رئیس‌جمهور آذربایجان، در مصاحبه رسمی به تیرگی روابط با ایران، حمله به سفارت آذربایجان در تهران و اظهارات امام‌جمعه اردبیل واکنش نشان داد و خواستار اقدام جدی تهران علیه توهین‌ها و حملات شد. وی تأکید کرد روابط فعلی دو کشور نیازمند تعامل مستقیم است.
علی‌اف با تأکید بر اینکه روابط جمهوری آذربایجان و ایران در دوران دولت قبلی ایران تیره شد، اظهار داشت: در مورد روابط فعلی دو کشور باید بگویم که ما هنوز ارتباط چندان جدی با دولت جدید ایران نداشته‌ایم. تماس‌هایی بین اعضای دولت دو کشور وجود داشته است. این تماس‌ها بیشتر مربوط به مسائل اقتصادی و حمل‌ونقل بوده است. مسائلی که اصولاً برای ما جدا از موضوعات سیاسی هستند و ما هرگز آن‌ها را با یکدیگر قاطی نکرده‌ایم. تیرگی روابط ما با دولت قبلی ایران بود که آن نیز تقصیر ما نبود. تنها می‌خواهم به برخی نکات اشاره کنم.
وی افزود: پس از پایان جنگ دوم قره‌باغ و زمانی که ما توانستیم بر جاده لاچین نظارت داشته باشیم، متوجه شدیم که کامیون‌های حامل سوخت از ایران به طور مرتب از ارمنستان به قره‌باغ سفر می‌کنند. من به دستیارم دستور دادم و او با سفیر وقت ایران در آذربایجان تماس گرفت و به او گفت که این کار را متوقف کنید. ما نمی‌خواهیم این موضوع را رسانه‌ای کنیم، ما از شما می‌خواهیم که این کار را متوقف کنید. این کار خوب نیست، ما آن را می‌بینیم، این منطقه خاک ما است. شما در حال انجام فعالیت‌های غیرقانونی در اینجا هستید. متأسفانه پس از آن، این کار متوقف نشد و حتی بیشتر هم شد. سپس ما در گام دوم، سفیر ایران را به وزارت امور خارجه احضار و به او اعتراض کردیم و این موضوع را رسانه‌ای کردیم. پس از آن، اتفاقات خنده‌دار و در عین حال گریه‌آوری رخ داد. آن‌ها پلاک‌های جعلی ارمنی را بر روی کامیون‌های حامل سوخت از ایران نصب می‌کردند تا وانمود کنند که این‌ها کامیون‌های ارمنی هستند. اما نوشته‌های روی آن‌ها به زبان فارسی بود.
رئیس جمهور آذربایجان اضافه کرد: این موضوع ما را بسیار متعجب کرد. ما شروع به تحقیق کردیم و متوجه شدیم که یک پلاک بر روی چندین کامیون نصب شده است، یعنی پلاک یکسان و کامیون‌ها متفاوت بودند. یعنی آن‌ها این تقلب را چنان بی‌دقت انجام داده بودند که واقعاً نمی‌توان چیزی گفت. سپس ما یکی از این کامیون‌ها را متوقف کردیم، رانندگان بازداشت شدند و ما دیدیم که در مدارک آن‌ها نوشته شده است: استپاناکرت، ارمنستان. یعنی این به‌وضوح بی‌احترامی به تمامیت ارضی و حاکمیت ما بود. پس از آن، آن‌ها اقدامات تهدیدآمیز، مانورهای نظامی، بیانیه‌ها و تهدیدها را علیه ما آغاز کردند. ما نیز اقدامات متقابل انجام دادیم. اگر آن‌ها در مرز ما مانور نظامی برگزار می‌کردند، ما نیز در این سوی مرز ایران و آذربایجان مانور برگزار می‌کردیم. این موضوع همچنین با کارزار توهین در رسانه‌ها همراه بود.
ادعای علی‌اف: حمله به سفارت آذربایجان در ایران، یک اقدام تروریستی بود
رئیس‌جمهور آذربایجان به حمله به سفارت این کشور در ایران و واکنش آذربایجان به این حادثه اشاره کرد و مدعی شد که حمله به سفارت آذربایجان در تهران، یک حمله سازماندهی شده تروریستی بود. عوامل زیادی این موضوع را تأیید می‌کنند. اول، در طول حدود 40 دقیقه، حتی یک ماشین پلیس هم به محل حادثه نزدیک نشد. در حالی که این اتفاق در مرکز پایتخت رخ داد. فرد ضارب روز بعد بلافاصله به عنوان بیمار روانی معرفی شد. در حالی که هرگونه معاینه پزشکی چندین روز طول می‌کشد. همین فرد در همان روز حمله در مصاحبه با رسانه‌ها شرکت کرد.
