلیقی برای حضور در نمایشگاه کتاب به حد نصاب نرسید
صالحی در پایان این نشست خبری درباره حضور ناشران تعلیقی و این که چرا این عده از ناشران در نمایشگاه کتاب حضور ندارند اظهار داشت: مشکل عده‌ای از این ناشران جنبه قضایی داشت اما آنچه به ارشاد مربوط می‌شد در حوزه نشر بود که حل شد. با این نگاه که همه ناشران در نمایشگاه کتاب می‌توانند حضور داشته باشند جلو آمدیم اما به این دلیل که تنها چند ماه از فعالیت آنها نگذشته است عناوین کتابهایشان به حد نصاب نمی‌رسد یا باید تبصره‌ای می‌زدیم که این تبصره موجب می‌شد ناشرانی که عناوینی کمتری داشتند هم مدعی حضور باشند. از این رو ناشرانی که زیر 15 تا 10 عنوان کتاب داشتند خواهان حضور در نمایشگاه می‌شدند و این استدلال که آنها می‌توانند و شما نمی‌توانید حضور داشته باشید چالش‌برانگیز می‌شد.
این دسته از ناشران چون حسن نیت را از ارشاد این دوره دیده بودند پذیرفتند زیرا ما نمی‌خواهیم مضیقه‌سازی کنیم این گونه ناشران برخی‌شان با کمیته ناشران و برخی با من صحبت کردند و ما عنوان کرده‌ایم که اگر چند نفر با این تعداد کم از کتاب ورود کنند نمی‌توانیم به مابقی پاسخ صحیحی بدهیم بر این اساس این دسته از ناشران نیز توضیح ما را پذیرفتند.
