فرزند را گویند شیرینی زندگی است. وجود فرزند در خانواد یعنی حضور شور و نشاط. ابو جعفر باقر (علیه السلام) گفت: از سعادت و خوشبختى است كه انسان فرزندى همتاى خود داشته باشد و خلقوخو و رنگوبوى خود را در وجود او مشاهده كند. (گزیده كافى/ ج5 / 186 ) و این در حالی است که یک کودک و فرزند با قدم گذاشتنش درمیان خانواده کوله باری از مسئولیت را نیز با خود به همراه می آورد و با این حال پدر و مادر، عاشقانه به فرزند عشق ورزیده و محبت او را در رأس امور خویش قرار می دهند.
به گزارش شهدای ایران به نقل ازتبیان؛ آیاتی در قرآن کریم وجود دارد که محبت و علاقه به فرزندان را مورد توجه قرار داده و هشدارهایی را به مومنان خطاب می سازد و با توجه کردن به این آیات می توان علاقه و محبت به اولاد را جهت دار ساخت.
۱- اولاد فتنه هستند
(وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ) و بدانید اموال و اولاد شما وسیله آزمایش است و پاداش عظیم (براى آنها كه از عهده امتحان برآیند) نزد خدا است. (انفال آیه/ ۲۸)
" فتنه" در این گونه موارد به معناى وسیله آزمایش است و در حقیقت مهمترین وسیله آزمون ایمان و كفر، شخصیت و فقدان شخصیت، و میزان ارزش انسانى اشخاص، همین دو موضوع است.
چگونگى به دست آوردن اموال، و چگونگى خرج كردن آنها، و طرز نگاهدارى آن، و میزان دلبستگى و علاقه به آن، همگى میدانهاى آزمایش بشر است.
بسیارند كسانى كه از نظر عبادات معمولى و تظاهر به دین و مذهب، و حتى گاهى از نظر انجام مستحبات، بسیار سخت گیرند و وفا دارند، اما به هنگامى كه پاى یك مسئله مالى به میان مىآید، همه چیز كنار مىرود و تمام قوانین الهى، و مسائل انسانى، و حق و عدالت، به دست فراموشى سپرده مىشود.
در مورد فرزندان، كه میوههاى قلب انسان و شكوفههاى حیات او هستند ، نیز غالباً چنین است بسیارى از كسانى را كه به ظاهر پابند به امور دینى و مسائل انسانى و اخلاقى هستند مىبینیم كه به هنگامى كه پاى فرزندشان به میان مىآید گویى پردهاى بر افكارشان مىافتد و همه این مسائل را فراموش مىكنند.
گاه در بعضی موارد دیده می شود که عشق به فرزند سبب مىشود كه حرام را حلال، و حلال را حرام بشمرند و براى تأمین آینده خیالى او تن به هر كارى بدهند و هر حقى را زیر پا بگذارند.
باید خود را در این دو میدان بزرگ امتحان، به خدا بسپاریم و به هوش باشیم كه بسیار كسان، در این دو میدان لغزیدند و سقوط كردند و نفرین ابدى را براى خود فراهم ساختند.
پیغمبر (صلوات الله علیه) روزى خطبه می خواند و دو فرزندش حسنین با پیراهن قرمز به طرف او آمدند و به زمین مىخوردند و بلند مىشدند پیغمبر از منبر پائین شد و آنها را بر گرفت و روى منبر بزانو نشاند و فرمود خداوند راست گفت «اِ نَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ» من كه این دو كودك را دیدم نتوانستم خوددارى كنم. (تفسیر عاملی، ج۸، ص: ۲۸۸)
محبت در جهت رضای فرزند سودی ندارد چرا که تمامی
اموال و اولاد از مواهب الهى هستند، ولى تا آنجا كه از آنها در راه خدا و براى نیل به سعادت كمك گرفته شود، اما اگر علاقه افراطى به آنها سدى در میان انسان و خدا ایجاد كند بزرگترین بلا محسوب مىشوند
اعمال باید در جهت رضای خداوند باشد زیرا به ندرت وجود دارند فرزندانی که تمامی محبت های پدر و مادر را در روزگار سالخوردگی پاسخگو هستند
۲- اموال و فرزندان، شما را از یاد خدا غافل نكنند!
(یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُلْهِكُمْ أَمْوالُكُمْ وَ لا أَوْلادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُون) اى كسانى كه ایمان آوردهاید اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نكند، و هر كس چنین كند زیانكار است. (منافقون / ۹)
درست است كه اموال و اولاد از مواهب الهى هستند، ولى تا آنجا كه از آنها در راه خدا و براى نیل به سعادت كمك گرفته شود، اما اگر علاقه افراطى به آنها سدى در میان انسان و خدا ایجاد كند بزرگترین بلا محسوب مىشوند.
