میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی روز سهشنبه در سن ۹۲ سالگی درگذشت.
به گزارش شهدای ایران ،بیمارستان «کلینیک مرکزی» روسیه بدون ارائه جزئیات با انتشار بیانیهای نوشته است که گورباچف «بعد از یک دوره طولانی بیماری سخت» شامگاه سهشنبه چشم از جهان فروبست.
گورباچف از سال ۱۹۸۵ تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی رهبر این کشور بود. وی از همان نخستین روزهای زمامداری خود دست به اصلاحات گسترده اقتصادی و سیاسی در کشور زد. این اصلاحات که سیاستهای «گلاسنوست» (شفافیت) و «پرسترویکا» (بازسازی) نام گرفتند منجر شد تا برای نخستین بار از ایجاد اتحاد جماهیر شوروی مردم این کشور آزادیهای کمسابقهای را تجربه کنند.
گورباچف در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ از سمت خود کنارهگیری کرد و در همان روز اتحاد جماهیر شوروی منحل شد.
وی در اکتبر ۱۹۹۰ بهدلیل نقش در پایان جنگ سرد برنده جایزه صلح نوبل شد. از جمله برجستهترین اقدامات وی جلوگیری از دخالت نظامی در کشورهای عضو جماهیر شوروی و عدم اعزام نیروی نظامی برای مقابله با جنبشهای استقلال طلب بود.
گورباچف فرزند یک کشاورز بود اما به سرعت پلههای ترقی را طی کرد و در سن ۵۴ سالگی زمام امور یکی از دو ابرقدرت آن دوران را بهدست گرفت. وی در سال ۲۰۱۱ در گفتگو با خبرگزاری فرانسه گفته بود که «پشیمانیهایی» دارد چرا که «خطاهای بزرگی اتفاق افتاد.»
اما گورباچف در ایران بیش از هر چیز به دلیل نامه تاریخی امام خمینی به وی که در آن فروپاشی شوروی و کمونیسم پیش بینی شده بود معروف است. روایت نگارش این نامه را در این پادکست بشنوید:
روایت یک نامه؛ به مناسبت گذشت بیش از سه دهه از نگارش نامه تاریخی امام به گورباچف
واکنش ها به درگذشت میخائیل گورباچف:
ولادیمیر پوتین: پس از اعلام خبر درگذشت میخائیل گورباچف؛ دفتر ریاست جمهوری روسیه به این خبر واکنش نشان داد.
در همین ارتباط نیز، «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین در سخنانی اعلام نمود که پوتین عمیقاً بابت مرگ گورباچف تسلیت میگوید و صبح برای خانواده و دوستانش تلگرام تسلیت ارسال خواهد کرد.
میخائیل گورباچف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی در بامداد چهارشنبه درگذشت. در همین ارتباط نیز، خبرگزاری تاس به نقل بیمارستان مرکزی محل بستری گورباچف روز سه شنبه اعلام کرد که «میخائیل گورباچف»، اولین رئیس جمهور اتحاد جماهیر شوروی در ۹۱ سالگی درگذشت. گورباچف اولین و آخرین کسی بود که منصب ریاست جمهوری اتحاد جماهیر شوروی را بدست آورد. تا قبل از او، رهبران اتحاد جماهیر شوروی به عنوان دبیرکل حزب معرفی میشدند.
گورباچف در ۲ مارس ۱۹۳۱ به دنیا آمد. او در سال ۱۹۵۵ از گروه حقوق دانشگاه دولتی مسکو فارغ التحصیل شد و بعداً در سال ۱۹۶۷ تحصیلات دوم را از مؤسسه کشاورزی استاوروپل دریافت کرد. گورباچف در سال ۱۹۵۲ به حزب کمونیست پیوست و در سال ۱۹۷۱ به عضویت کمیته مرکزی حزب کمونیست درآمد.
گورباچف در دورهای که رهبری حزب کمونیسم را برعهده داشت، برنامههای گلاسنوست - سیاست بحث آزاد در مورد مسائل سیاسی و اجتماعی - و پرسترویکا، سیاست اصلاحات سیاسی و اقتصادی را ترویج کرد.
او اولین و آخرین رئیس جمهور اتحاد جماهیر شوروی بود که در انتخابات مارس ۱۹۹۰ برنده شد و در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ استعفا داد.
گورباچف همچنین در سال ۱۹۹۰ برنده جایزه صلح نوبل شد. پس از کناره گیری از ریاست جمهوری شوروی، او به فعالیتهای اجتماعی و فعالیتهای ادبی مشغول شد.