وی ادامه داد: دو سال از این حادثه می‌گذرد. تا امروز، این فرد هنوز مجازات نشده است. این یک نمایش ضعف بود و آذربایجان نیز اقدامات متناسب را انجام داد. همان‌طور که می‌دانید، ما همه کارکنان سفارت را فراخواندیم و تا زمانی که به ما قول رسمی داده نشد - وزیر امور خارجه مرحوم ایران، آقای عبداللهیان که در سانحه سقوط بالگرد کشته شد، به من قول داده بود که این فرد به اعدام محکوم خواهد شد - کارکنان سفارت را بازنگرداندیم. اما آن‌ها دوباره ما را فریب دادند. زیرا نه‌تنها حکم اعدام اجرا نشد، بلکه پرونده دوباره از دادگاه به بازپرسی فرستاده شد. یعنی این یک اقدام غیرقابل درک در سطح دولت بود و ما بر خواسته‌های خود اصرار داریم.
رئیس جمهور آذربایجان گفت: در اینجا، پس از دو سال، نه‌تنها حکم اعدام اجرا نشده، بلکه پرونده دوباره به بازپرسی فرستاده شده است. این یک طرف ماجرا است. در حال حاضر، تجزیه‌وتحلیل روابط با دولت جدید ایران دشوار است. زیرا من شخصاً با رئیس‌جمهور جدید دیداری نداشته‌ام. اگر چنین دیداری برگزار شود، می‌توانم در این باره صحبت کنم.
علی‌اف: اظهارات امام‌جمعه اردبیل توهین‌آمیز بود
رئیس‌جمهور آذربایجان به اظهارات اخیر امام‌جمعه اردبیل در مورد جمهوری آذربایجان و ترکیه واکنش نشان داد و آن‌ها را توهین‌آمیز خواند و گفت: در مورد اظهارات امام‌جمعه اردبیل علیه ما، باید بگویم که این اولین بار نیست. این روحانی اردبیلی بارها علیه آذربایجان، مردم آذربایجان و از جمله علیه من توهین کرده است. ابراز تأسف وزارت امور خارجه ایران کافی نیست. در اینجا توهین آشکاری رخ داده است: هم علیه رئیس‌جمهور ترکیه و هم علیه رئیس‌جمهور آذربایجان، هم علیه مردم دو کشور و آن هم در یک مراسم رسمی که به طور زنده از تلویزیون ایران پخش می‌شد و تنها ابراز تأسف؟ این کاملاً غیرقابل‌قبول است. بنابراین، ما معتقدیم که این روحانی اردبیلی باید مجازات شود. حداقل باید از مقام خود برکنار و از آذربایجان عذرخواهی کند.
الهام علی‌اف: از سرنگونی بشار اسد و نقش ترکیه در سوریه خوشحالیم
رئیس‌جمهور آذربایجان در مورد تحولات اخیر خاورمیانه گفت: ما از تغییرات در سوریه بسیار خوشحالیم و در این زمینه، روابط بین ترکیه و دولت جدید سوریه نیز باعث خوشحالی ما است. زیرا سوریه با ترکیه همسایه است و هر کشوری می‌خواهد که وضعیت در مرزهای آن باثبات باشد. از جمله ترکیه که از تروریسم، به‌ویژه تروریسم پ.ک.ک، رنج می‌برد، به حق خواستار نابودی تروریسم در آن سوی مرزهای خود است و نه‌تنها این را مطالبه می‌کند، بلکه به آن دست نیز می‌یابد.
علی اف گفت: من قبلاً نظر خود را در این باره بیان کرده‌ام. نقش ترکیه در توسعه سوریه بسیار مهم است و من پس از سقوط رژیم اسد، با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، تماس گرفتم و ضمن تبریک به یکدیگر، اعلام کردم که ما نیز آماده حمایت از ترکیه هستیم و این کار را آغاز کرده‌ایم. اولین کاروان کمک‌های انسانی با حمایت ترکیه به سوریه ارسال شد. زیرا بدون حمایت و پشتیبانی لجستیکی ترکیه، این کار ممکن نبود. همچنین، اعزام هیئت وزارت امور خارجه ما به سوریه نیز با حمایت ترکیه انجام شد.