چنان كه در داستان منافقین یكى از عوامل انحراف آنها همین حب دنیا بود. و در آیات ۹ تا ۱۱ سوره منافقون خداوند مۆمنین را تذكر مىدهد به اینكه از بعضى صفات كه باعث پیدایش نفاق در قلب مىشود بپرهیزند، یكى از آنها سرگرمى به مال و اولاد و غافل شدن از یاد خداست، و یكى دیگر بخل است.
امیر المۆمنین علیه السّلام فرمود: نفاق بر چهار پایه است: هواى نفس و سازشكارى و غضب و طمع. (أسرار آل محمد علیهم السلام / ترجمه كتاب سلیم / ۶۷۱ )
۳- برخى از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند
(یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِكُمْ وَ أَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ) اى كسانى كه ایمان آوردهاید بعضى از همسران و فرزندانتان دشمنان شما هستند، از آنها بر حذر باشید، و اگر عفو كنید و صرفنظر نمائید و ببخشید (خدا شما را مىبخشد) چرا كه خداوند بخشنده و مهربان است. (تغابن/۱۴)
امام باقر علیه السلام-گفت: «از آن روى چنین است كه چون مردى مىخواست به سوى رسول- صلى اللَّه علیه و آله- هجرت كند، پسرش و زنش خود را به او مىآویختند و مىگفتند: تو را به خدا از پیش ما مرو و مگذار كه پس از تو زندگى ما تباه شود، بعضى از این گونه مردان فرمان كسان خود را مىبردند و از هجرت منصرف مىشدند، پس خدا آنان را از فرمانبردارى از فرزندان و زنان بر حذر داشت، و بعضى دیگر به هجرت مىپرداختند و به بازماندگان خود مىگفتند: به خداى سوگند كه اگر با من به مهاجرت نپردازید و سپس خدا من و شما را در سرزمین هجرت در كنار یكدیگر جمع كند، هیچ سودى براى شما نخواهم داشت» (تفسیر هدایت، ج۱۶، ص: ۳۶)
با این اوصاف آیا شایسته است انسان تمامی عشق و محبت خویش، سعادت و رستگاری اش را فدای فرزند نماید که گاهی فتنه، گاه موجب غفلت و گاه دشمنی بیش نیست؟
محبت در جهت رضای فرزند سودی ندارد چرا که تمامی اعمال باید در جهت رضای خداوند باشد زیرا به ندرت وجود دارند فرزندانی که تمامی محبت های پدر و مادر را در روزگار سالخوردگی پاسخگو هستند.
برخى از یاران پیامبر (صلوات الله علیه) گفتند: اى رسول خدا! چگونه است كه ما نسبت به فرزندان خود سخت اندوهگین مىشویم و آنان به آن اندازه بر ما اندوهگین نمىشوند. فرمودند: زیرا آنان و وجودشان از شماست (از شما پدید آمدهاند) و شما از ایشان پدید نیامدهاید. (روضة الواعظین / ترجمه مهدوى دامغانى/ ۶۷۶) از این رو محبتت را در طول محبت پروردگار قرار ده که خدای ناکرده از سوی فرزند بی مهری دیدی پشیمان نشوی.
۱- اولاد فتنه هستند
(وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ) و بدانید اموال و اولاد شما وسیله آزمایش است و پاداش عظیم (براى آنها كه از عهده امتحان برآیند) نزد خدا است. (انفال آیه/ ۲۸)
" فتنه" در این گونه موارد به معناى وسیله آزمایش است و در حقیقت مهمترین وسیله آزمون ایمان و كفر، شخصیت و فقدان شخصیت، و میزان ارزش انسانى اشخاص، همین دو موضوع است.
چگونگى به دست آوردن اموال، و چگونگى خرج كردن آنها، و طرز نگاهدارى آن، و میزان دلبستگى و علاقه به آن، همگى میدانهاى آزمایش بشر است.
بسیارند كسانى كه از نظر عبادات معمولى و تظاهر به دین و مذهب، و حتى گاهى از نظر انجام مستحبات، بسیار سخت گیرند و وفا دارند، اما به هنگامى كه پاى یك مسئله مالى به میان مىآید، همه چیز كنار مىرود و تمام قوانین الهى، و مسائل انسانى، و حق و عدالت، به دست فراموشى سپرده مىشود.
در مورد فرزندان، كه میوههاى قلب انسان و شكوفههاى حیات او هستند ، نیز غالباً چنین است بسیارى از كسانى را كه به ظاهر پابند به امور دینى و مسائل انسانى و اخلاقى هستند مىبینیم كه به هنگامى كه پاى فرزندشان به میان مىآید گویى پردهاى بر افكارشان مىافتد و همه این مسائل را فراموش مىكنند.
گاه در بعضی موارد دیده می شود که عشق به فرزند سبب مىشود كه حرام را حلال، و حلال را حرام بشمرند و براى تأمین آینده خیالى او تن به هر كارى بدهند و هر حقى را زیر پا بگذارند.
باید خود را در این دو میدان بزرگ امتحان، به خدا بسپاریم و به هوش باشیم كه بسیار كسان، در این دو میدان لغزیدند و سقوط كردند و نفرین ابدى را براى خود فراهم ساختند.
