به گزارش شهدای ایران به نقل از روزنامه جوان، عملیات والفجر ۱۰ در ۲۳ اسفند ۱۳۶۶ آغاز شد و حدود ۱۰ روز ادامه یافت. این عملیات آخرین عملیات بزرگ ایران پیش از اتمام جنگ تحمیلی بود. والفجر ۱۰ هرچند با اهدافی مثل تصرف شهرهایی مثل حلبچه، خرمال، دجیله، بیاره، طویله و همینطور سد دربندیخان عراق صورت گرفت، اما در واقع ایران میخواست با کشاندن نیروهای دشمن به شمال این کشور، تا میتواند یگانهای بعثی را منهدم کند و از تجمع آنها در جبهه جنوب جلوگیری کند.
تغییر زمین
والفجر ۱۰ از عملیات بزرگ سالانه ایران به شمار میرود. اما نکته بارز این عملیات، انجام آن در منطقه غرب و شمالغرب جبههها بود. تا پیش از عملیات والفجر ۱۰ تمامی عملیاتهای بزرگ و سرنوشتساز ایران در خوزستان و نهایتاً در جبهه جنوب انجام شده بودند و تا اسفند سال ۶۶ که والفجر ۱۰ انجام شد، اغلب فرماندهان ستادی، اعتقادی به عملیات در شمالغرب کشور نداشتند؛ لذا انجام عملیات والفجر ۱۰ به مثابه تغییر زمین عملیاتی و همچنین تغییری اساسی در رویکرد فرماندهان ارشد جنگ محسوب میشد. اما در پس این تغییر رویکرد، یک استراتژی کلی نهفته بود که سالها پس از اتمام جنگ از این استراتژی رونمایی شد.
انهدام دشمن
محسن رضایی، فرمانده سپاه در بخش اعظمی از دفاع مقدس، سالها بعد از اتمام جنگ گفت در واقع ایران میدانست، صدام با کمکهای تسلیحاتی غرب و شرق یگانهای خود را بازسازی کرده و یک نیروی عمده را برای بازپسگیری مناطق از دست داده خود تشکیل داده است؛ لذا یکی از اهداف عملیات والفجر ۱۰، کشاندن دشمن به شمال این کشور و انهدام یگانهای عراقی بود. کاری که در عملیات قبلی نیز انجام شد. اما از آنجایی که کمکهای مستشاری بسیاری به ارتش عراق میشد، اینبار آنها در مواجهه با حمله ایرانیها به استان سلیمانه عراق در شمال این کشور واکنش چندانی نشان ندادند و نیروهای عمده خود را به این منطقه اعزام نکردند! بلکه عراقیها از همان یگانهای موجود در منطقه برای مقابله با حمله رزمندگان استفاده کردند.
موفقیت ۹۰درصدی
عملیات والفجر ۱۰ در ۲۳ اسفند ۶۶ با غافلگیری دشمن آغاز شد. بسیاری از نیروهای بعثی هنگام حمله رزمندگان در خواب بودند و به این ترتیب بسیاری از اهداف عملیات در همان روزهای نخست محقق شد. چنانچه گفته میشود، عملیات والفجر ۱۰ به لحاظ تصرف مناطق هدف به موفقیتی ۹۰ درصدی رسید. اما وقتی بعثیها برای بازپسگیری مناطق تصرف شده از سوی رزمندگان، نیروهای عمده خود را به منطقه درگیری اعزام نکردند، این امر باعث تعجب فرماندهان ایرانی شد. بعثیها برای مقابله با رزمندگان بیشتر از نیروهای موجود در منطقه استفاده کردند و همین طور تاکتیک دیگر آنها برای شکست دادن رزمندگان در این عملیات، استفاده افراطی از بمبهای شیمیایی بود.
فاجعه حلبچه
یکی از نکات بارز عملیات والفجر ۱۰، حملات دشمن به مردم خودش در استان سلیمانیه بود. از آنجا که بعثیها نسبت به کردهای عراق به چشم کسانی نگاه میکردند که با ایران همکاری دارند، لذا در حالی که هنوز هیچ نیروی ایرانی وارد شهر حلبچه نشده بود، به شکل وحشیانهای این شهر و روستاهای اطرافش را بمباران شیمیایی کردند که در نتیجه آن صدها نفر از مردم محلی به شهادت رسیده یا مجروح شدند. ایران با انتقال مجروحین به مراکز درمانی و همینطور پذیرش هزاران نفر از پناهندگان به داخل کشور خود، جلوه زیبایی از بشر دوستی را در عمل به نمایش گذاشت. در حالی که بعثیها یک نسلکشی آن هم از مردم عراق به راه انداخته بودند. عملیات والفجر ۱۰ طی حدود ۱۰ روز به اتمام رسید و مناطق قابل توجهی از شمال عراق تصرف شد. هرچند با شروع حملات دشمن در جنوب کشور، ایران مجبور به تخلیه مناطق تصرفی و اعزام نیروهایش به جبهه جنوب شد.