* پایین بودن کیفیت بنزین تولید پالایشگاهی نسبت به پتروشیمی

کهتری با تأکید بر این‌که بنزین تولید پالایشگاه‌های کشور آن‌چنان کیفیت مناسبی نسبت به بنزین پتروشیمی‌ها ندارد، گفت: با تحریم واردات بنزین در سال 1389، وزارت نفت مجبور شد ریفرمت تولید در واحدهای پتروشیمی را که ویژگی‌های بنزین سوپر را دارد جایگزین بنزین وارداتی مورد نیاز خود کند. این در حالی است که ریفرمت مورد نظر دارای عدد اکتان بالای 95 است و در برخی واحدها ــ پتروشیمی نوری ــ این رقم حتی به 110 هم می‌رسد.

* "بنزن" موجود در بنزین پتروشیمی کمتر از پالایشگاهی است

این کارشناس سیاست گذاری حوزه انرژی گفت: در حالی وزیر نفت و رئیس سازمان محیط زیست بر آلایندگی بنزین پتروشیمی‌ها مانور می‌دهند و اعلام می‌کنند با این شرایط با سونامی سرطان مواجه خواهیم شد و تنها راه نفس کشیدن خلاص شدن از شر بنزین پتروشیمی‌ها است که یکی از پارامترهای مهم در بحث آلایندگی مربوط به "بنزن" است که حجم این ترکیب در بنزین تولید پتروشیمی‌ها بسیار کم‌تر از بنزین تولید پالایشگاه‌های کشور است؛ چرا که واحدهای پتروشیمی کشور دارای واحد "بنزن‌زدایی" هستند و بالاترین رقم بنزن موجود در بنزین تولیدی آنها دو درصد است، این درحالی است که پالایشگاه‌های کشور فاقد واحد بنزن‌زدایی هستند.
این کارشناس با اظهار این‌که در کشور استاندارد کاملاً مشخصی برای بنزین تولیدی تعیین نشده است، توضیح داد: اگرچه از میان 9 پالایشگاه موجود کشور تنها 2 پالایشگاه اراک و تبریز مجهز به واحد بنزن‌زدایی هستند اما درصد بنزن در بنزین پالایشگاهی کشور بسیار بالاتر از حد استاندارد شرکت ملی پالایش و پخش است؛ به‌طوری که با تعیین وجود حداکثر پنج درصد بنزن در بنزین تولید کشور، این رقم برای بنزین پالایشگاه‌های کشور بالاتر از میزان مجاز تعیین شده است.
او ادامه داد: بنابراین اگر بحث روی وجود بنزن موجود در بنزین است، بنزین تولیدی در پالایشگاه‌ها به‌طور قطع بنزن بیشتری نسبت به بنزین پتروشیمی‌ها دارد و به‌راحتی می‌توان کیفیت دو بنزین مورد نظر را با توجه به مستندات موجود مقایسه و صحت ادعای مطرح‌شده را ثابت کرد.

* بنزین وارداتی استانداردهای یورو را نداشت

کهتری اعلام کرد: از سوی دیگر در حالی بر واردات بنزین برای افزایش کیفیت بنزین مصرفی تأکید می‌شود که آمارها و مستندات مربوط به گواهی کنترل کیفیت بنزین‌های وارداتی نشان می‌دهد که کیفیت بنزین‌های وارداتی در گذشته از بنزین تولید پتروشیمی‌ها پایین‌تر بوده است؛ به‌طوری‌که کیفیت آن در مواردی استانداردهای یورو را هم نداشت. بنابراین بهتر است وزارت نفت اعلام کند که قرار است از کدام پالایشگاه در جهان و با چه کیفیتی واردات بنزین داشته باشد. در واقع مشخص شود کدام شرکت‌ها قرار است امروز که شرایط تحریم هنوز پابرجاست به ما بنزین باکیفیت بدهند که در سال 89 ــ سال آغاز تحریم‌ فروش بنزین به ایران ــ نمی‌دادند؟