پیغمبر (صلوات الله علیه) روزى خطبه می خواند و دو فرزندش حسنین با پیراهن قرمز به طرف او آمدند و به زمین مىخوردند و بلند مىشدند پیغمبر از منبر پائین شد و آنها را بر گرفت و روى منبر بزانو نشاند و فرمود خداوند راست گفت «اِ نَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ» من كه این دو كودك را دیدم نتوانستم خوددارى كنم. (تفسیر عاملی، ج۸، ص: ۲۸۸)
محبت در جهت رضای فرزند سودی ندارد چرا که تمامی
اموال و اولاد از مواهب الهى هستند، ولى تا آنجا كه از آنها در راه خدا و براى نیل به سعادت كمك گرفته شود، اما اگر علاقه افراطى به آنها سدى در میان انسان و خدا ایجاد كند بزرگترین بلا محسوب مىشوند
اعمال باید در جهت رضای خداوند باشد زیرا به ندرت وجود دارند فرزندانی که تمامی محبت های پدر و مادر را در روزگار سالخوردگی پاسخگو هستند
۲- اموال و فرزندان، شما را از یاد خدا غافل نكنند!
(یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُلْهِكُمْ أَمْوالُكُمْ وَ لا أَوْلادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُون) اى كسانى كه ایمان آوردهاید اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نكند، و هر كس چنین كند زیانكار است. (منافقون / ۹)
درست است كه اموال و اولاد از مواهب الهى هستند، ولى تا آنجا كه از آنها در راه خدا و براى نیل به سعادت كمك گرفته شود، اما اگر علاقه افراطى به آنها سدى در میان انسان و خدا ایجاد كند بزرگترین بلا محسوب مىشوند.
چنان كه در داستان منافقین یكى از عوامل انحراف آنها همین حب دنیا بود. و در آیات ۹ تا ۱۱ سوره منافقون خداوند مۆمنین را تذكر مىدهد به اینكه از بعضى صفات كه باعث پیدایش نفاق در قلب مىشود بپرهیزند، یكى از آنها سرگرمى به مال و اولاد و غافل شدن از یاد خداست، و یكى دیگر بخل است.
امیر المۆمنین علیه السّلام فرمود: نفاق بر چهار پایه است: هواى نفس و سازشكارى و غضب و طمع. (أسرار آل محمد علیهم السلام / ترجمه كتاب سلیم / ۶۷۱ )
۳- برخى از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند
(یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِكُمْ وَ أَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ) اى كسانى كه ایمان آوردهاید بعضى از همسران و فرزندانتان دشمنان شما هستند، از آنها بر حذر باشید، و اگر عفو كنید و صرفنظر نمائید و ببخشید (خدا شما را مىبخشد) چرا كه خداوند بخشنده و مهربان است. (تغابن/۱۴)
امام باقر علیه السلام-گفت: «از آن روى چنین است كه چون مردى مىخواست به سوى رسول- صلى اللَّه علیه و آله- هجرت كند، پسرش و زنش خود را به او مىآویختند و مىگفتند: تو را به خدا از پیش ما مرو و مگذار كه پس از تو زندگى ما تباه شود، بعضى از این گونه مردان فرمان كسان خود را مىبردند و از هجرت منصرف مىشدند، پس خدا آنان را از فرمانبردارى از فرزندان و زنان بر حذر داشت، و بعضى دیگر به هجرت مىپرداختند و به بازماندگان خود مىگفتند: به خداى سوگند كه اگر با من به مهاجرت نپردازید و سپس خدا من و شما را در سرزمین هجرت در كنار یكدیگر جمع كند، هیچ سودى براى شما نخواهم داشت» (تفسیر هدایت، ج۱۶، ص: ۳۶)
با این اوصاف آیا شایسته است انسان تمامی عشق و محبت خویش، سعادت و رستگاری اش را فدای فرزند نماید که گاهی فتنه، گاه موجب غفلت و گاه دشمنی بیش نیست؟
محبت در جهت رضای فرزند سودی ندارد چرا که تمامی اعمال باید در جهت رضای خداوند باشد زیرا به ندرت وجود دارند فرزندانی که تمامی محبت های پدر و مادر را در روزگار سالخوردگی پاسخگو هستند.
برخى از یاران پیامبر (صلوات الله علیه) گفتند: اى رسول خدا! چگونه است كه ما نسبت به فرزندان خود سخت اندوهگین مىشویم و آنان به آن اندازه بر ما اندوهگین نمىشوند. فرمودند: زیرا آنان و وجودشان از شماست (از شما پدید آمدهاند) و شما از ایشان پدید نیامدهاید. (روضة الواعظین / ترجمه مهدوى دامغانى/ ۶۷۶) از این رو محبتت را در طول محبت پروردگار قرار ده که خدای ناکرده از سوی فرزند بی مهری دیدی پشیمان نشوی.
