به گزارش شهدای ایران به نقل از جوان،برقرار کردن نظم و قانون در شهری که ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار‌موتورسیکلت در آن تردد می‌کنند با دشواری‌های بسیاری همراه است. عمده‌ترین دشواری برای برقرار شدن نظم و قانون بی‌توجهی راکبان موتورسیکلت به قانون و بروز تخلف‌هایی است که انضباط عمومی را با معضلات بسیاری مواجه کرده است. خیابان‌های شهر این روز‌ها بیش از هر زمان دیگری به تسخیر موتورسیکلت‌ها درآمده است و راکبان موتورسیکلت با عبور از مرز‌های قانون از هر معبری برای عبور استفاده می‌کنند. بی‌انضباطی موتورسواران در برخی خیابان‌ها، خصوصاً خیابان‌های اطراف بازار که با تراکم جمعیت و سازه همراه است، بیشتر شبیه وضعیت اسفباری است که از خیابان‌های کلکته گزارش می‌شود و معجونی از بی‌انضباطی را به نمایش می‌گذارد. دامنه این بی‌انضباطی‌ها در ساعت‌هایی از شب، اما بیشتر از آن چیزی است که در روز وجود دارد. محسوس نبودن حضور پلیس در خیابان‌ها سبب می‌شود خطوط ویژه به تسخیر موتورسواران درآید و به ایجاد بی‌نظمی بیشتر دامن بزند. 
 
جایگاه حوزه تصمیم‌گیری
با وجود نارضایتی‌هایی که از بی‌انضباطی موتورسواران وجود دارد، پلیس توان خود را برای جلوگیری از افزایش دامنه بی‌انضباطی به کار گرفته است. با این حال افزایش سوانح رانندگی که با مداخله موتورسواران رقم می‌خورد، نشان می‌دهد بین توان پلیس برای برقراری نظم و شدت تخلف‌هایی که در حال بروز است، موازنه‌ای وجود ندارد و این موازنه تا زمانی که سایر عوامل دخیل در تصادف به وظایف قانونی خود عمل نکنند، ادامه پیدا می‌کند. یکی از مهم‌ترین این عوامل، بی‌توجهی عمومی به ساحت قانون است که ریشه در حوزه‌های تصمیم‌گیری دارد. 
 
پلیس فرهنگی
در حوزه برخورد، پلیس راهور تهران همواره با اجرای طرح‌های مستمر تلاش فرهنگی و پلیسی برای اجرای قانون را به کار گرفته است. اینکه پلیس مدام در رسانه حضور دارد و تلاش می‌کند همزمان با برخورد سلبی در خیابان با نگاه فرهنگی به اجرای قانون کمک کند، بخشی از فعالیت‌هایی است که به‌زعم افزایش تخلف‌های رانندگی به بازدارندگی و ارتقای فرهنگ رانندگی هم منجر می‌شود. در حوزه برخورد آنگونه که پلیس گزارش داده است از ابتدای سال یک میلیون و ۹۰۰ هزار راکب متخلف جریمه شده‌اند. عمده‌ترین تخلف‌های صورت گرفته مربوط است به عدم استفاده از کلاه ایمنی، تردد در محل‌های ممنوع از جمله پیاده‌روها، خطوط ویژه، حرکت خلاف جهت و دیگر تخلف‌هایی که در معرض دید همگان قرار دارد. پلیس همواره جزئیات بسیاری درباره سوانح رقم خورده اعلام می‌کند، از جمله اینکه بیشترین زمان وقوع تصادف‌ها از ساعت ۱۲ ظهر تا ۸ شب گزارش شده است. بزرگراه‌های امام علی (ع)، آیت‌الله سعیدی و آزادگان هم در صدر بزرگراه‌های پرخطر قرار دارند. در میان گروه‌های سنی هم جوانان موتورسوار در صدر جدول آمار مجروحان و جان‌باختگان قرار گرفته‌اند، به‌گونه‌ای که ۵۷ درصد از کل تصادفات توسط گروه سنی ۲۵ تا ۳۰ ساله اتفاق افتاده است. بررسی‌های پلیس همچنین نشان می‌دهد ۸۴ درصد موتورسوارانی که سال گذشته دچار حادثه شدند گواهینامه نداشتند، یعنی فقط ۱۸ درصد از آنها دارای گواهینامه بودند. روشن است گزارش‌های مستمری که کارشناسان متخصص پلیس راهور تهران ارائه می‌کنند برای قاب گرفتن در اتاق افراد حوزه تصمیم‌گیر نیست، بلکه هشداری به آنهاست که در صورت ادامه بی‌توجهی به وضعیتی که وجود دارد، جامعه با خطر‌های بیشتری مواجه خواهد شد. 
 
