مرداد ماه ۷۶۳۱ آتش بس بین ایران و عراق به صورت رسمی اعلام شد. در این زمان یک ماه از پذیرش قطعنامه ۸۹۵ توسط ایران گذشته بود. مروری به وقایع آن روزها میاندازیم.
به گزارش شهدای ایران به نقل از روزنامه جوان، پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران که ۲۷ تیرماه ۱۳۶۷ رسماً اعلام شد. یک یا دو روز طول کشید تا عراق نیز آن را پذیرفت. این قطعنامه تیرماه سال ۶۶ توسط شورای امنیت تصویب شده بود، اما ایران بنا به دلایلی از پذیرش یا رد آن سر باز زد تا اینکه در اولین ماه از تابستان سال ۶۷ و ماجراهایی که در آن رفت، قطعنامه ۵۹۸ از سوی کشورمان پذیرفته شد.
بعد از این اتفاق بود که عراق خلف وعده کرد و با حملهای سراسری از جبهههای جنوب و غرب کشور، آتش جنگ را مجدد شعلهور ساخت. با آرامش نسبی در جبهه جنوب که تقریباً تا دوم مردادماه به طول انجامید، ورود منافقین از مرز سرپل ذهاب در عصر روز سوم مرداد، دورنمای پایان عملی جنگ در جبههها را به تعویق انداخت. تا روز پنجم که منافقین در مرصاد شکست خوردند، حداقل دو الی سه روز طول کشید که باقیمانده آنها یا از کشور خارج شوند یا کشته شوند و یا به اسارت درآیند. بنابراین با کمی اغماض میتوانیم بگوییم که تا روز ۱۰ مردادماه ۶۷ وضعیت جبهههای غرب همچنان متشنج بود.
آن طور که برخی از رزمندگان حاضر در جبههها روایت کردهاند، از روز ۱۰ تا ۱۵ مردادماه که ارتش بعث عراق به آتش بس تن داد، درگیریها و تیراندازیهای کوتاه و مقطعی در این نقطه یا آن نقطه جبههها رخ میداد. اما جز اندک شماری شهید یا مجروح، این وقایع کوچک تلفات آنچنانی نداشت.
بعد از اینکه ارتش بعث اعلام کرد که آتش بس را میپذیرد، رفت و آمد هیئتهای دیپلماتیک دو کشور ایران و عراق به مجامع بینالمللی مانند سازمان ملل افزایش یافت و در این زمان جبههها در آرامشی فرو رفته بود که کسی نمیدانست تا چه زمانی ادامه خواهد یافت یا شاید هم بشکند و مجدداً آتش جنگ شعلهور شود.
در چنین شرایطی دبیرکل سازمان ملل در جلسه شورای امنیت خواستار برقراری آتش بس در تاریخ ۲۰ اوت یا همان ۲۹ مرداد شد. وی درخواست کرد آرایش ناظران سازمان ملل و همچنین آغاز مذاکرات مستقیم میان ایران و عراق در مورخه ۲۵ اوت صورت گیرد. شورای امنیت هم سخنان دبیر کل سازمان ملل را تأیید کرد و تلاشها برای برقراری آتش بس در روز تعیین شده (۲۹ مرداد) افزایش یافت.
نهایتاً بعد از چندین بار جلسات دیپلماتیک در سازمان ملل، در روز ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ آتش بس بین ایران و عراق رسماً اعلام شد و بلافاصله نیروهای ناظر سازمان ملل به مرزهای دو کشور آمدند تا از نزدیک نظارهگر برقراری آتش بس بین طرفین باشند. این ناظران که به آنها «یونیماگ» گفته میشد، پیش درآمد حضور نیروهای نظامی سازمان ملل موسوم به «یونیفل» بودند که چندی بعد به مرزهای حائل بین نیروهای ایرانی و عراقی آمدند و آنجا مستقر شدند. به این ترتیب آتش بس بین ایران و عراق تقریباً هفت سال و ۱ ماه پس از هجوم ارتش بعث عراق به ایران برقرار شد و این جنگ هشت ساله به اتمام رسید.