همچنین یک منبع نزدیک به گورباچف گفته است که پیکر او در قبرستان نوو دیویچیه مسکو در کنار همسرش به خاک سپرده خواهد شد.
این منبع گفت: میخائیل همانطور که خواسته بود در کنار همسرش رایسا در قبرستان نوو-دیویچیه به خاک سپرده خواهد شد.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا: رئیسجمهوری ایالات متحده با صدور بیانیهای عمیقترین مراتب تسلیت خود را به خانواده و دوستان گورباچف و مردمی که در همه جا از «اعتقاد او به دنیای بهتر» بهرهمند شدند، ابراز داشت.
جو بایدن در این بیانیه گورباچف را «مردی با آیندهنگری کمنظیر» توصیف کرد.
بنیاد و موسسه ریگان: «بنیاد و موسسه ریگان برای میخائیل گورباچوف، مردی که زمانی دشمن سیاسی رونالد ریگان بود و در نهایت دوست او شد، سوگوار است. ما برای خانواده گورباچف و مردم روسیه دعا میکنیم.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد: «از درگذشت میخائیل گورباچف، یک دولتمرد بینظیر که مسیر تاریخ را تغییر داد، عمیقا متاسف شدم. او بیش از هر فردی دیگر، برای پایان صلحآمیز جنگ سرد تلاش کرد. جهان یک رهبر قدرتمند، چند سونگر، متعهد و یک مدافع خستگیناپذیر راه صلح را از دست دادهاست.»
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا: «میخائیل گورباچف یک رهبر قابل اعتماد و مورد احترام بود. او نقشی تعیینکننده را برای پایان دادن به جنگ سرد و فروریختن پرده آهنین ایفا کرد. این تلاش گورباچف، راه را برای اروپای آزاد باز کرد. این میراثی است که ما فراموش نمیکنیم.»
جیمز بیکر، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا: «تاریخ، میخائیل گورباچف را به عنوان اسطورهای که ملت بزرگ خود را به سمت دموکراسی هدایت کرد، در یاد خواهد داشت. او با تصمیم به استفاده نکردن از زور برای حفظ امپراتوری، نقشی مهم را در پایان مسالمتآمیز جنگ سرد ایفا کرد. دنیای آزاد، فقدان او را حس خواهد کرد.»
بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا: «من همیشه شجاعت و صداقتی را که او در به نتیجه رساندن جنگ سرد با پایان صلحآمیز نشان داد، تحسین میکردم. ... تعهد خستگیناپذیر او برای گشایش در جامعه شوروی، درسی برای همه ما خواهد بود.»
گورباچف از سال ۱۹۸۵ تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی رهبر این کشور بود. وی از همان نخستین روزهای زمامداری خود دست به اصلاحات گسترده اقتصادی و سیاسی در کشور زد. این اصلاحات که سیاستهای «گلاسنوست» (شفافیت) و «پرسترویکا» (بازسازی) نام گرفتند منجر شد تا برای نخستین بار از ایجاد اتحاد جماهیر شوروی مردم این کشور آزادیهای کمسابقهای را تجربه کنند.
گورباچف در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ از سمت خود کنارهگیری کرد و در همان روز اتحاد جماهیر شوروی منحل شد.
وی در اکتبر ۱۹۹۰ بهدلیل نقش در پایان جنگ سرد برنده جایزه صلح نوبل شد. از جمله برجستهترین اقدامات وی جلوگیری از دخالت نظامی در کشورهای عضو جماهیر شوروی و عدم اعزام نیروی نظامی برای مقابله با جنبشهای استقلال طلب بود.
گورباچف فرزند یک کشاورز بود اما به سرعت پلههای ترقی را طی کرد و در سن ۵۴ سالگی زمام امور یکی از دو ابرقدرت آن دوران را بهدست گرفت. وی در سال ۲۰۱۱ در گفتگو با خبرگزاری فرانسه گفته بود که «پشیمانیهایی» دارد چرا که «خطاهای بزرگی اتفاق افتاد.»
اما گورباچف در ایران بیش از هر چیز به دلیل نامه تاریخی امام خمینی به وی که در آن فروپاشی شوروی و کمونیسم پیش بینی شده بود معروف است. روایت نگارش این نامه را در این پادکست بشنوید:
روایت یک نامه؛ به مناسبت گذشت بیش از سه دهه از نگارش نامه تاریخی امام به گورباچف
واکنش ها به درگذشت میخائیل گورباچف:
ولادیمیر پوتین: پس از اعلام خبر درگذشت میخائیل گورباچف؛ دفتر ریاست جمهوری روسیه به این خبر واکنش نشان داد.