افزایش تبلیغ استفاده از موتورسیکلت
سرهنگ رابعه جوانبخت، رئیس اداره تصادفات تهران بزرگ درباره چرایی فراوانی سوانح موتورسواران به «جوان» می‌گوید: «بررسی‌های پلیس نشان می‌دهد آمار استفاده از موتورسیکلت از سال گذشته رشد چند برابری داشته است. آنگونه که شاهد هستیم، با روش‌های مختلف برای استفاده از موتورسیکلت تبلیغ می‌شود. خرید آسان مثل خرید قسطی، مصرف‌کننده را برای خرید تشویق می‌کند و این تشویقی که وجود دارد سبب اقبال بیشتر به استفاده از موتورسیکلت شده است. نکته دیگر اینکه ما با دسته‌ای از موتورسواران مواجه هستیم که آموزش حرفه‌ای موتورسواری نمی‌بینند و بدون سپری کردن آموزش درست وارد خیابان می‌شوند که بسیاری از اینها فاقد گواهینامه هستند و پیگیر گرفتن گواهینامه هم نیستند. بنابراین زمانی که راکبان مهارت ندارند، سرعت رانندگی‌شان بالاست، از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند و کم‌سن و سال هستند، هنگام بروز سانحه نمی‌توانند اقدام مهارتی انجام دهند و دچار حادثه می‌شوند. ما اقدام‌های فرهنگی‌مان را هم انجام می‌دهیم و برای استفاده راکبان از کلاه ایمنی توصیه‌های ضروری را مدام تکرار می‌کنیم. در مورد کلاه ایمنی اینکه تاکنون ۸ هزار کلاه ایمنی رایگان به راکبان اهدا کرده‌ایم و ۲۲ بهمن هم قرار است در ۲۲ نقطه شهر، ۲۲ هزار کلاه ایمنی اهدا کنیم، اما روشن است که یک دست صدا ندارد. قرار نیست پلیس هم آموزش بدهد و هم فرهنگ‌سازی و برخورد کند. ما با تمام سازمان‌هایی که کارکنانشان با موتورسیکلت تردد می‌کنند، مکاتبه کرده‌ایم و آمار کارکنان و مراجعان و آمار تصادف‌ها را اعلام کرده و هشدار داده‌ایم که آنها نباید بدون کلاه ایمنی تردد کنند. با این حال این موضوع به کار تیمی احتیاج دارد. به اینکه همه سازمان‌ها پای کار بیایند و درک کنند که این موضوع برای جامعه حساس است. صداوسیما باید برای ارتقای فرهنگ رانندگی همیار ما باشد و اجازه دهد در ساعت‌های خوب این آمار اعلام شود. بنابراین همه باید احساس مسئولیت کنند که این اتفاق رقم بخورد. باید بدانیم تا مادامی که تعداد موتور‌ها روز به روز افزایش پیدا می‌کند، از کلاه ایمنی استفاده نمی‌شود و مهارت کافی برای راندن وجود ندارد با همین شرایط مواجه هستیم.»
 
کسی حلقه‌های قبل را نمی‌بیند
رئیس اداره تصادفات تهران بزرگ با انتقاد از اینکه حلقه‌های قبل از حضور میدانی پلیس در این چرخه دیده نمی‌شود، عنوان می‌کند: «ما کف خیابان و آخر ماجرا هستیم. کسی حلقه‌های قبل از ما را نمی‌بیند. اینکه چرا موتورسیکلت‌ها به راحتی در دسترس شهروندان قرار می‌گیرد، یا چرا یک پسر ۱۸ ساله که مهارت رانندگی ندارد به راحتی امکان استفاده از موتور را پیدا می‌کند. وقتی ما بخواهیم با چنین متخلفی برخورد کنیم، واقعاً سخت است و همان برخورد هم به این راحتی‌ها نیست. ما برای آگاهی‌سازی در این باره طرح‌های مختلفی را اجرا می‌کنیم و برخی را با آموزش، یکسری را با جریمه و شماری را هم تشویق می‌کنیم که به ارتقای فرهنگ رانندگی کمک شود. بنابراین باید برگردیم به سرمنشأ اصلی که سیاست‌های کلان درست اجرا شود. نباید دسترسی و تحویل موتور به این راحتی صورت گیرد. وقتی این موضوع‌ها مطرح است باید برای جلوگیری از معضلاتی که ایجاد می‌شود همه پای کار بیایند و با نگاه فرهنگ‌سازی پیش برویم. ما در حال اجرای قانون هستیم. درست است که ۲۰۵ موتورسوار در تصادفات فوت شده‌اند، اما باید در نظر داشت که به‌زعم افزایش استفاده از موتورسیکلت ما شاهد کاهش ۱۲ درصدی تلفات در ۹ ماهه امسال هستیم. اگر توانستیم کنترل کنیم به‌خاطر اجرای طرح‌هایی است که در پلیس در حال اجراست و کنترل شدیدی که انجام می‌شود، وگرنه اگر بخواهیم براساس نمودار حرکت کنیم، این روند افزایشی بوده است.»
 
