شهدای ایران: اخیراً یورونیوز، گزارشی منتشر کرده است که براساس این گزارش، سازمان حقوق بشر شورای اروپا اعلام کرد که اولین معاهده بینالمللی حقوقی در حوزه هوش مصنوعی روز پنجشنبه [5 سپتامبر] برای امضا در دسترس کشورهای مذاکرهکننده از جمله اعضای اتحادیه اروپا، ایالات متحده، رژیم صهیونیستی و بریتانیا قرار گرفت. این رسانه گفته است: «کنوانسیون هوش مصنوعی پس از سالها بحث و مذاکره میان۵۷ کشور سرانجام در ماه مه گذشته به تصویب رسید».
همچنین در این گزارش آمده است که این معاهده بینالمللی ضمن ترویج نوآوری مسئولانه در زمینه هوش مصنوعی، خطرات و تهدیدهای احتمالی ناشی از استفاده از این فناوری را مورد بررسی قرار میدهد. این کنوانسیون عمدتاً بر حفاظت از حقوق بشر در قبال افراد متاثر از سیستمهای هوش مصنوعی متمرکز است و جدا از قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا است که ماه گذشته به اجرا گذاشته شد.
قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا شامل مقررات جامعی در مورد توسعه، استقرار و نحوه استفاده از سیستمهای هوش مصنوعی در بازار داخلی اتحادیه اروپا است.
چند نکته در این زمینه بخوانید:
یک: اوایل شهریور ماه بود که رهبر انقلاب در دیدار رئیس جمهور و هیئت دولت چهاردهم با ایشان به بحث هوش مصنوعی اشاره کردند و فرمودند: «امروز هوش مصنوعی با یک شتاب حیرتدهندهای [دارد پیش می رود]؛ یعنی انسان متحیّر می شود از شتابی که این فناوری عجیب در دنیا پیدا کرده و دارد پیش می رود. خب الان دستگاههای مختلف ما ــ نظامی و غیر نظامی ــ از هوش مصنوعی دارند استفاده می کنند، بهرهبرداری می کنند، اما این ما را فریب ندهد. در مسئلهی هوش مصنوعی، بهرهبردار بودن امتیاز نیست. این فناوری لایههای عمیقی دارد که باید بر آن لایهها مسلط شد. آن لایهها دست دیگران است. اگر شما نتوانید لایههای عمیق و متنوع این فناوری هوش مصنوعی را تأمین کنید، فردا اینها یک ایستگاهی مثل آژانس اتمی درست می کنند برای هوش مصنوعی ــ که الان دارند مقدماتش را فراهم می کنند ــ که اگر چنانچه به آن ایستگاه رسیدید، باید اجازه بگیرید که در فلان بخش از هوش مصنوعی استفاده کنید، در فلان بخشِ دیگر حق ندارید استفاده کنید! اینجوری است. زرنگهای دنیا، فرصتطلبها و قدرتطلبهای دنیا دنبال این چیزها هستند. یک آژانس هوش مصنوعی هم به وجود میآید، آنوقت اجازه نمی دهند که شما از این منطقه عبور کنید. خودتان باید برسید به فناوریهای عمیق و ژرف این مسئله و لایههای زیرساختی هوش مصنوعی را باید در کشور دنبال کنید».
مشاهده می کنیم که تنها چند روز پس از سخن رهبر انقلاب در مورد هوش مصنوعی، به نوعی گام های به وقوع پیوستن پیش بینی ایشان به گوش می رسد.
دو: هر چند با یک نگاه، هوش مصنوعی را باید در ذیل مباحث فضای مجازی تعریف کرد اما موضوع هوش مصنوعی و دامنه ارتباط آن با مسائل گوناگون دنیای امروز، به مراتب پیچیده تر از برخی مسائل پیش پا افتاده فضای مجازی است. با این حال، متأسفانه مشاهده می کنیم که با وجود هشدار های متعدد رهبر انقلاب در سال های گذشته، هنوز بر سر ابتدایی ترین مسائل مربوط به حکمرانی و مدیریت فضای مجازی دچار مشکل هستیم. این در حالی است که در سایر نقاط دنیا نه تنها در مورد مسائل معمولی فضای مجازی، بلکه در زمینه هوش مصنوعی و در واقع، قالب پیچیده تر فضای مجازی در حال انجام اقدامات مهمی هستند که معماری و نوع مدیریت آن را در آینده تعیین می کند.
سه: نکته بعدی این است که رهبر انقلاب در زمینه فناوری یک نگاه عمیق و راهبردی دارند و به هوش مصنوعی، انرژی هسته ای، کوانتوم و مانند اینها توجه دارند. در فناوری های گوناگون انتظار دارند که ما به جای مصرف کنندگی و روزمرگی، در تراز یک کشور ابرقدرت قرار بگیریم و به معنای واقعی، صاحب فناوری شویم. در عوض، دغدغه های برخی اصلاح طلبان و افراد سطحی نگر در زمینه فضای مجازی در حد رفع فیلتر چند سکوی آمریکایی است و یا با چند استوری در اینستاگرام و توییت زدن، ذوق میکنند! نمی خواهیم وارد مباحث فیلترینگ و جزئیات مربوط به آن شویم، اما افرادی که برداشتشان از دنیای مجازی در حد استفاده از چند سکوی خارجی و یا رفع فیلتر آنها خلاصه می شود و مطالبه آنها از برخی مسئولین تا این اندازه سطحی است، طبیعی است که از درک لایه های عمیق فضای مجازی و هوش مصنوعی غافل هستند. نتیجه ممحض شدن در دغدغه آنها هم می شود «عقب ماندگی» و «درماندگی»!