در همین ارتباط نیز، «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین در سخنانی اعلام نمود که پوتین عمیقاً بابت مرگ گورباچف تسلیت میگوید و صبح برای خانواده و دوستانش تلگرام تسلیت ارسال خواهد کرد.
میخائیل گورباچف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی در بامداد چهارشنبه درگذشت. در همین ارتباط نیز، خبرگزاری تاس به نقل بیمارستان مرکزی محل بستری گورباچف روز سه شنبه اعلام کرد که «میخائیل گورباچف»، اولین رئیس جمهور اتحاد جماهیر شوروی در ۹۱ سالگی درگذشت. گورباچف اولین و آخرین کسی بود که منصب ریاست جمهوری اتحاد جماهیر شوروی را بدست آورد. تا قبل از او، رهبران اتحاد جماهیر شوروی به عنوان دبیرکل حزب معرفی میشدند.
گورباچف در ۲ مارس ۱۹۳۱ به دنیا آمد. او در سال ۱۹۵۵ از گروه حقوق دانشگاه دولتی مسکو فارغ التحصیل شد و بعداً در سال ۱۹۶۷ تحصیلات دوم را از مؤسسه کشاورزی استاوروپل دریافت کرد. گورباچف در سال ۱۹۵۲ به حزب کمونیست پیوست و در سال ۱۹۷۱ به عضویت کمیته مرکزی حزب کمونیست درآمد.
گورباچف در دورهای که رهبری حزب کمونیسم را برعهده داشت، برنامههای گلاسنوست - سیاست بحث آزاد در مورد مسائل سیاسی و اجتماعی - و پرسترویکا، سیاست اصلاحات سیاسی و اقتصادی را ترویج کرد.
او اولین و آخرین رئیس جمهور اتحاد جماهیر شوروی بود که در انتخابات مارس ۱۹۹۰ برنده شد و در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ استعفا داد.
گورباچف همچنین در سال ۱۹۹۰ برنده جایزه صلح نوبل شد. پس از کناره گیری از ریاست جمهوری شوروی، او به فعالیتهای اجتماعی و فعالیتهای ادبی مشغول شد.
همچنین یک منبع نزدیک به گورباچف گفته است که پیکر او در قبرستان نوو دیویچیه مسکو در کنار همسرش به خاک سپرده خواهد شد.
این منبع گفت: میخائیل همانطور که خواسته بود در کنار همسرش رایسا در قبرستان نوو-دیویچیه به خاک سپرده خواهد شد.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا: رئیسجمهوری ایالات متحده با صدور بیانیهای عمیقترین مراتب تسلیت خود را به خانواده و دوستان گورباچف و مردمی که در همه جا از «اعتقاد او به دنیای بهتر» بهرهمند شدند، ابراز داشت.
جو بایدن در این بیانیه گورباچف را «مردی با آیندهنگری کمنظیر» توصیف کرد.
بنیاد و موسسه ریگان: «بنیاد و موسسه ریگان برای میخائیل گورباچوف، مردی که زمانی دشمن سیاسی رونالد ریگان بود و در نهایت دوست او شد، سوگوار است. ما برای خانواده گورباچف و مردم روسیه دعا میکنیم.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد: «از درگذشت میخائیل گورباچف، یک دولتمرد بینظیر که مسیر تاریخ را تغییر داد، عمیقا متاسف شدم. او بیش از هر فردی دیگر، برای پایان صلحآمیز جنگ سرد تلاش کرد. جهان یک رهبر قدرتمند، چند سونگر، متعهد و یک مدافع خستگیناپذیر راه صلح را از دست دادهاست.»
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا: «میخائیل گورباچف یک رهبر قابل اعتماد و مورد احترام بود. او نقشی تعیینکننده را برای پایان دادن به جنگ سرد و فروریختن پرده آهنین ایفا کرد. این تلاش گورباچف، راه را برای اروپای آزاد باز کرد. این میراثی است که ما فراموش نمیکنیم.»
جیمز بیکر، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا: «تاریخ، میخائیل گورباچف را به عنوان اسطورهای که ملت بزرگ خود را به سمت دموکراسی هدایت کرد، در یاد خواهد داشت. او با تصمیم به استفاده نکردن از زور برای حفظ امپراتوری، نقشی مهم را در پایان مسالمتآمیز جنگ سرد ایفا کرد. دنیای آزاد، فقدان او را حس خواهد کرد.»
بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا: «من همیشه شجاعت و صداقتی را که او در به نتیجه رساندن جنگ سرد با پایان صلحآمیز نشان داد، تحسین میکردم. ... تعهد خستگیناپذیر او برای گشایش در جامعه شوروی، درسی برای همه ما خواهد بود.»