رژیم صهیونیستی همزمان با سالگرد حمله رژیم بعثی عراق خاک به خاک لبنان حمله کرد. این درحالی است که جوانان دو ملت ایران و لبنان به واسطه حضور شهید چمران در این کشور «خون شریک» یکدیگر باشند و همین پیوند خونی موجب شده است تا خاک ایران و لبنان آغشته به خون فرزندان دو ملتی باشند که علیه ظالمان زمان قد علم کرده‌اند.
به گزارش شهدای ایران ، لبنان کشور پیچیده‌ای است که اقوام، طوایف و گرایش‌های دینی گوناگون را در خود جای داده است و با وجود آنکه در زمره واحدهای مستقل سیاسی جهان عرب به شمار می‌آید، تنوع قومی و طایفه‌ای در این کشور، آن را به یک جزیره کوچک با پدیده‌های متضاد و گوناگون تبدیل کرده است.
از این رو بررسی پیشینه روابط فرهنگی ایران و لبنان بسیار مهم است، پیشینه تاریخی روابط دو ملت بیانگر این است که مردم و نخبگان دو سرزمین همواره با یکدیگر تعاملات خوبی داشته‌اند. این روابط در دوره صفویه و مهاجرت علمای جبل عامل به ایران مستحکم شد و در دوره پیروزی انقلاب اسلامی توسعه یافت.
رشد آگاهی شیعیان معاصر لبنان، مدیون تلاش‌های امام موسی صدر بوده است و تلاش‌های وی در عرصه سیاسی و اجتماعی و همچنین تأثیرات ناشی از انقلاب اسلامی ایران، شیعیان لبنان را به یکی از قدرتمندترین طوایف این کشور تبدیل کرده است.
تداوم کوتاهی‌ها و ظلم به مردم جنوب لبنان، امام موسی صدر را متوجه ایجاد یک تشکیلات سیاسی رسمی در کنار مجلس اعلا برای رفع محرومیت از جامعه لبنان به‌خصوص مردم جنوب این کشور کرد. وی با هدف ایجاد عدالت و مساوات برای همگان در جنوب لبنان و سایر نقاط این کشور، معتقد بود باید بدون هیچ تمایزی بین طوایف لبنانی و تنها با تکیه بر ملیت لبنانی، به دنبال رفع محرومیت از جامعه باشیم؛ لذا در این راستا «حرکت المحرومین» را تأسیس کرد تا ضمن برقراری توازن بین طوایف مختلف لبنان، محرومیت را از کل جامعه لبنان بزداید.
شهید چمران و سید احمد خمینی- لبنان
اهداف اصلی شیعیان از این اقدام عبارت بود از: سهم بیشتر از قدرت، جایگاه مناسب در نظام سیاسی لبنان، حفاظت از مناطق شیعه‌نشین هم‌مرز با اسرائیل، اختصاص بودجه و طرح‌های عمرانی برای مناطق شیعه‌نشین و رسیدگی به شکایات شیعیان. بعد از این مقطع، مجلس اعلای شیعیان بیشتر در سطح رهبران و مجامع رسمی بین‌المللی فعالیت می‌کرد و «حرکت المحرومین» نیز علاوه بر پیگیری اهداف شیعی، وظیفه ساماندهی توده‌های محروم لبنان را بر عهده داشت.
جنبش محرومان به رهبری امام موسی صدر خیلی زود توانست در میان مردم لبنان به‌ویژه شیعیان‌که از ابتدایی‌ترین امکانات سیاسی و اجتماعی محروم بودند جایگاه خاصی بیابد. تلاش‌های وی در عرصه اجتماعی باعث شد وی در عرصه سیاسی نیز بتواند رهبری سنتی جامعه شیعیان را کنار بزند و خود به نماینده اصلی دردها و خواسته‌های شیعیان تبدیل شود. گرچه مهم‌ترین محور فعالیت‌های این جنبش مبتنی بر تأسیس مؤسسات اقتصادی و اجتماعی برای طوایف مختلف لبنان به‌ویژه محرومان این کشور بود، ولی در عمل جوانان شیعه برای مقابله با اسرائیل، مخفیانه آموزش‌های نظامی دیدند؛ در این راستا پس از دیدار امام موسی صدر با جمال عبدالناصر، گروهی از جوانان شیعه به مصر اعزام شدند تا فنون نظامی را فرا بگیرند.