یعنی ما می‌خواهیم در اینجا نقش خود را ایفا کنیم تا حداقل در این مرز ترکیه، به تروریسم پایان داده شود و من معتقدم که این یک تغییر ژئوپلیتیکی بسیار مهم خواهد بود که به برقراری صلح، ثبات و همکاری در محدوده وسیعی منجر خواهد شد.
وی ادامه داد: البته در هیچ‌یک از مرزهای ترکیه نباید جایی برای تروریسم وجود داشته باشد. ما به عنوان متحد ترکیه، همیشه و در هر شکل ممکن در کنار این کشور هستیم و ترکیه از این موضوع آگاه است. همان‌طور که ترکیه در همه مسائل و به هر شکل ممکن در کنار ما است، ما نیز در کنار این کشور هستیم. بیانیه اتحاد ما هر روز با عوامل جدید غنی می‌شود و با بازگشت به سؤال شما در مورد D8، باید بگویم که ترکیه بیشترین حمایت را از ما کرده و اولین کشوری بود که به ما تبریک گفت. بنابراین، هر چیزی که به نفع ترکیه باشد، به نفع ما نیز هست. امنیت و منافع و آینده ما مشترک است و هم در خاورمیانه و هم در اروپا وضعیت کاملاً جدیدی در حال شکل‌گیری است و در اینجا، عامل قدرتمند ترکیه نقش اصلی را ایفا خواهد کرد. ما نیز در کنار ترکیه هستیم. یعنی قدرت ما بیشتر خواهد شد. این محدوده جغرافیایی وسیع- که اروپا، آسیا، قفقاز جنوبی و حوضه دریای خزر را شامل می‌شود- به‌خودی‌خود یک عامل ژئوپلیتیکی مهم است. قدرت نظامی، قدرت سیاسی، پتانسیل اقتصادی و وحدت و امروز در هیچ کجای دنیا نمی‌توان کشورهایی را پیدا کرد که مانند ترکیه و آذربایجان به یکدیگر وابسته باشند.
رئیس جمهور آذربایجان افزود: بنابراین ما بسیار امیدواریم و از تغییرات در سوریه بسیار خوشحالیم. اول به خاطر ترکیه و دوم به خاطر خودمان. زیرا در طول 12 سال، ما هیچ رابطه‌ای با سوریه نداشتیم. سفارت ما از آنجا خارج شد و در دوران اسد، سوریه همیشه در کنار ارمنستان بود. آن‌ها در واقع علیه ما با ارمنستان متحد شده بودند، کافی است به نامه‌های پاشینیان به اسد و هیئت‌های رسمی اعزامی- وزیر امور خارجه، رئیس و نایب‌رئیس پارلمان- نگاه کنید. آن‌ها سوریه را متحد نزدیک خود می‌دانستند و اکنون به این وضعیت پایان داده شده است.
علی‌اف افزود: در مورد مسئله اسرائیل و فلسطین نیز موضع ما تغییر نکرده است. ما همیشه طرفدار ایجاد دو دولت، یعنی وجود دو دولت بوده‌ایم. ایجاد دولت مستقل فلسطین به این درگیری پایان خواهد داد. فکر می‌کنم که همه باید این را درک کنند. همان‌طور که می‌دانید، ما سال‌هاست که از دولت فلسطین حمایت می‌کنیم. حمایت سیاسی، معنوی و مادی و این حمایت ادامه دارد. سال‌هاست که سفارت فلسطین در آذربایجان فعالیت می‌کند. ما نیز در فلسطین نمایندگی افتتاح کرده‌ایم و البته هر چه زودتر این درگیری پایان یابد و آتش‌بس در غزه اعلام شود، برای همه بهتر است. ما آرزوی چنین اتفاقی را داریم و در این زمینه از فعالیت‌های اتحادیه کشورهای عربی نیز حمایت می‌کنیم. زیرا این بیشتر مسئله جهان عرب است و در اینجا، سازمان اتحادیه عرب است که ما با موضع آن موافق هستیم. ما در همه رویدادهای سازمان همکاری اسلامی شرکت فعال داشته‌ایم و در آینده نیز خواهیم داشت. یعنی موضع ما کاملاً روشن است.