* مدعیان سندی مبنی بر آلایندگی بنزین پتروشیمی ارائه نکردند

کهتری با طرح این سؤال که چرا مدعیان سندی مبنی بر آلاینده بودن بنزین پتروشیمی‌ها ارائه نمی‌کنند، یادآور شد: در حال حاضر پالایشگاه‌های کشور حدود 85 درصد و پتروشیمی‌ها 10 درصد از نیاز کشور به بنزین را تأمین می‌کنند و اگر قرار باشد بنزین پتروشیمی مقصر آلایندگی باشد که قطعاً چنین نیست، آیا آن‌قدر آلایندگی بنزین پتروشیمی‌ها بالا است که تمام 85 درصد را تحت تأثیر قرار می‌دهد!؟ ضمن این‌که بنزین تولید پتروشیمی در شهرهای حاشیه خلیج فارس ــ عسلویه و ماهشهر ــ  تولید می‌شود و در همان استان‌های جنوبی هم مصرف می‌شود.
وی افزود: همچنین به‌دلیل بالا بودن اکتان بنزین پتروشیمی‌ها و نیاز کشور به اکتان‌افزا، بنزین مورد نظر با بنزین پالایشگاهی ترکیب می‌شود و غیرمنطقی است که در شرایط نیاز شدید کشور به اکتان‌افزا، این بنزین بدون ترکیب شدن عرضه شود. همچنین اگر در دنیا از واحد پتروشیمی برای تولید بنزین استفاده نمی‌شود برای این است که واحدهای پتروشیمی در آن‌جا برای تولید محصولات دیگری برنامه ریزی شده است و ارزیابی‌های اقتصادی سرمایه‌گذارها در جهت محصول خاصی صورت گرفته، در غیر این صورت آن‌ها نیز از این واحد‌ها برای تولید بنزین می‌توانند استفاده کنند.

* واردات بنزین پتروشیمی از حاشیه خلیج فارس در گذشته

این کارشناس انرژی افزود: از سوی دیگر در حالی بنزین تولید پتروشیمی‌های کشور مورد اتهام قرار می‌گیرد که در گذشته این بنزین (ریفرمیت) به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می‌شد و پس از اضافه شدن برخی ترکیبات، دوباره تحت عنوان بنزین باکیفیت به ایران فروخته می‌شد.

* دلیل واردت بنزین چیست؟

کهتری در مورد علت اصرار دولت بر واردات بنزین گفت: به‌طور قطع نمی‌توان گفت علت اصلی اصرار دولت برای واردات بنزین چیست. اما استفاده از پول نفت بلوکه شده در خارج از کشور، حضور دوباره ذی‌نفعان واردات بنزین، زیر سؤال بردن عملکرد دولت گذشته در شرایط تحریم و یا معتقد نبودن وزیر نفت به ساخت پالایشگاه‌ می‌تواند ترکیبی از این عوامل باشد.
این کارشناس سیاست گذاری حوزه انرژی با تأکید بر این‌که بهتر است مسائل حاشیه‌ای و سیاست‌بازی را کنار گذاشته و در این زمینه به‌صورت منطقی و با نگاه ملی تصمیم گرفته شود، گفت: در شرایطی که دم از اقتصاد مقاومتی زده می‌شود باید با داشته‌های موجود بیشترین بهره‌وری را ایجاد کرد و واردات بنزین به‌قیمت حذف بنزین پتروشیمی‌ها با توجه به تحریم و شرایط فعلی کشور هیچ توجیهی ندارد.

* همتی برای خودکفایی در تولید بنزین نیست

کهتری ادامه داد: همتی برای خودکفایی در تولید بنزین نیست؛ چراکه فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌ فارس، حدود دو میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد که می‌توان به‌جای پرداخت هزینه واردات بنزین این فاز از پالایشگاه را که بیشتر به‌دلیل مشکلات مالی متوقف شده است تکمیل کرد تا نه‌تنها پاسخگوی مصرف بنزین کشور شد بلکه آغازی بر صادرات بنزین شود تا این‌گونه بتوانیم به‌سمت کاهش خام‌فروشی حرکت کنیم.
کهتری از جدی نبودن وزارت نفت در بخش افزایش ظرفیت پالایشگاهی و تولید بنزین از طریق ساخت پالایشگاه‌های جدید گله کرد و گفت: نداشتن توجیه اقتصادی نوعی طفره رفتن از ساخت پالایشگاه‌ است؛ حتی اگر این کار اقتصادی نباشد مسئولان باید به این موضوع پی ببرند که مسئله پالایشگاه‌سازی در دنیا و حتی در آمریکا و اروپا یک مسئله استراتژیک است؛ به‌عنوان مثال در دولت انگلیس به‌دلیل داشتن دیدگاه استراتژیک به پالایشگاه، با وجودی خصوصی بودن پالایشگاه‌ها به‌دنبال وضع قوانینی است تا با تسهیل و کاهش هزینه‌های پالایشگاه‌داری انگیزه و رقابت‌پذیری در این صنعت را حفظ کند. اگر این دیدگاه در کشور نیز نهادینه شود خام‌فروشی تا حد معقولی برچیده خواهد شد.