با بازگشت این جوانان به عنوان اولین کادرهای مقاومت لبنان، عملیات ایذایی مشترک رزمندگان فلسطینی - لبنانی در شمال فلسطین اشغالی آغاز شد که این نوع عملیات‌های مشترک تا اوایل ۱۹۷۲ ادامه یافت. پس از آن، با همت امام موسی صدر، مؤسسه صنعتی جبل عامل با ریاست مصطفی چمران به طور رسمی کادرسازی خود را آغاز کرد.
شیعیان به رهبری امام موسی صدر، فعالیت‌های نظامی را به صورت مخفیانه ادامه دادند تا اینکه در سال ۱۹۷۵ در یکی از دوره‌های آموزشی در بعلبک، با انفجار ناگهانی یک مین ضد تانک در دست‌های مربی آموزشی، ۲۸ نفر به شهادت رسیدند و ۴۵ تن نیز مجروح شدند. علی‌رغم اینکه در این موقعیت هنوز امام موسی صدر فرصت اعلام عمومی حرکت نظامی را مناسب نمی‌دید، ولی به‌ناچار انتشار خبر انفجار در بعلبک، باعث شد امام موسی صدر رسماً ولادت شاخه نظامی «حرکت المحرومین» را تحت عنوان «افواج المقاومه اللبنانیه امل» اعلام کند.
تصویر امام موسی صدر و زنان مجاهد لبنانی
این برای اولین بار در تاریخ لبنان بود که طایفه شیعه در چارچوب یک تشکیلات نظامی مستقل و غیروابسته به دیگران، حضور خود را به اثبات می‌رساند. گرچه شیعیان با تأسیس این جنبش تحت رهبری یک نهاد دینی و برخورداری از حمایت کشور سوریه، در صدد بودند به اهداف واقعی خود در جامعه لبنان برسند، ولی در ادامه موانعی همچون شکل‌گیری جنگ داخلی لبنان، شیعیان را در رسیدن به اهداف خود با مشکل مواجه کرد.
سید عبدالله مرتضی‌عاملی از شاگردان شهید چمران در لبنلن است او روایت می‌کند: «دکتر(چمران) مربی آموزش‌های چریکی جوانان لبنان بود. به همین دلیل زمانی که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران آغاز شد، برخی از شاگردان شهید که عضو جنبش امل بودند، همراه او به ایران آمدند. این گروه در جنگ‌های نامنظم همراه چمران بودند. هم هم همراه او وارد ایران شدم. برخی از شاگردان لبنانی شهید چمران در دفاع مقدس به شهادت رسیدند که از جمله آنها می‌توان به شهید عبدالرضا موسوی و شهید علی عباس اشاره کرد.
تاریخ شهادت «سید عبدالرضا موسوی» حدود ۵۰ روز پیش از شهادت دکتر مصطفی چمران است که در ارتفاعات الله اکبر به شهادت رسیده است.
همچنین علی عباس با وجود سن کم، یک فرمانده باهوش بود تا جایی که شهید چمران ماموریت های ویژه را به او می داد. یکی از مهم ترین مأموریت‌هایی که به شهید علی عباس داده شد، تلاش برای متوقف کردن تانک‌های عراقی در اهواز بود؛ اوایل سال ۱۹۸۱ در حالی که تعداد اندکی از رزمندگان وی را همراهمی کردند به سمت یک سد حرکت کرد، در حالی که در محاصره تعداد زیادی از تانک های عراقی قرار گرفته بود با توسل به عملیات بمب گذاری این تانک ها را منهدم و غرق کرد و مانع از پیشروی نیروهای عراقی به سمت اهواز شد.
شهید علی عباس در کنار شهید چمران
علی عباس سرانجام در سن ۲۰ سالگی در سوسنگرد به شهادت رسید.
بیشتر بخوانید:
۱۲ یار «حاج احمد»
درخواست یک شهید لبنانی
سوسنگرد این گونه آزاد شد
آیا کسی هست ما را یاری دهد؟
چند نکته درباره حاج احمد متوسلیان و همراهانش
علاوه بر این حسن شاطری و میلاد بیدی هم دو تن از نیروهای مستشاری ایران هستند که در لبنان به شهادت رسیده‌اند. علاوه بر این چهار دیپلمات ما هم در این کشور ربوده شده‌اند. بنابر فرماش مقام معظم رهبری که امرورز چهارم مهرماه در حضور جمعی از پیشکسوتان و فعالان عرصه جهاد و مقاومت بیان کردند: « امروز یک واقعه مشابه جنگ تحمیلی در فلسطین و لبنان قابل مشاهده است....جنگ فقط برای دفاع از وطن نبود، مسئله این جنگ دفاع از اسلام بود.» شهدای ما با همین منطق در خارج از مرزها با دشمنان پیکار کردند.
*ایسنا