درک خطر
سرهنگ جوانبخت درباره اینکه چرا به‌زعم تلاش‌های صورت گرفته هنوز بروز تخلف و پیامد‌های ناشی از آن شدت دارد، خاطرنشان می‌کند: «تصور می‌کنم درک خطر در جامعه بسیار پایین است و این موضوع در کل کاربران راه نیز وجود دارد. کاربران راه این تصادف‌ها را محتمل برای خودشان نمی‌بینند و این باوری است که در کشور وجود دارد. ما همواره هشدار می‌دهیم که رانندگان از تلفن همراهشان استفاه نکنند، اما شاهد هستیم این تخلف پرتکرار است. هشدار می‌دهیم موتورسوار‌ها در بزرگراه تردد نکنند، اما شاهدیم با سرعت زیاد در بزرگراه‌ها در حال تردد هستند. تصور می‌کنم درک پایین از خطر است و این مسئله در مواردی منجر به بروز سانحه می‌شود. انگار گوش شنوایی نیست. هدفمان از اعلام آمار و گفتن علت‌ها این است که شنونده در ذهنش تلنگری ایجاد شود و البته منوط به این است که فرهنگ‌سازی عمیق اتفاق بیفتد. جامعه هنوز احساس خطر نکرده است. من خانواده‌هایی را می‌بینم که تک‌فرزندشان به این دلیل که از کلاه ایمنی استفاده نکرده، فوت شده است. صحنه دردناکی است و زمانی که از والدین سؤال می‌کنم چرا برای فرزندی که گواهینامه و مهارت نداشته، موتور خریده و اجازه رانندگی داده‌اند، سکوت می‌کنند. خانواده‌ها می‌خواهند برای فرزندانشان موتورسیکلت تهیه کنند، اما حاضر نیستند برای آموزش آنها فرصت بگذارند. احساس می‌کنم تا خودمان نخواهیم پیگیری کنیم، این موضوع به سامان نمی‌شود. این بحث فرهنگ‌سازی را باید از خودمان شروع کنیم. تا خانواده این درک خطر را گوشزد نکند، هرچند بیلبورد آموزشی در شهر منتشر شود جامعه روی این موارد تأکید نمی‌کند و تا خود طرف برایش مهم نباشد، پیگیر نمی‌شود.»
 
مطالعات تطبیقی 
رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران در خصوص وضعیت مطالعات تطبیقی برای کاهش آسیب‌های پیش‌رو هم می‌گوید: «ما به شدت پیگیر مطالعات تطبیقی هستیم. یکی از وظایف دفتر تحقیقات کاربردی پلیس راهور، انجام مطالعات تطبیقی در موضوعات مبتلا‌به است. سوانح رانندگی موتورسیکلت‌ها و مهندسی راه هم جزو این موارد است که در مواردی بومی‌سازمی صورت می‌گیرد و از تکنیک‌های لازم در این باره استفاده می‌کنیم.»
سرهنگ جوانبخت با تقدیر از نگاه مردم به پلیس راهور می‌افزاید: «عملکرد پلیس راهور همواره در معرض دید مردم قرار دارد و همکاری مردم هم در این باره خیلی خوب است. باید زیرساخت‌ها وجود داشته باشد تا بتوانیم خدمات بهتری به مردم ارائه دهیم، با این حال مردم قدرشناس زحمات پلیس هستند.»
منبع: روزنامه جوان